Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
MUHASEBEDE MESLEKİ UZMANLAŞMA
Muhasebeciler sahip olduğu uzmanlık bilgilerini serbestçe çalışıp kamu kurum ve kuruluşları bilgi sağladığı gibi kar amacı güden ve gütmeyen organizasyonlar içerisinde de çalışmaktadırlar. Dünyada genellikle muhasebe mesleğinin ilk önce serbest piyasada uzmanlaştıktan sonra başka alanlarda uzmanlaşmayı sağlarlar ya da mesleğe belli yıllarını vermiş uzmanlaşmış muhasebeciler denetim faaliyetlerine başlarlar. Buna göre denetim mesleği dışında muhasebede uzmanlığı olarak 3 gruba ayırıyoruz.
1. Serbest Muhasebeci
2. Adli Muhasebeci
3. Yönetim Muhasebesi
a)Serbest Muhasebeci
Tüm dünya da olduğu gibi ekonomi, siyasal, hukuk ve işletme alanlarında lisans seviyesinde eğitim görmüş, bu eğitimlerin akıbetinde belli kurs ve stajlarla mesleki yeterlilik sınavları sonucunda mesleki sertifika alanların serbest piyasada özel kurum ve kuruluşlara muhasebe ve mali sigorta, denetim alanında isteğe bağlı hizmet sunarlar. Ülkemizde bu mesleğe girişi lisans seviyesinde mezun olmakla beraber belli bir sınav başarı koşuluyla mesleki staja başlama hakkı kazanırlar. Üç yıllık mesleki staj sonunda yeterlilik sınavıyla birlikte meslek sertifikasına sahip olurlar. Serbest muhasebeci(mali müşavir) piyasa da serbest çalıştıkları için birçok iş kolu ve sektörlerle muhattap olduklarından adeta eğitim araştırma hasteneleri gibi mesleki alanda uzmanlaşmayı sağlamaktadır. Genellikle dünya da bu meslek alanında beş yıllık mesleki tecrübesinden sonra adli ya da yönetim muhasebesine personel olarak istihdam ederler. Birçok gelişmiş ülke serbest piyasa da uzmanlaşmış on yıllık hizmet süresini doldurmuş meslek mensupları firmaların mali kamu idaresinin mali bürokrasisine istihdam edilmektedir. Ancak ülkemizde mesleki odanın bağımsız ve üst fedarasyonu(TÜRMOB) yönetimde meslek mensuplarının azınlıkta kalmasında kararlarda etkin olmayışından tamamen bürokraside emekli bürokratlar vesayetinde(YMM) ünvanlı meslek gruplarınca yönetilmektedir. Bu da mesleğin önemini ve faydasını iktisadi gelişmedeki etkinliği yok edilmektedir. Ayrıca mesleki eğitim standart gelişimi, faliyet alanın gelişimi ve anayasal demokratik amaç etkinliği yok edilmektedir. Ülkeyi beşeri yetişmiş insan gücü havuzu olarak görüp kamu ve özel kesimin yararlanması gereken maliyetsiz beşeri kaynak olarakta ülke hizmetindedir. Ancak bu güne kadar yararlanılmamıştır.
b)Adli Muhasebe(Bilirkişi)
Adli muhasebe yasal denetim için hazırlanan muhasebe işlemidir. Adli muhasebeciler gerçek durumun tespit edilmesinde organizasyonun muhasebe sistemini detaylı bir şekilde araştırırken şüpheci bir yaklaşım takınırlar. Eğer bir olay mahkemeye intikal ederse onlar uzman tanık olarak kabul edilirler. Bu meslek, sertifikalı dolandırıcılık denetçisi ve sertifikalı adli muhasebe olarak belge almakla birlikte muhasebe alanında lisans derece de ve smmm belgesi almış olması gerekmektedir.
Enerji devi Enron şirketi çöktüğü zaman, adli muhasebe araştırmaları şirket yöneticilerinin birkaç yıl için şirketin kazancını çoğaltan ve böylece hisse senetleri fiyatlarını artan, yanlış finansal tabloları yayınladıklarını ortaya çıkardı. Bu finansal tabloların kazanç beklentilerini karşılayan sürekli karlılık olduğu güllük gülistanlık bir şirket durumu ortaya koymaktaydılar. Gerçek ise Ennon şirketinin yatırımları kötü durumdaydı ve şirket kar etmiyordu. Aslında şirket zarar ediyor gerçeği ortaya çıkmaya başlamasıyla ve hisse senetleri fiyatları düşmüştür. Bu olay uzmanlaşmış adli muhasebeyle dolandırıcılığı ortaya çıkartarak firmanın yöneticilerinin dolandırıcılık suçundan yargılanmasını piyasa da hileli işlemlerin önüne geçmiştir.
