MTV, Muayene ve Eksoz Ölçüm Giderlerine İlişkin Öngürlerin Açıklamada Yer Almaması

Motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz ölçüm giderleri için 2019, 2020, 2021 yıllarına ilişkin olarak hangi bedelin öngörüldüğüne dair bir açıklamada yer almamasının ihale sonucuna etkisine ilişkin Kamu İhale Kurulu tarafından verilen bir karar aşağıda sunulmuştur.

Özet:

Anılan istekli tarafından motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz ölçüm giderleri için 2019, 2020, 2021 yıllarına ilişkin olarak hangi bedelin öngörüldüğüne dair bir açıklama ya da hesaplama sunulmadığı, ayrıca söz konusu giderlere ilişkin dayanak belgelerinin de sunulmadığı anlaşılmış olup, ihale üzerinde istekli tarafından sunulan açıklamaların mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Toplantı No : 2018/039
Gündem No : 37
Karar Tarihi : 11.07.2018
Karar No : 2018/UH.I-1318

BAŞVURU SAHİBİ:

Metro Özel Güv. Hiz Ltd. Şti. – Baron Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Tedarik ve Lojistik Daire Başkanlığı,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2018/102960 İhale Kayıt Numaralı “TP Silahlı Özel Güvenlik” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Tedarik ve Lojistik Daire Başkanlığı tarafından 11.04.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “TP Silahlı Özel Güvenlik” ihalesine ilişkin olarak Metro Özel Güv. Hiz Ltd. Şti. – Baron Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 07.06.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.06.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.06.2018 tarih ve 34106 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.06.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2018/1016 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Ekol Grup Güvenlik Hiz. Ltd. Şti,, ikinci en avantajlı teklif olan Bengi Grup Hiz. A.Ş. ve Bakartaş Güv. Hiz. Ltd. Şti.-Şark Özel Güv. Ltd. Şti İş Ortaklığının teklif bedelleriyle ihale konusu işin gerçekleştirilemeyeceği, İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan personele ilişkin %4 sözleşme ve genel giderler dahil işçilik maliyetinin 46.648.579,558 TL olduğu dikkate alındığında, isteklilerin işçilik hariç kalan teklif bedellerinin Teknik Şartname’de özellikleri belirtilen araçların şoför, yakıt, kasko sigortası, trafik sigortası, lastik, bakım-onarım, MTV, fenni muayene vs. bedellerini karşılamayacağı, şöyle ki;

 

1)  İhale konusu iş kapsamında istenen araçlara ilişkin olarak MTV, fenni muayene, egzoz emisyon için artış öngörülmediği, teklif edilen bedelin 2018-2020 yıllarının MTV, fenni muayene vs. giderlerini kapsamadığı, MTV giderinin Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen tutardan düşük belirlendiği, anılan bedellere ilişkin yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesine uygun olmadığı,

 

2) Araç giderlerine (bakım, onarım, kiralama/amortisman, lastik) ilişkin alınan fiyat tekliflerinin ana faaliyet alanı farklı olan firmalardan alındığı, tutanaklar incelendiğinde fiyat tekliflerinin bir önceki geçici vergi dönemine ait olmadığı, Ek-O.5 maliyet tespit tutanağı ve Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağının Tebliğ açıklamalarına uygun düzenlenmediği,

 

3) Trafik sigortası ve kasko giderlerine ilişkin belgelerin mevzuata aykırı olduğu, bu belgelerin genel müdürlük veya bölge müdürlüğü teyidinin olmadığı, hizmet işinin yıllara sari olması sebebi ile sadece 2018 yılının fiyatlarının kullanıldığı, geri kalan yıllar için artış öngörülmediği,  Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesinde yer alan açıklamalar gereğince istenilen süreyi kapsamadığı ve ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenmediği ve belgelendirilmediği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sorgulamasının geçersiz kabul edilmesi ve fiyat tekliflerinin bölge müdürlüğünden teyit yazılarının talep edilmesi gerektiği,

 

4) Sürücü maliyetinin eksik hesaplandığı, her servis aracının 3 vardiya yapması sebebiyle her araçta en az 3 şoför çalıştırılacağı dikkate alınmak suretiyle şoför maliyetinin belirlenmesi gerektiği, asgari işçilik hesaplaması üzerinden şoförler ve yakıt için bedelin hesaplanması halinde geri kalan tutarlarla bu işin yapılamayacağı,

 

5) Araçların akaryakıt giderleri Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesine uygun olarak hesaplanmadığı iddialarına yer verilmiştir.

 

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

79.2.7. (Ek madde: 25/01/2017-29959 R.G./14. md.) İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının (Ek ibare: 06/02/2018-30324 R.G./7. md. ) % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. (Ek cümle: 25/01/2017-29959 R.G./15. md.) Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür…” açıklamaları,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: TP SİLAHLI ÖZEL GÜVENLİK

b) Miktarı ve türü:

Türkiye Petrolleri Genel Müdürlüğü, Gölbaşı Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğü (Gölbaşı Tesisleri), Batman Bölge Müdürlüğü, Adıyaman Bölge Müdürlüğü ve Trakya Bölge Müdürlüğünün toplam 615 personel ile Silahlı Özel Güvenlik Hizmetinin alınması işidir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: TP Genel Müdürlüğü, TP Gölbaşı Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğü (Gölbaşı Tesisleri), TP Batman Bölge Müdürlüğü, TP Adıyaman Bölge Müdürlüğü, TP Trakya Bölge Müdürlüğü yerleşkeleri, sahaları, üretim tesisleri, ham petrol boru hatları, lokasyonları ve faaliyet gösterilecek tüm diğer yerleri kapsar.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler başlıklı” 25’inci maddesinde “…25.3.3. Malzeme giderleri:

TP BATMAN VE ADIYAMAN BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ İŞİ İÇİN ;

Ayrıntıları Teknik Şartnamenin 7.5. Maddesinde belirtilmiş Batman ve Adıyaman Bölge Müdürlüklerinde Yüklenicinin Sağlayacağı Servis Araçları

TP BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İŞİ İÇİN;

Ayrıntıları Teknik Şartnamenin 7.6. Maddesinde belirtilmiş Sürücüsüz (Van/Panelvan) Denetim Araçları

TP BATMAN VE ADIYAMAN VE TRAKYA BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ İŞİ İÇİN ;

Ayrıntıları Teknik Şartnamenin 7.7. Maddesinde belirtilmiş Sürücüsüz (4×4 Pick-Up) Kontrol Araçları

TP BATMAN VE ADIYAMAN VE TRAKYA BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ İŞİ İÇİN ;

Söz konusu hizmetler için kullanılacak olan tüm araçların bakım onarım amortisman akaryakıt, vergi resim harç sigorta masrafları ve ayrıntıları teknik şartnamede belirtilmiş tüm diğer giderler yükleniciye ait olacaktır.

