Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Yapım Sözleşmesi-İstisna Sözleşmlerinin Doğal ve Özel Sona Erme Nedenleri Nelerdir?
ISTIS!A SÖZLESMESI!DE! DOGA! ÖZEL SO!A ERME
!EDE!LERI
I. Genel Olarak
Kamu Ihale Sözlesmeleri Kanunu ve Yapim Isleri Genel Sartnamesinde,
Borçlar Kanununun istisna sözlesmelerine iliskin hükümlerine paralel bir sekilde
insaat sözlesmelerinin sona ermesine iliskin ayrintili düzenlemelere yer verilmis
olup, anilan hükümler Borçlar Kanunu hükümlerine nazaran öncelikli olarak
uygulanmasi gerekli özel hükümler niteligindedir. Söz konusu Kanun ve Sartnamede
hüküm bulunmayan hallerde ise KISK. m. 36’daki atif geregince Borçlar Kanununun
konuya iliskin hükümleri uygulama alani bulacaktir. Bu kapsamda Borçlar Kanunu
ile Kamu Ihale Sözlesmeleri Kanununda ortak düzenlenen sona erme nedenleri
üçüncü paragrafta “Kamu Ihale Mevzuatina Tabi Insaat Sözlesmelerinin Sona Erme
Nedenleri” basligi altinda incelenmis olup, ilgili kisma atifta bulunmakla yetiniyoruz.
Bu paragrafta ise, kamu ihale mevzuatinda düzenlenmemekle birlikte, kamu insaat
sözlesmelerinin sona ermesinde de uygulanabilen, Borçlar Kanununun istisna
sözlesmelerinin sona ermesine iliskin hükümleri incelenecektir.
II.
Müteahhidin Is Sahibinin Temerrüdü !edeniyle Sözlesmeden
Dönme Hakki
A.
Is sahibinin Borçlu Temerrüdüne Düsmesi !edeniyle Müteahhidin
Sözlesmeden Dönme Hakki
Is sahibinin borçlanilan ücreti ödemekte temerrüde düsmesi durumunda,
müteahhit BK. m. 106’daki seçimlik haklardan birini veya sözlesmeden dönme
115 Buz, Sözlesmeden Dönme, 88; Serozan, Dönme, 155.
116 Eren, Borçlar, 372, 373; Buz, Kamu Ihale Sözlesmeleri, 340.
hakkini kullanabilir. Sözlesmede aksine bir hüküm olmadikça, is sahibinin ücret
ödeme borcu, insa eserinin teslim aninda muaccel olur.117 BK. m. 364 geregince,
kismi ödemenin gerektigi kismi teslimlerde veya avans ödenmesinin kararlastirildigi
hallerde, bu ödemelerden birinin yerine getirilmedigi sürece müteahhit sonraki
teslimlerden ödemezlik def’ini ileri sürerek kaçinabilir. Bu nedenle dogan zarara
kusurlu is sahibinin katlanmasi ve yüklenicinin zararini da tazmin etmesi gerekir
(BK. m. 102/I). Ödemelerin zamaninda yapilmamasi sözlesmenin amacini tehlikeye
düsürüyorsa, müteahhit sözlesmenin bütünüyle sona erdirilmesini isteyebilir.118
Gayrimenkul insaatinda, ücretin ödenmemesi nedeniyle sözlesmeyi sona
erdiren müteahhit, kullandigi malzeme ve harcadigi emek için ancak tazminat talep
edebilir, ayrica mülkiyetin kendisine verilmesini isteyemez.119 Yüklenici ise
basladiktan sonra ücretin ödenmemesi nedeniyle sözlesmeden dönerse, özellikle yapi
ve tamir isleri ve baskasinin malzemesi ile yapilan islerde, müteahhidin geriye etkili
dönme yerine, yaptigi kismi is sahibine birakarak sözlesmeyi ileriye etkili
feshedebilecegi ve yaptigi isin degerini ayrica bu degere dahil olmayan masraflarini
alabilecegi savunulmaktadir.120 Burada is sahibinin kusurlu davranisi sonucu
sözlesme sona erdiginden, eserin tamamlanmis kisminin is sahibi için kullanilabilir
olmasi sarti aranmamaktadir. Ancak müteahhidin tazminat talebi varsa, bu, sartlari ve
içerigi bakimindan BK. m. 108/II’ye uygun olmalidir.121
B.
