Şaylan, Gencay (2006), Postmodernizm, İmge Kitabevi, Ankara.Şener, Hasan Engin (2007), “Kamu Yönetiminde Postmodernizm”, Kamu Yönetimi:Yöntem ve Sorunlar, Şinasi Aksoy, Yılmaz Üstüner (Ed.), Nobel Yayın Dağıtım,Ankara, ss.31-47.Şişman, Mehmet (1996), “Postmodernizm Tartışmaları ve Örgüt KuramındakiYansımaları”, Eğitim Yönetimi, Sayı: 3, ss.451-464.Tekeli, İlhan (1999), Modernite Aşılırken Siyaset, İmge Kitabevi, Ankara.Temizel, Zekeriya (1997a), “Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bir BaşkaDenetim Organı: Ombudsman”, Yeni Türkiye, Siyasette Yozlaşma Özel Sayısı-II,Sayı: 14, ss.764-778.Temizel, Zekeriya (1997b), Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bağımsız BirDenetim Organı: Ombudsman, Uluslararası Yerel Yönetimler Birliği DoğuAkdeniz ve Orta Doğu Avrupa Teşkilatı (IULA-EMME), İstanbul.Ünal, Feyzullah (2013), Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Denetimi ve Yerel YönetimOmbudsmanı,Savaş Yayınevi, Ankara.Weber, Max (2011), Bürokrasi ve Otorite, çev. H. Bahadır Akın, Adres Yayınları,Ankara.Yaşamış, Firuz Demir (1997), “Kamu Yönetimi Kuramında ve Uygulamasında YeniGelişmeler: “Administration”dan” “Management”a, Türk İdare Dergisi, Sayı:417, ss.1-27.Uzun, Ali Kamil (2009), “Kamu Yönetiminde İç Kontrol ve İç Denetim Yaklaşımı”,Denetişim Dergisi, Sayı: 3, http://www.icdenetim.net/makaleler/89-kamu-yonetiminde-icdenetim, (Erişim Tarihi: 12.12.2012).Yıldırım, Murat (2010), “Modernizm, Postmodernizm ve Kamu Yönetimi”, Uluslararasıİnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, ss.703-719.Yıldız, Hasan (2013), “Postmodernizm Nedir?”,http://sbe.dpu.edu.tr/13/153-166.pdf, (Erişim Tarihi: 24.08.2013).Yıldız, N. (1998), Türkiye’de Belediyelerin Dış Yönetsel Denetimi, T.C. İçişleri BakanlığıMahalli İdareler Kontrolörleri Derneği Yayını, No: 4, Ankara.Yüksel, Mehmet (2001), Küreselleşme Ulusal Hukuk ve Türkiye, Siyasal Kitabevi,Ankara.Yüksel, Mehmet (2002), “Modernleşme Bağlamında Hukuk ve Etik İlişkisine SosyolojikBir Bakış”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 57, Sayı: 1,ss.177-195kaynak: sayıştay
Ombudsman Nedir? Ombudsman Ne İşe Yarar?
