Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Söz konusu yazıda; Kamu hizmetinden ilişik kesilmesi suretiyle kullanılan aylıksız izin sürelerinin ve ilgili mevzuatı uyarınca uygulanabilecek kontrol mekanizmaları çerçevesinde gerçekliği ile usule ve fenne uygun olup olmadığının kanıtlanması mümkün bulunan ve toplamda üç ayı aşan hastalık ve refakat izni süresinin yabancı dil yeterliğini temin edebilmek için öngörülen iki yıllık sürenin hesabına dahil edilmemesinin uygun olacağının değerlendirildiği belirtilmiştir.
İlgi : 23.01.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı yazınız.
Kurumunuzda Mali Hizmetler Uzmanlığı için yapılan yeterlik sınavını kazanan ve halen yabancı
dil yeterliği şartını yerine getirmek için tanınan 2 yıllık sürenin içinde bulunan personelin, kullandığı
hastalık ve refakat izni ile aylıksız izin süresinin bahsi geçen 2 yıllık sürenin hesabında dikkate alınıp
alınmayacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun
60 ıncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkrasında; ” İdarelerin malî hizmetler birimlerinde malî
hizmetler uzman yardımcısı ve malî hizmetler uzmanı çalıştırılabilir. Malî hizmetler uzman
yardımcısı kadrolarına veya pozisyonlarına atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlara ilave olarak;
a) En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve
idari bilimler fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi
veya yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak,
b) Yapılacak özel yarışma sınavında başarılı olmak,
c) Sınavın yapıldığı yılın başı itibarıyla 30 yaşını doldurmamış olmak,
şartları aranır.
Özel yarışma sınavı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Öğrenci Seçme ve
Yerleştirme Merkezine yaptırılacak yazılı sınav ve Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılacak
sözlü sınavdan oluşur. Özel yarışma sınavında başarılı olanlar, ÖSYM tarafından başarı sırası
ve yaptıkları tercihler dikkate alınarak belirlenir ve bunlar idarelerde malî hizmetler uzman
yardımcısı kadro veya pozisyonlarına atanırlar. Bu kadro veya pozisyonlara atananlar en az üç
yıl çalışmak ve başarılı olmak şartıyla, açılacak yeterlik sınavına girme hakkını kazanırlar.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılacak yeterlik sınavında başarılı olanlar malî hizmetler
uzmanı kadro veya pozisyonlarına atanırlar. Malî hizmetler uzman yardımcılığı döneminde veya
yeterlik sınavında başarılı olamayanlar, istihdam şekline göre bulundukları kamu idarelerinde
durumlarına uygun kadro veya pozisyonlara atanırlar. Özel yarışma sınavına katılacak
adayların belirlenmesi, sınavların yapılması, atama ve yerleştirilmeleri, yetiştirilmeleri, yeterlik
sınavları ile çalışma usûl ve esasları Hazine ve Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenir. Malî hizmetler uzmanı kadrolarına atandıktan sonra en az üç yıl süreyle atandıkları
idarelerde söz konusu kadrolarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre görev yapanlar,
kendilerinin isteği ve idarelerinin muvafakati ile başka bir kamu idaresinin aynı unvanlı
kadrolarına atanabilirler.” hükmü yer almaktadır.
maddenin birinci fıkrasında; ” Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının
teşkilatlanmalarına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla
kurumun görev alanına giren konularda çalıştırılmak üzere merkez teşkilatlarında,
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığında, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarının
merkez karargâhlarında uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilebilir. ” hükmüne, beşinci
fıkrasında “…Yeterlik sınavında başarılı olanların uzman kadrolarına atanabilmeleri, Kamu
Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından asgari (C), Dışişleri Uzmanlığı için asgari
(B) düzeyinde veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası
geçerliliği bulunan başka bir belgeye yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde sahip
olma şartına bağlıdır..” hükmüne, yedinci fıkrasında ” İkinci, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı
fıkralarda yer alan hükümler, 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A)
fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman ve uzman yardımcılarından merkez
teşkilatına ait kadrolarda bulunanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı
yasama uzman ve yasama uzman yardımcıları ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman ve
uzman yardımcıları hakkında da uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir. 657 sayılı Kanunun 36/A/11
maddesinde ise Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı ile Mali Hizmetler Uzmanı unvanları yer
almaktadır.
Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 06/02/2013 tarih ve 28551 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Malî Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliğinin “Dayanak” başlıklı 2 nci maddesinde; “Bu
Yönetmelik, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60
ıncı maddesi ile 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 41 inci
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.” hükmü, “Yeterlik sınavı” başlıklı 16 ncı maddesinde, “(1)
Tezi kabul edilen uzman yardımcısı, atandığı idarede en az üç yıl fiilen çalışması kaydıyla
yeterlik sınavına girmeye hak kazanır. Aylıksız izinler ile toplamda üç ayı aşan hastalık ve
refakat izinleri bu süreye dahil edilmez.
(2) Yeterlik sınavı, 8 inci maddeye göre oluşturulacak sınav komisyonu tarafından yazılı
usulde yapılır.
(3) Yeterlik sınavının yapılacağı yer ve tarih, sınava girecek uzman yardımcılarına tebliğ
edilmek üzere idarelerine iki ay önceden yazılı olarak bildirilir.
(4) Üç yıllık fiili hizmet süresini doldurmamaları nedeniyle yapılacak yeterlik sınavına
katılamayan uzman yardımcıları bir sonraki yeterlik sınavına alınırlar.” hükmü, “Uzmanlığa
atanma” başlıklı 20 nci maddesinde; “Yeterlik sınavında başarılı olanların Malî Hizmetler Uzmanı
kadro/pozisyonlarına atanabilmeleri, uzman yardımcılığı döneminde alınmış olmak kaydıyla,
Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından (KPDS) asgari (C) düzeyinde veya
dil yeterliği bakımından buna denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir
belgeye sahip olma şartına bağlıdır. ” hükmü, “Uzman yardımcısı unvanının sona ermesi” başlıklı 21
nci maddesinde, ” (1) Uzman yardımcılarından;
a) Verilen ilave süre içinde tezlerini sunmayan veya ikinci defa hazırladıkları tezleri de
kabul edilmeyenler,
b) İkinci yeterlik sınavında da başarı gösteremeyen veya ikinci sınav hakkını
kullanmayanlar,
c) Yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde yabancı dil yeterliği şartını yerine
getirmeyenler,
idarelerinde durumlarına uygun memur unvanlı kadrolara veya pozisyonlara atanırlar.”
hükmü yer almaktadır.
Yabancı Dil Bilgisi Seviye Belirleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Yürürlükten
kaldırılan yönetmelikler” başlıklı 15 inci maddesinde, “23/6/2007 tarihli ve 26561 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Kamu Personelinin Yabancı Dil Bilgisi Seviyesinin Tespitine Dair Esas ve
Usuller Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.” hükmü ile KPDS Yönetmeliğinin yürürlükten
kaldırıldığı, “Atıflar” başlıklı 14 üncü maddesinde, “İlgili mevzuatta Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi
Seviye Tespit Sınavına yapılan atıflar Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavına yapılmış sayılır.” hükmü
ile de KPDS’ ye yapılan atıfların YDS’ ye yapılmış sayılacağı belirtilmiştir.
