Çalışanların haklı veya haksız olarak işten çıkarılması herkesin başına gelebilecek bir durum. Çalışma hayatında bazı hakların kullanımı süreye tabi olduğu için çalışanların bu haklarını zamanında aramamaları hak kayıplarına neden olabiliyor. İşten çıkarılanların/ayrılanların, kıdem ve ihbar tazminatı, ücret, yıllık izin ücreti ve işe iade haklarını ne kadar süre içerisinde istemeleri ve nerelere başvurmaları gerektiğini açıklayalım.
Kıdem tazminatı
İşçilerin aynı işverene ait işyerlerinde çalışmaları bir yıl veya üzerinde ise haksız olarak işten çıkarılmışlarsa veya haklı olarak kendileri ayrılmışsa kıdem tazminatına hak kazanabiliyorlar. Bu durumda olan işçilerin kıdem tazminatları ödenmemişse 10 yıl içerisinde haklarını resmi makamlarda/mahkemelerde aramaları gerekiyor. Aksi halde hakları zamanaşımına uğrar.
İhbar tazminatı
İhbar tazminatı söz konusu olabilmesi için işverenin haksız olarak çalışanı işten çıkarması gerekiyor.İhbar tazminatı ödenmeyen işçilerin 10 yıl içerisinde haklarını resmi makamlarda/mahkemelerde aramaları gerekiyor. Aksi halde hakları zamanaşımına uğrar.
Aylık ve günlük ücret
Ücretleri ödenmeyen çalışanlar, ücretlerinin ödenmediği tarihten itibaren beş yıl içerisinde resmi makamlarda/mahkemelerde haklarını aramaları gerekiyor. Beş yıl geçtikten sonra ücret alacağı zamanaşımına uğruyor.
Yıllık izin kullanmayan ve işten ayrılmış olan işçilere yıllık izin paralarının ödenmesi gerekiyor. Örneğin işçinin 2011 yılında kullanmadığı 20 gün izni varsa bu 20 günlük izin parası ödenmemişse işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren beş yıl içerisinde resmi makamlarda/mahkemelerde izin ücreti alacağını talep etmesi gerekiyor. Beş yıllık süre geçirilirse izin paraları zamanaşımına uğrar.
İşe iade edilmek isteyenler
30 ve üzerinde işçi çalışan işyerlerinde çalışanlar, haksız olarak işten çıkarıldıklarını düşünüyorlarsa işten çıkarılma tarihinden itibaren bir ay içerisinde iş mahkemesinde işe iade davası açmaları gerekir. İşten çıkarılmaya ilişkin yazılı bir belge varsa bir aylık süre bu belgenin tebliğinden itibaren başlıyor. İş sözleşmesi sözlü olarak sona erdirilmişse sözlü olarak sona erdirilen tarihten itibaren bir aylık süre başlar. Bir aylık süre içerisinde dava açmayan işçi bir daha işe iade davası açamaz.
Çalışanların haklarını ön görülen sürelerde talep etmeleri oldukça önemli. Süreler geçirildikten sonra hakların kaybı söz konusu oluyor. Bu nedenle çalışanların hak kaybına uğramamaları için öngörülen sürelere dikkat etmeleri gerekiyor.
Kaynak: Güneş Gazetesi / Arif Temir
Alkış- Beğenmedim
- Sevdim
- Üzücü
- Şaşırdım
- Kızdım
