|
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti.,
VEKİLİ:
Av. Furkan GÖNÜLLÜ,
İsmetpaşa Mah. Gazeteci Ali Çelik Sokak Bayındır İş Merkezi 14/1 KAHRAMANMARAŞ
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,
Bağbaşı Yerleşkesi 40100 KIRŞEHİR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/132178İhale Kayıt Numaralı “Ahi Evran Üniversitesi 100 Yataklı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Binası” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 23.11.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ahi Evran Üniversitesi 100 Yataklı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Binası” ihalesine ilişkin olarak Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti.nin 01.02.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.02.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.02.2016 tarih ve 9644 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.02.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/452 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdare tarafından isteklilere verilen ihale dokümanında, uygulama projesinde ve mahal listesinde “Y.16.061/04” poz numaralı “Ø 65 cm çapında, C 25/30 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması” iş kalemine yer verilmediği, fakat anılan iş kalemine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, şikâyet başvurularının reddine ilişkin yazıda, söz konusu iş kaleminin isteklilere verilen projelerde yer almadığı, ancak yaklaşık maliyette ve açıklama istenilen iş kalemleri arasında sehven yer verildiğinin belirtildiği, uygulama projesinde “Ø 50 cm çapında fore kazık yapılması” iş kaleminin yer aldığı, anılan iş kalemi için açıklama istenilmesi gerekirken açıklama istenilmediği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği, ayrıca kendileri tarafından “Ø 65 cm çapında dökme betonarme fore kazık yapılması” iş kaleminin miktarı, uygulama projesinde yer verilen, ancak açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer verilmeyen, “Ø 50 cm çapında dökme betonarme fore kazık yapılması” iş kalemi miktarının esas alındığı, sözleşmenin imzalanmasından sonraki aşamada yapımı gerçekleştirilmeyecek olan “Ø 65 cm çapında dökme betonarme fore kazık yapılması” iş kalemi için açıklama istenilmesinin ve söz konusu iş kalemi için hesap cetvelinde öngördükleri miktarın yaklaşık maliyette anılan iş kalemi için öngörülen miktardan düşük olduğu gerekçesi ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının kamu ihale mevzuatına uyarlığının bulunmadığı,
2) a) Açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer alan “Y.16.061/13” poz numaralı “Ø 165 cm çapında, C 25/30 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması” ile “880-5631” poz numaralı “Utp Cat6H Halojen Free 4x2x23 AWG” iş kalemleri için kendileri tarafından öngörülen miktarın, anılan iş kalemi için yaklaşık maliyette öngörülen miktardan %11 ile %81 arasındaki oranda düşük olduğu gerekçesinin yerinde olmadığı, uygulama projesinde yer alan miktarla kendileri tarafından öngörülen miktarın aynı olduğu, “Y.16.061/11” poz numaralı “Ø 120 cm çapında fore kazık yapılması” iş kaleminin yaklaşık maliyetteki miktarı ile kendileri tarafından anılan iş kalemi için verilen miktarın karşılaştırılarak, kendileri tarafından verilen miktarın yaklaşık maliyette yer alan miktardan yüksek olduğunun belirlenmesi, aradaki miktar farkına yönelik bedelin, “Y.16.061/04”, “Y.16.061/13” ve “880-5631” poz numaralı iş kalemleri için eksik olduğu ifade edilen miktar farkı bedeli toplamından daha fazla olduğunun anlaşılması halinde tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmaması gerektiği,
