İdari Yargılama Usulü Kanunu, merkezî ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünü farklı belirlemiş olup, bu tür sınavlardan kaynaklı idari davalarda dava açma süresini 10 gün ile sınırlamıştır.
Merkezî ve ortak sınavların hangileri olduğu konusunda açık bir düzenleme olmadığından, bu konuda tereddüt yaşanabilmektedir. Benzer bir konuda açılan davada, Danıştay 16.Dairesi hangi sınavların “merkezi ve ortak sınav” tanımına uygun olduğu konusunda bir değerlendirmede de bulunmuştur.
İdari işlemlere karşı dava açma süresi
İdari işlemlere karşı açılacak davalarda dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde 60 ve vergi mahkemelerinde 30 gündür. İvedi yargılama usulüne tabi davalarda ise dava açma süresi 30 gündür.
Öte yandan, Millî Eğitim Bakanlığı ile ÖSYM tarafından yapılan merkezî ve ortak sınavlar için özel yargılama usulü getirilmiş olup, bu sınavlara ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçları hakkında açılacak davalarda dava açma süresi 10 gün olarak belirlenmiştir.
Merkezi ve ortak sınavlar
Açılan bir davayı temyiz aşamasında değerlendiren Danıştay 16.Dairesi, hangi sınavlara ilişkin açılacak davaların özel yargılama usulüne tabi olacağı konusuna da Kararında değinmiştir.
Bu Kararda özetle şu ifadeler yer almıştır:
-Özel yargılama usulüne tabi işlemlerin kapsamının belirlenmesinde, İdari Yargılama Usulü Kanunu iki şart aramaktadır. Bunlardan biri “Millî Eğitim Bakanlığı ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan bir sınav olması”, diğeri ise “merkezî ve ortak sınav ve bu sınava ilişkin iş ve işlemler” olması şartıdır.
-Kanun, yapılacak sınavın “merkezi” ve “ortak” sınav olması özelliğinin birlikte bulunması şartını ararken, “merkezi ve ortak sınav” tanımını yapmamıştır.
-Sınavlar nedeniyle oluşacak bireysel mağduriyetlerin önüne geçilmesi amacıyla getirilen merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünün, düzenleyici işlemleri kapsamadığı gibi “merkezi ve ortak sınav” koşuluna uymayan yani bir kuruma veya bir gruba münhasır olarak yapılan Hakim Adaylığı Yazılı ve Sözlü Sınavı, Kaymakam Adaylığı Yazılı Sınavı, Komiser Yardımcılığı Sınavı, Milli Eğitim Bakanlığı Şube Müdürlüğü Yazılı ve Sözlü Sınavı veya görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavları gibi sınavları da kapsamadığı değerlendirilmektedir.
-“Merkezi ve ortak sınav” tanımına uygun olarak yapılan ve başvurucular bakımından daha geniş kapsamlı olan KPSS, ALES, YDS, YGS, LYS, TEOG ve benzeri sınavların ise bu özel yargılama usulü kapsamında olduğu değerlendirilmektedir.
Sınavlara ilişkin dava açma süresi
Danıştay 16. Dairesinin yukarıda söz edilen kararı ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun ilgili hükümlerinden hareketle;
**Kurumların personel alımı amacıyla özel olarak yaptıkları veya yaptırdıkları (MEB veya ÖSYM’ye yaptırdıkları) yazılı/sözlü/uygulamalı sınavlara ilişkin olarak açılacak davaların genel yargılama usulüne tabi olduğu ve dava açma süresinin 60 gün olduğu,
**Kurumların kendi personeline yönelik olarak yaptıkları veya yaptırdıkları (MEB veya ÖSYM’ye yaptırdıkları) görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarına ilişkin olarak açılacak davaların genel yargılama usulüne tabi olduğu ve dava açma süresinin 60 gün olduğu,
**KPSS, ALES, YDS, YGS, LYS, TEOG ve benzeri sınavlara ilişkin açılacak davaları özel yargılama usulü kapsamında olduğu ve dava açma süresinin 10 gün olduğu
söylenebilir.