Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Yüce dinimiz açısından kıblenin son derece önemi vardı…..Namaz kılarken kıbleye dönüp namaz kılmamız gerekir…
Kıble tam olarak yüce dinimiz açısından son derece önemli bir merkez olan kabeyi ifade etmektedir…
Bilindiği üzere kabe, Suudi Arabistanda Mekke şehrinde bulunmaktadır….
Bu nedenle ülkemizde kabeyi bulmak amacıyla güney doğu yönüne dönülmektedir…
“Kıble” lûgatlarda kelime olarak, yön ve yönelme demektir. İslâmî fıkıh lisanında ise kıble, Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri Kâbe yönünü ifade eder.
Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.) Mekke’de Kâbe’ye doğru, Kâbe’yi araya alarak ya da doğrudan Beytü’l-Makdis’e yönelerek namaz kılıyordu. Hicretten sonra Medine’de yaklaşık onyedi ay yine Beytü’l-Makdis’e doğru durarak namaz kıldı. Ancak;
“Biz senin yüzünün göğe doğru çevrilip durduğunu görüyoruz. Elbette seni hoşlanacağın bir kıbleye döndüreceğiz. (Bundan böyle) yüzünü Mescidü’l-Haram tarafına çevir. Nerede olursanız yüzlerinizi o yöne çevirin…”[Bakara suresi, 2/144] âyetinin gelişinden sonra kıble Kâbe’ye çevrildi.
***
Görülmesi halinde kıble, doğrudan Kâbe’dir. İslâm âlimleri bu hususta sözbirliği içindedirler.
Kâbe’nin görülmemesi durumunda kıblenin nasıl belirleneceği mevzuunda ise başlıca üç görüş ortaya çıkmıştır:
1) İmam-ı Azam Ebu Hanife’ye (rh.) göre esas olan Kâbe’nin bulunduğu yöndür. Namaz kılan Müslümanın Kâbe yönüne durması yeterlidir. Çünkü özellikle uzak mesafelerde Kâbe’yi tam karşıya alabilmek mümkün değildir.
2) İmam Şâfiî ve Ahmed b. Hanbel (rahımehumallah) kıblenin yönü değil, Kâbe’nin bizzat kendisi olduğunu, bu sebeple nerede olunursa olunsun, bizzat Kâbe’ye yönelinmesi gerektiğini söylerler. Bu âlimlere göre Kâbe’nin tam karşıya alınmaması durumunda namaz sahih/geçerli olmaz.
3) İmam Mâlik’in (rh.) savunduğu üçüncü görüş ise, temelde imam Ebu Hanife’nin (rh.) görüşüyle aynıdır. Buna göre Mescidü’l-Haram içinde bulunanların kıblesi Kâbe, Harem bölgesi içinde bulunanların kıblesi Mescidü’l Haram, diğer yerlerdeki Müslümanların kıblesi de Harem bölgesidir.
***
Kıbleye yönelmek namazın farzlarındandır. Herhangi bir yöne doğru kılınan namaz geçerli değildir. Kıbleye yönelerek namaza duran kişi daha sonra yönünü değiştirirse namazı bozulur. Yalnız yüzün kıbleden çevrilmesi ise mekruh olmakla birlikte namazı bozmaz. Kıblenin kesin biçimde bilinmemesi durumunda namaz kılacak kişinin kıbleyi tesbit etmek için araştırma yapması gerekir. Gerekli araştırmadan sonra kıble olarak belirlediği yönde namazını kılar. Bu durumda yön yanlış bile olsa namaz geçerlidir.
Ancak namaz sırasında yönünün yanlış olduğunu öğrenirse kıbleye yönelmesi gerekir. Araştırma yapılmadan kılınan namazda yanlış yöne durulduğu anlaşılırsa namaz yeniden kılınır.
Araba, vapur, tren, uçak gibi ulaşım araçlarında namaza başlanırken kıbleye dönülür, aracın hareketi sebebiyle kıbleden sapılması namazı bozmaz.
Savaş gibi hayati tehlikenin söz konusu olduğu durumlarda kıbleye yönelme farz olmaktan çıkar. Bu nevi durumlarda herhangi bir yöne doğru kılınan namaz geçerlidir.