Postmodern Kamu Yönetimi Anlayışı Çerçevesinde Bir Denetim Paradigması:Ombudsman stratejik yönetim, performansa dayalı ölçüm ve değerlendirme, hesapverebilirlik, saydamlık, yönetimde açıklık, iç kontrol ve iç denetim”gibi yöntemler yeni denetimanlayışının temel yönlendiricileri olarak ortaya çıkmıştır (Al, 2007b: 47). Nitekimyeni yönetim ve denetim paradigması, yönetimin sonuçlara, misyona, performanshedeflerine, hizmetlerin niteliğine, etkinliğe ve verimliliğe vurgu yapmaktadır (Al,2007c: 245). Dolayısıyla klasik denetim anlayışından başarım (performans) denetimianlayışına doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Kamu yönetiminin felsefi klasik kurallara,hukuksallığa, yetki ve görev paylaşımı anlayışına dayalı denetim yöntemindenkamu yönetiminin etkinlik, verimlilik ve kalite anlayışına dayalı denetim yönteminegeçilmektedir (Yaşamış, 1997: 18). Bu gelişmelere bağlı olarak da şeffaflık,hesap verebilirlik, kalite, etkenlik, verimlilik ve vatandaşa karşı sorumluluk kamuyönetimlerinin temel gündem maddeleri haline gelmektedir. Bu nedenlerle dekamu yönetimi, hesap verebilir, şeffaf ve her zaman denetlenebilir olmak zorundadır(Uzun, 2009). Dolayısıyla yeni yapılanmada kamu hizmetinden yararlanan aktörlerintalepleri dikkate alınmakta, yönetilenlerle yönetenler arasında ilişkiler yenidendüzenlenmektedir ve insani ilişkilere verilen değer ve önem de artmaktadır (Altıntaşve Türkyener, 2012: 11-12). Nitekim bu yapılanma içerisinde ombudsmanlık dayönetimde açıklık, şeffaflık, hesap verebilirlik, etik gibi ilkelerin uygulanması veyaygınlaşması hususunda merkezi bir rol oynayabilmektedir (Karcı, 2010: 61).Anlaşıldığı üzere geleneksel ve modern yönetim anlayışlarını ifade eden katı,mekanik ve bürokratik nitelikli bir yapılanmadan bilgi çağının yönetim felsefesinedayanan postmodern öncüllerin destek sağladığı yeni yönetsel yapılara geçilmektedir(Parlak, 2007: 14).Aynı biçimde yönetim sürecine bağlı olarak postmoderndenetim sistemlerine geçiş de yaşanmaktadır (Ekici, 2007: 51). Bu bağlamdadeğerlendirildiğinde ombudsmanlık kurumu da, açık yönetim anlayışının (Eken,1993: 85) ve dolayısıyla çağdaş yönetim ve denetim düşüncesinin gelişmesinde çağınönemli sembollerinden biridir. Çağdaş bir yönetim için gerekli olan demokratiklik,şeffaflık ve dürüstlük ombudsmanlık kurumu ile daha iyi gelişebilecektir (Akıncı,1999: 292). Diğer yandan ombudsmanlık kurumu, vatandaş şikâyetleri doğrultusundaveya resen harekete geçerek kamu yönetiminin denetimini sağlayan bir halklailişkiler mekanizmasıdır. Ombudsman, mümkün olan her şikâyeti kabul ederek,vatandaşın yönetime katılmasını sağlamaktadır. Bu şekilde de katılımcı demokrasininkurumsallaşmasına büyük katkılar sağlamaktadır. Ombudsmanlık kurumu ile kamuyönetimleri daha etkin, verimli ve kaliteli hizmet sunmaktadırlar. Ombudsmanlıkkurumu sayesinde kamu yönetimleri kanuni sınırlar içerisinde işlem ve eylem tesisetmeye zorlanmaktadır ve böylece de hukuk devleti gelişim göstermektedir. Ayrıcaombudsmanlık kurumu, kamu yönetimlerinin her türlü bilgi, belge ve dosyalarınaulaşarak da hesap verebilirlik, saydamlık ve yönetimde açıklık ilke ve yöntemlerinebir hareket kabiliyeti kazandırmaktadır. Nitekim ombudsmanlık, kamu yönetiminikapalılıktan açıklığa zorlamaktadır, bu bağlamda da çağdaş denetim teknikleriyle