25.3.4. Diğer giderler:

TP BATMAN ADIYAMAN TRAKYA BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ İŞİ İÇİN;

Ayrıntıları Teknik Şartnamenin 7.8. Maddesinde belirtilmiş araçların tüm giderleri.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta pirim oranı %2 dir.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

 

Söz konusu Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1.

Asgari ücret değişikliklerinden kaynaklı fiyat farklığı için;

31.08.2013 tarihli Resmi Gazete yayınlanan 2013/5215 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6. ve 7. Maddeleri hükümlerine göre uygulama yapılacaktır.

Ayrıca Akaryakıt alımlarından kaynaklı fiyat farklılığı için de ;

Yüklenicinin bu hizmet ihalesi kapsamında çalıştıracağı sürücülü ve sürücüsüz tüm araçlar için, Sözleşme dönemi içerisinde, akaryakıt fiyatında meydana gelen değişiklikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu?nun (EPDK) hak ediş konusu dönemin son günü itibariyle satış fiyatı olarak yayınladığı ortalama birim fiyatın KDV hariç tutarı baz alınarak fiyat farkı olarak yansıtılacaktır. Yüklenici buna hiçbir şekilde itiraz edemeyecektir.” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.07.2018; işi bitirme tarihi 30.06.2021

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “İşin konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “Türkiye Petrolleri Genel Müdürlüğü, Gölbaşı Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğü, Batman, Adıyaman ve Trakya Bölge Müdürlükleri Silahlı Özel Güvenlik Hizmeti Alımıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Aynı Şartname’nin “İşin süresi ve iş yerleri” başlıklı 4’üncü maddesinde aşağıda yer verilen tablo yer almaktadır.

 

HİZMETİN YAPILACAĞI YER

BAŞLAMA TARİHİ

BİTİŞ TARİHİ

TOPLAM SÜRE

TP Genel Müdürlük Ankara  

01.07.2018

30.06.2021

36 Ay

TP Genel Müdürlüğü Gölbaşı Tesisleri

01.07.2018

31.12.2018

6 Ay

TP Batman Bölge Müdürlüğü 

13.08.2018

30.06.2021

34 Ay 19 Gün

TP Adıyaman Bölge Müdürlüğü

09.12.2018

30.06.2021

30 Ay 23 Gün

TP Trakya Bölge Müdürlüğü

01.07.2018

30.06.2021

36 Ay

 

Söz konusu kısma ait birim fiyat teklif cetveline ise aşağıda yer verilmiştir.

 

A

B

Sıra No

 

     İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması3

 

        Miktarı

 

Teklif Edilen       Birim Fiyat

         

        Tutarı

Birimi

İşçi sayısı

Ay/gün/saat

1

Vardiya Sorumlusu (Brüt asgari ücretin %100 fazlası)

Ay

20,00

34,000

 

 

2

Vardiya Sorumlusu(Brüt asgari ücretin %100 fazlası)

Gün

20,00

19,000

 

 

3

Güvenlik Görevlisi(Brüt asgari ücretin %60 fazlası)

Ay

282,00

34,000

 

 

4

Güvenlik Görevlisi(Brüt asgari ücretin %60 fazlası)

Gün

282,00

19,000

 

 

                                                                                                      I. ARA TOPLAM (K.D.V Hariç)

 

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması

Birimi

Miktarı

Teklif EdilenBirim Fiyat

Tutarı

1

15 vardiya sorumlusu için Ulusal Bayram Genel Tatil ( Brüt asgari ücretin %100 fazlası toplam 683 gün)

gün

683,000

 

 

2

212 güvenlik görevlisi için Ulusal Bayram Genel Tatil (Brüt asgari ücretin %60 toplam 9646 gün)

gün

9.646,000

 

 

3

4×4 Pick Up ( Toplam 11 araç olacaktır. Her bir araç günlük ortalama 400 km yol yapacaktır Sözleşme süresince toplam (11 araç için ) 4.633.200 km yol katedecektir)

kilometre

4.633.200,000

 

 

4

4+1 Van/ Panelvan sürücüsüz denetim aracı (günlük ortalama 150 km Sözleşme süresince toplam  157.950 km yol yapacak)

gün

1.053,000

 

 

5

Merkez tesisleri  için 1 (bir) adet 16+1 sürücülü servis aracı (üç vardiya halinde günlük 180 Km sözleşme süresince 189.540 Km. yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

6

Raman Üretim sahası için 1 (bir) adet 13+1 sürücülü servis aracı ( üç vardiya halinde, günlük 300 Km Sözleşme süresince 315.900 Km. yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

7

Batı Raman Üretim sahası için 1 (bir) adet 16+1 sürücülü servis aracı (üç vardiya halinde, günlük 240 Km, Sözleşme süresince 252.720 Km. yol kat edecektir.

gün

1.053,000

 

 

8

Beykan-Kurkan Üretim sahaları için 1 (bir) adet 13+1 sürücülü servis araçı (üç vardiya halinde, günlük 450 Km, Sözleşme süresince toplam 473.850 Km yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

9

Sarıcak Üretim sahası  için 1 (bir) adet 13+1 sürücülü servis araçı (üç vardiya halinde, günlük 360 Km, Sözleşme süresince toplam 379.080 Km yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

10

Garzan Üretim sahası için 1 (bir) adet 4+1 sürücülü servis araçları (üç vardiya halinde, günlük 330 Km, Sözleşme süresince toplam 347.490 Km. yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

11

Silivanka Üretim sahası için 1 (bir) adet 4+1 sürücülü servis araçı (üç vardiya halinde, günlük 330 Km, Sözleşme süresince toplam 347.490 Km  yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

12

Çamurlu-Batı Kozluca Üretim sahaları 1 (bir) adet 4+1 sürücülü servis aracı ( üç vardiya halinde günlük 450 Km, Sözleşme süresince toplam 473.850 Km. yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