b) “Özel 27” poz numaralı “Alüminyum üzeri pvc hasta tutunma bandı (el tutamaklı)” iş kaleminin analizinde yapılan hesap hatasının, iş kaleminin malzeme+montaj bedelinin 35,04 TL, kâr ve genel giderin 1,26 TL olmak üzere iş kaleminin fiyatının 36,30 TL olarak belirlendiği ve hesap cetveline bu fiyatın yansıtıldığı, analizdeki %5 müteahhit kârı ve genel gideri oranına sehven yer verildiği, açıklanması istenen analiz girdileri arasında kâr ve genel giderin yer almadığı, dolayısıyla bunun hesap hatası olarak kabul edilmemesi gerektiği,
c) “ÖZEL. 5”, “ÖZEL. HT. 04”, “ÖZEL. HT. 05”, “ÖE.AY-07” poz numaralı iş kalemlerinin analizinde malzeme birim fiyatlarının tespitinde fiyat tekliflerinin kullanıldığı, montaj fiyatlarında değişik pozların montaj fiyatlarının kullanıldığı ileri sürülerek idare tarafından
aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmediği, fakat “ÖZEL. 5” iş kalemine ilişkin fiyatın analiz düzenlenmek suretiyle açıkladıkları ve düzenlenen analizin, malzeme, makine, işçilik ve diğer analiz girdileri ve miktarlarına yer verilmek suretiyle oluşturdukları, analiz girdilerinden olan “(30×60 60×60) 2 cm kuvars agregalı özel kompeze taş kaplama plakları” malzeme girdisini fiyat teklifi ile diğer malzeme ve makine girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış rayiçlerle açıkladıkları, açıklama istenilen mekanik tesisat iş kalemleri arasında yer alan “ÖZEL. HT. 04”, “ÖZEL. HT. 05”, “ÖZEL.SO.T.01” poz numaralı iş kalemleri ile elektrik tesisatı iş kalemleri arasında yer alan “ÖE.AY-07” poz numaralı iş kalemlerinin malzeme girdilerinin fiyatlarının fiyat teklifi alınarak açıklandığı, anılan iş kalemlerinin montaj bedelleri fiyatının ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ihale tarihinde yayımlanmış ve anılan iş kalemleri ile nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer montaj tekniği gerektiren, montaja yönelik ekipman gerekleri itibariyle benzerlik gösteren iş kalemlerinin montaj bedelleri esas alınarak açıklandığı, dolayısıyla açıklamalarının mevzuata uygun olduğu,
d) “ÖZEL. OT. 01” poz numaralı “Bina Otomasyon Sistemi iş kalemi” ile “ÖZEL. TS. 01” poz numaralı “Termal Isıtma Tesisatı” iş kalemi için alınan fiyat teklifinde “eğitim ve süpervizyonluk hizmetinin” dâhil edilmediği gerekçesi tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması yazısı ekinde gönderilen analiz formatlarında “eğitim ve süpervizyonluk hizmetinin” açıklanması için girdi ve miktarlarına yer verilmediği, dolayısıyla yaptıkları açıklamanın Tebliğe uygun olduğu, ihale dokümanında belirtilen imalatları tarifine, tekniğine, proje ve detaylarına uygun yapmak için gerekli malzeme, işçilik ve teknik ekibe sahip oldukları, açıklama ekinde belgelerine yer verilen ve yapımı tamamlanmış ve/veya yapımı devam etmekte olan, nitelik ve iş kalemleri bakımından ihale konusu iş ile %100 benzerlik gösteren, benzer proje olan ve aynı inşaat tekniğini gerektiren inşaatların yapımı sırasında gerek kendilerinin ve gerekse de çalışanlarının edinmiş oldukları deneyim ve bilgiler, kendilerine ihale konusu yapım işinin yerine getirilmesinde avantajlı koşullar sağladığı, ihale konusu işe benzer iş olarak kabul edilecek işlerin “(B) Üst Yapı İşleri III. Grup: Bina İşleri” olduğunun belirtilmesi nedeniyle, kendileri tarafından teklifi ile birlikte Kırşehir Polis Meslek Yüksek Okulu İnşaatına ait iş deneyim belgesi sunulmuş ve ihale komisyonu tarafından da %100 benzer işe ait bir iş deneyim belgesi olduğu kabul edilerek uygun bulunmuş olmasına rağmen, aynı komisyon tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına yönelik açıklama yazısı ekinde geçici kabul tutanağı sunulan Kırşehir Polis Meslek Yüksek Okulu İnşaatının işin özgünlüğü açısından %100 oranında benzerlik gösteren iş olmadığı gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.