örtüşmektedir. Dolayısıyla ombudsmanlık kurumunun yayılımını artıran ve dünya
boyunca ortaya çıkmasını sağlayan temel konulardan birisi de çağdaş yönetim ve
denetim anlayışındaki gelişmeler ile oluşan“postmodern denetim paradigması” dır.Türkiye, bunun en güzel örneklerinden birini oluşturmaktadır. Türkiye’de 2003yılında başlayan“Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması”süreci çerçevesinde gerçekleştirilen kamu yönetimi reformları ile 2012 yılında ombudsmanlıkkurumu oluşturulmuştur. Türkiye’de “Kamu Denetçiliği Kurumu” adında kurulanombudsmanlık kurumu, 14.06.2012 tarihli“6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu”ile yasalaşmıştır. Nitekim bu kanunda da belirtildiği üzere Türkiye KamuDenetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu’nun temel görevi;“idarenin işleyişi ile ilgilişikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını;insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunlukyönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmak”şeklindeifade edilebilmektedir. Türkiye Ombudsmanlık Kurumu’nda asıl vurgunun kamuyönetimlerinin eylem, işlem ve davranışları karşısında mağdur olan vatandaşlarınşikayetlerinin incelenmesi üzerinde toplandığı söylenebilmektedir. Türkiye’deombudsmanlık kurumuna başvurular, vatandaşlar ve tüzel kişiler tarafından basitbir dilekçe ile dahi yapılabilmektedir. Ancak Türkiye Ombudsmanlık Kurumu’nunbir şikayet konusuna ilişkin olarak resen harekete geçme yetkisi bulunmamaktadır.Türkiye’de ombudsmanlık kurumu,“yıl içerisinde incelemiş olduğu şikayet konularını,bu konuların ne şekilde kararlaştırıldığını ve ombudsmanlık kurumunun kararı veönerileri doğrultusunda kamu yönetimlerinin nasıl hareket ettiklerini vs. hususlarıiçeren resmi bir yıllık raporunu”Parlamento Karma Komisyonu’na sunmaktadır.Türkiye’de ombudsmanlık kurumunun bir şikayet konusuna ilişkin olarak varmışolduğu bir karar hususunda kesin hüküm verme ve yaptırım uygulama yetkisiyoktur. Türkiye’de ombudsmanlık kurumunun karar ve raporlarını kamuoyununbilgisine sunduğu ve bu şekilde de medya ile yoğun bir ilişki içerisinde olduğu dasöylenebilmektedir. Ayrıca Türkiye’de ombudsmanlık kurumu devlet organlarını veyakamu yönetimi yapılanmasını düzenleyen hatalı yasa maddeleri ya da yasa boşluklarıile karşılaşması durumunda, bu durumun düzeltilmesi için Parlamento’ya yasadeğişikliği reformu önerisi yapabilmesi mümkündür.Kısacası ombudsman, sahip olduğu nitelik ve özellikler çerçevesindepostmodern kamu yönetiminin dönüşümüne bağlı olarak denetim anlayışındameydana gelen paradigma alanının önemli bir sembolüdür. Bunlara ek olarakombudsman, belirtilen yetki ve sorumlulukları ile yeni kamu yönetimi ilkeleri ilede özdeşleşmekte ve özel sektör kökenli“toplam kalite yönetimi, stratejik yönetim,performans yönetimi, değişim mühendisliği ve amaçlara göre yönetim vb.”anlayış ve teknikler ile bütünleşmektedir. Nitekim belirtilen tüm bu anlayış ve tekniklerinözünde;“katılımcılık, esneklik, demokratikleşme, saydamlık, hesap verebilirlik,verimlilik ve kalite” bulunmaktadır.
