Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Yurtdışı İnşaat Kazançlarında Götürü Gider Uygulaması
Vergi Usul Kanunu 227. madde hükümleri gereği tutulan ve üçüncü şahıslarla olan ilişkiler ve işlemlerle ilgili kayıtların, fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi ispat edici belgelerle teşviki zorunludur. Ancak bazı giderler için belge sağlanamamaktadır. Özellikle defter, belge ve kayıt düzeni açısından ülkemizden çok farklı sistemler uygulayan yabancı ülkelerde yapılan harcamalar için söz konusu olabilmektedir. Yurtdışına yönelik faaliyetlerde bulunan mükelleflerin bu konudaki mağduriyetini ortadan kaldırmak amacıyla yukarıda belirtilen hükmün bir istisnası olarak yasal düzenlemeye gidilmiştir.
Ticari kazancın tespitinde indirilecek giderlerin sayıldığı GVK’nun 40’ıncı maddesinin 1’nci fıkrasına 4108 sayılı Kanunla eklenen ve 1.1.1995 tarihinden itibaren uygulamaya giren hükümlerle, ihracat, yurt dışına inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükelleflere, bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili belgelendiremedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilme hakkı verilmiştir.
Diğer taraftan Kurumlar Vergisi Kanunun 8/7 maddesine göre 01.01.2004 tarihinden Yurt dışına yapılan inşaat, onarma, montaj işleri ve teknik hizmetlerden sağlanan kazançlar kurumlar vergisinden istisna olması nedeniyle bu tarihten itibaren kurumlar vergisi mükelleflerinin 01.01.2004 tarihinden itibaren götürü gider uygulamasından yararlanması mümkün değildir. (Ürel, 2004:87).
Götürü giderin uygulamasının nasıl yapılacağını belirleyen esaslar 194 seri nolu GV Genel Tebliğinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre götürü gider uygulamasından yararlanabilmek için;
1. Yapılan giderin yurt dışı hasılatı ile ilgili olmalı ve hasılatın binde beşini aşmaması.
2. Yapılan giderin mükellefin mal varlığında azalmaya neden olması
3. Götürü gider uygulamasının yapıldığı dönemin kayıtlarına aktarılması ve hesaplarda izlenmesi gerekir.
Yurtdışında inşaat ve onarma işi yapan ve kazançlarının beyanında bu sistemi uygulayan mükellefler öncelikle yurt dışına bu işlerden elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri, bu işlerden elde ettikleri kazançlardan kalan kısmı Türkiye’de beyan edeceklerdir. Bu şekilde belirlenen kazanç üzerinden Türkiye’de hesaplanan vergiden yurt dışında ödenen vergi mahsup edilebilecektir. (GVK 123.md).
Götürü giderin hesabında esas alınacak hasılat, mükellefin bu işler üzerinden elde ettiği ve genel esaslar çerçevesinde belgelendirebildiği döviz cinsinden yurtdışında elde ettiği tutardır Götürü gider hesabı yapılırken bu işlerden elde ettikleri kazançları Türkiye’de genel sonuç hesaplarına aktardıkları tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası döviz alış kuru uygulanır.
Örnek: Gelir vergisi mükellefi KARA İnşaat işletmesi (Hasan Kara ) Azerbaycan da yapmış olduğu ve 20.12.2005 tarihinde tamamladığı bir Alışveriş Merkezi inşaatı işinden, toplam 50.000. USD vergi ödemiştir. KARA işletmesi yurt dışında gerçekleştirdiği bu faaliyetinden elde ettiği kazancı 21.12.2005 tarihinde Türkiye’deki kayıtlarına intikal ettirmiş ve bu tarihte Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası USD alış kurunun 1.300 YTL’dir.
İnşaat işinden elde edilen hasılat = 50.000.$ 1.300 = 65.000.YTL
Götürü gider = 65.000 x 0.005 = 325.00 YTL
İnşaat İşinden elde edilen kazanç = 5.000. $x 1.300 = 6.500 YTL
Türkiye’deki sonuç hesaplarına
İntikal ettirilecek kazanç = 6.500-325 = 6.175 YTL
KARA İnşaat (Hasan KARA) Azerbaycan da yapmış olduğu Alışveriş Merkezi inşaatı işinden 6.175 YTL kazanç beyan edecek ve bu tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden Azerbaycan da ödediği vergiyi mahsup ederek kalanı ödeyecektir.
Bu uygulamadan yararlanan gelir vergisi mükelleflerinin, götürü gider uygulamasını nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği özellik arz etmektedir.
194 nolu GV Genel Tebliğine göre; işletmenin yurt dışı faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan belgesiz giderleri de Tek Düzen Muhasebe Sistemindeki ilgili gider hesaplarında izlenmeli ve dönem sonunda 690 Dönem Karı veya Zararı hesabına aktarılmalıdır.
Belgesi temin edilmeyen giderlerin, bu tebliğde yapılan açıklamalar kanunen kabul edilmeyen gider olarak, Tek Düzen Muhasebe Sistemine göre belirlenen ticari kara eklenmemiş olduğundan vergi matrahına da dahil edilmemiş olacaktır.
Ancak işin yurt dışında yapılması ve hasılat ve giderlerin yurt dışında oluşması nedeniyle muhasebe sitemi olarak o ülkenin muhasebe sitemi kullanılmaktadır. Yasal düzenleme zaten böyle bir güderin varlığını ve vergi matrahının hesaplanmasında indirilebilirliğini şartsız olarak kabul etmiştir. Bundan dolayı yurt dışı inşaat ve onarma faaliyeti nedeniyle hesaplanan götürü giderin, işletmenin yasal kayıtları ile ilişkilendirilmeksizin doğrudan kazancın beyan edildiği gelir vergisi beyannamesi üzerinde indirim olarak dikkate alınması gerekmektedir. (Turut,2002).
adminMEVZUATIMIZDA MALİYET HESAPLAMA SİSTEMLERİ Giriş Herhangi bir işletmede maliyet hesaplama sistemi kurulması sözkonusu olduğunda, işletme yöneticilerinin nasıl bir maliyet hesaplama sistemi istedikleri konusunda yeteri kadar bilinçli olmadıkları görülmektedir. Yöneticilerin istenen…
adminKur Farklarından ve Faizlerden Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi Yıllara yaygın inşaat ve onarma işi yapan işletmeler son yıllarda gelişen ekonomik koşullar gereği paranın getirirsinin artması nedeniyle hakedişlerden elde ettikleri paraların…