…
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
…
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, …” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun’un 55’inci maddesinde, idareye şikâyet süresinin ihale süreci içerisinde şikâyete konu işlem veya işlemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren anılan Kanun’un 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün olduğu, idarenin şikâyetin verilmesini izleyen on gün içinde gerekçeli bir karar alması gerektiği, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması veya süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda karar verme süresinin bitimini veya kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Yapılan inceleme sonucunda, idare tarafından teklifi sınır değerin altında olan başvuru sahibinden EKAP üzerinden 07.01.2016 tarihli gönderilen yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, söz konusu yazıda “Y.16.061/04” poz numaralı “Ø 65 cm çapında, C 25/30 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması” iş kaleminin yer aldığı, söz konusu iş kaleminin aynı zamanda yaklaşık maliyette ve birim fiyat tariflerinde de yer aldığı, başvuru sahibi tarafından söz konusu iş kaleminin uygulama projesinde ve mahal listesinde yer almadığı, dolayısıyla bu iş kalemi için aşırı düşük teklif açıklaması istenmemesi gerektiği iddialarına ilişkin olarak, anılan iş kalemi için şikâyete konu işlemin farkına varıldığı tarihin 07.01.2016 olduğu, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısına karşı, söz konusu yazının tebliğinden sonraki on gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 01.02.2016 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, söz konusu iddiaya ilişkin başvurunun 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince süre yönünden reddi gerekmektedir.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Yapılan incelemede, ihalede 24 adet ihale dokümanı satın alındığı, 23.11.2015 tarihinde yapılan ihaleye 17 isteklinin katıldığı, idarece sınır değerin 23.074.311,87 TL olarak hesaplandığı, belirlenen sınır değerin altında geçerli teklif verdiği tespit edilen Alan Yapı Endüstri ve Tic. Ltd. Şti. ve başvuru sahibi Vit Varol İnş. Tic. Ltd. Şti.’den EKAP üzerinden gönderilen 07.01.2016 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, yazı ekinde açıklama istenen iş kalemleri listesi, açıklama istenilmeyen analiz girdileri ile sıralı analiz girdileri tablosunun bulunduğu görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli tarafından 14.01.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, diğer istekli Alan Yapı Endüstri ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasını sunmadığından dolayı teklifinin reddedildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idare tarafından kabul edilmediği, ihalenin sınır değerin üzerinde 23.843.000 TL teklif veren Erdaş İşletmecilik İnş. Tur. Gıda. ve İh. Mad. İth. ve İhr. A.Ş.nin üzerine bırakıldığı ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak da Aksu İnşaat A.Ş.nin belirlendiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir. Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır. 45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir. Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir. Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz. 45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir. İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında; a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
…
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
…
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…” açıklamaları yer almaktadır.
Başvuru sahibi Vit Varol İnş. Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi sonucu,
İdarece 58 inşaat, 17 mekanik tesisat ve 16 elektrik tesisatı iş kalemi olmak üzere toplam 91 iş kalemi için açıklama istenildiği,
Başvuru sahibinin açıklama istenilen ve istenilmeyen tüm iş kalemleri için hesap cetveli sunduğu, 41 adet inşaat iş kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, 3 adet inşaat iş kalemi için ise Milli Savunma Bakanlığı’nın 2015 yılı birim fiyatlarını kullanarak açıklama yaptığı ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin gereği olarak liste halinde sunulduğu, 9 adet iş kalemi için analiz düzenlendiği ve analiz girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2015 yılı rayiçlerinin kullanıldığı ve Tebliğ gereği liste halinde sunulduğu, diğer 5 adet iş kalemi için ise analiz düzenlendiği ve analizde yer alan girdiler için fiyat teklifleri sunulduğu, 10 adet mekanik tesisat ve 15 adet elektrik tesisatı iş kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2015 yılı rayiçlerinin kullanıldığı ve Tebliğ gereği liste halinde sunulduğu, diğer iş kalemler için ise analiz düzenlendiği ve analizde yer alan girdiler için fiyat teklifleri sunulduğu görülmüştür.
a) Başvuru sahibi tarafından yapılan açıklamalarda açıklanması istenilen Y.16.061/04, Y.16.061/11, Y.16.061/13 ve 880-5631 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin anılan isteklinin vermiş olduğu iş miktarı ile bu kalemlere ilişkin olarak idarece belirlenen iş miktarları arasındaki hesaplamaların makul ve kabul edilebilir olmadığı hususu ile ilgili olarak yapılan incelemede;
Açıklama istenilen iş kalemleri listesinde yer alan şikâyete konu iş kalemleri için idare tarafından yaklaşık maliyetin hesabında esas alınan miktarlar ile başvuru sahibi tarafından teklif edilen miktarların;
|
S.N.