Malî Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliğinin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında aylıksız izinler ile
toplamda üç ayı aşan hastalık ve refakat izinlerinin 3 yıllık uzman yardımcılığı süresinin hesabına dahil
edilmeyeceği belirtildiği halde, aynı Yönetmeliğin “Uzman yardımcısı unvanının sona ermesi” başlıklı 21
nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “Yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl
içinde yabancı dil yeterliği şartını yerine getirmeyenler,” hükmünde geçen “iki yıl” ibaresinin
hesabına dahil edilecek ve edilmeyecek sürelere ilişkin herhangi bir hükme mezkur Yönetmelikte yer
verilmemiştir. Dolayısıyla, hastalık ve refakat izni ile aylıksız izin sürelerinin bu 2 yıllık sürenin hesabına
dahil edilip edilmeyeceğine ilişkin değerlendirme yapılırken bu izin türlerinin hangi sebeplerle memura
tanındığı, bu sebeplerin dil şartı açısından zorlayıcı neden olarak kabul edilip edilmeyeceği, aylıksız
izinli olan memurun statüsü ile bağı ve bu süre içinde hak ve yükümlülüklerinin devam edip etmediği
gibi hususların açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu bağlamda savunulabilecek bir görüş, uzman yardımcısının yeterlik sınavından sonra
uzmanlığa atanabilmek için aranılan yabancı dil yeterliğini sağlayabilmesi için tanınan 2 yıllık sürenin
mutlak bir süre olduğu ve bunun yabancı dil yeterliğini temin edebilmek için tanınan bir telafi süresi
olduğu şeklindedir.
Diğer taraftan, ilgi yazıda bahsi geçen hastalık ve refakat izni süreleri ile aylıksız izin sürelerinin,
bahse konu 2 yıllık süreden istisna tutulup tutulmayacağı hususunda farklı değerlendirmelerde de
bulunulabilir.
Bilindiği üzere, Devlet memurları kanser, verem, akıl hastalığı gibi uzun süreli tedaviye ihtiyaç
gösteren hastalığa yakalanması halinde toplam 36 aya kadar, diğer hastalık hallerinde ise toplam 24
aya kadar hastalık izni kullanabilmekte; eş, çocuk, anne, baba ve kardeşin hayati tehlikesi bulunan
hastalığa yakalanması halinde ise bu kişilere refakat eden memura aynı kişinin aynı hastalığı veya
vakası sebebiyle toplam 6 aya kadar refakat izni verilebilmektedir. Ayrıca, memurun doğum, evlat
edinme, refakat, askerlik, eşin yurt içi ve yurt dışı görevi gibi çeşitli sebeplerle aylıksız izin
kullanabilme hakkı da bulunmaktadır.
Devlet memurunun kanser gibi uzun sureli tedavi gerektiren hastalığa veya diğer hastalıklara
yakalanarak tedavi görmesi veya yakınlarının hayati tehlikesi bulunan hastalığa yakalanması halinde
ortaya çıkan ve refakati gerektiren sağlık sebepleri memurun iradesi dışında oluşan zorlayıcı
sebeplerdir. Bu sebeplere binaen memurun görevinden uzak kalma zarureti hasıl olmakta, bu durumda
memur hastalık ve refakat izni kullanmak zorunda kalabilmektedir. Hastalık izninin amacı memurun
iyileşmesi için hastalığının tedavi edilmesi olup, refakat izninin amacı ise hayati önemi haiz hastalığa
yakalanan yakınlarının hastalığının tedavisi sırasında memurun onlara refakat etmesi, yakınlarına gerek
fiziksel ve biyolojik gerekse psikolojik olarak destek olmasıdır. Bu hususlar göz önüne alındığında
kullanılan hastalık ve refakat izni süresinde memurdan Mali Hizmetler Uzmanlığına atanmak için
aranan yabancı dil yeterliği şartını yerine getirmek için çaba harcamasının beklenemeyeceği, sağlık
sebeplerinin buna müsaade etmeyeceği de ileri sürülebilir.
