Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Özelge: Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan faaliyetini arızi olarak yapması ve bir takvim yılında elde ettiği hasılatın istisna tutarını aşmaması halinde, beyanname verilmeyecek ve yapılan vergi tevkifatı nihai vergileme olacaktır.
Sayı:B.07.0.GEL.0.42/4215-4-1045/16464
Tarih:28/04/1999
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 28.4.1999
SAYI : B.07.0.GEL.0.42/4215-4-1045/16464
KONU : Mükellefin GVK 18 inci maddesinde yer alan
faaliyetini arızi olarak yapması ve bir takvim yılında
elde ettiği hasılatın istisna tutarını aşıp aşmaması
halinde uygulanacak işlemler hk.
ANKARA VALİLİĞİ
(Defterdarlık: Vasıtasız V. Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : 9.9.1997 tarih ve B.07.4.DEF.0.06.11/GVK-11018-107/8286 sayılı yazınız.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde, “Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır…” denilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununa 4369 sayılı Kanunla eklenen geçici 7 nci maddede, “1.1.1999 – 31.12.2008 tarihleri arasında, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen hasılatın aynı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplamını aşan kısmı için 18 inci maddedeki istisna uygulanmaz.
Bu istisnanın Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.” hükmü yer almış ve istisna edilecek tutara sınırlama getirilmiştir.
Söz konusu istisna tutarı 1999 yılı için 7.000.000.000 liradır. Serbest meslek kazançlarına tanınan bu istisna, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiyi kapsamamaktadır.
Konuya ilişkin olarak 19.02.1999 tarih ve 23616 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 221, 4.3.1999 tarih ve 23629 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 223 ve 7.4.1999 tarih ve 23659 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 224 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde gerekli açıklamalar yapılmış bulunmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar belirtilmiş, aynı fıkranın 2 numaralı bendinde yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden, 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işlerinde %10, diğerlerinde % 20 (% 20 oranı 99/12623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karar gereğince 1/4/1999 tarihinden itibaren yapılan ödemeler için % 15’tir.) olarak tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Tevkifat uygulamasında serbest meslek kazancının devamlı veya arızi nitelikte olmasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
Anılan Kanunun 1.1.1999 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere 4369 sayılı Kanunla değiştirilen 80 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Bu Kanunun 2 nci maddesinin 1-6 numaralı bentlerinde yazılı gelir unsurları ile ilişkilendirilemeyen gelirler, kaynağı ne olursa olsun diğer kazanç ve irat olarak bu bölümde yer alan hükümlere göre vergilendirilir.” hükmüne yer verilmiş, üçüncü fıkrasında ise, bu madde hükmüne göre vergilendirme yapabilmek için bir takvim yılı içinde elde edilen diğer kazanç ve iratlar kapsamındaki gelirin, 103 üncü maddede yazılı tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplamının yarısını aşmasının şart olduğu belirtilmiştir.
Bu açıklamalar çerçevesinde, yapılan değerlendirmede İlgi yazınız ekinde yer alan ve Suat Melek’e ait “Savunma Sanayiinde Kullanılan Kısaltmalar” ve “Ölçüler Birimler ve Tablolar” adlı kitapların Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan eserlerden olduğu sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, kitapların satışından elde edilen gelir nedeniyle adı geçenin Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan faydalanması mümkün bulunmaktadır.
Buna göre; söz konusu kitapların 18 inci maddede belirtilen şekilde değerlendirilmesi karşılığında 1998 ve önceki yıllarda elde edilen hasılat üzerinden, bu hasılatın elde edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre belirlenen oranda (G:VK. Md. 94/2-a) vergi tevkifatı yapılacaktır. Bu suretle elde edilen kazanç için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmemesi ve diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de, bu kazancın beyannameye ithal edilmemesi gerekmektedir.