13

Katin Üretim sahaları için 1 (bir) adet 4+1 sürücülü servis aracı (üç vardiya halinde günlük 420 Km, Sözleşme süresince 442.260 Km. yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

14

Dodan Üretim sahası için 1 (Bir) adet 4+1 sürücülü servis aracı (üç vardiya halinde günlük 600 Km, Sözleşme süresince 631.800 Km. yol kat edecek)

gün

1.053,000

 

 

                                                                                                  II.  ARA TOPLAM (K.D.V. Hariç)7

 

KISIM TOPLAM  TUTARI  (K.D.V Hariç)

 

 

İdare tarafından EKAP üzerinden teklifi sınır değerin altında kalan istekliye gönderilen 08.05.2018 tarihli sorgulama yazısında “…Teklifinizi oluşturan bileşenlere ilişkin, teklif miktarı ve fiyatın tamamı için Kamu ihale Genel Tebliğinin Hizmet Alımı ihalelerinde Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi ile ilgili hususları düzenleyen 79 uncu maddesine uygun olarak ayrıntılı şekilde ,

Güvenlik görevlileri işçilikleri mesai, ulusal bayram ve genel tatil günleri giderleri

Araçlar için sürücü giderleri (sürücüsüz araçlarda verilmeyecektir), araca ait kiralama ve amortisman gideri, yakıt giderleri, Lastik Giderleri, Bakım Onarım Giderleri, Motorlu Taşıtlar Vergisi, araca ait tüm sigorta giderleri, Muayene ve Egzoz Ölçüm Giderleri, araç takip sistemi giderleri, önemli teklif bileşenleri olmak üzere, bilgi ve belgeleri belgelendirmek suretiyle yapacağınız yazılı açıklamaların, 14.05.2018 Pazartesi 17.30 a kadar Genel Müdürlüğümüz Gelen Evrak Bürosuna teslim edilmesini rica ederiz.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

 

– İhale üzerinde bırakılan istekli Ekol Grup Güv. Koruma ve Eğt. Hiz. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde:

 

1 ve 4’üncü iddialara ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan araçlar için  “Görel Turz. Taş. Gıda İnş. ve Teks. San. Tic. Ltd. Şti.”den alınan 11.05.2018 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, belgenin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubu tarafından TÜRMOB kaşesiyle onaylandığı, söz konusu fiyat teklifinde “Araçlara ait kiralama, yakıt gideri, araçlara ait lastik gideri, motorlu taşıtlar vergisi, bakım ve onarım giderleri, araçlara ait kasko ve trafik sigortaları, araçlara ait amortisman giderlerini araçlarda bulundurulması gereken araç takip sistem ve egzoz ölçüm bedellerini, aşağıda belirtmiş olduğumuz birim fiyatlardan vermeyi kabul ve taahhüt ederiz” ifadelerine yer verilerek her bir araç cinsi için “yakıt ve diğer tüm giderler dahil araç kiralama hizmet bedeli” toplam fiyat öngörüldüğü ve söz konusu fiyat teklifi ekinde fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağına yer verildiği görülmüştür.

 

Açıklama kapsamında “Görel Turz. Taş. Gıda İnş. ve Teks. San. Tic. Ltd. Şti.” tarafından ve meslek mensubu tarafından kaşelenmiş olan “TP Batman Bölge Müdürlüğü araç maliyet teklif cetveli” başlıklı belgenin ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan araçlar için “araç sayısı, hizmet süresi, brüt işçilik maliyeti, hizmet süresince km., yakıt durumu, tüketilecek yakıt litre, 11.04.2018 tarihli EPDK yakıt fiyatı, araç sigorta gideri, araç lastik gideri, motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz pulu gideri, araç takip sistemi gideri, bakım ve onarım sistemi, bakım ve onarım gideri, hizmet süresince kiralama bedeli” sütunlarına yer verildiği ve araçlar için aylık maliyet bedeline yer verildiği görülmüştür.

 

Anılan istekli tarafından motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz ölçüm giderleri için 2019, 2020, 2021 yıllarına ilişkin olarak hangi bedelin öngörüldüğüne dair bir açıklama ya da hesaplama sunulmadığı, ayrıca söz konusu giderlere ilişkin dayanak belgelerinin de sunulmadığı anlaşılmış olup, ihale üzerinde istekli tarafından sunulan açıklamaların mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Birim fiyat teklif cetvelinde sürücülerin 3 vardiya halinde personel taşıma işlemi gerçekleştireceği, dokümanda her vardiya için tek sürücü çalıştırılacağına dair herhangi bir düzenleme bulunmadığı, anılan istekli tarafından araçların sürücü gideri için brüt 3500,00 TL üzerinden sürücü maliyetinin hesaplandığı görülmüş olup sürücü ile ilgili olarak yapılan açıklamanın uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 

2’nci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

Anılan istekli tarafından araçlara ilişkin olarak 11.05.2018 tarihli Görel Turz. Taş. Gıda İnş ve Teks. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilmiş olan fiyat teklifinin ve sunulan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu,  söz konusu tutanağın “Geçici vergi beyanname dönemi” satırında “2018 yılı, 1. Geçici vergi dönemi” olarak belirtildiği ve tutanakların ihale tarihinin içinde bulunduğu döneme göre son geçici vergi beyanname dönemine ait olduğu anlaşılmış olup, sunulan açıklamanın mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 

Fiyat teklifini veren Görel Turz. Taş. Gıda İnş ve Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin 12.01.2018 tarihli ve 9493 sayılı ticaret sicil gazetesi incelendiğinde, söz konusu gazetenin “Yeni şekil” başlıklı 3’üncü maddesinde belirtilen amaç ve konularının fiyat teklifinde belirtilen kalemleri kapsamadığı sonucuna varılmış olup başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

3’üncü iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…TP Batman ve Adıyaman ve Trakya Bölge Müdürlükleri İşi İçin ;

Söz konusu hizmetler için kullanılacak olan tüm araçların bakım onarım amortisman akaryakıt, vergi resim harç sigorta masrafları ve ayrıntıları teknik şartnamede belirtilmiş tüm diğer giderler yükleniciye ait olacaktır…” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “Tüm araçların giderleri” başlıklı 7.8’inci maddesinde “a. Araçlar genişletilmiş kasko sigorta poliçesindeki teminatları kapsayacak şekilde sigortalı olacak, buna ilişkin giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır.

b. araçların motorlu taşıt vergisi, çevre pulu, fenni muayene, trafik sigortası giderleri, trafik cezaları vb. gibi tüm giderler yükleniciye aittir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Aşırı düşük teklif sorgulama yazısında ise “…Güvenlik görevlileri işçilikleri mesai, ulusal bayram ve genel tatil günleri giderleri, Araçlar için sürücü giderleri (sürücüsüz araçlarda verilmeyecektir), araca ait kiralama ve amortisman gideri, yakıt giderleri, Lastik Giderleri, Bakım Onarım Giderleri, Motorlu Taşıtlar Vergisi, araca ait tüm sigorta giderleri, Muayene ve Egzoz Ölçüm Giderleri, araç takip sistemi giderleri…” ifadelerine yer verilmiştir.