Kamu yönetiminin postmodernizm eksenli olarak yeniden yapılanması
çerçevesinde denetim de aynı yönde değişim ve dönüşümlere uğramaktadır.Nitekim postmodern dönemde kamu yönetiminin denetlenmesi de performansodaklı, esnek, katılımcı, hesap verebilir, saydam ve kalite odaklı olmaktadır. Kamuyönetiminin denetlenmesinde etkili olan yöntemlerden biri de ombudsmandır.Ombudsmanlık kurumu, hiç kuşkusuz postmodern dönemde yayılımını ve gelişiminiartırmıştır. Bu bağlamda da ombudsman, postmodern kamu yönetimi dönemindebir denetim paradigması olarak adlandırılabilmektedir.Postmodern dönemde kamu yönetimi, “esnek, ağ yapılı, a-bürokratik veesnek istihdam” yapısına bağlı olarak örgütlenmekte ve işlemektedir. Nitekim kamuyönetimindeki bu paradigma düzeyindeki değişmeler ve dönüşmeler, kamu denetimalanlarını ve yöntemlerini de etkilemekte ve kamu denetiminde “statü hukuku” eksenlidenetimden “sözleşme hukuku” eksenli denetime geçilmektedir. Bu çerçevedekamu yönetiminin denetlenmesinde“performans, süreç analizi, etkinlik, verimlilik vekalite” gibi göstergeler ve değişkenler temel alınmakta, dolayısıyla kamu yönetiminindenetimi konusu yoğun bir biçimde tartışılmakta ve güncellenmektedir. Bu bağlamdaözünde bir denetim aracı olan ombudsman da sözü edilen paradigma değişimineönemli bir örnek ve kaynak sunmaktadır. Çünkü ombudsmanın gerçekleştirmişolduğu denetimler, “katılımcılığı esas alan, esnek, şeffaf, hesap verebilir, hızlı, kaliteli,verimli, vatandaş eksenli ve etik odaklı”yapılmaktadır. Bu özellikleri ile ombudsmandenetimi, postmodern kamu yönetimi ile gündeme gelen diğer denetim yöntemlerinikapsamakta ve onlarla özdeşleşmektedir. Buna bir örnek vermek gerekirse;postmodern kamu yönetiminin önemli örneklerinden birini oluşturan “performansyönetimi odaklı performans denetimi” ile “ombudsman denetimi” arasında önemlibenzerlikler olduğu görülebilmektedir. Nitekim ombudsman da yapmış olduğueylem ve faaliyetlerle kamu yönetimlerinin performanslarını“etik, kalite ve hukuka uyguluk”açısından artırmaya çalışmaktadır.Sonuç olarak ombudsman veya ombudsmanlık kurumu, postmodern kamuyönetimi anlayışı ile asıl kimliğini bulmuş gibi görünmektedir. Nitekim İskandinavülkelerinden sonra ombudsmanlık kurumu, II. Dünya Savaşı’nı müteakip yayılım vegelişim göstermiştir. Bu çerçevede ombudsmanlık kurumu, modern dönemde İsveç’tedoğmasına ve kurulmasına rağmen bu ülkede dahi II. Dünya Savaşı’ndan sonra(postmodern dönem) daha da geliştirilmiş ve ülke çapında etki düzeyi artırılmıştır.Bunlara ek olarak ombudsmanlık kurumunun dünya boyunca yayılımı ve postmoderndönem arasında da büyük bir bağlantı bulunmaktadır. Nitekim 1950’lilerde etkiliolmaya başlayan refah devleti uygulamaları ve kamu yönetiminin bir bilim olarakgelişimini sürdürmesi ve bu şekilde kamu bürokrasisinin örgütsel ve işlevsel mandagenişlemesi kamu yönetiminin etkin bir biçimde denetlenmesini de gerekli kılmıştır.Çünkü bu dönemde savaşlardan ve ekonomik krizlerden bunalan dünya devletleri,
eski arzulanan müreffeh toplum düzeyine tekrar ulaşabilmek için çeşitli yöntem
ve araçlara başvurmuşlardır. Bu dönemde devlet ve kamu yönetimi örgütleri,toplumun neredeyse tüm alanlarında faaliyet göstermişlerdir ve vatandaşlarındevlet örgütleriyle olan ilişkileri artmıştır. Bunlara ek olarak bu dönemde etkiliolan insan hakları ve demokratikleşme özlemi ve hukuk devletinin gelişimi gibihususlar da ombudsmanın dünya boyunca ortaya çıkmasında ve yayılmasında etkiliolmuştur. Dünya devletleri tarafından ombudsmanlık kurumunun kurulmasındakidiğer amaçlar arasında ise siyasal meşruiyet düzeyini ve güven kapasitesini artırmakbulunmaktadır. Nitekim ombudsman, bu dönemde tüm bu amaçlara cevap verecekve hizmet edecek nitelik ve özelliklere sahip görülmüştür.