***
Namazdaki gibi farz olmamakla birlikte diğer bazı durumlarda da Kabe’ye, eş deyişle kıbleye yönelmek Peygamber Efendimizin (s a.v.) sünneti gereğidir. Namaz dışındaki dua ve ibadetlerde, Hac vazifesinin gereklerinden olan ihrama girilmesi sırasında, cemrelere taş atarken kıbleye dönülmesi icap eder. Cenazeler gömülürken sağ yanlarına yatırılarak yüzleri kıblene çevrilir. Hayvanlar da kesilirken kıbleye doğru yatırılır.
Bütün bunlar mü’minin ibadet ve fiillerinde Allah’a yönelişini, O’nun rızasını/hoşnutluğunu arayışını nişânelerdir.
***
Buna karşılık bazı yakışıksız durumlarda kıbleye yönelmekten kaçınılmalıdır. Sözgelimi abdest bozulurken kıbleye yönelinmemesi, sırt dönülmemesi gerekir.
Ebu Hureyre (r.a.) anlatıyor: Rasulullah şöyle buyurdu: “Ben sizin babanız yerindeyim, sizlere öğretiyorum. Biriniz halâya vardığında önünü veya arkasını kıbleye çevirmesin, sağ eliyle de taharetlenmesin.”[Bkz. Ebû Dâvud, Sünen, Tahare, 4] Peygamberimizin (s.a.v.) bu ve benzer hadisleri ve davranışlarından kaynaklanan bu hareket, Allah’ı çirkinliklerden tenzihe yönelik bir tutumdur.
***
Müfessirler, Allah’ın fiillerinin belli bir sebebe bağlanamayacağını kabul etseler de, hem belli bir kıblenin varlığı, hem de kıblenin değiştirilmesi hususuna dair birtakım hikmetler üzerinde de durmuşlardır.
Muayyen bir kıblenin belirlenmesi hususunda üzerinde durulan çok sayıdaki hikmetten en önemlileri, Müslümanlar arasındaki birlik ve uyumun sağlanması üzerinde yoğunlaşır.
Sual: Namazın şartlarından olan istikbal-i kıble ne demektir?
CEVAP
Namazı Kâbe’ye karşı kılmak demektir. Mekke’de bulunan Kâbe binasının istikametine Kıble denir.
Sual: İslâmiyetin başlangıcında, namaz kılmak için Kudüs’e doğru mu dönülüyordu, eğer böyle idiyse ne zaman değişerek Kâbe’ye doğru dönülmeye başladı?
Cevap: Kıble önce Kudüs idi. Hicretten onyedi ay sonra, Şaban ayının ortasında salı günü öğle veya ikindi namazının üçüncü rekatinde iken Kâbe’ye dönülmesi emir olundu.
Sual: Kıble, Kâbe binasının kendisi midir, namaz kılarken mutlaka bu binaya doğru mu durulacaktır?
Cevap: Kıble, Kâbe’nin binası değil, arsasıdır. Yani yerden Arş’a kadar, o boşluk kıbledir. Bunun için kuyu, deniz dibinde, yüksek dağların tepesinde, uçakta, bu yöne doğru namaz kılınabilir. Hacı olmak için de, Kâbe’nin binasına değil, o arsaya gidilir, başka yerlere giden, hacı olamaz.
Kıble saati
Sual: Türkiye takviminde kıble saati diye bir şey var. Bu nedir?
CEVAP
Her şehir için gösterilen Kıble Saati Vakti’nde, güneşe doğru yüzünü dönen kimse, Kâbe yönüne dönmüş ve o yerin kıblesini bulmuş olur.
İbrik ve kıble
Sual: Tam İlmihal’de, abdestin sünnetleri bildirilirken, (Abdest aldığı kabı dolu bırakmaktır. İbriğin ağzını kıbleye karşı durdurmalıdır. Yolcu, kıble cihetini, ibriğin ağzına bakarak kolayca anlar) deniyor. Şimdi ibrikle abdest alınmıyor, hem alınsa bile, çocuklar başka yöne çeviremez mi?
