Türkiye Ekonomisinin Petrole Bağımlılığı

Petrol-1

  • Türkiye Ekonomisinin Petrole Bağımlılığı

Türkiye’nin toplam ithalatının yaklaşık %9’u ham petroldür. GSMH’nin %2’sinden biraz fazlası, net petrol ithalatı için harcanmaktadır. Yerli üretim giderek azalmakta ve yurt içinde tüketilen petrolün yaklaşık %90’ı ithal edilmektedir.

Tablo 8: Petrol İthalatının Toplam İthalat İçindeki Payı

YIL TOPLAM İTHALAT (MİLYON DOLAR) PETROL İTHALATI (MİLYON DOLAR) PETROL İTHALATININ PAYI
1996 43.627 3.416 7,83
1997 48.559 3.194 6,58
1998 45.921 2.084 4,54
1999 40.671 2.755 6,77
2000 54.503 4.208 7,72
2001 41.399 3.878 9,37
2002 44.756 4.088 9,13

Kaynak: DTM

Türkiye’nin petrol ithalatının toplam ithalatı içindeki payı 1996-1998 boyunca azalarak 1998 yılında yüzde 4,5’a düşmüş, daha sonra artarak 2001 yılında yüzde 9,4 ve 2002 yılında yüzde 9,1 olarak gerçekleşmiştir. Bu trend, doğrudan petrol fiyatlarına bağlı olarak açıklanabilir. 2003 yılı Ocak-Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre petrol ithalatı %38,0 ve toplam ithalat %32,3 oranında artmış, petrol ithalatının toplam ithalat içindeki payı %7,9’dan %8,3’e yükselmiştir.

Tablo 9: GSMH’den Net Petrol İthalatına Ayrılan Pay

PETROL İTHALATI PETROL İHRACATI NET PETROL İTHALATI GSMH PETROLE AYRILAN PAY
YIL ($) ($) (MİLYON $) (MİLYON $) (YÜZDE)
1996 3.415.917.157 0 3.416 183.969 1,86
1997 3.194.145.235 489.058 3.194 196.991 1,62
1998 2.083.860.763 2.596.432 2.081 212.014 0,98
1999 2.754.939.437 5.125.634 2.750 190.878 1,44
2000 4.208.259.899 4.650.189 4.204 200.157 2,10
2001 3.877.952.681 2.928.444 3.875 148.198 2,61
2002 4.087.774.602 3.216.989 4.085 179.898 2,27

Kaynak: DTM

Türkiye, Gayri Safi Milli Hasılası’nın, Batı Teksas petrol fiyatlarının 14 dolara düştüğü 1998 yılında %0,98’ini, 30,5 dolara çıktığı 2001 yılında ise %2,61’ini petrol ithalatı (net= ithalat-ihracat) için dışa aktarmıştır. Bu oran, ABD ve Japonya için %0,5 iken, petrole bağımlı Güney Kore için %3,5 değerindedir.

Tablo 11: Tüketilen Petrol İçinde İthalatın Payı

YIL TOPLAM YERLİ ÜRETİM (TON) İTHAL EDİLEN HAM PETROL (TON) TOPLAM HAM PETROL DIŞA BAĞIMLILIK
1997 3.457 23.324 26.781 87,09%
1998 3.224 23.791 27.015 88,07%
1999 2.940 22.837 25.777 88,59%
2000 2.749 21.363 24.112 88,60%
2001 2.551 23.142 25.693 90,07%

Kaynak: TPAO & DTM

İç pazarda tüketilen petrol içinde ithal edilen ham petrolün payı, 1997-2001 boyunca genel olarak artmış ve 1997 yılında tüketilen petrolün yüzde 87’si ithal iken 2001 yılında bu oran yüzde 90’a çıkmıştır. Petrol fiyatlarından bağımsız olarak, tüketilen petrol içinde yerli üretim miktarının payı düşerken, ithalatın payı artmaktadır. Bunun nedeni, 1999 ve 2000 yıllarında artan petrol fiyatlarına tepki olarak ithal edilen miktarın azalmasına rağmen, Türkiye’deki üretimin de 1997-2001 boyunca azalmış olmasıdır.

Related Posts

Harcama Yetkilisinin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

HARCAMA YETKİLİSİNİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI Bütçe doktrininde tahakkuk memurları, program sorumlusu olarak tanımlanmaktadırlar. Bu yaklaşım, 1050 Sayılı Kanunda “Tahakkuk memurları, ödeneklerin zamanında ve yerinde kullanılmasından, giderin gerçek gereksinme karşılığı olmasından,…

Ücret Nedir? Ücretin Tanımı Nedir?

Ücret kavramı ve tanımı :   Ücretler emekçilerin gelir ve hayat seviyesini tayin eden ve sanayideki gelişmeye tesir eden önemli bir maliyet unsuru olarak ve toplumdaki gelir dağılımı ile sosyal…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kaçırdığın Haberler

Ücret Nedir? Ücretin Tanımı Nedir?

  • By admin
  • Şubat 12, 2025
  • 101 views
Ücret Nedir? Ücretin Tanımı Nedir?

İhale Komisyon Tutanaklarında Görev Ünvanlarının Belirtilmemesi ve Komisyonun Eksik Toplanması (Kik Kararı)

  • By admin
  • Şubat 12, 2025
  • 118 views
İhale Komisyon Tutanaklarında Görev Ünvanlarının Belirtilmemesi ve Komisyonun Eksik Toplanması (Kik Kararı)

Harcama Yetkilisinin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

  • By admin
  • Şubat 12, 2025
  • 212 views
Harcama Yetkilisinin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU ve AÇIKLAMASI

  • By admin
  • Şubat 12, 2025
  • 191 views
5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU ve AÇIKLAMASI