Postmodern Kamu Yönetimi Anlayışı Çerçevesinde Bir Denetim Paradigması: Ombudsman
Najmul (2006), “The Ombudsman Institution and Conflict Resolution in theContemporary Third World Societies”, Journal of Third World Studies, Vol.XXlll, No. 1, pp.219-236.Akça, Gürsoy, “Postmodernite ve Ulus Devlet”, Afyon Kocatepe Üniversitesi SosyalBilimler Enstitüsü Dergisi, http://www.aku.edu.tr/aku/dosyayonetimi/sosyalbilens/dergi/c7s2.htm, (Erişim Tarihi: 04.03.2013).Akıncı, Abdulvahap (2012), “Modern Ulus Devletlerin Doğuşu”, DumlupınarÜniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 34, ss.61-70.Akıncı, Müslüm (1999), Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Basım YayınDağıtım, İstanbul.Akyel, Recai, Hacı Ömer Köse (2010), “Kamu Yönetiminde Etkinlik Arayışı: Etkin KamuYönetimi İçin Etkin Denetimin Gerekliliği”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 466, ss.9-45.Al, Hamza (2007a), “Denetimde Piyasalaşma Eğilimleri”, Bilgi, Cilt: 1, Sayı: 14, ss.109-130.Al, Hamza (2007b), “Kamu Kesiminde Yeni Denetim Yaklaşımları: Süreç OdaklıDenetimden Sonuç Odaklı Denetime Geçiş”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 40,Sayı: 4, ss.45-61.Al, Hamza (2007c), Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi,Bilimadamı Yayınları, Ankara.Alpaslan, Sümeyra, Rana Özen Kutanis (2007), “Sanayi ve Bilgi Toplumu YönetimMetaforlarının Karşılaştırılması”, Akademik İncelemeler, Cilt: 2, Sayı: 2, ss.49-71.Altıntaş, Abdullah, C. Mustafa Türkyener (2012), Kamu Yönetiminde Dönüşüm veSayıştay Mali Denetimi, Ankara Yayınevi, Ankara.Altuğ, Yılmaz (1968), “Vatandaşı İdarenin Yetki Tecavüzlerine Karşı Koruyan“Ombudsman” Müessesesi”, Yargıtay Yüzüncü Yıldönümü Armağanı, CezaeviMatbaası, İstanbul, ss.159-172.Altuğ, Yılmaz (2002), Kamu Denetçisi (Ombudsman), İstanbul Üniversitesi RektörlüğüYayınları, İstanbul.Aslan, Seyfettin, Abdullah Yılmaz (2001), “Modernizme Bir Başkaldırı Projesi OlarakPostmodernizm”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,Cilt: 2, Sayı: 2, ss.93-108.Ataman, Taykan (1997), “Ombudsman ve Temiz Toplum”, Yeni Türkiye, SiyasetteYozlaşma Özel Sayısı II, Sayı: 14, ss.779-789.Ateş, Hamza (2010), “Postbürokratik Kamu Yönetimi”, Kamu Yönetimi Üzerineİncelemeler, Nagehan Talat Arslan (Ed.), Alfa Aktüel, Bursa, ss.127-150.Atılgan, Meral, Bülent Doğan (2003), “Kamu Yönetiminde Postmodern Eğilimler”,Türk İdare Dergisi, Sayı: 439, ss.105-117.
