Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
HİZMET ALIM İHALELERİNDE FİYAT FARKI UYGULAMASI
I-GİRİŞ:
Son yıllarda kamu sektöründe, hizmet ihalesi yoluyla bir takım hizmetlerin (temizlik, güvenlik vs) gördürülmesi uygulaması yaygınlaşmıştır. Söz konusu hizmetlerin senelere sari olarak satın alınması, fiyat farkı ödemelerini gündeme getirmektedir. Yıllar itibariyle değişen asgari ücretler, bir işçinin işverene maliyetini etkilemekte ve aracı firmaya fiyat farkı olarak ödenecek belli bir ilave ödemenin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu ilave ödemeye mali uygulamalarda fiyat farkı denildiği bilinmektedir.
II-FİYAT FARKI:
Hizmet alımlarında fiyat farkı; Birim fiyat sözleşmelerde, uygulama ayı içinde iş programına uygun olarak gerçekleşen iş kalemleri için; götürü bedel sözleşmelerde ise, uygulama ayı içinde iş programına uygun olarak ilerleme yüzdelerine göre gerçekleşen iş grupları için ödenecek veya kesilecek bedeli ifade etmektedir.
Tanımda geçen;
Götürü bedel: Ayrıntılı özellikleri ve miktarı idarece belirlenen işin tamamı için yüklenicinin teklif ettiği ödemeye esas toplam bedeli,
Teklif birim fiyat: İşin ayrıntılı özelliklerine dayalı olarak idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen bedeli,
Sözleşme birim fiyatı: Birim fiyat sözleşmelerde, birim fiyat tarifine ve teknik şartnamesine uygun olarak yapılacak her bir iş kalemi için yüklenici tarafından teklif edilen ve idarece uygun görülerek sözleşmesinde gösterilen bedeli,
İfade etmektedir.
Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.
III-HİZMET ALIMLARINDA FİYAT FARKI :
Hizmet alımlarında fiyat farkı, özellikle asgari ücret üzerinden yapılan ihalelerde söz konusu olmaktadır. Şöyle ki hizmetin asgari ücretin üzerinde bir bedelle temin edilmesi durumunda da fiyat farkı ödemesine, bir işçinin iş verene maliyetinde meydana gelen artış fiyat farkı ödenmesini gerektirmektedir.
Ayrıca üst kademe prim ödemelerinde meydana gelen artışta fiyat farkının ödenmesine neden olabilir.
IV-FİYAT FARKININ HESAPLANMASI:
Fiyat farkı; ihale tarihi itibarıyla geçerli olan brüt asgari ücret ile işin gerçekleştirildiği tarihte geçerli olan brüt asgari ücret dikkate alınarak hesaplanacaktır.
A)Yemek ve Yol Bedelinin Durumu:
İdari şartname ve sözleşme gereği personele nakdi olarak ödenmesi öngörülen yemek ve yol bedelleri için, bu bedellerin personele nakdi olarak ödenmesi ve bu ödemelerin sigorta prim bordrosunda gözükmesi şartıyla, sigorta priminden istisna edilen yemek bedeli düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden işveren sigorta priminin hesaplanması gerekecektir. Yemek bedeli istisnası günlük brüt asgari ücretin % 6’sı üzerinden ve gün sayısı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
B)Fiyat farkı Hesaplama Yöntemleri:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslara göre, iki türlü fiyat farkı hesaplama yöntemi belirlenmiştir.
Birinci yöntemi söz konusu esasların 7’ inci maddesinde belirtilen formülün uygulanması suretiyle, ödenecek fiyat farkının tespit edilmesidir.
Bu yöntem özellikle, hizmet ifa edenlerin farklı işlerde çalışması, taşınması, işin senelere sari olması gibi çeşitli uç durumların ortaya çıkması durumu dikkate alınarak hazırlanan formül aracılığıyla yapılan hesaplamayı kapsamaktadır.
1- Formülasyon Yoluyla Hesaplama:
F = An x B x ( Pn –1)
İn Yn Gn Kn Mn
Pn = [a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + c —— + d —— ]
İo Yo Go Ko Mo
Formülde ;
F : Fiyat farkını (TL),
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, teklif birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL); götürü bedel işlerde ise, uygulama ayı ilerleme yüzdesine göre gerçekleşen iş grubu ve/veya iş kalemi imalat miktarlarının sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
B : 0,90 katsayısını,
Pn : İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel indeksler ve güncel indeksler ile a1, a2, b1, b2, c ve d değerlerinin ağırlık oranları temsil katsayılarının yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,
a1: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak ve bu Esasların 8 inci maddesine göre artış farkı ödenecek olan asgari ücrete dayalı işçiliklerin oranını temsil eden ve yukarıdaki formülde artış öngörülmeyen sabit bir katsayıyı,
a2: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak olan ve a1 katsayısının dışındaki işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
b1: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
b2: (Değişik: 07.05.2004- 25455/ 2 md.) Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak diğer malzeme veya diğer hizmet girdilerini temsil eden sabit bir katsayıyı,
c: Sözleşme kapsamındaki işlerin mühendislik ve müşavirlik oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
d: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
İfade eder.
a1, a2, b1, b2, c ve d sabit katsayılarından biri, birkaçı veya tamamının, ihale konusu hizmetteki oranı dikkate alınmak suretiyle ve toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde ihaleden önce idarece belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi zorunludur. Bu sabit katsayılar, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir gerekçeyle değiştirilemez.