Is sahibinin Alacakli Temerrüdüne Düsmesi !edeniyle Müteahhidin
Sözlesmeden Dönme Hakki
Alacaklinin temerrüdünden söz edilebilmesi için, öncelikle borçlunun edimini
sözlesmeye uygun sekilde sunarak ifaya hazir ve istekli oldugunu ispat etmis olmasi
sonra da alacaklinin sunulan edimi hakli bir sebep olmaksizin kabulden kaçinmis
117 Bkz. 1. Bölüm, §2, II, B.
118 Tandogan, Borçlar, 314; Ergezen, 142.
119 Ergezen, 142; Tandogan, Borçlar, 315.
120 Gauch, Nr.867; Tandogan, Borçlar, 315.
121 Tandogan, Borçlar, 315-316; Ergezen, 143.
olmasi gerekir.122 Kusur alacakli temerrüdünün bir sarti olmamakla birlikte,
borçlunun sözlesmeden dönmesi durumunda, ugramis oldugu menfi zararin tazminini
isteyebilmesi için alacaklinin kusurlu olmasi gerekir.123
Verme edimlerinde alacaklinin mütemerrit olmasi halinde, borçlu
(müteahhit), edim konusunu bir yere tevdi etmek suretiyle borcundan kurtulur (BK.
m. 91). Borçlanilan seyin niteligi veya isin türü tevdie elverisli degilse, borçlu, önce
ihtarda bulunduktan sonra, hakimin izniyle, seyi sattirarak bedelini tevdi edebilir
(BK. m. 92). Yapma edimlerinde ise, edimin tevdi veya satisi mümkün
olmadigindan, BK. m. 94 ile borçluya, alacaklinin temerrüdü sebebiyle dönme hakki
taninmistir.124
Bu hükümler dikkate alindiginda, is görme sözlesmesi niteliginde olan insaat
sözlesmelerinde müteahhidin sözlesmeden dönemeyecegi düsünülmektedir. Çünkü
müteahhidin bir insa eseri meydana getirmek ve bunu teslim etmek borcu
bulundugundan, is sahibinin alacakli temerrüdüne düsmesi durumunda müteahhit
sadece eseri tevdi etmek ya da sattirmak hakkina sahiptir. Oysa is sahibinin kendine
düsen hazirliklari yapmamasi durumunda, baska bir ifadeyle ifa edimlerine hazirlik
fiillerine katilmamasi halinde, müteahhidin sözlesmeden dönebilecegi kabul
edilmektedir.125 Ayrica is sahibinin tamamlanmis olan eseri teslim almaktan
122 Koç, Temerrüt, 108; Eren, Borçlar, 971-973; Tekinay/Akman/Burcuoglu/Altop, 840.
123 Eren, Borçlar, 971; Ergezen, 144.
124 Ergezen, 146.
125 “Müteahhide yer tesliminin yapildigina iliskin tutanak düzenlenmistir. Ancak müteahhit, ise
baslamak istemesine karsin köylülerce zor kullanmak suretiyle is yerine sokulmamaktadir. Davali
idare, müteahhidin yüklendigi edimi yerine getirmesi için is yerinde eylemli olarak çalisma
olanaklarini saglamamis ve gerekli güvenlik önlemlerini almamistir. Böylece is yerinin, davaci
müteahhide edim eylemlerini gerçeklestirmesine olanak verecek ve eseri meydana getirmesini
saglayacak sekilde teslim edilmedigi anlasilmaktadir. Sözlesmeyle kendisini bagli tutan müteahhit,
idareye tüm engellerin kaldirilmasi ve gerekli güvenlik önlemlerinin alinmasi için basvurmus,
ayrica sözlesmenin feshedilecegine dair ihtarname göndermistir. Buna karsilik idare herhangi bir
yanit vermemis, davaci müteahhitte mahkemeye basvurmustur. Bu durum karsisinda davaci
müteahhidin ancak süre uzatimi isteyebilecegi yolundaki görüs benimsenemez. Zira, davaci
müteahhidin bu tutum ve kosullar karsisinda içine düsürüldügü güvensiz ortamdan kurutulmasini
istemesi hakkidir. Her ne kadar BIGS hükümlerine göre, is yerinin teslimindeki gecikmeden dolayi
müteahhit, hiçbir istem ileri süremez ise de, bu hükme, Medeni Kanun’un 2. maddesi ile sinir
koymak gerekir. Gecikme isin icaplarina uygun olmalidir. Öyleyse idare, bu ölçüt disinda,
yüklenicinin ise baslamasi ve yürütmesi için, isyerini geregi gibi teslim etmezse, engelleri
kaldirmazsa ve gerekli güvenlik önlemlerini almazsa, Medeni Kanunun 2 nci maddesi de göz
önünde tutularak, müteahhidin, alacaklinin temerrüdünde dönmeyi (fesih) düzenleyen Borçlar
Kanunu md. 94 deki hükümlerden yararlanabilecegini kabul etmek gerekir.” Y.15.HD.