Avşar, B. Zakir (2007), Ombudsman: İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi, Asil
Yayın Dağıtım, Ankara.Avşar, B. Zakir (1988), Ombudsman (Kamu Hakemi): Türkiye İçin Bir Model Önerisi,Hak-İş Konfederasyonu Yayını, Ankara.Avşar, B. Zakir (2012), Ombudsman: İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi, HayatYayın Grubu, İstanbul.Ayeni, Victor O. (2000), “The Ombudsman Around the World: Essential Elements,Evolution and Contemporary Challenges”, Strengthening Ombudsman andHuman Rights Institutions in Commonwealth Small and Island States: TheCaribbean Experience, Viktor O. Ayeni, Hayden Thomas, Linda C. Reif (Ed.),Commonwealth Secretaiat, London, pp.1-19.Bayram, Yavuz (2013), “Postmodernizm (Modernizm Ötesi)”, http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/yavuz_bayram_postmodernizm.pdf, (ErişimTarihi: 04.07.2013).Birkök, Cüneyt (1998), “Modernizmden Postmodernizme: Yeni Problemler”,İstanbul, 1998, http://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/viewFile/75/74, (Erişim Tarihi: 13.07.2013).Bogason, Peter (2005), “Postmodern Public Administration”, The Oxford Handbookof Public Management, Ewan Ferlie, Laurence E. Lynn, Jr.-Christopher Pollitt(Ed.), Oxford University Press, Great Britain, pp.234-256.Büyükavcı, M. (2008), “Ombudsmanlık Kurumu”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 4,ss.10-13.Caiden, Gerald E. (1984), “Ombudsmen in Developing Democracies: Comment”,International Review of Administrative Sciences, September Vol. 50, No. 3,pp.221-226.Cankar, İsa (2006), “Denetimin Yeni Paradigması: Sürekli Denetim”, Sayıştay Dergisi,Sayı: 61, ss.69-81.Chapman, Brian (1970), İdare Mesleği: Avrupa’da Devlet Memurluğu, çev. CahitTutum, TODAİE Yayınları, Ankara.Çağlar, Necdet (2008), “Postmodern Anlayışta Siyaset ve Kimlik”, Süleyman DemirelÜniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 3, ss.369-386.Demiral, Gamze Yudum (2009), Uluslararası Uygulamalar Işığında Kamu Denetçiliği(Ombudsmanlık) Kurumu ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, T.C. Maliye BakanlığıBütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Devlet Bütçe Uzmanlığı AraştırmaRaporu, Ankara.Durdu, Zafer (2009), “Modern Devletin Dönüşümünde Bir Ara Dönem: Sosyal RefahDevleti”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22, ss.37-50.
Eken, Musa (1993), Kamu Yönetiminde Açıklık ve Bilgi Edinme Hakkı, T.C. Dokuz EylülÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Sakarya.Ekici, Birol (2007), “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma ve Denetim”, KuramdanUygulamaya (Yönetim ve Reform), Kamu Yönetimi Forumu (KAYFOR IV)Bildiriler Kitabı, Atilla Göktürk, Mahmut Özfidaner, Güler Ünlü (Ed.), MuğlaÜniversitesi, 8-9-10 Kasım 2006, Muğla Belediyesi Yayınları, Muğla, ss.51.Erdemir, Erkan (2007), “Adayış Mı Kaçış Mı? Yönetsel Kontrol Karşısında PostmodernDönüşüm Söylemi”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1-2, ss.67-96.Erdengi, Tevfik Bora (2009), Ombudsman: Dünya Uygulamaları ve Türkiye, T.C.Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış DoktoraTezi), Ankara.Erhürman, Tufan (1995), Dünyada ve KKTC’de Ombudsman, Işık Kitabevi Yayınları,Lefkoşe.Eroğlu, H. (1978), İdare Hukuku, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını,Kalite Matbaası, Ankara.Eryılmaz, B. ve M. L. ŞEN (1994), 2000’li Yıllara Doğru Türkiye’de Yerel Yönetimler,MÜSİAD Araştırma Raporları: 5, MÜSİAD Yayınları, Anadolu Matbaacılık,İstanbul.Fendoğlu, Hasan Tahsin (2011), Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), Yetkin Yayınları,Ankara.Fitzharris, Timothy L. (1973), The