 

Söz konusu sorgulama yazısından araçlara ait tüm sigorta giderlerinin açıklanması gerektiğinin anlaşıldığı, ihale dokümanında ise sigorta gideri olarak zorunlu trafik sigortasının ve kasko giderinin belirtildiği görülmüştür. Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin ise kasko ve zorunlu trafik sigorta gideri için açıklama sunmaları gerekmektedir.

 

Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan araçların kasko gideri için Sahara Sigorta Ara. Hiz. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş ve onaylanmış olan 365 günlük (07.05.2018-07.05.2019) kasko poliçesinin sunulduğu, söz konusu poliçe üzerinde Unico Sigorta A.Ş. İç Anadolu Bölge Müdürlüğü’ne ait imza ve kaşenin yer aldığı görülmüştür. Anılan istekli tarafından kasko giderinin hangi araçlara ilişkin olarak alındığını gösterir fiyat listesinin sunulduğu ve söz konusu belge üzerinde de Sahara Sigorta Ara. Hiz. Ltd. Şti. ve Unico Sigorta A.Ş. İç Anadolu Bölge Müdürlüğü’nün imza ve kaşesinin yer aldığı, ancak açıklama kapsamında söz konusu sigorta maliyetinin güncellediğine dair herhangi bir hesaplamaya yer verilmediği,

 

Diğer taraftan anılan istekli tarafından sadece kasko gideri için açıklama sunulduğu, zorunlu trafik sigortası için de açıklama sunulması gerekirken istekli tarafından zorunlu trafik sigortası için herhangi bir açıklama sunulmadığı, sunulan açıklamanın da aşırı düşük sorgulama yazısında belirtilen teklif bileşenlerini kapsamadığı, bu itibarla sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

5’inci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

 Anılan istekli tarafından EPDK tarafından 11.04.2018 tarihli il bazında günlük yayımlanan akaryakıt bayi fiyatı raporunun sunulduğu, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında ise “… Batman ili için açıklamış olduğu Sanoil bayi litre fiyatı 5,26 TL dir. 5,26 TL / 1,18= 4,46 TL olarak öngörülmekte olsa da teklif fiyatımıza 4,58 x421.200 km1.929.096 TL yakıt maliyeti öngörülmüştür.” ifadelerine yer verildiği ve anılan istekli tarafından EPDK tarafından il bazında yayımlanmış olan bedelin KDV hariç tutarından daha fazla olan bir tutar üzerinden akaryakıt hesaplandığı görülmüştür.

 

İhale tarihinin 11.04.2018 olduğu, istekli tarafından ise ihale tarihinin içinde olduğu güne ait EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporunun sunulduğu, akaryakıt ile ilgili yapılacak açıklamaların ilan tarihi ve ihale tarihi arasındaki bir aralığı kapsaması gerektiği (ihale tarihi hariç) anlaşılmış olup sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

– Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli Bengi Grup Özel Güvenlik A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde:

 

1’inci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

Bengi Grup Özel Güvenlik A.Ş. tarafından anılan kısmın aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında araçlar ve araçlara ilişkin giderler için OKAP Kalıp Reklam Organizasyon İnşaat Gıda Elektrik Elektronik Taahhüt Oto Kiralama Servis Taşımacılığı Büro Kırtasiye San. Tic. A.Ş.  tarafından verilmiş olan 10.05.2018 tarihli fiyat tekliflerinin sunulduğu,  fiyat tekliflerinin araçların “kasko sigortası gideri, trafik sigortası gideri, motorlu taşıtlar vergisi, TÜVTÜRK araç muayene gideri, TÜVTÜRK egzoz gazı emisyonu ölçümü gideri, periyodik bakım gideri, yaz kış lastiği giderleri, araç kiralama gideri”ni kapsadığı, her bir gider kaleminin de fiyat teklifinde ayrı satırlar halinde gösterildiği,  kasko, trafik sigortası, fenni muayene gideri, egzoz emisyon ölçümü gideri için ihale süresini kapsayacak şekilde her yıl için %15,82 üzerinden güncelleme yapıldığı görülmüştür.

 

Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…7) Arazi Taşıtı: Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır…” hükmü,

 

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın “Motorlu Taşıtlar Vergisi İç Genelgesi”nde “…Diğer taraftan, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III) ve (IV) sayılı tarifeler 5035 sayılı Kanunun 23 ve 24 üncü maddeleri ile değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle arazi taşıtları ve panel van tipi taşıtların, 01/01/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlarına ve motor silindir hacimlerine göre; kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtların ise 01/01/2005 tarihinden itibaren yaşlarına ve azami toplam ağırlıklarına göre motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulacakları hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, Motorlu Araç Tescil Belgesi’nde ve/veya Motorlu Araç Trafik Belgesi’nde;

1. – Arazi taşıtı (4?4),

    – Çift kabin kamyonet (4?4),

   – Çift kabin kamyonet arazi taşıtı,

           – Kamyonet (4?4),

           – Kamyonet arazi taşıtı

         şeklinde tanımlanan taşıtların arazi taşıtı” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Sürücüsüz (4×4 Pick-Up) Kontrol Araçları” başlıklı 7.7’nci maddesinde “7.7.1. Yüklenici tarafından karşılanacak olan 4×4 (Pick-Up) kontrol araçları;

a. 2018 model ve üzeri motor silindir hacmi en az 2100 cc, motor gücü 150 beygir ve üzerinde olacaktır.

b. Klimalı, çift kabinli, (idarenin araç takip sistemine uyumlu) araç takip cihazı takılı olacaktır.

