Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Kopuz denilen sazlar aslında hemen her zaman 32-35 tekne civarlarında üç telli bağlamalardır.
Kopuz kelimesi, bilinmekle birlikte spesifik olarak belli bir enstrüman için kullanılamamakta idi. Belki Ramazan Güngör‘ün kendi üç telli curalarına kopuz demesi hariç. Ama onun da bu adı sonradan duyup öğrendiği ve kullanmaya başladığını Savaş Ekici’den öğreniyoruz (Savaş Ekici, Ramazan Güngör ve Üç Telli Kopuzu, Kültür Bakanlığı 1993)
Yani aslında Erkan Oğur kopuz diyene kadar bu saza kimse kopuz demiyordu. Bu saza derken hangi saza sorusuna da cevap vermek lazım. Erkan Oğur’un dediği neye göre kopuz? Bir kere tekne tipine göre değil. Çeşit türlü olabiliyor. Tekne boyu? Evet kısmen çünkü genellikle 32-3 arası tekne boyu var. Daha büyük tekne olmaz mı? Olur ama bazı pozisyonları basmak, saz büyüdükçe -eğer Paganini parmaklarınız yoksa- imkansız hale gelir. Tel sayısı? Evet, 3 telli. Oyma ya da yaprak tekne? İkisi de olur.
Ama bana göre kriter aslında akort ve çalma biçimi. Erkan abin kullandığı akort da çalma biçimi de gelenekte yok. Yeri gelmişken bir ara sır gibi herkesin birbirine sorduğu kopuz akordunu yazayım: Alttan üste re, la, do. Yazar yazmaz problem çıksın değil mi!
Birisi mesaj atıyor diyor ki:
Bizim müziğimizde, elindeki sazı hangi frekansa çekersen çek, LA kabul edip çalarlar. Bunu bilmeyenler de LA deyince neyi kastediyor bilemezsin. Kopuz akordu re, la, do deyince bunu aralık olarak düşünün. Mesela DO karar çalıyorsan o zaman Fa, Do, Mib olur. Si karar istersen Mi, Si, Re olur gibi…
Bu akort gelenekte yok dedik. Tırnakla çalma da benim bildiğim kadarı ile gelenekte yok. Hatta arpej hiç yok. Erkan abi, gitardaki arpej tekniğini burada kullanıyor.
Diyelim ki kopuz çalmak istiyorsunuz. Maddi durum iyi değil. Bir kısa saplı sazınız var. Sökün telleri. Alta 0,18 (veya 0,20), ortaya 0,22 (veya 0,25) ve üste de 0,20 (veya 0,22) takın; mi, si, re diye akortlayın çalın.
Ya da kopuz alayım diyorsunuz, yaptırmak istediğiniz saz çok pahalı. 32-34 tekne ve tel boyu 62-70) arası bir küçük bağlama alın. Aynı dediğim gibi üç tel takarak çalın.
Neden iki alternatif tel kalınlığı yazdım? Daha ince olanlar ile biraz da dik seslere çekebilirsiniz. Veya elinizin ve/veya kulağınızın alışkanlığı ve elinizdeki sazın tonu itibariyle biri size daha iyi gelebilir. Tel, biraz deneme yanılma meselesidir.
O vakit kopuz deyince spesifik bir tekne formu, tel boyu, tekne boyu yok. Sazın kendisi geleneksel olarak vardı ama akort ve çalma biçimi Erkan Oğur’undur. Teorik olarak her bağlama, kopuz gibi çalınabilir. Boy büyüdükçe çalmak zorlaşır. Ayrıca şüphesiz her form ve boyda ton da farklılaşır.
kaynak:engintopuzkanamis.com
adminBirçok arapça kelime malesef günllük kullanım dilimize ve hukuk diline girmiştir. Bu kelimelerden birisi de bila tarihli ifadesidir… Bila farsçada olumsuz, yokluk anlamında kullanılır… ilgeç (edat) Türkçedeki –sız, –siz–suz,…
adminDeğerli saz severler….ismail altunsaray’ın çaldığı saz, çıkardığı ses tonu bir çok insanı etkiliyor… Sazın çok güzel bir tınısı var…Peki İsmail Altunsaray sazının özelliği nedir…. İsmail Altunsaray ile yapılan bir röportajda…
