Öğretmene İnceleme Ücreti Adı Altında Telif Ücreti Ödenemeyeceği konusundaki Sayıştay kararı aşağıda gösterilmiştir….
Kamu İdaresi Türü |
Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler |
Yılı |
2012 |
Dairesi |
4 |
Karar No |
189 |
İlam No |
560 |
Tutanak Tarihi |
27.12.2018 |
Kararın Konusu |
Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
DERS NOTLARI İNCELEME ÜCRETİ
14.05.2014 tarih ve 164 sayılı ilamın 4/B maddesiyle tazminine hükmolunan konuyla ilgili olarak Temyiz Kurulunun 19.04.2016 tarih ve 41805, 41806 ve 41807 tutanak numaralı bozma kararları üzerine düzenlenen ek raporun yargılanması sonucu çıkarılan 18.10.2016 tarih ve 445 sayılı ek ilamın 1/B maddesiyle yeniden tazminine hükmolunan konunun Kurulca alınan 20.06.2018 tarih ve 44701 tutanak numaralı kararla yeniden bozulması üzerine 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca düzenlenen 22.11.2018 tarihli ek raporun 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 49 uncu maddesi gereğince görüşülmesine karar verildi.
445 sayılı ek ilamın 1/B maddesiyle …………. Bakanlığına bağlı açık öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin kullanımı için hazırlatılan ders notlarını incelemek amacıyla kurum içinden görevlendirilen personele ücret ödenmemesi gerekirken inceleme ücreti ödenmesi sonucu oluşan …………. TL kamu zararının sorumlulara ortaklaşa ve zincirleme ödettirilmesine karar verilmişti.
Sorumlularca yapılan temyiz başvurusu üzerine Kurulca alınan 20.06.2018 tarih ve 44701tutanak numaralı kararda;
İlamda, Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmeliğin “İnceleme ücreti” başlıklı 17’nci maddesi hükmü gerekçe gösterilerek …………. Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yapan öğretmenlere inceleme ücreti ödenemeyeceği, kurum personelince yerine getirilen ders notu inceleme görevinin kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görev olarak tanımlanan kamu görevi niteliğinde olduğu belirtilerek yapılan ödeme nedeniyle tazmin hükmü verildiği,
Anılan Yönetmeliğin “Amaç”, “Kapsam” ve “Dayanak” başlıklı 1, 2 ve 3’üncü maddelerinde;
“MADDE 1- Bu Yönetmelik; özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, genel, özel bütçeli kamu idareleri ve mahalli idareler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ve fonların amaç ve görevleri ile ilgili olarak yayımlayacakları kitap, dergi, ansiklopedi, gazete, bülten ve broşür gibi basılı yayınlar ile basılı olmayan CD, DVD ve benzeri manyetik depolama üniteleri ve kamu kurum ve kuruluşlarının resmi internet sitesinde hizmete sunulan elektronik yayınlar için ödenecek telif ve işlenme ücretleri ile bu eserlerin eser inceleme ücretleri, yayın ve ansiklopedi yazı kurulu üyelerine ödenecek ücretler ve bunlara ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.
MADDE 2- Bu Yönetmelik, kamu kurum ve kuruluşlarınca çıkarılacak yayınlarda yer alacak telif, tercüme, derleme, araştırma, inceleme, deneme, eleştiri, şiir, hatıra, manzum ve benzeri fikir mahsulü eserler ile fotoğraf, resim, harita, grafik, tablo, çizelge, şekil, karikatür, nota ve motifleri kapsar.
MADDE 3- Bu Yönetmelik, 27/06/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 1 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.”
Denildiği,
Buna karşılık, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun “Beşinci Kısım-Eğitim Araç ve Gereçleri” kısmında yer alan;
“I-Kapsam” başlıklı 52’nci maddesinde;
“Eğitim araç ve gereçleri, eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitapları ile öğretmen ve öğrencilere kaynak ve yardımcı olacak basılı eğitim malzemesini, milli eğitimin genel amaçlarının gerçekleşmesine yararlı olacak diğer eserleri ve eğitim araç ve gereçlerini kapsar.”,
“II-Görev” başlıklı 53’üncü maddesinde;
“Milli Eğitim Bakanlığı, kendisine bağlı eğitim kurumlarının eğitim araç ve gereçlerini, gelişen eğitim teknolojisine ve program ve metotlara uygun olarak sağlamak, geliştirmek, yenileştirmek, standartlaştırmak, kullanılma süresini ve telif haklarını ve ders kitabı fiyatlarını tespit etmek, paralı veya parasız olarak ilgililerin yararlanmasına sunmakla görevlidir.”,
“III-Görevin yerine getirilmesi” başlıklı 54’üncü maddesinde;
“Milli Eğitim Bakanlığı eğitim araç ve gereçlerini,
1. Hazırlamak, imal etmek ve satın almak;
2. Kişilere veya kuracağı komisyonlara veya yarışmalar düzenleyerek hazırlatmak;
3. Özel kesimce hazırlananlar veya imal edilenler arasından seçmek veya tavsiye etmek suretiyle 53 üncü maddede belirtilen görevini yerine getirir.”,
“IV-Okullarda okutulacak kitapların tespiti ve ücret ödenmesi” başlıklı 55’inci maddesinde;
“Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak veya hazırlatılacak kitaplar ile eğitim araç ve gereçlerini hazırlama, inceleme ve redaksiyonunda görevlendirilenlere ücret ödenir.
Ders kitaplarına ilişkin yarışmalarda derece alanlara verilecek ödülün ödeme, usul ve esasları ile miktarı yönetmelikle belirlenir.
Özel kesimce hazırlanan ve okullarda ders kitabı olarak okutulmak üzere Millî Eğitim Bakanlığına gönderilen eserler ücret karşılığı incelenir.