Desirability of a Correctional Ombudsman,Govermental Studies, A Publication of the Institute’s Ombudsman ActivitiesProject, Institute of Governmental Ombudsman, University of California,Berkeley.Frank, Bernard (1977), “The World-Wide Growth of the Ombudsman”, Prof. Dr.Bülent Nuri Esen’e Armağan, Ergun Özbudun vd. (Haz.), Ankara ÜniversitesiHukuk Fakültesi Yayınları No: 417, Ankara, ss.159-180.Gellhorn, Walter (1966), “The Norwegian Ombudsman”, Stanford Law Review, Vol.18, No. 3, (Jan.), pp.293-321.Gregory, Roy, Philip Giddings (2000), “The Ombudsman Institution: Growth andDevelopment”, Righting Wrongs: The Ombudsman in Six Continents, RoyGregory, Philip Giddings (Ed.), International Institute of AdministrativeSciences (IIAS), IOS Press, Amsterdam, pp.1-20.Howard, Charles L. (2010), The Organizational Ombudsman: Origins, Roles, andOperations A Legal Guide, American Bar Association (ABA) Publishing, USA.Işıkay, Mahir (2013), “Ombudsmanlık Kurumunun Avrupa Birliği ve Türkiye’dekiKonumu”,İnanç, Hüsamettin (2003), “Makro Toplumsal Kuramlar Açısından PostmodernTeori”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 8, ss.341-351.Karcı, Şükrü Mert (2010), Türkiye’de Kamu Yönetimi Denetim Reformu ve OmbudsmanKurumu, T.C. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (YayımlanmamışDoktora Tezi), Antalya.Keskin, İbrahim (2013), “Temel İnsan Hakları Bağlamında Ombudsmanlık KurumununHukuk Devletindeki Yeri ve Önemi”, Adalet Dergisi, Sayı: 45, ss.117-144.Köse, H. Ö. (1999), “Denetim ve Demokrasi”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 33, ss.62-85.Küçüközyiğit, H. Galip (2006), “Ombusmanlık Kurumu: Hukuksal ve Siyasi Birİnceleme”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 2, No: 5, ss.90-111.Küçüközyiğit, H. Galip (2013), “Bağımsız Bir Kamusal Denetim Organı: Ombudsman”,Türk Hukuk Sitesi, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_100.htm,(24.05.2013).Laws, F. G. (1993), “The Local Government Ombudsman: Contemporary Issuesand Challenges”, The Ombusdman: Twenty Five Years On, Neil Hawke (Ed.),Cavendish Publishing Limited, Great Britain, pp.63-67.Mutta, Serdar (2005), İdarenin Denetlenmesi ve Ombudsman Sistemi, Kazancı KitapTicaret, İstanbul.Oosting, M. (2001), “Protecting the Integrity and Independence of the OmbudsmanInstitution: the Global Perspective”, The International Ombudsman Yearbook,L. C. Reif (Ed.), The International Ombudsman Institute, Alphen aan den Rijn:Kluwer Law International, The Netherlands, pp.1-23.Oytan, Muammer (1977), “Ombudsman Eli İle İdarenin Denetimi KonusundaKıyaslamalı Bir İnceleme”, Prof. Dr. Osman F. Berki’ye Armağan, Hicri Fişek vd.(Haz.), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 411, Ankara, ss.595-627.Ökmen, Mustafa, Bekir Parlak (2008), “Modernleşmeden Küreselleşmeye TürkKent Yönetimleri: Temel Nitelikler, Sorunlar ve Projeksiyonlar”, KaramanoğluMehmetbey Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı: 15, ss.199-259.Özalp, Ahmet (2009), “Modern Paradigmanın Krizi ve Devlet Üzerine Etkileri”, Sosyalve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss.1-10.Özcan, Kerim, Veysel Ağca (2010), “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışında Postmodernizminİzleri”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 43, Sayı: 3, ss.1-33.Özcan, Mehmet Tevfik (2008), Modern Toplum ve Devlet, XII Levha Yayıncılık,İstanbul.Özdemir, Yusuf, Elif Özdemir, Ufuk Aktaş (2008), “Postmodernite ve Etnisite”, AtatürkÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 2, ss.325-336.Özden, Kemal (2010), Ombudsman: Türkiye’deki Tartışmalar, Seçkin Yayıncılık,Ankara.