Formüldeki temel indeksler (o) ve güncel indeksler (n) ise;
İo, İn : İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,
Yo, Yn: Akaryakıt temel indeksleri ve güncel indeksleri; Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Kok Kömürü, Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” satırındaki sayıyı,
Go, Gn: Akaryakıt dışındaki malzemelerin temel indeksleri ve güncel indeksleri; Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayıyı,
Ko, Kn: Mühendislik ve müşavirlikle ilgili temel aylık katsayısı ve güncel aylık katsayısını,
Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortismanın temel indeksleri ve güncel indeksleri; Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Makine ve Teçhizat İmalatı” satırındaki sayıyı,
İfade eder.
Yukarıda yer alan indekslerden biri veya birkaçının sözleşmenin uygulanması sırasında Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından değiştirilmesi halinde değiştirilen indekse eşdeğer yeni bir indeks belirlenir ise bu indeks; yeni bir indeks belirlenmez ise Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo- 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.
2-Direk Hesaplama (Asgari Ücret ve Diğer İşçilik Maliyetlerindeki Değişiklikten Kaynaklanan Farkın Hesabı)
Diğer hesaplama usulü ise sözü edilen esasların 8’ inci maddesinde çerçevesi çizilen asgari ücretlerde meydana gelen artışın direk hesaplamaya dahil edilmesi suretiyle fiyat farkının hesaplanması yöntemidir.
İhale konusu hizmetin gerçekleştirilebilmesi için çalıştırılacak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi personelin, sayı ve günlük çalışma saatinin belirtilmesi kaydıyla;
a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,
b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,
c) 506 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark,
toplamı (a), (b) ve (c) bentleri toplamı), 506 sayılı Kanun gereğince işveren nâm ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 nci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
C) Fiyat Farkı Uygulama Esasları:
Fiyat farkı hesabında aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur:
1) Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.
2) Bu Esasların uygulanması sonucu sözleşme bedeline ek olarak ödenecek ya da kesilecek bedeller fiyat farkı niteliğinde olup, sözleşme bedelini etkilemez.
3) Bedeli yabancı para cinsinden veya kur farkları ayrıca hesaplanmak suretiyle yabancı para birimi karşılığı Türk Lirası ile ödenen işler için bu Esaslar uygulanmaz.
4) Hakedişlerin düzenlenmesi sırasında, hakedişe uygulanacak indeksin henüz belli olmadığı durumlarda, bir önceki güncel indeks kullanılarak fiyat farkı hesaplanır. Yeni indeksler belli olduğunda sonraki hakedişlerde fiyat farkları buna göre hesaplanarak düzeltilir.
5) Bu Esaslara göre hesaplanan fiyat farkları, fiyat farkı ödenmesine konu olabilecek tüm fiyat artışlarını kapsar. Bunun dışında yüklenicinin kullandığı usuller, makine, ekipman, malzeme ve işçiliğin cins ve miktarı, Türk Lirasının yabancı paralar karşısında değer kaybetmesi, yurtdışından temin edilen malzemenin menşei ülkede fiyatının artması ve benzeri diğer nedenlerle ilave fiyat farkı ödenemez.
6) Avans ödenen işlerde, avansın hakedişten mahsubundan sonra yükleniciye ödenecek tutar, (An) tutarı olarak alınır. Fiyat farkı katsayısının (Pn) birden küçük olması halinde (An) tutarından avans miktarı düşülmez.
7) Bu Esaslar, iş programına uygun olarak yapılan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına uygulanır.
8) Birim fiyat sözleşmelerde, sözleşmede teklif birim fiyatı bulunmayan ve yapılması idarece istenen bir iş kalemi için işin devamı sırasında yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat hazırlandığı uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek bulunan fiyatı, iş kaleminin miktarı ile çarpılır ve bulunan tutar hakedişteki sözleşme birim fiyatları ile yapılan işler sütununa dahil edilerek yeni iş kaleminin sözleşme bazında bedeli yükleniciye ödenir. Bu iş kalemine ait fiyat farkı ise, uygulama ayının indeksleri üzerinden hesaplanarak bulunur.
9) İdari şartname ve sözleşmelere bu Esasların sadece 8 inci maddesinin uygulanacağına dair hüküm konulabilir.