c. Batman, Adıyaman ve Trakya Bölge Müdürlüklerinde kullanılacak 4×4 kontrol araçları için yakıt tüketimi 11 Km’de 1 Lt yakıt/motorin yükleniciye ait olup, teklif fiyata dâhildir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Söz konusu Yönetmelik hükmü uyarınca karayollarında yük ve yolcu taşıyabilen ve bütün tekerlekleri motordan güç alan araçların arazi aracı olarak değerlendirildiği, ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan aracın da 4×4 Pick-up olduğu, anılan aracın Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde belirtilen arazi aracı mahiyetinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

İhale konusu iş kapsamında istenen 11 adet 4×4 pick-up için motorlu taşıtlar vergisinin 2018 yılı üzerinden ve arazi taşıtı olarak hesaplanması gerekirken anılan istekli tarafından sunulan motorlu taşıtlar vergisi internet çıktısında araç tipi kısmında “kamyonet, kamyon, çekisi ve benzerleri” ifadesinin yer aldığı, yıllık tutar olarak ise 1.611,00 TL üzerinden açıklama yapıldığı, söz konusu tutarın ise ihale süresi için %15,82 üzerinden güncellenerek motorlu taşıtlar vergisinin hesaplandığı, ancak ihale konusu iş istenen kontrol aracının 4×4 pick-up olduğu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre istenen aracın arazi taşıtı sınıfında olduğu istekli tarafından da arazi taşıtına göre MTV maliyeti öngörülmediği anlaşılmış olup sunulan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

 

2’nci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

  Anılan istekli tarafından OKAP Kalıp Reklam Organizasyon İnşaat Gıda Elektrik Elektronik Taahhüt Oto Kiralama Servis Taşımacılığı Büro Kırtasiye San. Tic. A.Ş. tarafından hazırlanmış olan 10.05.2018 tarihli fiyat tekliflerinin sunulduğu, diğer taraftan sunulan fiyat teklifinde meslek mensubunca yazılması gereken ibarenin, meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın yer aldığının tespit edildiği, fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların sunulmadığı anlaşılmakla beraber bu tutanakların talep edilmediği sürece açıklama kapsamında sunulma mecburiyeti bulunmadığı, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemler hukuka uygunluk karinesinden yararlandığı ve düzenlenen belgelerdeki bilgilerin doğruluğundan meslek mensubu sorumlu olduğu, aksine bir tespit olmadığı sürece belgelerdeki bilgilere itibar edilmesi gerektiği, dolayısıyla tutanakların istenmesine lüzum olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Fiyat teklifi veren firmanın 17.10.2017 tarihli ve 9431 sayılı ticaret sicili gazetesinin “Amaç ve Konu” başlıklı 3’üncü maddesinde “… 4. Taşıt araçları servis ve bakım istasyonları

a) Motorlu ve motorsuz elektrikli, elektronik her çeşit kara vasıtaları olan otomobil, kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, ve benzeri araçların her türlü tamir bakımını, yedek parça, modernizasyonu, rutin teknik kontrollerini yapmak. Bu işlerle ilgili her türlü servis ağları kurmak, işletmek.

           d. her türlü motorlu ve motorsuz elektrikli elektronik her çeşit kara vasıtaları olan otomobil, kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, 4×4 arazi taşıtı benzeri araçları almak, satmak, kiralamak, ve Rent a Car işleri ile 3. Kişiler ile şahıs firmaları ve tüzel kişilere günlük, aylık, yıllık veya süresiz olarak özel ıskontolar tanıyarak kiralanmasını yapmak.” ifadelerine yer verildiği, fiyat teklifine konu maliyet bileşenlerinin ise fiyat teklifini veren firmanın faaliyet alanında olduğu sonucuna varılmıştır.

3’üncü iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

 Anılan istekliye fiyat teklifi veren OKAP Kalıp Reklam Organizasyon İnşaat Gıda Elektrik Elektronik Taahhüt Oto Kiralama Servis Taşımacılığı Büro Kırtasiye San. Tic. A.Ş. tarafından kasko ve sigorta gideri için Sompo Japan Sigorta’dan alınmış olan 365 günlük (30.04.2018- 30.04.2019, 10.05.2018-10.05.2019) fiyat tekliflerinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifi üzerinde Ankara Oran Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti. nin imza ve kaşesinin yer aldığı, ayrıca söz konusu sigorta poliçesi üzerinde Sompo Japan Sigorta A.Ş. Orta Anadolu Bölge Müdürlüğü’nün imza ve kaşesinin yer aldığı, kasko ve zorunlu trafik sigortası için alınan fiyat teklifi tutarlarının ihale tarihinin içerisinde olduğu yıldan önceki aralık ayına ait Yİ-ÜFE tutarından (%15,47) daha yüksek bir tutar olan %15,82 oranı üzerinden her yıl için güncellenmek suretiyle kasko ve zorunlu trafik sigorta maliyetinin hesaplandığı sunulan açıklamanın mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 

4’üncü iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

Birim fiyat teklif cetvelinde sürücülerin 3 vardiya halinde personel taşıma işlemi gerçekleştireceği, dokümanda her vardiya için tek sürücü çalıştırılacağına dair herhangi bir düzenleme bulunmadığı, anılan istekli tarafından araçların sürücü gideri için KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden birim maliyet çıktısında yer alan 2.585,59 TL üzerinden sürücü maliyetinin hesaplandığı görülmüş olup sunulan açıklamanın mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır

 

5’inci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

İstekli tarafından EPDK tarafından ilan tarihi ile ihale tarihi arasında (22.03.2018- 05.04.2018) il bazında günlük yayımlanan akaryakıt bayi fiyatı raporunun sunulduğu, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında ise Batman ili Shell firmasına ait motorin fiyatı olan 5,47 TL’nin KDV hariç tutarı 4,64 TL (5,47 TL/1,18) üzerinden akaryakıt hesabının yapıldığı anlaşılmıştır.

 

Bu itibarla anılan istekli tarafından akaryakıt maliyeti için İhale İlan tarihi ile ihale tarihi arasında yer alan EPDK tarafından il bazında yayımlanmış olan fiyatların kullanıldığı, istekli tarafından ilan tarihi ile ihale tarihi arasındaki EPDK tarafından il bazında yayımlanmış olan fiyatlar üzerinden akaryakıt bedeli hesaplandığı anlaşılmış olup söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

– Bakartaş Güv. Hiz. Ltd. Şti.-Şark Özel Güv. Ltd. Şti İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde:

 

1’inci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

İstekli tarafından ihale konusu iş kapsamında temin edilecek araçlara ait motorlu taşıtlar vergisi maliyet hesabında, servis araçları için GİB internet sitesinde yer alan MTV tutarı üzerinden açıklama sunulduğu, söz konusu tutarında 2019, 2020 ve 2021 yılları için %15,47 oranında güncelleme yapılarak toplam MTV maliyeti hesaplandığı görülmüştür.

