Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERLİNDE İŞİN TAMAMLANMASI VE TESLİMİ
I-GİRİŞ
Senelere sari inşaat ve taahhüt işlerinde işin tamamlanması konusunda iki temel yöntem bulunmaktadır.
Konuyla ilgili yasal düzenleme GVK 44’ üncü maddesinde;
“İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.
Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Maddeye göre; yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde, geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan işlerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihin, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin işin bitim tarihi olarak kabul edilmesi gerekir.
Özellikle kamu idareleri tarafından yaptırılan senelere sari işlerde geçici ve kesin kabul yöntemi esas alınmaktadır.
II-TAMALANAN İNŞAAT İŞLERİNİN TESLİMİ
Sözleşmesi kapsamında tamamlanan inşaat taahhüt işleri işi yaptırana teslim edilir. Teslim senelere sari inşaat işinin tamamlandığı anlamına gelir.
Senelere sari inşaat işleri karşılığında alınan hakediş bedelleri 350-357 kodlu hesaplarda izlenir.
İnşaat taahhütleri teslim edildiğinde, o işle ilgili olarak alınan istihkak tutarları da, gelir hesaplarına aktarılır.
350-357 nolu hesaplarda takip edilen yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri, 600 Yurt İçi Satışlar hesabına aktarılır.
600 Yurt içi Satışlar ile 622 Satılan Hizmet maliyeti hesabı 690 Dönem Kar Zarar hesabına devredilerek hizmet üretiminden sağlanan kar veya zarar tespit edilmiş olur.
Örnek:
Yıllara yaygın inşaat işi yapan işletme, tamamladığı otel inşaat işini işi yaptıran X firmasına teslim etmiştir.
İşletmenin taahhüt işlerinden aldığı hak edişlerin toplamı 150.000.-YTL olup, söz konusu taahhüt işinin maliyeti 90.000.-YTL’ dir.
__________________ __________________
353 YIL.YAY. OTEL İNŞ.HAK.BED. 150.000.-
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 150.000
01 Okul İnşaatı hak.bedeli
_________________ __________________
Bu kayıtla, geçici olarak 350 Yıllara Yaygın İnşaat Hakediş Bedeli Hesabında takip edilen tutarlar, işin tamamlanmasıyla 600 Yurt İçi Satışlar hesabına aktarılmıştır.
_________________ ___________________
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 150.000
01 Otel inşaatı hakediş bedeli
690 DÖNEM KAR/ZARARI 150.000
_________________ ___________________
Bu kayıtla da, hasılat, kar zarar hesabına devredilmiştir.
_________________ ___________________
690 DÖNEM KAR/ZARARI 100.000
622 SATILAN HİZMET MALİYETİ 100.000
Hizmet üretim maliyetinin K/Z Hs.devri
_________________ ___________________
Bu kayıtla hizmet üretim maliyeti Kar Zarar hesabına devredilerek, bu işten elde edilen kar veya zarar tespit edilecektir.
III-İNŞAAT TESLİMLERİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN GİDER VE GELİRLER
Yıllara yaygın inşaat faaliyetlerinde, işin bitmesinden sonra da gelir ve giderler ortaya çıkabilmektedir.
Bu tür işlemlerin hangi dönem gelir ve giderleri içerinde yer alacağı GVK 44’ üncü maddede de,
“İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.
Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.” Şeklinde ifade edilmiştir.
A-SONRADAN ORTAYA ÇIKAN GİDERLER
GVK 44’ üncü maddesi gereğince, işin tamamlanmasıyla ilgili olarak geçici kabul yönteminin belirlendiği durumlarda, geçici kabulün yapıldığı, diğer durumlarda ise, inşaat tesliminin yapılmasından sonra, eksik olan işlerin tamamlanması veya sonradan çıkan eksikliklerin giderilmesi amacıyla yapılan giderler bu giderlerin yapıldığı yılda gider kaydedilecektir.
Şöyle ki, söz konusu eksiklikler geçici kabulün yapıldığı yılda ortaya çıkması durumunda, cari yılda giderleştirilecektir.
Eğer eksikliklerin tamamlattırılması işi, sonraki senelere sarkması durumunda ise, yine aynı prensipten yola çıkılarak harcamanın yapıldığı yıl giderleştirilmesi amacıyla, 681 ÖNCEKİ DÖNEM GİDER VE ZARARLARI HES. izlenmesi gerekir.
Önceki dönem gider ve zararları hesabına kaydedilen tutarlar, dönem sonunda 690 DÖNEM KAR VEYA ZARARI hesabına aktarılarak kapatılır.
Örnek:
X İşletmesi 20.11.2007 tarihinde tamamlayarak geçici kabulünü yaptırdığı hizmet binası inşaatı ile ilgili olarak, Şubat 2008 ayında tespit edilen eksiklerin giderilmesi amacıyla, 15.000.-YTL harcama yapmıştır.
__________________ __________________
681 ÖNCEKİ DÖNEM GİD.ZARAR 15.000
01 Geçici kabulu yapılan işlere ait gider
102 BANKA 15.000
01 X Banka hs.
_________________ ___________________
Dönem sonunda;
_________________ ____________________
690 DÖNEM KAR ZARARI 15.000
681 ÖNCEKİ DÖNEM GİR. VE ZAR. 15.000
_________________ ____________________
Kaydı yapılarak önceki dönem gideri, dönem kar zararı hesabına aktarılarak kapatılır.
B-SONRADAN ORTAYA ÇIKAN GELİRLER
Geçici kabulün yapılarak işin tamamlanmasından sonra, ortaya çıkan kesin hesap farkı, fiyat farkı gibi lehte alınan paralar, asıl işin geliri ile ilgilendirilmeksizin elde edildiği yılda gelir kaydedilmesi gerekir.