|
Poz No
|
İdarece Öngörülen Miktar
|
İsteklinin Öngördüğü Miktar
|
İdare – İstekli Farkı
(%)
|
|
1
|
Y.16.061/04
|
350,000
|
220,000
|
+37,143
|
|
2
|
Y.16.061/13
|
933,900
|
823,500
|
+11,821
|
|
3
|
880-5631
|
23.090,000
|
4.500,000
|
+80,511
|
şeklinde olduğu görülmüştür.
İhalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif üzerinden yapıldığı hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerin miktar tespitini proje ve mahal listeleri üzerinden hesapladığı, bu itibarla isteklilerce belirlenen miktarların idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesinin beklenemeyeceği, ancak söz konusu farklılıkların makul ve kabul edilebilecek bir düzeyde olması gerektiği, başvuru sahibi tarafından teklif edilen bir iş kalemine ilişkin miktarın idarece yaklaşık maliyet hesabına esas belirlenen miktardan Y.16.061/04, Y.16.061/13 ve 880-5631 poz numaralı iş kalemleri için sırasıyla %37, %11 ve %80’e kadar varan düzeyde düşük olduğu anlaşıldığından, söz konusu düşüklüğün makul seviyede olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre idarece başvuru sahibi isteklinin teklifinin bu nedenle değerlendirme dışı bırakılmasında bir isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
b) Aşırı düşük teklif sahibi Vit Varol İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından “Özel 27” poz numaralı “Alüminyum üzeri pvc hasta tutunma bandı (el tutamaklı)” iş kalemi için kâr ve genel giderler hariç toplam tutar olarak 35,04 TL öngörüldüğü, anılan iş kalemine ait analiz tablosuna bakıldığında kâr ve genel giderler oranının %5 olarak yazıldığı, bu oran üzerinden yapılan hesaplamada kâr ve giderler tutarının 1,76 TL olarak hesaplanması gerektiği,
Ancak, anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemine ait analiz tablosunda kâr ve giderler tutarının yer aldığı kısma bakıldığında, bu tutarın 1,26 TL yazıldığı, söz konusu tutar kâr ve genel giderler hariç toplam fiyat olan 35,04 TL üzerinden kâr ve genel giderler oranı %5 olarak alınması suretiyle hesaplanan tutardan daha düşük olduğu, söz konusu iş kalemin fiyatının 36,30 TL olarak belirlendiği ve hesap cetveline belirlenmiş olan bu fiyatın yansıtıldığı, yani analiz fiyat tutarı teklif fiyatların üzerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Bu bağlamda, aşırı düşük teklif sorgulamalarına ilişkin olarak kâr ve genel giderler noktasında önemli olan hususun açıklama istenilen iş kalemi için kâr oranı belirtilmekten ziyade iş kalemleri için öngörülen kâr tutarının olduğu, zira kârı gösterilmek istenilen iş kalemi için herhangi bir yüzde (%) belirtmeksizin de kâr tutarının yazılabileceği, diğer taraftan Tebliğ açıklamasına uygun olarak analiz fiyat tutarı ile teklif edilen fiyatın birbirine uygun olduğunun anlaşıldığı, bu nedenle söz konusu kâr tutarına ilişkin yapılan hesap hatasının esasa etkili bir sonuç doğurmayacağı anlaşıldığından, idarece başvuru sahibinin aşırı düşük açıklamasının bu gerekçeyle reddedilmesi işleminde mevzuata uyarlığın bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
c) İdare tarafından 08.02.2016 tarihli şikayet başvurusuna verilen cevabi yazıda “ÖZEL.HT.04 poz numaralı iş kaleminde tanımlanan cihaz; ısıtma, soğutma ve ısı geri kazanımı üniteleri olan, %100 taze hava ile ısıtma ve soğutma yapabilen bir klima santrali iken tarafınızca bu iş kaleminin montaj bedeli olarak kullanılan ve nitelik, büyüklük ve montaj tekniği açısından benzerlik gösterdiği iddia edilen 258.213 poz numaralı iş kaleminde tanımlanan cihaz ise santral soğutucusudur. “ÖZEL.HT.05” poz numaralı iş kaleminde tanımlanan cihaz; ısıtma, nem alma ve ısı geri kazanım ünitesi olan, havuz bölgesindeki havanın nemini alıp şartlandırarak tekrar ortama veren taze havalı nem alma santrali iken tarafınızca bu iş kaleminin montaj bedeli olarak kullanılan 258.213 poz numaralı iş kaleminde tanımlanan cihaz ise santral soğutucusudur. Bu bakımdan, “ÖZEL.HT.04” ve “ÖZEL.HT.05” poz numaralı iş kalemleri ile tarafınızca bu iş kalemlerinin montaj bedeli olarak kullanılan, “258.213” poz numaralı iş kaleminin, isimlerine, tanımlarına, projelerine, teknik şartname ve yapım şartlarına bakıldığında