CEVAP
Eskiden köylerde misafir odaları bulunurdu. Yabancı biri gelince doğru oraya giderdi. Orada yatakları da hazır idi. Muhtar onların yemeğini verirdi. Köy bekçisi bu işle vazifeliydi. Seccade de kıble istikametine serilirdi. Bazı odalarda şu yazı asılı olurdu:
Ey misafir kıl namazı, kıble şu canipte[yönde]dir,
İşte leğen, işte ibrik, peşkir [havlu] ise iptedir.
Yani kıbleyi gösteren alametler vardı. Şayet kıblede tereddüt ederse birine sorabilirdi.
Kıbleyi bulmak için pratik yol
Sual: Biz Erzincan’da oturuyoruz. Babaannem, kıbleyi bulmak için, bize pratik bir usûl bildirmişti. (Yönümüzü güneye doğru çeviriyoruz. Güneş’in doğduğu yerle, battığı yerin ortası kıble olur) demişti. Bu usûl, her yerde geçerli olur mu?
CEVAP
Bu usûl, her yerde geçerli olmaz. Bir yerde Kıblenin yönü, o yerin, Mekke’nin doğusunda, batısında, güneyinde veya kuzeyinde olmasına göre değişir. Mesela Medine’de kıble, Erzincan’da olduğu gibi güneydedir. Hindistan’ın batı tarafında, Mali, Nijerya gibi ülkelerin doğusunda, Etiyopya, Somali ve Kenya gibi ülkelerin kuzeyinde kalıyor. Her şehre göre kıblenin yönü değişiyor. Türkiye’de Van’dan batıya doğru gittikçe kıblenin yönü güney doğuya kayar.
Babaannenin pratik usûlü, Trabzon, Gümüşhane, Diyarbakır, Elâzığ, Malatya, Urfa, Mardin ve yakınlarındaki iller için geçerli olur. Yani kıble, bu şehirlerin güneyinde kalıyor. Bu şehirlerde kıbleyi bulmak için güneye dönmek yeterlidir.
Mevsimlere, yaz ve kışa göre Güneş’in, doğuş yeri ile batış yeri farklı olur. Mesela (Aralık – Ocak) aylarında İstanbul’da kıble, Güneş’in doğduğu yere çok yakındır. Onun için batıdaki şehirlerde Güneş’in doğduğu yerle battığı yerin arası kıble olmaz. Güney doğu tarafındadır.
Kıble yönü nasıl bulunur?
Sual: Cami olmayan ve kıbleyi kimsenin bilmediği bir yerde kıble nasıl bulunur?
CEVAP
Türkiye Takvimi’nde her şehir için gösterilen Kıble Saati vaktinde, güneşe doğru yüzünü dönen, Kâbe yönüne dönmüş ve o yerin kıblesini bulmuş olur. Başka bir usul de şöyledir:
Güneşli havada, toprağa çubuk dikilir veya bir ipin ucuna anahtar, taş bağlanır, sarkıtılır. Türkiye Takvimi’ndeki Kıble saati yazılı vakitte, çubuğun ve ipin gölgeleri kıble istikâmetini gösterir. Gölgenin güneş bulunduğu tarafı kıble ciheti olur. (Faideli Bilgiler Kitabı)
Başka bir usul de şöyledir:
Akrep ve yelkovanı olan bir saatin yüzü, gökyüzüne doğru ve akrebi güneşe doğru tutulunca, akreple 12 rakamı arasındaki açının orta hattı, güneyi gösterir. (S. Ebediyye, İ. Ahlakı)
Bunun ters istikameti kuzey yönüdür. İstanbul’da güneyden 29 derece doğuya dönülerek, kıble yönü bulunur. Bunun için saati masa üzerine koyup, altı sayısı güneye çevrilir. Yelkovan beş üzerine getirilince, kıbleyi gösterir. Diğer şehirler için kıble açısı, www.namazvakti.com sitesinde vardır.
Müminlerin kıblesi Kâbe’dir
Sual: Bekara sûresinin 115. âyetinde, (Doğu da Batı da Allah’ındır) deniliyor, namazda hangi yöne dönülürse dönülsün, sahih olacağı bildiriliyor. Hâlbuki Kıbleden başka yöne dönenin namazı sahih değildir. Bu âyetin açıklaması nedir?