kaçinmasi halinde dönme hakkinin taninmamasi, hakkaniyete de aykiri bir durum
teskil eder. Bu nedenle sözlesme kosullarina uygun olarak tamamlanip teslim edilen
eserin is sahibi tarafindan kabul edilmemesi durumunda müteahhit edimin tevdi ve
satisini isteyebilecegi gibi sözlesmeden dönme hakkinin da taninmasi gerekir.126
Kamu Ihale Sözlesmeleri Kanununda is sahibi idarenin temerrüdü nedeniyle
yüklenici tarafindan sözlesmeden dönülecegine iliskin bir düzenleme bulunmamakla
birlikte, tam iki tarafa borç yükleyen bu sözlesmelerde idarenin sözlesmeden dogan
borçlarini yerine getirmemesi sözlesmeye aykirilik teskil eder. Bu durumda yüklenici
BK. m. 90 ve m. 101 geregince idareyi temerrüde düsürmek (alacakli ve borçlu
temerrüdü) suretiyle sözlesmeden dönebilir. Ancak kamu ihaleleri sonucunda
imzalanan insaat sözlesmelerinde, her sözlesmeye aykiri davranista yüklenicinin
sözlesmeden dönmesi kisitlanmistir. Örnegin idareden kaynaklanan isin
yürütülmesini geciktiren durumlarda, yükleniciye süre uzatimi verilecegi
düzenlenmistir.127 Bu kapsamda idarenin ifa edimlerine hazirlik fiillerini (yer teslimi,
projelerin verilmesi ve onaylanmasi, hakedis bedellerinin ödenmesi gibi)
geciktirmesi, isin ifasini da geciktirmisse, gecikme süresince isin süresi uzatilir.
Ancak idare hazirlik fiillerini ifada asiri derecede gecikmisse,128 yüklenici açisindan
süre uzatimi ile karsilanamayacak zararlar dogmussa veya bu durumdan dolayi
17.10.1978, 1225/1962 sayili karar için bkz. Gök, Yapi Isleri, 530; Gök, Yapim Sözlesmeleri, 598-
599.
126 Karahasan, Insaat, 469-470.
127
YIGS. m. 29/II’ye göre, “Sözlesmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep oldugu
hallerden dolayi, iste sorumlulugu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde,
durum idarece incelenerek isi engelleyici sebeplere ve yapilacak isin niteligine göre isin bir
kismina veya tamamina ait süre uzatilir.”
128
“Taraflar arasinda bagitlanmis sözlesmelerde ve sözlesme eki BIGS’nde yer tesliminden dolayi
ortaya çikan gecikme için is sahibinin yalniz süre uzatimi verecegi, bunun disinda müteahhidin
baskaca tazminat istemeyecegi hükmüne yer verilmisse ise de, somut olayda 131 haftalik is
süresine karsilik is sahibinin gerek yer tesliminden, gerekse projelerin ikmali nedeniyle gecikmeye
yol açtigi kabul edilerek, müteahhide insaat süresini asacak sekilde 159 hafta ek süre taninmis
olmasi, is sahibinin hafif kusuru karsiligindaki belli bir süreden sonra gelen gecikmelerin agir
kusur teskil edecegine; Borçlar Kanununun 99 uncu madde hükmü geregince, bu türden agir kusur
nedeniyle is sahibinin sözlesmeye dayanarak sorumsuzluk iddiasinda bulunamayacagina, sözü
edilen BK. md. 99/I hükmü buyurucu nitelikte olup, buna aykiri olarak sözlesme ve sartnamede
yer alan hükme itibar edilemeyecegine, bütün bu nedenlerle davali is sahibinin temyiz itirazlarinin
reddine karar verilmistir.” Y.15.HD. 10.04.1990, E. 1989/2597, K. 1990/1730 sayili karar için bkz.
