Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
YAP-SAT (ÖZEL) İNŞAAT FAALİYETİNDE VERGİLENDİRME
2.2.1. Yap-Sat (Özel) İnşaat Faaliyetinden Elde Edilen Kazançlarda Vergilendirme Sistemi
Gerçek ve tüzel kişilerin kendi nam ve adlarına satmak üzere yaptıkları daire, dükkan, işyeri, kat şeklindeki inşaatlara özel inşaatlar denilmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesinde kar ve zarar, işin bittiği tarihte tespit edilir ve o yılın geliri olarak vergilendirilir denilmektedir.42. madde kapsamına giren işlerde vergilendirmenin yapılabilmesi için işin bitim tarihinin esas alınmasına rağmen, özel inşaatlarda işin bitim tarihi önemli değildir. Vergilendirme için satışın vuku bulması gereklidir. (Kurt, 1996:75). Nitekim Danıştay 3. Dairesinin 1988/2924 sayılı kararında, kendi nam ve hesabına inşaat yapıp satanların 193 sayılı kanunun 42. maddesi kapsamında mütalaa edilemez ve bu şekilde vergilendirilemez denilmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gayri menkullerin alım satımı ve inşaat işleri ile devamlı olarak uğraşanların bu işlerden elde ettikleri kazançları ticari kazanç sayılmıştır. Bu nedenle özel (yap-sat) inşaat faaliyetinde bulunanlar özel vergilendirme sitemine tabi olmayıp, genel vergilendirme sistemine göre vergilendirilecektir. (Aslan, 1996:88).
Vergiyi Doğuran Olay
İnşaat faaliyetinin niteliği gereği inşaat birden fazla yılı kapsamaktadır. Bu nedenle inşaat işletmeleri yapmakta oldukları daire ve işyerlerinin inşaat devam ederken özel sözleşme veya satış vaadi sözleşmesi ile sattıkları görülmektedir. İnşaat devam ederken yapılan bu satışlar karşılığında alınan paralar avans niteliğinde bulunmaktadır. (Kızılot, 1994:343). Burada vergiyi doğuran olay söz konusu değildir. Vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi için bağımsız bölümlere ait tasarruf hakkının devredilmesi ile, tapu siciline işlenmiş olmasa bile vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır. (Çankaya, 1998:421). Bu durumda inşaat devam ederken veya arsa payı üzerinden yapılan daire, işyerlerine ait satış bedelinin tamamı, inşaat tamamlanıp, anahtar tesliminin yapıldığı yılı satış hasılatı olarak gösterilmesi gerekir ve o yılın ticari kazancı sayılır. (Kızılot, 1994:343).
Vergilendirme Dönemi ve Beyan
Şahıs işletmelerinin özel inşaat faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar, ticari kazancın vergilendirmesi ve beyan esasına tabidir. Gelir vergisi mükellefi olan şahıs işlemesi sahip ve ortakları elde ettikleri bu kazancı izleyen yıl mart ayının on beşinci günü akşamına kadar bağlı oldukları vergi dairesine yıllık gelir vergisi beyannamesi ile bildirirler ve 2 çeşit taksitte (Mart ve Temmuz) öderler.
Sermaye şirketlerinin özel inşaat faaliyetinden elde ettikleri kazanç kurum kazancı sayılır. Kurum kazançları izleyen hesp döneminin 4. ayı olan Nisan ayının on beşinci günü akşamının sona kadar kurumlar vergisi beyannamesi ile ilgili vergi dairesine bildirilir ve Nisan ayı sonuna kadar tamamını öderler.
Geçici vergi
Geçici vergi, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme dönemlerinin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanıp ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır.
İlgili hesap döneminin üçer aylık dönemleri itibariyle beyan edilecek olan bu vergi için;
Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart,
İkinci dönem; Nisan-Mayıs- Haziran,
Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül,
Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık,
Olmak üzere 4 ayrı geçici vergi dönemiz söz konusudur. Geçici vergi dönemleri üçer aylık olmakla birlikte, beyan edilecek kazancın hesaplanmasında 3,6,9 ve 12 aylık mali tablolar esas alınacaktır. Geçici vergiye ilişkin kazanç üçer aylık dönemler itibariyle ve kümülatif esasta hesaplanacak olup, geçici vergi oranı gerçek kişilerde (01.01.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere) % 20, kurumlarda ise % 30’dur.
Hesaplanan geçici vergiler, geçici vergi beyannamesi ile ilgili olduğu üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın 15’nci günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine bildirilecek ve ödenecektir.
Buna göre özel inşat faaliyetlerinde bulunan gelir vergisi mükellefleri ilgili hesap döneminde 3’er aylık bilançolar düzenleyeceklerdir. 3 aylık dönemler için düzenlenen bilançolardaki kazançları üzerinden % 20 oranında geçici vergi hesaplayacaklardır. Üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanan geçici vergi, üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın 25’nci günü akşamına kadar bağlı bulunan vergi dairesine bildirilecek ve ödenecektir. Vergi incelemelerinde geçmiş dönemlere ait beyan edilen geçici verginin % 10’u aşan tutarda eksik beyan edildiği tespit edilirse, eksik beyan edilen kısım için resen ve ikmalen vergi tarh edilecektir.
Üçer aylık dönemler itibariyle ödenen geçici vergiler izleyen yıl, gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup sonrası kalan varsa mükellefin diğer vergi borçlarından mahsup edilir. Yine de kalan söz konusu ise vergi idaresi mükellefin yazılı olarak ve o yılın sununa kadar başvurması koşulu ile kalan kısmı mükellefe iade eder.
Özel inşaat faaliyetlerinde bulunan kurumlar vergisi mükellefleri de üçer aylık kazançları üzerinden % 30 oranında geçici vergi hesaplayacaklardır. Üçer aylık dönemler itibariyle ödenen geçici vergiler, izleyen yıl kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilir; yine de kalan söz konusu ise kuruma iade edilir.
Özel inşaat faaliyetinde bulunan kurumlar vergisi mükellefleri, dönem içerisinde ödedikleri ve dönem sonlarında mahsup edecekleri geçici vergileri T.M.S’ye göre 193. Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi Ve Diğer Yükümlülükleri hesabına aktarılır. Ancak aktarılan bu tutar 370. Dönem Karı Ve Yasal Yükümlülükler karşılığı hesabının tutarından büyük olamaz aktarılamayan tutar, dönem sonunda 193. Peşin Ödenen Vergi Ve Fonlar hesabının bakiyesi olarak kalır.
Sermaye şirketleri dışındaki işletmelerde de geçici vergiler 193. Peşin Ödenen Vergi Ve Fonlar hesabında izlenebilir. Dönem sonlarında bu hesap ortaklar cari hesabına (131- Ortaklardan Alacaklar Hs.) devrolunur. Bu işletmeler bazen de 193. hesabını kullanmayarak doğrudan ortaklar cari hesabını kullanabilirler.
adminDernek, bir kişi kendi başına dernek kuramaz. Kendini aynı amaca adamış 7 gerçek veya tüzel kişi gerekmektedir. Dernekler kuruluş bildirimini ve eklerini mülki idari amirliğe vererek tüzel kişiliğe kavuşurlar. Dernekler…
adminGAYRİ SAHİH VAKIFLAR VE HAZİNENİN MİRASÇILIK DURUMU I. GİRİŞ Medeni Kanunun 385.maddesine göre mirasçısız ölen kişinin mirası devlete geçer. Bu genel hüküm vakıf malları için geçerli değildir. Çünkü Vakıflar Kanununun…
