HİZMET ALIMI YOLUYLA DEVLET MEMURLARINA
YEMEK YARDIMI YAPILABİLİR Mİ?
I-GİRİŞ
657 sayılı Kanunla memurlara tanınan hak ve yardımlardan biri de yemek yardımıdır. Yemek yardımının yapılması belirli şartları bağlanmış bulunmaktadır.
Bazı idareler, mevzuatta belirtilen şekilden farklı uygulamalara gidebilmektedirler.
Bu çalışmada Devlet Memurlarına hizmet alımı şeklinde yemek yardımı yapılıp yapılamayacağı konusu üzerinde durulacaktır.
II- YEMEK YARDIMI
Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar, Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırladıkları yönetmelik ile tespit edilmiştir.
Ayrıca konuyla ilgili olarak; 11.12.1986 tarih ve No:19308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 19.11.1986 tarih ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ayrıntılı düzenleme yapılmıştır.
A-YÖNETMELİĞİN UYGULANACAĞI MEMURLAR
Söz konusu yönetmelik, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında uygulanır.
2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanuna göre tayın bedeli verilen personel bu yardımdan faydalanamaz.
Ancak Emniyet Genel Müdürlüğü özel harekât birimi personeli ile çevik kuvvet birimlerinde çalışan personel ve bunlarla birlikte görev ve harekâta katılan diğer personele yiyecek yardımı yapılır.
B-YEMEK YARDIMIN ŞEKLİ
Yemek yardımı, yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulmaz.
Yemek yardımı haftalık çalışma süresi 40 saati aşmayan yerlerde öğle yemeği olarak verilir. Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan memurlara, görevlerinin diğer yemek saatlerinde de devam etmesi şartıyla üç öğüne kadar yemek verilebilir.
C-YEMEK SERVİSİ GİDERLERİ
Yemek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dâhil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır.
Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır.
Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır.2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun’a göre tayın bedeli verilen personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılanların, bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımı yapılan yemek servislerinde yemek yemeleri halinde, yemek bedelinin tamamı kendilerinden alınır.
D-YARDIMIN ŞARTLARI
Kurum bütçelerine yemek yardımı karşılığı olarak konulan ödenek, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenir.
Yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir.
Yemek servisi için gerekli bina, tesis ve demirbaş eşya kurumlarca sağlanır.
Bunlara karşılık memurlardan ücret alınmaz.
E-MEVCUT YEMEK SERVİSLERİNDEN FAYDALANMA
Hastane, pansiyonlu okul ve işçi ile birlikte çalışan iş yerlerindeki memurlar, birim büyüklüğü ve personel sayısına bakılmaksızın hasta, öğrenci ve işçiler için mevcut yemek servislerinden faydalanırlar.
F-YEMEK SERVİSİ HİZMETLERİ
Yemek servisinin yönetiminden kurumun idari ve mali işlerle görevli birimi sorumludur. Servis hizmetleri biri müdür, biri satın alma veya ambar memuru ve biri de muhasebe memuru olmak üzere en az üç kişilik bir komisyonca yürütülür. Ayrıca hizmetin gerektirdiği diğer personel kurum içinden sağlanabilir.
Servisin işlem ve hesapları kurumun teftişe yetkili amir ve elemanları tarafından yılda bir defadan az olmamak kaydıyla denetlenir.
G-DEFTER VE BELGELER
Yemek servisi kayıtları işletme hesabı esasına göre tutulur. Ambar kayıtları için özel bir ambar defteri tutulur. Gelir, gider ve ambar kayıtları belgeye dayanır. Defter ve belgeler en az beş yıl süreyle saklanır.
H-YEMEK MALİYETİNİN HESABI
Kurum kadrolarında olup, yemek servisinde görevlendirilen personel giderleri kira, amortisman, su, elektrik ve havagazı giderleri yemek maliyetine dahil edilmez.
I-ÖZEL BESLENME
Emniyet Genel Müdürlüğü özel harekat birimi personeli ile bunlarla birlikte özel görev ve harekata katılacak personel kurs, eğitim, harekat ve diğer görevleri sırasında ekli cetvelde belirtilen istihkaklar üzerinden beslenirler.
Özel harekat birimi personeli ile birlikte özel görev ve harekata katılacak personel, Emniyet Genel Müdürünün teklifi üzerine İçişleri Bakanının onayı ile tesbit olunur.
Yıllık izin, hastalık izni, görevden uzaklaştırma veya görevden uzak kalınan hallerde bu şekil beslenmeden faydalanılamaz.
Çevik kuvvet birimlerinde çalışan personel ile bunlarla birlikte tertibata iştirak eden diğer personele 2000 kalorilik kumanya verilir.