Gök, Yapim Sözlesmeleri, 598; Gök, Yapi Isleri, 529-530.
sözlesmenin devami yüklenici için çekilmez hale gelmisse, yüklenicinin sözlesmeden
dönmesi için hakli sebeplerin olustugu kabul edilmektedir.129
BK. m. 94, borçlunun temerrüdüne iliskin hükümlere göre sözlesmeden
dönme hakki vermekte, fakat tazminata iliskin bir düzenleme içermemektedir.
Bizimde paylastigimiz doktrindeki hakim görüse göre,130 sözlesmeden dönen borçlu
alacaklidan menfi tazminat isteyebilecegi gibi, BK. m. 106 geregince ifadan vazgeçip
müspet zararin tazminini de isteyebilir. Böylece alacakli temerrüdü ile borçlu
temerrüdü arasinda adil bir baglanti kurulmus olur.
III. Is Sahibinin Tazminat Karsiligi Fesih hakki
A. Genel Olarak
BK. m. 369’da, “Yapilan sey, bitmezden evvel is sahibi yapilmis olan kismin
bedelini vermek ve mütaahhidin zarar ve ziyanini baligan mabelag tazmin etmek
sartiyle mukaveleyi feshedebilir” hükmü ile is sahibine, insa eseri tamamlanincaya
kadar herhangi bir nedene dayanmak zorunda olmaksizin, insaat sözlesmesini sona
erdirme hakki taninmistir. Bu hak sadece is sahibine taninmis olup,131 is sahibinin bu
hakkini kullanmasi için feshi hakli gösterecek bir nedene dayanmasi ve bu fesih
nedeninin fesih beyaninda gösterilmesi sart degildir.132 Ancak is sahibine bu hak
taninirken diger yandan da orantili bedel ve müteahhidin zararini tazmin etme
zorunlulugu getirilerek dengelenmeye çalisilmistir. Bizim de katildigimiz
129 Gök, Yapim Sözlesmeleri, 597; Gök, Yapi Isleri, 529; Uslu, 83.
130 Eren, Borçlar, 983; Ergezen, 148.
131 Buz, Is Sahibi, 213; Eren, Sona Erme, 91.
132 Eren, Sona Erme, 91; Buz, Is Sahibi, 222; Öz, Eser Sözlesmesi, 138; Bühler, Art.369, Nr.6.
“…BK. m. 369’a göre is sahibi, yapilan sey bitmezden önce, yapilmis olan kismin bedelini vermek
ve yüklenicinin tüm zararini baligan mebalag (bol bol, ferah ferah) tazmin etmek kosuluyla arsa
payi karsiligi dahi olsa ve karsi taraf, karsi çiksa dahi sözlesmeyi ileriye etkili (ex nunc) biçiminde
feshedebilir. Bunun için mahkeme kararina ihtiyaç yoktur. Zira BK. m. 369, is sahibine bu hususta
özel bir hak tanimistir. Is sahibinin hakli olup olmadigi, açilacak baligan mebalag “tazminat”
davasinda tartisilmaz, yüklenici tüm zarari “toplama yöntemine” göre hesaplanarak, hüküm altina
alinir. Burada önemli olan, feshin BK. m. 369’a dayanilarak yapilip yapilmadiginin tespitidir.
