Bilindiği üzere son taşeron işçi olarak bilinen kamu idarelerinde yüklenici firmaya bağlı olarak çalışanlara kadro verilmesi hususunda bazı siyasi partiler taahhütte bulundular. Resmi makamların açıkladığına göre ülkemizde, kamu idareleri bünyesinde yaklaşık 550.000 taşeron işçi çalıştırılmaktadır. Taşeron olarak çalışmakta olanların ücretleri yaptıkları iş, çalıştıkları kurum, medeni durumları, yaşadıkları şehir gibi bir çok farklı şekilde belirleniyor. Örneğin Kredi ve Yurtlar Kurumunda görev yapan bir güvenlikçi ile Milli Eğitim Bakanlığında görev yapan veya üniversitelerde görev yapan güvenlikçiler aynı ücreti almamaktadır. Aynı kurumda görev yapan güvenlik personeli ile de temizlik hizmeti yapan temizlik personeli veya yemek dağıtım personeli de aynı ücreti almamaktadır.
Diğer taraftan özellikle döner sermaye işletmeleri veya özel bütçeli kurumlarda taşeron işçilerin maaşlarına çeşitli standartlar getirilirlen diğer kurumlarda herhangi bir standart getirilmeden ücret ödemesi yapılmaktadır.
Ancak genel olarak taşeron işçi ücretlerinin ödenmesinde 2015 yılına kadar baz alınan temel kriter asgari ücrettir. Taşeron işçilerinin sendikalaşmasının önünü açan yasa değişikliğinin uygulanmaya başlanması ile birlikte süre asgari ücretin bir öneminin kalıp kalmayacağı daha iyi anlaşılacaktır.
Taşeron İşçilerin kadroya alınmasının mali yükünün bulunabilmesi için öncelikle şu an ödenen ücret aralıklarının bilinmesi ve kadroya geçirilmesi halinde nasıl bir ücret politikası ile ilişkilendirilecekleri önem arzetmektedir.
| İdare |
Tahmini Taşeron İşçi Sayısı |
Ortalama Ücret (Devlete Maliyeti) |
Kamuya Yıllık Maliyet |
| Belediyeler |
225.000 |
2.500 |
6.750.000.000 |
| Sağlık Bakanlığı |
150.000 |
2.500 |
4.500.000.000 |
| Diğer |
75.000 |
2.200 |
1.980.000.000 |
| Milli Eğitim Bakanlığı |
55.000 |
2.200 |
1.452.000.000 |
| Üniversiteler |
40.000 |
3.200 |
1.536.000.000 |
| Toplam |
545.000 |
|
16.218.000.000 |
Mevcut duruma baktığımızda bütçe sunuş kitapçıkları, bazı idare performans programları, bilanço açıklamaları gibi veri kaynaklarından derlenerek yapılan çalışmaya göre taşeron işçi çalıştırmanın devlete maliyeti yaklaşık 16 Milyar TL’dir. Ortalama olarak baktığımızda hizmet alımı yöntemi ile çalıştırılan bir işçinin ortalama maliyeti 2.480TL’dir.
Bu kişilerin son günlerde en çok bahsedilen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4’üncü maddesinin c bendi kapsamında istihdam edilmesi halinde oluşacak maliyet ise eğitim durumuna göre belirlenen brüt ücret, eş yardımı, çocuk yardımı, sendika ödeneği gibi temel dört kriterden oluşmaktadır. Dört kriter dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre 4/c kapsamındaki bir kişinin ortalama devlete maliyeti en az 2.150TL’den başlamakta ve evli, çocuklu, üniversite mezunu olması halinde 2,750TL-2800 TL’lere kadar çıkabilmektedir.
|
Kişi |
Ücret Aralığı |
Yıllık Maliyet |
| İlkokul (Evli-Çocuklu) |
125.000 |
2.350 |
3.525.000.000 |
| Lise (Evli-Çocuklu) |
320.000 |
2.500 |
9.600.000.000 |
| Üniversite (Evli-Çocuklu) |
100.000 |
2.800 |
3.360.000.000 |
| Toplam |
545.000 |
|
16.485.000.000 |
Bunun yanısıra 4/c kapsamındaki personele harcırah kanununa göre harcırah, tabi olduğu döner sermaye mevzuatına göre döner sermaye, fazla mesai karşılığında fazla mesai ücreti, giyim yardımı ve yiyecek yardımı gibi ödemelerinde yapılacağı ayrıca dikkate alınmalı ve maliyetlere eklenmelidir. Herkesin bu yardımlardan faydalanamayacağı düşünülerek en az tahmini olarak ortalama %10’lik bir maliyetin daha olacağı düşünülmektedir; 16.485.000.000 X %10 Artırımlı= 18.133.000.000TL
Hizmet alımı yöntemiyle istihdam edilen Taşeron İşçiler 4/c Kadrosuna alınırsa ; bu durumda tüm ödemeler dahil yaklaşık 18 Milyar TL gibi bir maliyeti olacaktır.
Yani hizmet alımı yöntemiyle istihdam edilen Taşeron İşçiler 4/c Kadrosuna alınırsa devlete ilave yükü ise 18.133.000.000TL – 16.218.000.000TL = 1.915.500.000TL’dir. ( Hizmet alımı personeline idarelerce ödenecek olan Kıdem tazminatı her iki hesaplamada da dikkate alınmamıştır)
Taşeron İşçinin eline geçen tutar açısından bakıldığında ise; asgari ücret olarak Temmuz 2015 tarihi itibariyle 1.004 TL olan ödeme, 4/c’li olunması durumunda yaklaşık 1.350TL (asgari geçim indirimi da) olmaktadır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus asgari ücretin %20-%30 veya daha fazlasını alanların sayısının hiç de az olmadığıdır.
kaynak:http://www.kamumaliyonetimi.org/makaleler/taseron-isciler-4c-kadrosuna-alinirsa-devlete-maliyeti-ne-olur.html/
admin