Ders kitaplarının kabulü, uygunluk süresi, telif hakkı ve ücretlerle ilgili esaslar; inceleme işlemleri ve alınacak inceleme ücreti miktarı; Millî Eğitim Bakanlığınca incelettirilecek eserler için ödenecek ücret miktarı; ders kitaplarının hazırlanması ve incelenmesinde aranacak kriterler ile ders kitabı üreten yayın evlerinde aranacak kriterler; ders kitabı dışındaki diğer kitap ve eğitim araçlarının kullanımı ve bunlardan hangileri için inceleme ücreti alınacağı ve ödeneceği ile ilgili esas ve usuller Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”
Hükümlerinin yer aldığı,
Ayrıca, 14.09.2011 tarih ve 28054 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin “Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü” başlıklı 12’nci maddesinde;
“a) Zorunlu eğitim dışında, eğitim ve öğretimi hayat boyu devam edecek şekilde yaygınlaştırmak amacıyla politikalar oluşturmak, bunları uygulamak, izlemek ve değerlendirmek.
b) Yaygın eğitim ve öğretim ile açık öğretim hizmetlerini yürütmek.
c) Örgün eğitim sistemine girmemiş, herhangi bir eğitim kademesinden ayrılmış veya bitirmiş vatandaşlara yaygın eğitim yoluyla genel veya meslekî ve teknik öğretim alanlarında eğitim ve öğretim vermek.
ç) Yaygın eğitim ve öğretim okul ve kurumlarının eğitim ve öğretim programlarını, ders kitaplarını, eğitim araç-gereçlerini hazırlamak veya hazırlatmak ve Talim ve Terbiye Kuruluna sunmak…”
Denildiği,
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 52, 53, 54 ve 55’inci maddeleri ile 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak hazırlanan 12.09.2012 tarih ve 28409 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğinin;
“Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde;
“Bu Yönetmeliğin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulacak ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitapları ile Bakanlıkça hazırlanacak, satın alınacak veya hibe yoluyla sağlanacak diğer eğitim araç-gereçlerinin Türk millî eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak niteliklerinin belirlenmesi, hazırlanması, hazırlatılması, incelenmesi, inceletilmesi, değerlendirilmesi, kabulü, uygunluk süresi, ilanı, yayımlanması, dağıtımı, inceletme ve inceleme ücretleri ve ders kitapları üreten yayınevlerinde aranacak kriterlerle ilgili usul ve esasları düzenlemektir.”,
“Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde;
“Bu Yönetmelik, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulacak ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitapları ile Bakanlıkça hazırlanacak, satın alınacak veya hibe yoluyla sağlanacak diğer eğitim araç-gereçlerinin niteliklerinin belirlenmesi, hazırlanması, hazırlatılması, incelenmesi, inceletilmesi, değerlendirilmesi, kabulü, uygunluk süresi, ilanı, yayımlanması, dağıtımı, inceletme ve inceleme ücretleri ve ders kitabı üreten yayınevlerinde aranacak kriterlerle ilgili hususları kapsar.”,
“Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;
“ğ) Eğitim aracı: Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı ile öğretmen ve öğrencilere kaynak ve yardımcı olacak basılı ve elektronik ortamdaki eğitim materyalini, millî eğitimin genel amaçlarının gerçekleşmesine yararlı olacak diğer eserleri,
j) İnceleme ücreti: Taslak ders kitapları ile diğer eğitim araçlarını inceleyenlere ödenen ücreti,…”,
“(1) Taslak ders kitapları ile diğer eğitim araç-gereçlerini inceleyen panelistlere, inceletme ücretinin yasal kesintileri yapıldıktan sonra kalan miktarı, panelist sayısına bölünerek eşit miktarda ödenir.
(2) Hizmet birimlerince hazırlanan taslak ders kitapları ile diğer eğitim araç- gereçlerini incelemek üzere görevlendirilenlerden çalışma saatleri dışında fiilen çalışanlara, saat başına 80 gösterge rakamının Devlet memuru aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılır. Ancak bu şekilde ilgililere yapılacak ödeme tutarı her bir panel üyeliğinde;
ç) Ders kitabı dışındaki diğer eğitim araç-gereci için 8000, gösterge rakamını geçemez.
(3) Ancak 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre görevlendirilen öğretim elemanlarına birinci ve ikinci fıkra uyarınca ödeme yapılmaz.
(4) Hibe veya protokol kapsamındaki eğitim araçları Bakanlık onayı ile kurulacak bir komisyon tarafından ücretsiz olarak incelenir.”
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, …………. Genel Müdürlüğü tarafından Bakanlığa bağlı açık öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin kullanımı için hazırlatılan ders notlarının, “ders kitabı dışındaki diğer eğitim araç-gereç” olarak değerlendirilerek bunların kurum personeli tarafından incelenebilmesine de imkan tanındığı, dolayısıyla ders notlarının incelenmesine ilişkin mevzuatın, İlamda gerekçe olarak yazılan “Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik” değil, bu konuya ilişkin özel olarak düzenlenmiş bulunan ve ilişikli ödeme emirlerinden önce yürürlüğe girmiş bulunan “Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği” olduğu, bu nedenle anılan Yönetmeliğin yukarıda yer alan hükümleri uyarınca da, söz konusu inceleme görevini yapan Bakanlık personeline “inceleme ücreti” ödenebileceği, diğer bir deyişle, alanında uzman kişiler tarafından yapılması gereken ve mesai saatleri dışında yapılan söz konusu “inceleme” hizmetinin ücreti olarak öğretmenlere ödeme yapılmasının mevzuata uygun olduğu,
Belirtildiğinden, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmü esas alınmak suretiyle sorgu konusu edilen …………. TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına ve sorumluların beraatine,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Karar verildi.