Maddi Duran Varlıkların Amortisman İşlemleri
Bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya
kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için aşağıdaki
hükümlere göre amortisman ayrılır.
Amortismana tabi varlıklar;
1- Birden fazla muhasebe döneminde kullanılması beklenen,
2- Sınırlı bir hizmet süresi olan,
3- Kurum tarafından mal ile hizmet üretim ve tedarikinde kullanılan
ve/veya kurum içi genel yönetim amaçları için, elde tutulan varlıklardır.
Kamu idarelerince muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran
varlıklardan;
– Arazi ve arsalar,
– Yapım aşamasındaki sabit varlıklar,
– Varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler,
– Sanat eserleri, dışındakilerden hangilerinin amortismana tabi
tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve
oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usuller
uygulanır.
Ayrılan amortisman tutarı gider olarak muhasebeleştirilir. Varlıkların
ilk defa amortisman ve yeniden değerlemeye esas alınacak değeri kayıt
bedelidir. Ancak, yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için
amortisman hesaplamasına esas alınacak değer yeniden değerleme sonucu
ortaya çıkan değerdir. Bir varlık için yapılan harcamaların, varlığın
iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin artırılması sonucunu
doğurması durumunda amortisman hesaplaması varlığın yeni değeri
üzerinden yapılır.
Bir varlığın kullanımından elde edilebilecek ekonomik fayda
tüketildikçe, bu tüketimi yansıtabilmek amacıyla ayrılan amortismanların
birikmiş tutarı, varlığın defter değeri altında eksi değer olarak gösterilir.
Amortismana tabi olup, yangın, deprem, su basması gibi afetler
neticesinde değerini tamamen veya kısmen kaybeden varlıklar encümen
kararıyla giderleştirilebilir.
Çeşitli nedenlerle kamu idarelerinde kullanılma olanaklarını yitiren
maddi duran varlıklardan diğer duran varlıklar hesap grubuna aktarılanların
birikmiş amortisman tutarları, diğer duran varlıklar hesap grubu içindeki
birikmiş amortismanlar hesabına aktarılır.