Burada önem arzeden bir konu, işin tamamlanmasından sonra, işle ilgili elde edilen gelirden stopaj yapılıp yapılmayacağı sorunudur. İşin tamamlanmasından sonra, elde edilen gelirlerden stopaj yapılması söz konusu değildir.
İşin bitiminden sonra, takip eden yılda, işle ilgili gelir elde edilmesi halinde, elde edilen bu gelirler 671 ÖNCEKİ DÖNEM GELİR VE KARLAR Hesabına kaydedilecektir.
671 Önceki Dönem Gelir ve Karlar Hesabı dönem sonunda, 690 DÖNEM KAR VEYA ZARARI hesabına aktarılarak kapatılır.
Örnek:
X A.Ş.’ nin 15.11.2007 tarihinde tamamlanarak, geçici kabulü yapılan A inşaat işi ile ilgili olarak 20.02.2008 tarihinde 20.000.-YTL kesin hesap farkı ile 10.000.-YTL fiyat farkı damga vergisine tabi tutularak çek alınmak suretiyle tahsil edilmiştir.
_________________ __________________
101 ALINAN ÇEKLER 35.175.-
01 Alınan çekler
681 ÖNCEKİ DÖN.GİD.VE ZAR. 225.-
01 Geçici kabulü yapılan işlere ait gid.
391 HESAPLANAN KDV 5.400.-
01 Malve hizmet alımına ilişkin KDV %18
671 ÖNC. DÖN. GELİR VE KAR. 30.000.-
01 Geçici kabul yapılan işlere ait gelirler
_________________ ____________________
Örnek: Yıllara yaygın yol inşaatı yapan Kara İnş. Yol inşaatını, 25.12.2007 yılında tamamlamış ve geçici kabul tutanağı ile işi teslim etmiştir. Geçici kabul tutanağı aynı tarihte idarece onaylanmıştır.
Ancak ihale makamı yaptığı inceleme sonucu işin bazı bölümlerinin istenilen nitelikte olmadığını belirlemiştir. İşletme eksik işlerin yapımına 05.01.2008 tarihinde başlamış ve 24.02.2008 tarihinde tamamlamıştır. İşletme bu iş için 21.000.-YTL ek maliyete katlanmış ve ihale makamından da 15.000.-YTL ek hakediş almıştır.
_________________ ___________________
681 ÖNCK.DÖNEM GİD. ZARAR 21.000.-
01 Yol inşaat giderleri
İLGİLİ HESAPLAR 21.000.-
_________________ ____________________
Geçici kabulden sonra ortaya çıkan inşaat maliyetlerinin muhasebeleştirilmesi işlemidir.
İlgili hesap Banka veya Kasa hes. olabilir.
_________________ ___________________
100,102 HES. 15.000
671 ÖNCEKİ DÖN.GEL.KAR 15.000
_________________ ___________________
Geçici kabulden sonra ortaya çıkan gelirlerin muhasebeleştirme işlemidir.
IV-DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
İnşaat ve onarım işlerinde işin bitim tarihi GVK 44’ üncü maddede düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre işin bitim tarihinde iki yöntem bulunmaktadır. Bunlardan biri, geçici veya kesin kabul sistemi, diğeri ise işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih işin bitim tarihidir.
Geçici kabul sisteminde geçici kabulün yapılığını gösteren tutanağın imzalanması ve idarece onaylanmasıyla geçici kabul tamamlanmaktadır.
Öte yandan inşaat işleri, büyük bütçeli ve içerisinde birçok ayrıntıyı kapsayan işlerdir. Bu kapsamda geçici kabulün yapıldığı veya işin tamamlanarak teslim edildiği işlerde, çeşitli noksanlıklar veya ilave yapılması gereken işler çıkabilir.
Bu durumlarda söz konusu eksikliklerin yada fazlalıkların yüklenici tarafından yerine getirilmesi gerekir.
Yapılan ilave işlerle ilgili oluşacak gider ve gelirlerin muhasebeleştirilmesinde, yıllara yaygın olma ve iş bazlı muhasebeleştirmenin dışına çıkılmak suretiyle harcamanın yapıldığı veya gelirin elde edildiği yıl hesaplarına girmesine gerekir.
Konuyla ilgili olarak GVK kanunu 44’ üncü madde ikinci fıkrasında yer alan;
“Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.” İbaresi uygulamanın ne şekilde yapılması gerektiğini net bir şekilde ifade etmiştir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR:
-Prof.Şükrü KIZILOT İnşaat Muhasebesi Vergilendirilmesi Yaklaşım Yayınları 2008
-İnşaat Muhasebesi Mehmet ŞENLİK Maliye Hukuk Yayınları 2007
-İnşaat Muhasebesi Kazım YILMAZ Ceka Yayınları 2006
-Şenol Babuşçu, Adalet Hazar, Av.İlhan BİÇER, Ayhan ERKARA Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı Akademi Yayınları 2007
adminAli Şеrbеtçi – Bağ-Kur’lular SSK’dan еmеkli olabilir mi? 30 Ekim 2011 * 01.02.1965 doğumluyum. 10.10.1991’dе Esnaf Bağ-Kur oldum. 1991’dеn bеri еksiksiz pirim ödеmеktеyim. 1985’dе 18 ay askеrliğimi yaptım. Askеrliğimi ödеrsеm…
adminDerneklerin de Vergi Yükümlülüğü Var Ülkemizde toplum hayatının gerektirdiği dayanışma ve organizasyon ihtiyacı, vakıf ve derneklerin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Vakıf bir mal topluluğu olduğu için kısmen daha zor kurulurken, dernek…