Özer, Ahmet (2011), “Küreselleşme ve Yeni Dünya Düzeni Karşısında İnsan HaklarınınDurumu”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 29, ss.43-64.Özer, Buğra, Serhat Baştan (2012), “Modernite ve Postmodernite Süreçlerinde KamuYönetimi, Siyasa Yapım Sürecinin İletişimsel Motifleri ve DemokratikleşmeÜzerine Kuramsal Bir Tartışma”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi,Cilt: 4, Sayı: 1, ss.39-52.Özkaral, Metin (2011), “Kamu Yönetimi ve Teknoloji İlişkisi ile İlgili PostmodernDeğinmeler”, Kamu Yönetimi ve Teknoloji, Onur Ender Aslan (Haz.), KAYFOR2010, TODAİE, Ankara, ss.220-225.Özkiraz, Ahmet (2003), Modernleşme Teorileri ve Postmodern Durum, Çizgi Kitabevi,Konya.Parlak, Bekir (2003), “Küreselleşme Sürecinde Modern Ulus-Devlet ve KamuYönetimi”, Çağdaş Kamu Yönetimi-I, Muhittin Acar, Hüseyin Özgür (Ed.), NobelYayın Dağıtım, Ankara, ss.346-392.Parlak, Bekir (2007), “Küreselleşme Sürecinde Ulus-Devlet ve Kamu Yönetimi: Post-Modern Paradigmalar”, Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk KamuYönetimi, Abdullah Yılmaz, Yavuz Bozkurt (Ed.), Gazi Kitabevi, Ankara, ss.3-18.Pierson, Christopher (2011), Modern Devlet, çev. Neşet Kutluğ, Burcu Erdoğan,Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul.Poggi, Gianfranco (2009), Modern Devletin Gelişimi: Sosyolojik Bir Yaklaşım, çev. ŞuleKut, Binnaz Toprak, İstanbul Üniversitesi Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.Reif, Linda C. (2011), “Transplantation, and Adaptation: The Evolution of the HumanRights Ombudsman”, Boston College Third World Law Journal, Vol: 31, No: 2,pp.269-310.Roosbroek, Steven Van, Steven Van de Walle (2008), “The Relationship betweenOmbudsman, Government, and Citizens: A Survey Analysis”, NegotiationJournal, July, pp.287-302.Rowat, Donald C. (1962), “An Ombudsman Scheme For Canada”, The CanadianJournal of Economics and Political Science, Vol. 28, No. 4 (Nov.), pp.543-556.Sağlam, Abdi (2012), “Kamu Denetçiliği ve İdari Yargı İle İlişkisi”, Adalet Dergisi, Sayı:44, ss.27-49.Saygılı, Abdurrahman (2010), “Modern Devlet’in Çıplak Sureti”, Ankara ÜniversitesiHukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 59, Sayı: 1, ss.61-97.Söderman, Jacob (2013), “How To Be A Good Ombudsman”, IOI, Canada: http://www.theioi.org/downloads/a38c1/IOI%20Canada_Occasional%20paper_Jacob%20S%C3%B6derman_How%20to%20be%20a%20Good%20Ombudsman.pdf, (Erişim Tarihi: 12.03.2013).Şahin, Ramazan (2010), “Ombudsman Kurumu ve Türkiye’de KurulmasınınTürkiye’nin Demokratikleşmesi ve Avrupa Birliği Üyeliği Üzerine Etkileri”, Türk