Bunun için is sahibinin iradesine bakilir ve o irade yorumlanir. Is sahibi hiçbir neden yokken ve
hiçbir neden göstermeden gördügü lüzum üzerine sözlesmeyi feshederse, BK. m. 369’daki fesih
kosullarinin varligi söz konusu olabilir. Is sahibi eger bir nedene dayanarak fesih iradesini açiga
doktrindeki hakim görüse göre, is sahibine sözlesmeyi sona erdirme yetkisi veren
BK. m. 369 hükmü emredici degil, düzenleyici bir hükümdür. Is sahibi bu hakki
kullanmaktan feragat edebilecegi gibi, taraflar önceden yaptiklari anlasma ile fesih
hakkini bertaraf edebilirler.133 Madde metnindeki “yapilmis olan kismin bedelini
verme” zorunlulugundan, bu islemle sözlesmenin ileriye etkili sekilde ortadan
kalktigi ve bir fesih halinin söz konusu oldugu kabul edilebilir.134 Böylece ani edimli
istisna sözlesmeleri kural olarak geçmise etkili ortadan kaldirilabilmekle birlikte,
sanki sürekli borç iliskisi gibi, feshin sonuçlarina benzer sonuç doguran bir sona
erdirme imkani düzenlenmistir.
Bu hükmün konulus amaci doktrinde tartismalidir. Bir görüse göre, bu
hükmün amaci, taraflar arasindaki güven iliskisine büyük önem vermesi, özellikle is
sahibinin hangi sebeple olursa olsun güvenemedigi bir müteahhitle arasindaki iliskiyi
diledigi zaman sona erdirebilmesinin gerekli oldugudur.135 Türk/Isviçre ve Alman
hukukundaki hakim görüse göre ise, is sahibinin serbestçe sözlesmeyi sona erdirme
hakki, istisna sözlesmesinin kendine özgü özelliginden kaynaklanmaktadir.136 Buna
göre eserin tamamlanmasi is sahibinin yararinadir ve istedigi zaman bundan
vazgeçebilir. Müteahhit isini o zamana kadar sözlesmeye uygun olarak ve özenle
yapmis olsa bile, is sahibi onun ifaya olan menfaatini yani olumlu (müspet) zararini
tazmin etmek suretiyle feshedebilecektir. Sözlesme özgürlügü ilkesi de bunu
tamamlamaktadir.
B. Feshin Sartlari
BK. m. 369 hükmü ile is sahibine taninan fesih hakki ancak insa eseri
tamamlanincaya kadar kullanilir. Insa eseri tamamlanmis, fakat is sahibine teslim
vurmussa, anilan madde hükmü uygulanmaz, fesihte hakli olup olmadigi tartisilir…”Y.15.HD.
8.10.1998, 2263/3752 sayili karar içn bkz. YKD.1999/2, 213.
133
Gauch, Nr.583; Buz, Is Sahibi, 222-223; Ergezen, 116; Eren, Sona Erme, 92; Aksi görüs Gautsch,
Art.377, Nr.10; Oser/Schönenberger, Art.377, Nr.1; Yavuz, 307-308; Tandogan, Borçlar, 343
134
Serozan, Dönme, 128; Aral, 392; Yavuz, 308; Buz, Is Sahibi, 219; Öz, Eser Sözlesmesi, 138,
Pedrazzini, 550; Eren, Sona Erme, 91,93.
135 Akgün Bilir, 116; Öz, Eser Sözlesmesi, 139.
136
Bühler, Art,377, Nr.6, Becker, Art.377, Nr.1; Oser/Schönenberger, Art.377, Nr.1; Tandogan,
Borçlar, 343.