tarafınızca iddia edildiği gibi nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren veya benzer montaj tekniği gerektiren işler olmadığı ortadadır. “ÖZEL.SO.T.01” poz numaralı iş kaleminde tanımlanan cihaz; kazandan gelen sıcak su ve su soğutma cihazından (chiller) gelen soğuk su vasıtasıyla ısıtma ve soğutma yapan, klima santrali bağlantısıyla ortama taze hava veren bir cihazdır. Tarafınızca, bu iş kaleminin montaj bedeli olarak alınan, “280.2504” poz numaralı iş kaleminde tanımlanan cihaz ise merkezi dış ünite grubundan bakır borularla gelen soğutucu akışkan vasıtasıyla soğutma ve ısıtma yapan, değişken soğutkan debili çok iç üniteli klima sisteminin (VRF) tavan tipi iç ünitesidir. “ÖZEL.SO.T.01” poz numaralı iş kalemi ile tarafınızca bu iş kaleminin montaj bedeli olarak kullanılan “280-2504” poz numaralı iş kaleminin isimlerine, tanımlarına, projelerine, teknik şartname ve yapım şartlarına bakıldığında tarafınızca iddia edildiği gibi nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren veya benzer montaj tekniği gerektiren işler olmadığı ortadadır. Bu nedenlerle ve montaj fiyatlarındaki farklılıklar tüm teklif fiyatını etkileyeceğinden, itirazınız komisyonumuzca uygun bulunmamıştır.” şeklinde karar verilmiştir.
Aşırı düşük teklif açıklaması istenen mekanik tesisatı iş kalemleri arasında yer alan “ÖZEL.HT.04” poz numaralı “Ks-4 %100 Taze Havalı Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Santrali (Havuz Bl.Zemin Kat + E Blok Katları Taze Hv.S.)Üfleme Debisi: 15.345 M³/Htaze Hava Oranı: %100 dönüş Havası Miktarı: 12.265 M³/Hg4+F7 Filtreısıtma Kapasitesi: 106.900 Kcal/H” iş kalemi ile “ÖZEL.HT.05” poz numaralı “Ks-5 Havuz Bölgesi Nem Alma Santraliüfleme Havası Miktarı: 10.000 M³/Hdönüş Havası Miktarı: 10.000 M³/Hcihaz Nem Alma Kapasitesi: 60 Kg/Hsoğutma Kapasitesi: 60 Kwkondenser Kapasitesi: 76 Kwson Isıtıcı Isıtma Kapasitesi: 116 Kw (80/60)” iş kalemleri için idare tarafından gönderilen analiz formatlarında malzeme ve işçilik analiz girdilerinin yer aldığı, anılan istekli tarafından malzeme girdileri için fiyat teklifi alındığı ve alınan fiyat teklifinin uygun olduğu, montajları için ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “258-213” poz numaralı “Santral Soğutucuları: (4 Atmosfer basıncına kadar.): (Galvaniz veya plastik esaslı yoğuşma tavası dahil)(Ölçü:Ad.; İhza rat: % 60)” iş kaleminin montaj birim fiyatının esas alındığı,
“ÖZEL.SO.T.01” poz numaralı “Gizli Tavan Tipi Fan Coil Ünitesi – Tip1 Duyulur Soğ.Kap.:1100 Kcal/Htoplam Soğ.Kap.: 1400 Kcal/H” iş kaleminin analiz formatlarında analiz girdisi olarak malzeme ve işçilik girdilerinin yer aldığı, malzeme girdisi için fiyat teklifi alındığı ve alınan fiyat teklifinin uygun olduğu, montajı için ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “280-2504” poz numaralı “Değişken Soğutkan Debili Çok İç Üniteli Klima Sistemi (Ölçü:Ad)” iş kaleminin montaj birim fiyatı esas alındığı,
