Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
I- YOLSUZLUĞUN TANIMLANMASI
Yolsuzluk olgusu karşımıza belli bir şekilde değil, onlarca, yüzlerce
şekliyle çıkabilir. Bu nedenle yolsuzluğun kesin bir tanımını yapmak mümkün
değildir. Günümüze kadar yolsuzluk çeşitli şekillerde tanımlanmıştır.
Yolsuzluğun en popüler, basit ve yaygın tanımı ise “kamu gücünün özel
çıkarlar için kötüye kullanılması” şeklinde yapılmaktadır. Dünya Bankası da
bu tanımı kullanmakta ve kabul etmektedir. Yozlaşma, iltimas veya rüşvet
kavramları ile birbiri içine geçmiş anlamlar içeren yolsuzluk olgusunun,
yolsuzluğu oluşturan unsurların farklı ağırlıklarda değerlendirilmesiyle, farklı
şekillerde tanımları yapılmıştır. Bu tanımlardan bazıları şunlardır:
“Yönetimsel otoritenin illegal veya ahlakdışı bir biçimde kişisel
veya politik kazanç için kullanılmasıdır.
Yolsuzluk aynı zamanda şu şekilde de tanımlanır; servetiyle ilgili olarak veya kuralları ihlal ederek
statü kazancı veya belli bir duruma ilişkin nüfuz/torpil çeşitlerinin
kullanılmasından dolayı bir kamu görevlisinin (seçilmiş veya atanmış)
formel görevlerinden sapan davranışları.”
“Kamu görevlilerinin yapılmaması gereken işlemleri yapmaları ya
da yapmaları gereken işlemleri çabuklaştırmaları karşılığı çıkar
sağlamalarına “yolsuzluk” demekteyiz. Bu genel deyim “rüşvet”,
“zimmete para geçirme”, “irtikap”, “memuriyet ve mevkiin nüfuzunu
suiistimal” ve “memuriyet vazifelerini yapmama” gibi dürüstlük ve ahlak
kurallarına aykırı davranışların tümü için kullanılmaktadır.”2
“Yolunda yapılmayan, kurala aykırı uygunsuz, usulsüz iş ve
davranışlar.
Hukuksal ve sosyolojik anlamda, kamusal görev yetki ve
kaynakların toplumsal düzenin temelini oluşturan hukuksal ve sosyal
norm ve standartlara aykırı olarak özel çıkarlar için kullanılması.”
“Kamu görevlisinin maddesel ve maddesel olmayan çıkarlar için
yetkisini yasal düzenlemelere aykırı biçimde kullanması.”4
“Maddesel kazanç için (örneğin rüşvet) ya da parasal olmayan
özel amaçlara yönelik (örneğin kayırma) kamusal yetkinin yasadışı
kullanımını içeren davranış ve eylemler.”
“Yolsuzluk, kamu kaynaklarının bir art niyete dayanılarak ve
kasıtlı olarak yerinde ve verimli olarak kullanılmaması; bir başka ifade
ile toplumun bütününe ait olan kaynakların, toplumsal yarar yerine
kişisel yararlar için kullanılmasıdır.”
Yukarıda yer alan tanımlarda yolsuzluk davranışları kamu gücünü
elinde tutan politikacılar ile kamu görevlileri esas alınarak açıklanmıştır.
Buna karşılık bazı bilim adamları da kamu gücü kullanmayan ama örneğin
ekonomik güce sahip olan kişiler için de yolsuzluk olarak nitelenebilecek
davranışların söz konusu olabileceğini belirterek; “yolsuzluk davranışı, bir
kişinin sahip olduğu karar verme gücünü kendine ya da bir başkasına özel
çıkar sağlayacak biçimde kullanmasıdır.” şeklinde tanımlama yapmışlardır.
Buna örnek olarak, son zamanlarda Türkiye gündemini meşgul eden
bankanın içinin boşaltılması olayları örnek olarak verilebilir.
Bununla beraber, esas olarak üzerinde durulan, tartışılan ve çözüm
aranan yolsuzluk davranışları kamu gücünün kullanılmasına bağlı olarak
ortaya çıkmış olanlardır.
Genel olarak yukarıdaki tanımlara bakıldığında, yolsuzluk olgusu iki
tarafın varlığını ve yine bu iki taraf arasındaki değiş tokuş ilişkisini
içermektedir. Karşı tarafa sağlanan bir çıkar karşısında, kamu gücünü elinde
tutanlar da bir çıkar elde etmiş olmaktadırlar. Elde edilen bu çıkar para ya da
mal gibi maddi değerler olabileceği gibi; makam mevki elde etme, prestij
sağlama siyasi çıkar elde etme gibi maddi olmayan değerler de olabilir.
adminTürkiye genelinde 296 kapalı, 70 açık, 6 çocuk cezaevinde 195 bin tutuklu, hükümlü bulunuyor. 15 Temmuz sonrası FETÖ operasyonlarından alınan 34 bin ve bunun dışındaki 6 bin tutukluyla cezaevleri kapasitelerini…
adminDenetim nedir? Genel olarak denetim, bir kurum veya kuruluşun ya da belirli bir plan, program veya projenin yapısı, işleyişi ve çıktılarını önceden belirlenmiş standartlara uygunluk derecesinin araştırma, sorgulama, gözlemleme gibi…
