Ürün İhtiyacı Planlaması
Satış bütçesi tamamlandıktan sonra satışı planlanan ticari mal ya da mamüllerin stoklar göz önünde bulundurularak aylık toplam ihtiyacın planlanması gereklidir.
Aylık açılış stokları ve kritik stoklara bakılarak hesaplanan mamül ihtiyaçları, şirket tipine göre tedarikten veya üretimden karşılanacaktır. İhtiyaçların hangi kaynaktan karşılanacağına karar verildikten sonra üretilmesi planlanan miktarlar üretim bütçesinin, satın alınması düşünülen miktarlar tedarik bütçesinin girdileri olacak ve bu bütçelerde daha detaylı olarak planlama yapılacaktır.
“Literatürde bütçeler daha çok üretim yapan şirketler için açıklanmış olması sebebiyle satışı planlanan mamüllerin üretimden karşılanması planlanmakta ve üretim yapmayan ticari ve hizmet şirketleri göz ardı edilmektedir. Bu sebepten ötürü “ihtiyaç planlaması” “üretim bütçesi” olarak ele alınmakta ve doğrudan satın alma yapılacağı ya da hizmet verileceği düşünülmemektedir. Biz ticari faaliyette bulunan ya da ihtiyacın bir kısmını üretimden bir kısmını tedarik bütçesinden karşılayan şirketleri düşünerek üretim ve tedarik bütçelerinden önce ihtiyaç planlaması bütçesini yapmayı yerinde görüyoruz.”
İhtiyaç planlamasının yapılabilmesi için üç veri gereklidir:
- Satış tahminleri: Satış tahminleri satış bütçesinden gelmektedir.
- Açılış stok adetleri: Bütçe dönemi başında stoklarda bulunacağı tahmin edilen ticari mal ve mamül stoklarından oluşmaktadır.
- Bütçe dönemi kritik stokları (Güvenlik stoğu): Bütçe dönemi kritik stokları şirketin uyguladığı stok politikalarına uygun olarak bütçelenir. Kritik stok seviyelerinin iyi planlanması gelirin arttırılması ve döner sermayenin azaltılması için kritik öneme sahip bir etkendir. Bütçeler farklı stok politikalarının sebep olacağı sonuçların analizi için çok önemlidir.
İhtiyaç adetlerinin ortaya çıkarılması için aşağıdaki örnekteki hesaplama bütçelenen tüm ürünler için aylık olarak yapılmalıdır.
Örnek:
Ocak ayı X ürünü bütçelenen satış miktarı 1000 adet, ocak ayı başında mevcut stok miktarı 250 adet, ocak ayı sonu stoğunun 500adet olduğu durumda ocak ayı ihtiyacı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
| İşlem | Açıklama | Örnek (Adet) |
| Bütçelenen Satışlar | 1000 | |
| + | Bütçelenen Dönem sonu stoğu (Kritik Stok) | 500 |
| = | Toplam Gereksinim | 1500 |
| – | Dönem başı stoğu | 250 |
| = | İhtiyaç | 1250 |
Hesaplama sonucu ocak ayında X ürününden 1250 adet ihtiyaç olduğu hesaplanır. Bu ihtiyaç satın alma ya da üretimden karşılanacaktır.
İhtiyaçların Hangi Kaynaklardan Karşılanacağına Karar Verilmesi.
İhtiyaçlar hesaplandıktan sonra bu ihtiyaçların hangi kaynaktan karşılanacağına karar vermek gereklidir.
- Satış şirketlerinde ihtiyaç satın alma yoluyla karşılanacağından hesaplanan ihtiyaçlar doğrudan tedarik bütçesinin girdisi olacaktır.
- Üretim şirketlerinde ise ihtiyaç üretilerek ve/veya satın alma yoluyla karşılanabilir. Bu durumda karar vermek için üretim, stok kapasiteleri ve sipariş şartları gibi etkenler düşünülerek optimum yöntem belirlenmelidir.
- Hizmet şirketleri: Hizmet şirketlerinde ihtiyaç hizmetin şirket içinde üretilmesi ile ya da dış kaynak (outsourcing) kullanımı ile karşılanabilir. Bu durumda üretim şirketlerinde olduğu gibi hizmet verilen tesislerin fiziksel kapasiteleri ve dış kaynak satın alma şartları göz önünde bulundurularak optimum yöntem belirlenir.
Nihayetinde üretilmesi planlanan miktarlar üretim bütçesinin, satın alınması planlanan miktarlar tedarik bütçesinin girdileri olur.
Neden ihtiyaç planlaması yapmalısınız?
Şirketiniz stok tutmuyorsa, ihtiyaçlarını sadece tedarikle ya da sadece üretimle karşılıyorsa ihtiyaç planlaması yapmanız gerekmez. Ancak eğer stok tutuyorsanız ve/veya ihtiyaçlar üretim ve tedariğin bir karışımı ile karşılanıyorsa ihtiyaç planlaması yapmak zorundasınız.
İhtiyaç planlaması yapmak zorunda olan şirketlerde ise tedarik ve üretim şartlarınızı iyi kurgularsanız kritik stok seviyelerini iyi bir şekilde belirleyerek stok maliyetlerinizi düşürebilirsiniz. Amiyane tabirle stoğa para bağlamazsınız.
-
Alkış -
Beğenmedim
-
Sevdim
-
Üzücü
-
Şaşırdım
-
Kızdım
Benzer Yazılar