1.1.1999 tarihinden itibaren elde edilen hasılatlarla ilgili olarak ise, aşağıda açıklandığı şekilde işlem yapılması gerekmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren faaliyetlerin mutad meslek halinde ifa edildiği durumda, bu faaliyetten kazanç temin edilmemiş olsa dahi yıllık beyanname verilmesi gerekmektedir. Bu durumda, Suat Melek’in faaliyetini mutad olarak sürdürmesi halinde, bu faaliyetinden dolayı elde edeceği hasılatı, istisna tutarına bakmaksızın yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmesi, beyan edeceği gelir vergisi matrahının hesaplanmasında da istisna tutarını indirmesi gerekecektir. Ayrıca, adı geçenin faaliyeti ile ilgili giderlerini, istisna edilen kısma isabet eden ve (İstisna Tutarı / Toplam Hasılat)x Toplam Gider formülüne göre hesaplanan giderler hariç olmak üzere, indirim konusu yapması mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 121 inci maddesi hükmü gereğince yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gereken ve 18 inci madde kapsamındaki serbest meslek kazançları üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, istisna tutarına isabet eden kısım hariç tevkif edilen vergiler (İstisna Tutarı / Toplam Hasılat) x Toplam Tevkifat formülüne göre mahsup edilecektir.
Söz konusu faaliyetlerin mutad olarak yürütülmesi halinde, elde edilen hasılat tutarına bakılmaksızın geçici vergi beyannamesi verilmesi gerekmektedir. Geçici vergi matrahının tespitinde istisna tutarı dikkate alınacaktır. Tevkifat yoluyla kesilen vergilerden istisnaya isabet eden kısım düşüldükten sonra kalan tutar, hesaplanan geçici vergiden mahsup edilecektir. İstisnaya isabet eden tevkifat tutarı yukarıda belirtilen şekilde hesaplanacaktır.
Adı geçen, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan faaliyetini arızi olarak yapması ve bir takvim yılında elde ettiği hasılatın istisna tutarını aşmaması halinde, beyanname verilmeyecek ve yapılan vergi tevkifatı nihai vergileme olacaktır. Fakat, elde ettiği hasılatın istisna tutarını geçmesi ve istisnadan sonra elde edilen kazancın da aynı Kanunun 80 inci maddesinde yer alan tutarı (bu tutar 1999 yılı için 3.500.000.000 liradır) aşması halinde, aşan kısım için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekecektir.
Ayrıca, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde, bu faaliyetler katma değer vergisine tabi olmayacaktır. Bu faaliyetlerin mutad meslek olarak yapılması durumunda ise, gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesine giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerin tamamının aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi ve kurumlara yapılması şartıyla katma değer vergisi yükümlülükleri, bunların hasılatlarına bağlı olmaksızın, 19 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde açıklandığı şekilde tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca yerine getirilecektir.
Diğer yandan, 224 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de açıklandığı üzere, mutad meslek olarak yapılsa dahi, münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde belirtilen türden faaliyette bulunulması ve eserlerin sadece aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi ve kurumlara teslim edilmesi şartına bağlı olarak istenilmesi halinde, defter tasdik ettirilmeyecek ve tutulmayacak ve belge düzenlenmeyecektir. Buna göre, defter tutma ve belge düzenleme yükümlülüğü gerektiren başka bir serbest meslek faaliyetiyle uğraşanlardan 18 inci maddede sayılan türden faaliyette bulunanlar ile münhasıran 18 inci maddede sayılan türden faaliyette bulunmakla birlikte 94 üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmak zorunda olanların dışındakilere mal ve hizmet teslimi olanlar, bu faaliyetlerini mutad meslek olarak icra etmeleri halinde, hasılatları 4369 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen istisna tutarına (1999 yılı için 7.000.000.000 liradır) ulaşıncaya kadar defter tasdik ettirmeyecek ve belge düzenlemeyeceklerdir. İstisna tutarının yıl içinde aşılması halinde ise takip eden ayın başından itibaren defter tutma ve belge düzenleme zorunluluğu başlayacaktır.
Bilgi edinilmesini ve durumun adı geçene duyurulmasını rica ederim.
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı
adminNakti Ücret ve Ayni Ücret: Ödeme türüne göre ücretler nakti (parasal) ve ayni (mal olarak) olmak üzere ikiye ayrılır. Nakdi ücret: Yukarıda açıklandığı gibi ücretin cari memleket parasıyla ifade edilebilen…
adminEK GÖSTERGE –657 Md.43 (9.4.1990-KHK 418/2 ile değişik) B bendi -657 (9.4.1990- KHK 418/3 ile ek, 12.4.1990-KHK-420/11, 12 ve 27.12.1991-KHK-475/8 ile değişik) I, II, III sayılı Ek Gösterge cetvelleri…