III-KAMU İHALE KURUL KARARI
Başvuru dilekçesinde özetle; ihale dokümanında yeterlilik kriteri olarak kabul edilen, başvuru zarf açma ve belge kontrol tutanağında da yer alan ve verilmesi zorunlu olan “cihaz seri no” bilgisi eksik olmasına karşın ihalenin (X) Katı Atık Yön. A.Ş. üzerinde bırakılmasının mevzuat hükümleriyle bağdaşmadığı, iddiasına yer verilmiştir.
Yapılan incelemede; başvuru sahibinin 21.03.2011 tarih ve 15106 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet dilekçesine başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin eklenmediği (vekaletnamede yetki veren kişilerin, şirket adına hareket etme yetkileri ve yetkinin kapsamına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı ve söz konusu vekaletnamenin Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunma yetkisini kapsamadığı) hususları tespit edildiğinden söz konusu eksikliklerin tamamlanmak üzere www.ihale.gov.tr adresinde yayınlandığı, başvuru sahibinin eksiklik tamamlama süresinin (en geç 21.03.2011 tarihi mesai bitimine kadar) geçmesinden geçtikten sonra 22.03.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ekinde sunulan vekaletname örneğinin ise, şirket adına hareket etme yetkisine sahip kişilerce imzalandığı, ancak Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunma yetkisini kapsamadığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54 üncü maddesinin yedinci fıkrasında; “İtirazen şikayet dilekçelerine, başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin, varsa şikayete idarece verilen cevabın bir örneği ile başvuru bedeli ve teminatının Kurum hesaplarına yatırıldığına dair belgenin eklenmesi zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında Kuruma yapılan başvuruların ön incelemesi sırasında aranacak hususlar düzenlenmiş ve anılan fıkranın (ç) bendinde; başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı, unvanı, adresi, imzası ile başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin ve imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneği, bu hususlardan biri olarak sayılmış olup;
Üçüncü ve dördüncü fıkralarında ise; “Birinci fıkrada yer alan bilgi ve belgeleri içermeyen ve henüz başvuru süresi dolmamış olan itirazen şikayet başvurularında, başvuru süresinin sonuna kadar söz konusu eksiklikler başvuru sahibi tarafından giderilebilir.
Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrasında da “16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Yapılan incelemede; başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı, unvanı, adresi, imzası ile başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin ve imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneğinin bulunmadığı (dilekçede imzası bulunan kişinin yetkili kılındığı vekaletnamede imzaları bulunan kişilerin, şirket adına hareket etme yetkileri ve yetkinin kapsamına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı ve söz konusu vekaletnamenin Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunma yetkisini kapsamadığı) tespit edilmiş olup, tespit edilen aykırılıkların, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca on günlük itirazen şikayet süresi içinde tamamlanmadığı (en geç 21.03.2011 tarihi mesai bitimine kadar), eksiklik tamamlama süresinin geçmesinden geçtikten sonra 22.03.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ekinde sunulan vekaletname örneğinin ise, şirket adına hareket etme yetkisine sahip kişilerce imzalandığı, ancak Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunma yetkisini kapsamadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddi gerekmektedir.
Diğer yandan; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 212 nci maddesinde: “Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur.” hükmüne yer verilmiş ve hüküm uyarınca hazırlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, Devlet Memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacaklarını ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esasları belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde, bu Yönetmeliğin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında uygulanacağı; “Yardım Şekli” başlıklı 3 üncü maddesinde, yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı, bu yardım karşılığında nakten bir ödemede bulunulamayacağı; “Yardımın Şartları” başlıklı 5 inci maddesinde; Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödenek, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödeneceği, yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabileceği hükümlerine yer verilmiştir.
Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde yer alan düzenlemeler göz önünde bulundurulduğunda, 657 sayılı Kanuna tabi (X) Belediye Başkanlığı personeline yapılacak yiyecek yardımının para temsili araçlar sağlanarak dışarıdan temin edilmesi şeklinde yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Ayrıca, 4734 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde yer alan; “Bu Kanunun uygulanmasında;…Hizmet: Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri, .. İfade eder.” hükmü ile hizmet tanımına yer verilmiş olup, ihale ilanında yer alan bilgilere göre para temsili araçlar ile yemek ihtiyacının dışarıdan karşılanmasını öngördüğü anlaşılan söz konusu alımın hizmet tanımına uygun bulunmadığı sonucuna varılmış olup, dilekçe ve eklerinin bir örneğinin Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği çerçevesinde incelenmek ve değerlendirilmek üzere ….. Bakanlığı’na gönderilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde …. İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
1) Başvurunun reddine,
2) Dilekçe ve eklerinin bir örneğinin Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği çerçevesinde incelenmek ve değerlendirilmek üzere ….. Bakanlığı’na gönderilmesine, (1)
1) Karar Tarihi : 28.03.2011, Karar No : 2011/UH.II-1134