CEVAP
Bizim fıkıh kitaplarımıza uymamız gerekir. Âyetlere bizim mânâ vermemiz tehlikeli olur. Tefsir kitaplarında deniyor ki:
Namaz kılmak için kıbleyi araştırdıktan sonra, zannettiğimiz tarafa yönelirsek, kıble kabul edilir. Namazımız sahih olur. Bir de yeryüzünün her yerinde namaz kılmak caizdir. Gayrimüslimler gibi kilisede veya havrada ibadet etmek mecburiyeti yoktur. Doğu, Batı, bütün yeryüzü Allah’ındır. Nerede namaz kılınırsa kılınsın sahih olur.
Bazı müfessir âlimler de, Bekara sûresinin 144.,149. ve 150. âyetlerinin, Bekara sûresinin 115. âyetini nesh ettiğini bildirmişlerdir. Son inen üç âyette, (Yüzünü Mescid-i Haram’a doğru çevir) buyuruluyor. Yani namaz için kıblemiz Kâbe’dir. Başka tarafa dönülünce sahih olmaz.
Buna göre Allah (c.c.), aralarında bir ihtilaf olduğu vehmini ortadan kaldırmak, birlik ve beraberlik içinde kulluk etmelerini sağlamak için belli bir yön tayin etmiş ve hepsinin o tarafa yönelmelerini emretmiştir.
Mekke’de kıble olarak Beytü’l-Makdis’in seçilmesi mü’minlerin müşriklerden ayrılması; daha sonra kıblenin Kâbe yönünde değiştirilmesi de, “Senin üzerinde olduğun (Kâbe’yi) kıble yapmamız ancak peygambere uyanları, ökçesi üzere dönenlerden ayırdetmek içindir”[Bakara suresi, 2/143] âyetinin de işaret ettiği gibi, mü’minlerin Yahudilerden ayrılmaları hikmetine bağlıdır.
Kıble, Mekke şehrindeki Mescid-i Haram (Kâbe) cihetine yönelmek demektir. Namazı kıbleye yönelerek kılmak, namazın şartlarından olup farzdır. Zira Kur’an-ı Kerim’de “Hangi yerden çıkarsan (Namazda) yüzünü Mescid-i Haram’a doğru çevir. (Siz de ey mü’minler) Nerede olursanız (olun) yüzlerinizi Mescid-i Haram’a çevirin” (Bakara, 149) hükmü beyan buyurulmuştur. Namazın sıhhati açısından Mekke şehrindeki Mescid-i Haram (Kâbe) cihetine doğru namaz kılınmalıdır. Mekke şehrinde mukim olanlar için Kâbe’yi tam isabet ettirmek esastır. Mekke şehrinin dışında olanlar ise (isabet için gayret sarf edilerek) Kâbe yönüne doğru namazlarını eda etmelidir.
Kıble yönünün doğru şekilde tespiti büyük önem arz etmektedir. Zira namazın sıhhati açısından bu şartın yerine getirilmesi gerekmektedir. Bundan dolayı Müslümanların kıble yönünü kolaylıkla bulmaları için çeşitli uygulama ve siteler geliştirilmiştir. Bunlardan birisi de Kıble Bulma çalışmasıdır. Müslümanların kıble yönünü araştırmadan herhangi bir yöne doğru namaz kılmaları uygun olmayacağından namaza başlamadan evvel kıble yönünü araştırmaları gerekmektedir. Kûr’an-ı Kerim’de: “Yeryüzünde daha nice alametler yarattık. Yıldızlarla da insanlar yollarını doğrulturlar”(Nahl, 16) hükmü beyan buyurulmuştur. İmam-ı Şafii (rh.a) bu Ayet-i Kerime’yi zikrettikten sonra: “Bütün bunlar gösteriyor ki, mescid-i haramı kıble tayin eden Allahû Teâla (cc) yarattığı alametlerle, insanların bu noktaya yönelmelerini emretmiştir. Hiç şüphe yoktur ki; insanlar yollarını alametlerle bulur. Alametleri tanımak ve kullanmak için Allahû Teâla (cc); insanlara akıl da vermiştir. Bütün bunlar şanı yüce Allahû Teâla (cc)’nın nimetlerinin beyanıdır” buyurmaktadır. Molla Hüsrev: “Alametlerin görünmemesiyle veya karanlıkların yığılmasıyla veya bulutların toplanmasıyla namaz kılan kimseye kıblenin şüpheli olmasına iştibah denir. Kıble yönünü haber veren bir kimse (Adil bir mü’min) de bulamazsa, musallî aklıyla yönü araştırır. Zira Sahabe-i Kiram, kıbleyi araştırıp namazlarını eda etmişlerdir. Resûl-i Ekrem (sav)’de onları bundan men etmemiştir” hükmünü zikretmektedir. Ancak namaz kılan bir kimse; kıble yönünü soracak herhangi bir kimse bulamaz ve alametlere bakarak araştırmayı da terkederek; namaza başlarsa, bu namaz fasid olur.