 

Egzoz emisyon gideri için de, TÜVTÜRK resmi internet sitesinde yer alan KDV dahil fiyatı olan 55 TL üzerinden 22 araç için açıklama sunulduğu, söz konusu tutarında 2019, 2020 ve 2021 yılları için %15,47 oranında güncelleme yapılarak egzoz emisyon maliyeti hesaplandığı,

 

Motorlu taşıtlar vergisi maliyet hesabında, servis araçları için GİB internet sitesinde yer alan MTV tutarı üzerinden açıklama sunulduğu, söz konusu tutarın 2019, 2020 ve 2021 yılları için %15,47 oranında güncelleme yapılarak toplam MTV maliyeti hesaplandığı,

 

Ancak 11 adet 4×4 pick-up için sunulan MTV açıklaması incelendiğinde, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…7) Arazi Taşıtı: Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır…” hükmü,

 

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Motorlu Taşıtlar Vergisi İç Genelgesi”nde “…Diğer taraftan, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III) ve (IV) sayılı tarifeler 5035 sayılı Kanunun 23 ve 24 üncü maddeleri ile değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle arazi taşıtları ve panel van tipi taşıtların, 01/01/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlarına ve motor silindir hacimlerine göre; kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtların ise 01/01/2005 tarihinden itibaren yaşlarına ve azami toplam ağırlıklarına göre motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulacakları hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, Motorlu Araç Tescil Belgesi’nde ve/veya Motorlu Araç Trafik Belgesi’nde;

1. – Arazi taşıtı (4?4),

    – Çift kabin kamyonet (4?4),

   – Çift kabin kamyonet arazi taşıtı,

           – Kamyonet (4?4),

           – Kamyonet arazi taşıtı

         şeklinde tanımlanan taşıtların arazi taşıtı

2. Çift kabin (4?2) kamyonet şeklinde tanımlanan 3+1, 4+1 veya 5 yolcu taşıma kapasiteli taşıtların ise yük taşıma kısımlarının açık veya kapalı olmasına bakılmaksızın panel van olarak motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Teknik Şartname’nin “Sürücüsüz (4×4 Pick-Up) Kontrol Araçları” başlıklı 7.7’nci maddesinde “7.7.1. Yüklenici tarafından karşılanacak olan 4×4 (Pick-Up) kontrol araçları;

a. 2018 model ve üzeri motor silindir hacmi en az 2100 cc, motor gücü 150 beygir ve üzerinde olacaktır.

b. Klimalı, çift kabinli, (idarenin araç takip sistemine uyumlu) araç takip cihazı takılı olacaktır.

c. Batman, Adıyaman ve Trakya Bölge Müdürlüklerinde kullanılacak 4×4 kontrol araçları için yakıt tüketimi 11 Km’de 1 Lt yakıt/motorin yükleniciye ait olup, teklif fiyata dâhildir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Söz konusu Yönetmelik hükmü uyarınca karayollarında yük ve yolcu taşıyabilen ve bütün tekerlekleri motordan güç alan araçların arazi aracı olarak değerlendirildiği, ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan aracın da 4×4 Pick-up olduğu, anılan aracın Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde belirtilen arazi aracı mahiyetinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

İhale konusu iş kapsamında istenen 11 adet 4×4 pick-up için motorlu taşıtlar vergisinin 2018 yılı üzerinden ve arazi taşıtı olarak hesaplanması gerekirken anılan istekli tarafından sunulan motorlu taşıtlar vergisi internet çıktısında araç tipi kısmında “kamyonet, kamyon, çekisi ve benzerleri” ifadesinin yer aldığı, yıllık tutar olarak ise 1.611,00 TL üzerinden açıklama yapıldığı, söz konusu tutarın ise ihale süresi için %15,82 üzerinden güncellenerek motorlu taşıtlar vergisinin hesaplandığı, ancak ihale konusu iş istenen kontrol aracının 4×4 pick-up olduğu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre istenen aracın arazi taşıtı sınıfında olduğu istekli tarafından da arazi taşıtına göre MTV maliyeti öngörülmediği anlaşılmış olup sunulan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  

 

2’nci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında temin edilecek araçlar için özel ortak adına düzenlenmiş amortisman tespit tutanağı sunulduğu, söz konusu tutanağın da meslek mensubu tarafından onaylandığı, söz konusu tutanakta 11 adet “Ford Ranger XLT 4X4 2.2L 160PS MT”, 2 adet “Yeni Ford Transit 440E16+1 Delüks”, 6 adet “Ford Tourneo Connect Kombi 1.5”, 3 adet “Ford Transit 410L Delüks 14+1” araçları kapsadığı görülmüştür.

 

Diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında istekli tarafından proforma fatura başlıklı belgelerin yer aldığı, söz konusu belgelerin Gürbaşlar Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından verilmiş olan 03.05.2018 tarihli, 2 adet “Yeni Ford Transit 440E16+1 Delüks 2018 Model Beyaz Renk”, 6 adet “Ford Tourneo Connect Kombi 1.5 TDCİ 120PS Titanium buz beyazı 2018 Model”, 11 adet “Ford Ranger XLT 4X4 2.2L 160PS MT 2018 Model”, 3 adet “Ford Transit 410L Delüks 14+1 2,0 Motor 155PS 2018 Model Beyaz Renk” araçları içeren 4 adet proforma başlıklı belgenin sunulduğu, söz konusu belgelerin Tebliğ’de yer alması gereken ibareyi taşıdığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerini içeren kaşe ile onaylandığı ve meslek mensubunca imzalandığı sunulan belgelerin fiyat teklifi mahiyetinde olduğu anlaşılmıştır.  

 

İstekli tarafından araçların bakım ve onarımına ilişkin olarak Bayser Otomotiv- Bayram Honça tarafından verilmiş olan 03.05.2018 tarihli ise fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin söz konusu fiyat teklifi üzerinde Tebliğ’e göre yer verilmesi gereken ibarenin yer aldığı, meslek mensubuna ait iletişim bilgilerini içeren kaşenin yer aldığı ve meslek mensubu tarafından da imzalandığı görülmüştür.