Yapılan incelemede idare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısı ekinde gönderilen yukarıdaki söz konusu iş kalemlerinin analiz formatında analiz girdisi olarak malzeme ve işçilik girdilerinin yer aldığı, idare tarafından söz konusu iş kalemlerinin montajının nasıl bir işçilik gerektirdiğine ilişkin bir açıklama yapılmadığı ve ayrıca nitelikli işçilik gerektirip gerektirmediğine ilişkin bir bulgu da ortaya konulmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin montaj bedelleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın benzer montaj tekniği gerektiği düşünülen iş kalemlerinin birim fiyatlarının esas alındığı, dolayısıyla idarenin isteklinin söz konusu kalemlere ilişkin montaj fiyatlarının açıklanmasını uygun bulmamasının yerinde olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
d) İdare tarafından 08.02.2016 tarihli şikayet başvurusuna verilen cevabi yazıda “…ihale dokümanları (projeler, teknik şartnameler vs.) incelendiğinde, yapılacak binanın niteliği, büyüklüğü ve özgünlüğü göz önüne alındığında “ÖZEL.OT.01” poz numaralı “Bina Otomasyon Sistemi” ve “ÖZEL.TS.01” poz numaralı “Termal Isıtma Tesisatı” iş kalemleri için eğitim ve süpervizyonluk hizmeti verilmesi gerektiğinin ortaya çıkacağı, dolayısıyla, eğitim ve süpervizyonluk hizmetinin fiyata dâhil olup olmaması hususu verilen teklifi etkileyecektir.” şeklinde karar alınmıştır.
İdare tarafından gönderilen analiz formatlarında söz konusu özel pozlara ilişkin analiz girdisi olarak malzeme ve işçilik bedelinin açıklanmasının istenildiği, eğitim ve süpervizyonluk hizmeti verilmesine ilişkin bir analiz girdisine yer verilmediği görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında “ÖZEL.OT.01” poz numaralı “Bina Otomasyon Sistemi” ve “ÖZEL.TS.01” poz numaralı “Termal Isıtma Tesisatı” iş kalemlerinin malzeme ve montaj girdileri için fiyat teklifi alındığı ve alınan fiyat teklifinin uygun olduğu, söz konusu fiyat teklifinde eğitim ve süpervizyonluk hizmetinin teklif fiyata dahil edilmediği gerekçesi ile teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan aşırı düşük teklif açıklaması sunan başvuru sahibi isteklinin ihale konusu işle benzer nitelikte yapımı tamamlanmış veya yapımı devam etmekte olan, nitelik ve iş kalemleri bakımından ihale konusu işle benzer olan iş yaptıkları/yapmakta oldukları, dolayısıyla işin özgünlüğü açısından kendilerine avantaj sağlandığından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilmesi gerektiği iddialarına yönelik olarak; aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında isteklilerin sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait tekliflerin reddedileceği, ihale konusu işe benzer iş yapmış olmak aşırı düşük teklif açıklama kriteri olmadığı, dolayısıyla ihale konusu işe benzer iş yapmakla aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edileceğine yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin buna yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
|
Mahmut GÜRSES
Başkan
|
|
|
|
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
|
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
|
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
|
|
|
|
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
|
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
|
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
|
|
|
|
|
|
|
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan ikinci iddiasının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu metrajlar ile idarenin belirlemiş olduğu metrajlar arasında %10’u aşan oranda metraj farklılıkları bulunduğu gerekçesi ile teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olduğuna ilişkin “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde isteklilerden açıklamada bulunulması istenilen her bir iş kaleminin veya grubunun gerek yaklaşık maliyet içerisindeki ağırlığı, gerekse isteklilerin teklif bedeli içerisindeki ağırlığı birbirinden farklılık göstermektedir.
İstekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında teklif bedelini oluşturan imalat miktarlarının bazı iş kalemlerinde idarece yaklaşık maliyetin bulunmasında kullanılan imalat miktarlarından fazla hesaplanması, bazı iş kalemlerinde eşit hesaplanması diğerlerinde ise eksik hesaplanması olağan bir durumdur.
Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan bir istekli tarafından açıklama istenilen bir iş kaleminin miktarının düşük hesaplanmasının isteklinin teklif bedelinin düşük hesaplanmasına yol açacağı ne kadar açıksa, açıklama istenilen başka bir iş kaleminin miktarının fazla hesaplanmasının da teklif bedelinin yüksek hesaplanmasına yol açacağı o kadar açıktır.
Dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olup olmadığına ilişkin kararın, isteklilerce hesaplanan miktarlar ile idarece hesaplanan miktarlar arasındaki farkın oranına bakılarak değil, açıklama istenilen tüm iş kalemlerine ilişkin miktar farklılıklarının toplam teklif bedeli üzerindeki etkisi dikkate alınarak, miktar farklılıkları nedeniyle teklif bedelinin makul sayılamayacak ölçüde düşük hesaplanıp hesaplanmadığına bakılarak verilmesi gerekmektedir.
Yapım işleri ihalelerinde isteklilerce yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesindeki açıklamalar uyarınca değerlendirilmesi gerekmekte olup, idarece açıklama istenen iş kalemlerinden herhangi birine ilişkin makul farklılığın oranının ne olduğuna ve böyle bir değerlendirmenin işin bütünü dikkate alınmadan yapılmasına ilişkin bir düzenleme bulunmadığından, miktar farklılıkları nedeniyle isteklinin işin bütününe vermiş olduğu fiyat teklifinde toplamda maliyet avantajı elde edip etmediği ve bu maliyet avantajının isteklinin teklifinin aşırı düşük olmasına neden olacak ölçüde olup olmadığına bakılarak karar verilmesinin hakkaniyete daha uygun olacağı açıktır.
Bu çerçevede, 58 inşaat, 17 mekanik tesisat ve 16 elektrik tesisatı olmak üzere toplamda açıklama istenilen 91 iş kalemine ilişkin olarak aşırı düşük açıklaması uygun bulunmayarak teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi tarafından sunulan metrajlara ilişkin yapılan değerlendirmede;
Başvuru sahibi Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti.’nin, 3 iş kaleminde (Y.16.061/04, Y.16.061/13 ve 880-5631 poz numaralı iş kalemleri) sunmuş olduğu metraj hesaplarının idarenin metraj hesabından %10’u aşan oranda eksik olduğu, 30 iş kaleminde idarenin metrajları ile isteklinin metrajlarının eşit olduğu, 33 iş kaleminde isteklinin sunmuş olduğu metraj hesaplarının idarenin metraj hesabından %10’u aşan oranda fazla olduğu, geriye kalan 25 iş kaleminde idarenin belirlediği metrajlar ile isteklinin belirlemiş olduğu metrajlar arasında % 10’u aşmayan oranlarda farklılıklar olmasına rağmen, isteklinin söz konusu 91 iş kalemine ilişkin metraj farklılığının teklif ettiği fiyatlarla çarpımı sonucunda ise, isteklinin bu iş kalemleri bazında miktar farklılığının bütünlüğü yönünden avantaj sağlamadığı, aksine, isteklinin metrajı ile idarenin metrajı arasındaki farklar ile isteklinin öngördüğü birim fiyatları çarpıldığında, toplamda isteklinin teklif fiyatlarına göre 756.235,44 TL tutarında bir fazlalığın ortaya çıktığı, bu tutar fazlalığının isteklinin teklifinin lehine değil aksine aleyhine olumsuz etki yaptığı görülmektedir.
Bu durumda, söz konusu isteklinin metrajlarındaki bu farklılığın kendilerine bir avantaj sağlamadığı anlaşıldığından, açıklama istenen iş kalemlerinin tümü açısından isteklinin teklifindeki bazı metrajların düşüklüğü yönünden açıklamasının kabul edilmemesinin uygun olmadığı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyoruz.
|
Mahmut GÜRSES
BAŞKAN
|
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
|
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
|
|
admin