edilmesi ve mülkiyetin geçirilmesi henüz tamamlanmissa yine is sahibi sözlesmeyi
sona erdiremez.137 Insa eserinin tamamlanmasini is sahibinin kendisi engellemis veya
kendisinden kaynaklanan bir neden engel olmus olsa dahi, is sahibi BK. m. 369’a
göre sözlesmeyi sona erdirebilir. Ancak eserin tamamlanmasi imkansiz hale
gelmisse, artik buna iliskin hükümler (BK. m. 96/1, m. 117, m. 370 vb.) uygulanir.138
Insa eserinin ayipli olarak tamamlanmasi durumunda is sahibinin fesih hakkini
kullanip kullanmayacagi tartismali olmakla birlikte, Türk-Isviçre hukukundaki hakim
fikre göre, eserin ayipli olarak tamamlanmasi halinde is sahibinin fesih hakki sona
erer. Zira eserin ayipli olmasi onun tamamlanmis sayilmasina engel olmaz.139
Is sahibinin BK. m. 369’a göre sözlesmeyi sona erdirebilmesi için,
müteahhide sözlesmeyi feshettigini bildirmesi, baska bir ifade ile fesih beyaninin
muhataba ulasmasi gerekir. Is sahibine taninan sözlesmeyi sona erdirme yetkisi,
“bozucu yenilik doguran bir hak” niteliginde olup, tek tarafli varmasi gerekli bir
irade beyani ile kullanilir, müteahhidin egemenlik alanina ulastigi anda hüküm ve
sonuçlarini dogurur, insaat sözlesmesi kendiliginden sona erer. Sarta bagli
kullanilamaz, kullanilmis bir fesih hakkinin sonradan geri alinmasi da mümkün
degildir.140 Sözlesmenin feshi beyani kural olarak herhangi bir sekle tabi degildir.141
C. Feshin Hüküm Ve Sonuçlari
BK. m. 369’da, sözlesmeyi fesheden is sahibinin yapilan isin bedelini
ödemek ve müteahhidin zarar ve ziyanini tazmin etmekle yükümlü olacagi
öngörülmektedir. Yapilan kismin bedelinden anlasilmasi gereken, sözlesmenin ifasi
için yapilan giderlerdir.142 Bu durumda sözlesmeyi fesheden is sahibi, müteahhide,
137 Eren, Sona Erme, 92; Buz, Is Sahibi, 228-229; Gauch, Nr.524; Pedrazzini, 549; Zindel/Pulver,
Art.377, Nr.6.
138 Buz, Is Sahibi, 229; Tandogan, Borçlar, 344.
139 Tandogan, Borçlar, 344; Buz, Is Sahibi, 229; Öz, Eser Sözlesmesi, 140.
140 Buz, Is Sahibi, 229-230; Eren, Sona Erme, 92-93; Gauch, Nr.527; Zindel/Pulver, Art.377, Nr.8;
Bühler, Art.377, Nr.24.
141 Gauch, Nr.526; Zindel/Pulver, Art.377, Nr.6; Bühler, Art.377, Nr.24; Eren, Sona Erme, 93; Buz, Is
Sahibi, 230;
142 Gautsch, Art.377, Nr.13b; Bühler, Art.377, Nr.34; Becker, Art.377, Nr.6; Oser/Schönenberger,
Art.377, Nr.3.
sözlesmenin ifasi için harcadigi tüm isçilik ve malzeme masraflarini ödemek
zorundadir. Bu masraflar için sözlesmede bir bedel öngörülmüs ise bu bedel ödenir,
sözlesmede herhangi bir bedel kararlastirilmamis ise BK. m. 366 hükmü uyarinca
isin degeri, masraflara göre belirlenir.143 Is sahibi ödedigi bedel karsiliginda
müteahhitten, insa eserinin yapilan kisminin kendisine teslim edilmesini
isteyebilir.144 Is sahibinin feshiyle sözlesmenin sona erdirilmesi durumunda,
yüklenici eseri tamamlama borcundan kurtulur ve kalan kisim için ayrica ücret
isteyemez.145
Sözlesmeyi fesheden is sahibi BK. m. 369’a göre müteahhidin ugramis
oldugu zararin tamamini tazmin etmek zorundadir.146 Burada söz konusu olan zarar,
müteahhidin sözlesmenin ifasina olan çikar kaybini karsilayan müspet zarardir.147
Baska bir ifade ile is sahibi, insa eseri tamamlanip teslim edilse idi müteahhit hangi
ekonomik durumda bulunacak idi ise, o zarari tazmin etmek zorundadir. Burada is
sahibinin sebep sorumlulugu söz konusu oldugu için kusurlu olmasi sart degildir,
kusursuz olsa da zarari tazmin etmekle yükümlüdür.148
Is sahibinin BK. m. 369’a göre müteahhide ödeyecegi tazminattan149 BK. m.