Öte yandan, memurun çeşitli sebeplerle aylıksız izin kullanması durumunda memuriyeti sona
ermemekle birlikte, ilgilinin aylık almadığı, kıdeminin ilerlemediği, aylıksız izin suresinin 657 sayılı
Kanunda gecen bir çok sürenin hesabında dikkate alınmadığı göz önüne alındığında; aylıksız izin
süresince memuriyete ilişkin bazı hak ve yükümlülüklerin askıda olduğu ifade edilebilir. Örneğin, 657
sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde aday memurluğun 1 yıldan az 2 yıldan fazla olamayacağı ifade
edilmiş olup, aday memurun kullandığı aylıksız izin süreleri adaylık süresinin hesabında dikkate
alınmamakta, yukarıda zikredilen Yönetmelik hükmünde olduğu gibi aylıksız izinde geçen süreler
uzman yardımcılarının yardımcılık döneminden de sayılmamaktadır.
Ayrıca, bahsi geçen personelin vatani görevini yapmak amacıyla askere gitmesi ve bu amaca
matuf olarak aylıksız izin kullanması halinde bu görevini yaparken yabancı dil yeterliği şartını yerine
getirmek için yeterli cabayı gösteremeyeceği, yabancı dil sınavına dahi giremeyebileceği, dolayısıyla
aynı durumda bulunan ancak görevde olan Mali Hizmetler Uzman Yardımcısına göre dezavantajlı
olacağı da ileri sürülebilir. Bu sava dayanılarak; askerlik sebebiyle kullanılan aylıksız izin süresinin,
bahsi geçen 2 yıllık sürenin hesabına dahil edilmesi halinde görevde bulunan Mali Hizmetler Uzman
Yardımcısı ile askerlik sebebiyle aylıksız izin kullanan Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı arasında
eşitliğin sağlanamayacağı da söylenebilir. Aynı durum kamu hizmetinden ilişik kesilmesini gerektiren
diğer aylıksız izin türlerini kullanan uzman yardımcısı için de ileri sürülebilir.
Bu değerlendirmelere dayanılarak , yeterlik sınavı öncesi geçirilmesi gereken 3 yıllık sürenin
hesabında aylıksız izin ve üç ayı aşan hastalık ve refakat izni süresinin değerlendirilmeyeceğine ilişkin
mezkur Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrası hükmünün, yabancı dil yeterliğini temin
edebilmek için öngörülen 2 yıllık sürenin hesabının yapılmasında da emsal hüküm olarak dikkate
alınabileceği savunulabilir.
Yukarıdaki hüküm, değerlendirme ve açıklamalar çerçevesinde; anılan Yönetmeliğin 16 ncı
maddesinin birinci fıkrasında öngörülen hükmün kıyasen uygulanarak kamu hizmetinden ilişik kesilmesi
suretiyle kullanılan aylıksız izin sürelerinin ve ilgili mevzuatı uyarınca uygulanabilecek kontrol
mekanizmaları çerçevesinde gerçekliği ile usule ve fenne uygun olup olmadığının kanıtlanması mümkün
bulunan ve toplamda üç ayı aşan hastalık ve refakat izni süresinin yabancı dil yeterliğini temin
edebilmek için öngörülen 2 yıllık sürenin hesabına dahil edilmemesinin uygun
olacağı değerlendirilmektedir.
Rica ederim.
Enes POLAT
Devlet Personel Başkanı
adminGеlir vеrgisi Kanunu’na görе ücrеt gеlirlеri “gеrçеk ücrеtlеr” vе “diğеr ücrеtlеr” olarak iki şеkildе vеrgilеndiriliyor. Diğеr ücrеtlеr, “götürü ücrеt” olarak da adlandırılıyor. Gеrçеk usuldе еldе еdilеn ücrеt gеlirlеri, işvеrеn tarafından…
adminDernek ve Vakıflara Ait İktisadî İşletmelerin KDV Açısından Hangi Vergi Dairesine BağlıOlacağı :Dernek veya vakıf iktisadi işletmelerinin KDV bakımından hangi vergi dairesine bağlı olmalarıgerektiği konusun açıklayan 6.8.2002 tarih ve…