Ülkemizde adli muhasebe alanında uzmanlaşmış bir meslek hizmet kolu olarak bulunmamaktadır. Bunun nedeni yine mesleğin örgütsel üst çatısının meslek mensuplarınca yönetilmemesi, bürokrasi vesayetiyle bu alanda meslek teşkili engellemesine rağmen adli ve idari yargımızın bilirkişilik yani bilirkişilik müessesesini akademik çevresinde ve üst çatı grubu YMM ünvanlı meslek grubundan yararlanmıştır. Oysa bu meslekte uzmanlık alanı serbest muhasebeci ve üniversitedeki akademisyenlerdir. Dolasıyla YMM ünvanlı meslek grubununda bu mesleğin gelişiminede engel söz konusudur. Hileli dolandırıcılık alanında mahkemelerimize yardımcı olacak bu meslek taşlarının kendi menfaat ve çıkarları ülkenin adalet sistemine, adil işlemin yardimci olma hususundaki mesleki gelişimi yönünde mesleki örgütsel yapıları bulunmamaktadır. Mesleğin yasal amaç açısından menfaatlerini korumaktan mesleki örgütten yoksun olduklarında bu yönde uzmanlaşma sertifikası bulunmamaktadır. Ancak adli ve idari yargımız meslek mensuplarından bilirkişilik başvuruları kabul edilmektedir.
c)Yönetim Muhasebesi
Serbest muhasebe firması yerine bir şirket tarafından çalıştırılan muhasebeciler yönetim muhasebecileri olarak adlandırılır. Bu kişiler işlemleri tahlil eder, kayıt eder ve firma yönetiminin kararlarda kullanıldığı finansal tabloları hazırlar. Yönetim muhasebecileri yöneticilerin firmaya daha verimli ve karlı yönetebilmeleri için zamanında önemli doğru ve özet bilgileri sağlarlar. Finansal tabloların hazırlanmaya ilave olarak bir yönetim muhasebecisi bu tabloların açıklanmasında da büyük rol oynar. Bir yönetim muhasebecisi birçok önemli soruya cevap olarak bilgi sağlamaktadır. 5 Şirket nereye gidiyor? Hangi fırsatlar şirketi bekliyor? Bazı durumlarda şirket fazla risk almaya maruz bırakılabilirmi? Firmanın bilgi sistemi bütün yönetim kademelerine detaylı ve zamanında bilgi sağlıyor mu?
Yönetim muhasebecileri sıksık muhasebenin farklı konuları üzerinde uzmanlaşmaktadır. Dolayısıyla firmaların doğru reel yönetimini sağlamaya en büyük destekleyicileridir.
Ülkemizde başarılı firmalar serbest olarak faaliyet gösteren serbest muhasebeci mali müşavir ünvanını beş yıllık veya on yıllık tecrübeden sonra aldıkları görülmeltedir. Bu tür firmaların daha çok başarılı olduğu görülmektedir. Ancak 3568 sayılı kanun ve vergi usul kanunundaki mükerrer 227. maddesinin YMM ünvanlı emekli bürokratlara bir imtiyaz alanı olarak anayasaya ve yasalara aykırı tasdik adı altında YMM raporlarının istenmesi ve kabulu nedeniyle müteşebbüslerin ticaret kanunları kapsamında reel piyasa gerçekleri, şeffaf maliyet ve raporlama sisteminden ziyade vergisel mantığıyla YMM meslek mensupları istihdam edilmektedir. Bu da firmaların dünya standartlarına uygun reel maliyet gerçekleri ortaya çıkartmış bir muhasebe sisteminden yoksun kalırlar.
Kar amacı gütmeyen kamu kurum ve kurumlarının mali işlerinde serbest muhasebeci olarak faaliyet gösteren meslekte uzmanlaşmış muhasebecilerin yönetsel olarak istihdam edilmektedir. Ancak ülkemizde kamu mali idaresinde kamu kurum ve kuruluşlarına lisans seviyesinde eğitim görmüş 23, 24 yaş gruplarında istihdam ederek kamu bünyesinde tek taraflı kamu tecrübesi uzmanlığı sağlayarak 45 50 yaşlarında serbest piyasada kamu da edindiği tecrübeyi kendi nam ve hesaplarıyla faaliyet göstermeye başlarlar. Dolayısıyla bu istihdam politikası kamuya yüksek maliyet getirmekle beraber kamu da edinilen tecrübe kamu yararına kullanmadan kamudan ayrılması adeta entelektüel bir sermaye kaybı olarak düşünülebilir.
kaynak:Abdurrahman Filiz, dt-auditing.com
hy ntVergi Müfettişleri Derneği Başkanı Ahmet Halis Başli özel bir TV kanalından yaptığı açıklamada vergi müfettişlik mesleğinin önemine dikkat çekti. Ahmet Halis Başli bir soru üzerine “Ülkemizde bir gelir denetimi var…
adminSigortasız Çalışan Hakkını Nasıl Aramalı? Soru: 2006 yılında çalışmaya başladım ama o dönem yanında çalıştığım adam sigortamı yapmadı. O işyerinde dört sene çalıştım, 2010da işten çıktım. O dönem birlikte çalıştığım…