43-44’deki indirimlerin yapilip yapilamayacagi hususu doktrinde tartismalidir. Bir
görüse göre fesih nedeniyle müteahhide ödenecek tazminat tam olmali, hakim
143 Aral, 393; Eren, Sona Erme, 94; Ergezen, 119; Tandogan, Borçlar, 347; Uygur, Insaat, 1054.
144 Eren, Sona Erme, 94; Ergezen, 119.
145 Buz, Is Sahibi, 232; Eren, Sona Erme, 93.
146 “…Akit tarihinden 24 gün geçtikten sonra, müteahhitçe henüz ise baslanmadan, davali is sahibi
tarafindan sebep gösterilmeden akit feshedildigine göre, BK. m. 369 hükmünce davaci
müteahhidin mahrum kaldigi karin tamami zarar ve ziyan tazminati olarak hükmedilmelidir…”
Y.15.HD. 4.12.1984, 1368/3736 sayili karar için bkz. Kostakoglu, Insaat Hukuku, 765-766.
“…Arsa sahibi, sözlesmeyi BK. m. 369’a göre bozdugunu bildirmistir. Bu maddeye göre, arsa
sahibi, sözlesmeyi hiçbir neden göstermeden bozabilir. Yasa bu hakki yalniz is sahibine tanimistir.
Ancak sözlesmenin bu biçimde bozulmasinin bir bedeli vardir. Bu bedel de, yüklenicinin zararinin
baligan mabelag tazminidir. Ferah ferah, bol bol anlamina gelen baligan mabelag tazminat, en
genis kapsamli bir tazminat biçimi olup, toplama metodu ile hesaplanmalidir. Bu yöntemde,
yüklenicinin zarari, fesih anina kadar yaptigi tüm giderlere, eser bitmis olsaydi saglayacagi net kar
eklenerek saptanir….” Y.15.HD. 2.4.1998, 833/1348 sayili karar için bkz. Duman, 951.
147 Tandogan, Borçlar, 347-348; Ergezen, 120; Aral, 393; Eren, Sona Erme, 94; Becker, Art.377,
Nr.6; Bühler, Art.377, Nr.29; Gautschi, Art.377, Nr.13b.
148 Eren, Sona Erme, 95; Ergezen, 120; Becker, Art.377, Nr.6.
149 Is sahibinin müteahhide ödeyecegi tazminatin hesaplanmasinda biri toplama metodu (müspet
hesaplama yöntemi), digeri kesinti metodu (Menfi hesaplama yöntemi) olmak üzere baslica iki
tarafindan bu tazminattan bir indirim yapilmamalidir.150 Buna karsilik bizim de
katildigimiz hakim görüse göre, hal ve sartlar göz önünde tutularak hakim tarafindan
müteahhide ödenecek tazminattan indirim yapilabilecegi gibi, tazminati tamamen de
reddedebilir.151 Müteahhidin is sahibine karsi sahip oldugu tazminat talebinin ne
zaman muaccel olacagi hususunda da farkli görüsler bulunmaktadir. Doktrindeki
hakim görüse göre, tazminat alacagi, müteahhidin is sahibi ile yapmis oldugu insaat
sözlesmesinin içerdigi alacagin yerine geçer, ilk alacak tazminat alacagina dönüsür.
Bu nedenle tazminat alacagi, ilk alacak hangi anda muaccel olacak ve dolayisiyla
müteahhit tarafindan talep edilebilecek idi ise o anda muaccel olur ve talep edilir.152
Bizim de katildigimiz diger bir görüse göre ise, müteahhidin is sahibine karsi sahip
oldugu tazminat talebinin, sözlesmenin feshi ile birlikte muaccel olacagi kabul
edilmektedir.153
adminİŞ ORTAKLIKLARINDA İŞ DENEYİM BELGESİ VE ÖZELLİK GÖSTEREN DURUMLAR 1.GİRİŞ Kamu ihalelerine katılacak firmalar, ihale konusu işin yerine getirilmesi amacıyla iş ortaklıklarına girmeleri gerekebilir. Bu tip…
adminKısmi Teklif Konusu Kamu İhale Genel Tebliğinden aşağıdaki şekilde açıklanmıştır….. 16.4. Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi 16.4.1. İhalelerde, ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kısmi teklif verilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kısmi teklif verilebilen ihalelerde isteklilerce…