 

Diğer taraftan sunulan fiyat tekliflerinde meslek mensubunca yazılması gereken ibarenin, meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın yer aldığının tespit edildiği, fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların sunulmadığı anlaşılmakla beraber bu tutanakların açıklama kapsamında sunulma mecburiyeti de bulunmadığı, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemler hukuka uygunluk karinesinden yararlandığı ve düzenlenen belgelerdeki bilgilerin doğruluğundan meslek mensubu sorumlu olduğu, aksine bir tespit olmadığı sürece belgelerdeki bilgilere itibar edilmesi gerektiği, dolayısıyla tutanakların istenmesine lüzum olmadığı fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Fiyat teklifini veren Gürbaşlar Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.nin 29.11.2016 tarihli ve 9208 sayılı ticaret sicil gazetesi incelendiğinde, söz konusu gazetenin  “Amaç ve konu” başlıklı 3’üncü maddesinde “A-) Her nevi nakil vasıtası alım satım, ithalat-ihracat ile imalatı ve temsilciliğini yapmak.

B-) Her nevi nakil vasıtalarının lastik ve diğer bütün yedek parçalarının alım-satımı, bayiliği, ithalat-ihracatı ile imalat ve temsilciliği yapmak.

C-) Her nevi nakil vasıtalarının kiralanması, kiraya verilmesi, kiraya verdiği araçları kiracılarına ve başkalarına satmak…” ifadelerine yer verildiği, anılan gazetede belirtilen amaç ve konularının alım konusu işi kapsadığı sonucuna varılmış olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Diğer taraftan alım konusu araçların bakım-onarım ve lastik giderlerine ilişkin olarak Bayser Otomotiv – Bayram Honça’dan alınan fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifini veren kişinin unvanından gerçek kişi olduğunun anlaşıldığı, sunulan belgeler arasında sicil numarasının yer almadığı, ancak anılan gerçek kişinin ticaret unvanının araçlara ilişkin bakım onarım işlerini kapsadığı sonucuna varılmıştır.

 

3’üncü iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

Yukarıda yer verilen Tebliğ açıklamasından, hizmet alımı ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekli olduğu anlaşılmaktadır.

 

Anılan istekli tarafından ise sunulan açıklamalar incelendiğinde, sigorta ve kasko giderleri için sunulan açıklamada “Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın yayınladığı makine analizlerinde kullanılan formül ve katsayıların hesaplanma şekline aşağıda yer verilmiştir.

Amortisman=A/N1

Yedek Parça=0,53 A/N1

Tamir-Bakım=0,13 A/N1

Sigorta ve Diğer Giderleri=0,08(N+1) A/2N1

Nakil montaj, Demontaj=0,02 A/n

”ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

 

Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sigorta şirketinden kasko ve sigorta giderine ilişkin olarak alınmış herhangi bir fiyat teklifi ya da sigorta poliçesi sunulmadığı, bunun yerine Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış olan formül esas alınarak bir hesaplama yapıldığı, ifade edilmişse de aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşeni olarak belirlenen sigorta maliyetinin detaylandırılmadan yer verildiği ve  söz konusu kasko giderlere ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadığı tespit edildiğinden sunulan açıklamanın mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmediği sonucuna varılmıştır.

 

 

 

4’üncü iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

Anılan istekli tarafından araçların sürücü gideri için “Karayolu Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin 153 sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının uygun Bulunduğu Hakkında Kanunun 6. Maddesinin 1. Fıkrasına göre “fazla mesai dahil, azami toplam araç kullanma süresi günde 9, haftada 48 saati aşamaz.” hükmü gereğince 20 asıl sürücü 6 dinlendirici olmak üzere toplam 26 sürücü görevlendirilecek olup, Her biri sürücü için Şartnamenizde yer alan en düşük Güvenlik Görevlisi Ücreti (Brüt Asgari Ücretin %60 fazlası) baz alınmıştır…” şeklinde açıklama sunulduğu, anılan istekli tarafından araç sürücüleri için 26 sürücü (20 asıl 6 dinlendirici) 4.443,46 TL üzerinden 34 ay, 19 gün ve 45 gün ulusal bayram resmi tatil ücreti üzerin den toplam sürücü maliyetinin hesaplandığı görülmüş olup, söz konusu açıklamanın doküman düzenlemelerine uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 

5’inci iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme;

 

 Akaryakıt maliyetine ilişkin olarak yapılan açıklamada İhale İlan tarihi (13.03.2018) ile ihale tarihi (11.04.2018)  arasında yer alan 26.03.2018 tarihli, Batman iline ilişkin yayımlanan Soypet marka motorinin EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporu çıktısının sunulduğu,   söz konusu belgede belirtilen 4,577 TL fiyatın KDV hariç tutarı 3,8788 TL (4,577 TL / 1,18) üzerinden akaryakıt maliyet hesabının yapıldığı görülmüştür.

 

Bu itibarla anılan istekli tarafından akaryakıt maliyeti için İhale İlan tarihi ile ihale tarihi arasında yer alan EPDK tarafından il bazında yayımlanmış olan fiyatların kullanıldığı, istekli tarafından ilan tarihi ile ihale tarihi arasındaki il bazında yayımlanmış olan fiyatlar üzerinden akaryakıt bedeli hesaplandığı anlaşılmış olup söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

 

– BTM Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti. – MSM Güv. ve Koruma Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde:

 

Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, 09.04.2018 tarihli FSM Grup Petrol Nakliye İnş. Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından verilmiş olan fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin “3 adet en az 2016 model, yakıt tipi motorin, klimalı, 13+1 kişi taşıma kapasiteli minibüs ve yakıt bedeli dahil araç takip cihazlı (toplam 1.168.830 km) yol kat edecektir.” tutar olarak 1.088.802,00 TL’ye yer verildiği, “2 adet en az 2016 model, yakıt tipi motorin, klimalı, 16+1 kişi taşıma kapasiteli minibüs ve yakıt bedeli dahil araç takip cihazlı (toplam 442.260 km) yol kat edecektir” tutar olarak 602.316,00 TL, “6 adet en az 2016 model, yakıt tipi motorin, klimalı, 4+1 kişi taşıma kapasiteli van/panelvan yakıt bedeli dahil araç takip cihazlı (toplam 2.400.840 km) yol kat edecektir” tutar 1.851.174,00 TL, “11 adet en az 2018 model, motor silindir hacmi en az 2100cc, motor gücü 150 beygir yakıt tipi motorin, klimalı, çift kabinli 4×4 pick-up yakıt bedeli dahil araç takip cihazlı (toplam 4.633.200 km) yol kat edecektir.” tutar olarak 6.623.370,00 TL’ye yer verildiği, “10 adet servis araçları için sürücü bedeli” tutar olarak 850.297,50 TL’ye yer verildiği, fiyat teklifi süresinin 1053 günlük olduğu,  toplam 11.015.959,50 TL bedele yer verildiği, ayrıca söz konusu fiyat teklifinde meslek mensubunca yazılması gereken ibarenin, meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın yer aldığı görülmüştür.  