Kıble yönünün fıkhi boyutunu belirttikten sonra gelelim kıble yönünün nasıl tespit edileceği hususuna.. Biraz öncede belirtildiği üzere kıble yönünü bulmanın en kolay yolu adil bir Müslümana sorarak kıble yönünü tespite çalışırız. Şayet böyle bir kimse bulamaz isek bir takım alametler veya araçlar yoluyla kıble yönünü tespite çalışırız. Geçmişten günümüze en çok kullanılan yön bulma aleti pusula olmuştur. Kıble Bulma Pusulası gibi yeni araçların ortaya çıkması ile kıble tayini daha da kolaylaşmıştır. Kıble pusulalı seccadeler ile kıble yönünüzü pratik şekilde bulabilirsiniz. Peki pusula veya kıble pusulası gibi alet veya araçlarımız yoksa ne yapacağız?
Evinizdeki namaz cetvelli takvimlerde yer alan kıble saati vasıtasıyla kolaylıkla kıble yönünüzü tespit edebilirsiniz. Bulunduğunuz yerleşim biriminin o günkü kıble saati vaktinde yüzünüzü güneşe doğru döndüğünüzde aynı zamanda kıble cihetine yönelmiş olacaksınız. Akıllı telefon uygulamaları, gündüz güneşin doğuş ve batışına göre, geceleri ise yıldızlar ile yön tayininde bulunabilirsiniz.
Fakat Müslümanlar namaz kılmak istediklerinde soracak kimse bulamadıkları zaman hemen cami arayışına girmektedirler. Çevredeki camilere bakarak kıble yönü tespiti kolay olduğundan bu yöntem de çoğunlukla kullanılır. Camilerde imamın namaz kıldırdığı yer (mihrap) kıble yönünü veya ülkemiz açısından güneyi gösterir. Cami minarelerinin kapıları da yine kıble (güneyi) göstermektedir. Dolayısıyla camilere bakarak da kıble yönü tespit edilebilir. Yakınınızdaki camilerin listesi için Camiler sayfasına bakmanızı tavsiye ediyoruz. İl il tüm önemli camileri bulabileceğiniz bu çalışma ile hem kıble yönünüzü bulabileceksiniz; hem de camilere nasıl ulaşabileceğinizi pratik şekilde öğrenebileceksiniz. Daha fazlası için kiblebulma.com adresine göz atınız! Bedeninizi de kalbinizi de kıble cihetine çevirmeniz teminnisiyle…
kaynak:http://www.haberekspres.com.tr, www.mollacami.net, http://www.dinimizislam.com,
adminTeslimin Gecikmesi Halinde İhtar Yapılmadan da Gecikme Cezası Kesilmesi Gerektiği Hakkında Sayıştay Kararı Tutanak No : 30676 Tutanak Tarihi : 03.03.2009 KONU: Mal tesliminin idari şartname ve sözleşmede öngörülen süreler…
adminBELEDİYELE İHALELERİNE BELEDİYE ŞİRKETLERİ KATILABİLİR Mİ? I-GİRİŞ Mahalli idareler, yerel kamu ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kurulmuşlardır. Öte yandan son yıllarda, belediyelerin kurulmuş oldukları mahallerdeki fonksiyonları giderek…
