Ali Pekten, dün başlayan ve yarın son bulacak yazı dizisinde bugün, iş kazası, meslek hastalığı ve malullük aylığı alanların zam sorularını yanıtlıyor.
Benim yakınıma iş kazası sonucu aylık bağlanmıştı. Bu kimseye zam verilecek mi?
– Evet verilecek. Ancak bu kimselerin aldığı paraya “aylık” değil “gelir” diyoruz. İş kazası ve meslek hastalıkları sonucu meslekte kazanma gücü yüzde 10 ve daha fazla kaybolanlar için sürekli iş göremezlik geliri bağlanmaktadır. Bu gelir hesaplanırken olayın ortaya çıktığı tarihten önceki son 3 ayın ortalama günlük brüt ücretine göre bir aylık kazanç hesaplanmakta ve bunun yüzde 70’inin meslekte kazanma gücü kaybı oranında gelir bağlanmaktadır. Yani formül: Ortalama Aylık Kazançxyüzde 70xMeslekte Kazanma gücü Kaybı Oranı şeklindedir.
İş kazası ve meslek hastalıklarında 100 TL nin işgöremezlik derecesine denk gelen kısmı yansıtılacaktır.
Burada 2015 yılı içinde bağlanmış olan gelirlere 2016 ocak ayında 6 aylık TÜFE+. 100 TL nin iş göremezlik derecesi oranında zam yapılacak, 2016 Temmuz ayında da yine 6 aylık TÜFE zammı verilecektir.
Örneğin 2015 şubat ayında bağlanmış olan ve iş göremezlik derecesi yüzde 70 olan sigortalının ve 1.100 TL olan geliri 2016 Ocak ayında önce yüzde 3,86 TÜFE zammı alacak ve sonra 100 TL’nin yüzde 70 i olan 70 TL zam alacak ve Ocakta geliri 1.212,46 TL olacak, 2016 Temmuz ayında tekrar 6 aylık TÜFE kadar(tahmini 3,2) zam alarak 1.251,26 TL olacaktır.
Önce Ocak ayında aylığınız 6 aylık TÜFE kadar artacak ve 100 TL nin de 80 TL sini alacaksınız Ocakta aylığınız 2.364,92 TL olacak, Temmuz ayında ise 6 aylık TÜFE zammı alacaksınız ve aylığınız 2.440,6 TL olacak.
2016 yılında bağlanacak iş kazası ve meslek hastalığı gelirlerinin hesaplanmasında kullanılan son aya göre alınacak zam belirlenmektedir. Son ay 2016 Temmuz ayı öncesi ise önce 6 aylık TÜFE+ işgöremezlik derecesi oranında 100 TL+2016 Temmuz 6 aylık TÜFE zammı alacak.
Örneğin; 2016 yılı mayıs ayında işkazası geçiren, işgöremezlik derecesi yüzde 75 olan ve 2016 Nisan, Mart ve Şubat ayındaki brüt ücretleri esas alınarak ortalama aylık kazancı bulunan sigortalının geliri hesaplanırken, Nisan, Mart ve Şubat ayındaki brüt ücretler o aylardaki gün sayısına bölünmek suretiyle ortalama günlük kazanç bulunup 30 ile çarpılarak aylık kazanç bulunur. Diyelim ki aylık ortalama kazanç 2.000 TL olsun. Gelir hesaplanırken: 2000 tlxyüzde 70xyüzde 75=1.050 TL . Bu rakama önce 6 aylık Ocak TÜFE zammı yüzde 3,86, sonra 100 TL nin 75 TL si verilecek ve 1.165,53 TL olacak, ayrıca 2016 Temmuzda ise 6 aylık TÜFE zammı olacak yüzde 3,2 zam alarak 1.202,83 TL olacaktır.Buradaki yüzde 70 sabit yani aylık bağlama oranı.