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan açıklama uyarınca tevsik edici belgeler arasında sayılmakla birlikte fiyat teklifi ekinde sunulan, araç kiralama sözleşmesi incelendiğinde, kiraya veren “FSM Grup Petrol Nakliye İnş. Oto. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti”, kiralayan “BTM Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti.”nin yer aldığı, anılan sözleşmenin sözleşme hükümleri kısmında ise, 1. İş bu sözleşmenin konusu, FSM Grup Petrol Nakliye İnşaat Otomotiv Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ‘ye ait olan aşağıda yazılı araçların ;

11 adet 4×4 Pick – Up sürücüsüz Araç ,

5 adet 4 + 1 Van / Panelvan sürücüsüz Araç ,

1 adet 4 + 1 Van / Panelvan sürücülü Araç ,

2 adet 16 + 1 minibüs sürücülü Araç ,

3 adet 13 + 1 minibüs sürücülü Araç

Yukarda belirtilen araçların yakıt bedeli, şoför dahil araç takip cihazlı araçları, Btm Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti. ye kiraya verilmesidir.

2. Kiranın başlangıç ve bitiş tarihi: araçların teslim tarihinden itibaren 34 ay 19 gün olup işe başlama teslim tutanağının imza altına alındığı tarih itibariyle sözleşme yürürlüğe girer.

3. Madde 1. de özellikleri belirtilen 22 adet araç ve 10 adet servis aracı şoförü dahil toplam ( Kdv Hariç ) = 11.015.959,50 TL’ dir.

4. Aşağıda belirtilen ve diğer her türlü bakım, arıza ve giderler Kiraya verene aittir. Hiç bir suretle Kiralayandan bir hak veya bedel talebinde bulunulmayacaktır.

Aracın Lastiği

Yağ değişimleri ve periyodik bakımlar, fren balata değişimleri, baskı balata değişimleri

motor, şanzıman, diferansiyel, cam değişimleri vs. kullanıcıdan kaynaklanmayan tüm arızalar

Aracın Fenni Muayenesi

Aracın motorlu taşıtlar vergisi

Aracın kasko ve trafik sigortaları

           Aracın yakıtı kiralayan veren (firma) aittir

           5. Aracın yakıtı kiralayan veren (firma) aittir…” ifadelerine yer verilmiştir.

 

Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan araçlara ilişkin olarak, akaryakıt, zorunlu trafik sigortası, kasko, MTV gibi giderlere ilişkin olarak  herhangi bir açıklama sunulmadığı, ayrıca söz konusu giderlerin fiyat teklifinde ayrı satır halinde belirtilmediği ve ihale konusu işin süresi boyunca anılan giderler için hangi tutarın öngörüldüğüne ilişkin her hangi bir açıklamanın yer almadığı, araçların her şey dahil fiyatı üzerinden fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, önemli teklif bileşeni olarak belirlenen bileşenlerin istekliler tarafından ihale konusu iş dikkate alınarak her birinin ayrı ayrı açıklanması gerektiği ve sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 2’nci kısmında Ekol Grup Güv. Koruma ve Eğt. Hiz. Ltd. Şti., Bengi Grup Özel Güvenlik A.Ş., Bakartaş Güv. Hiz. Ltd. Şti.-Şark Özel Güv. Ltd. Şti İş Ortaklığı, BTM Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti.-MSM Güv. ve Koruma Hiz. Ltd. Şti. İş Ortaklığının tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.

 

 

 

Related Posts

Çek Cumhuriyeti Pazar Bilgileri

Pazar ile İlgili Bilgiler Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları Patent konusunda müracaatların ibraz edileceği merci Çek Patent Ofisidir. Yabancı müracaatçılar Çek Patent Vekilleri tarafından temsil edilmelidir. Kaydedilen patentler, patente müracaat tarihinden…

Memurluktan atılma sebepleri arasına yeni madde ekleniyor

Kamu çalışanı memur olabilmek ve memur olma şartlarını kaybetmek şartları yasal düzenleme ile madde medde sıralanmış ve devlet memurları kanununda yer alıyor. Memurluktan atılma sebepleri arasına kadın ve çocuk tacizi,…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kaçırdığın Haberler

Memurluktan atılma sebepleri arasına yeni madde ekleniyor

  • By admin
  • Aralık 23, 2024
  • 55 views
Memurluktan atılma sebepleri arasına yeni madde ekleniyor

Çek Cumhuriyeti Pazar Bilgileri

  • By admin
  • Aralık 23, 2024
  • 43 views
Çek Cumhuriyeti Pazar Bilgileri

Mimarın 4924 sayılı Kanuna tabi hizmetlerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilemeyeceği

  • By admin
  • Aralık 23, 2024
  • 37 views
Mimarın 4924 sayılı Kanuna tabi hizmetlerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilemeyeceği

Beacon Nedir? Beacon Nasıl Çalışır?

  • By admin
  • Aralık 23, 2024
  • 72 views
Beacon Nedir? Beacon Nasıl Çalışır?

Bütçe Gideri Nedir? Giderin Gerçekleşmesi Nedir?

  • By admin
  • Aralık 23, 2024
  • 42 views
Bütçe Gideri Nedir? Giderin Gerçekleşmesi Nedir?

Bütçe Nasıl Uygulanır…Bütçe Uygulama İlkeleri Nelerdir?

  • By admin
  • Aralık 23, 2024
  • 53 views
Bütçe Nasıl Uygulanır…Bütçe Uygulama İlkeleri Nelerdir?