Fiyat Farkı Esaslarının 9 uncu maddesinin (ı) bendine göre, idari şartname ve sözleşmelere Fiyat Farkına İlişkin Esasların sadece 8 inci maddesinin uygulanacağına dair hüküm konulabilecektir.
Ancak gelecek yıla ilişkin olarak bir önceki yılın sonunda yapılan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, ihale aşamasında geçerli olan tekliflerin, yılın başında yapılacak asgari ücret artışı nedeniyle sözleşmenin uygulanması sırasında aşırı düşük hale gelmesinin önlenebilmesi için söz konusu ihalelerin idari şartname ve sözleşmelerinde Esasların 8 inci maddesine göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmesi gerekmektedir.
10) İşçiliğin a1 olarak belirlenebilmesi ve böylece a1 için Esasların 8 inci maddesine göre fiyat farkı hesaplanabilmesi için; çalışacak personel sayısının belirlenmiş olması ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının ilgili idare için kullanılması gerekmektedir. Haftalık çalışma saatlerinin tamamının ilgili idare için kullanılmadığı işlerde ise işçilik a2 olarak belirlenecektir.
11)Çalışan personele asgari ücretin üzerinde bir ödeme öngörülmekle birlikte hizmet alımlarına ilişkin Fiyat Farkı Esaslarının sadece 8 inci maddesinin uygulanacağı hizmet alımı ihalelerinde, ihale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari ücretin artması halinde anılan madde gereği sadece asgari ücretteki artış miktarı ve bu artış miktarından kaynaklanan işveren payı kadar fiyat farkı hesaplanacaktır.
Fiyat Farkı Esaslarının bütün olarak uygulandığı ve vasıflı işçiliğin a2 olarak belirlendiği hizmet alımı ihalelerinde, Esasların 7 nci maddesi gereği ihale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari ücretteki artış oranı kadar ücret farkı hesaplanacaktır. Esaslar bütün olarak uygulanmakla birlikte vasıflı işçilik a1 olarak belirlenmişse 8 inci madde gereği sadece asgari ücretteki artış miktarı ve bu artış miktarından kaynaklanan işveren payı kadar hesaplama yapılacaktır.
Asgari ücretin üzerinde bir ödeme öngörülen vasıflı personelin çalıştırıldığı işlerde Fiyat Farkı Esaslarının sadece 8 inci maddesi uygulandığında asgari ücretteki değişiklik sonrasında yüklenici vasıflı personelin ücretini asgari ücretteki artış miktarı kadar, Esasların tümü uygulanarak işçiliğin a2 olarak belirlendiği hallerde ise asgari ücretteki artış oranı kadar artırabileceğinden ücret bordrosu da buna göre düzenlenecektir.
Yine Esasların 7 nci maddesine göre fiyat farkı hesaplanmakla birlikte vasıflı işçilik a1 olarak belirlenmişse a1 için 8 inci madde gereği yüklenici, vasıflı personelin ücretini asgari ücret artış miktarı kadar artırmak zorunda olacak, asgari ücretteki artış oranını uygulama zorunluluğu olmayacaktır.
Esasların 7 nci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak belirlenen vasıfsız işçiliğin fiyat farkı 8 inci maddeye göre hesaplanacak, 7 nci maddeye göre hesaplanan fiyat farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül gereği a1 için herhangi bir artış katsayısı uygulanmayacağından fiyat farkı hesabına herhangi bir etkisi olmayacak, sonuçta 7 nci ve 8 inci maddeler gereği ayrı ayrı hesaplanacak tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam fiyat farkını oluşturacaktır.
İdari şartnamede hem a1’e hem de a2’ye yer verilmişse bu durumda toplam fiyat farkı 7 ve 8 inci maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının toplamından oluşacaktır.
V-SONUÇ
Hizmet kullanımını gerektiren ihalelerde asgari ücretin artması, ihaleyi yapan kurum tarafından telefi edilmesi gereken bir artışı ifade etmektedir. Bu artış ya da fark hizmeti ifa edenlerin bir işte veya farklı işlerde çalışmalarına göre yada vasıflı işçilik içermesi durumuna göre farklı hesaplama usulleri uygulanarak hesaplanmaktadır.
Hizmeti ifade edenin birden fazla işyerinde çalışması, vasıflı olup olmaması, hizmetin inşaat vs. gibi özellikler içermesi halinde Hizmet İhalelerinde Fiyat Farkı Verilmesine İlişkin Esasların 7’ inci maddesinde belirtinle formüle göre, hizmetin tek bir işyerinde ifa edilmesi durumunda ise söz konusu esasların 8’ inci maddesinde belirtilen esaslara göre fiyat farkı tespit edilip ödenmesi gerekir.
adminMemurların Ticaret Yapması Yasak mı? Memurların Ek Gelir Elde Etmesi Yasak mı I-GİRİŞ Halk arasında ve bizzat memurlar arasında memurların herhangi bir yerden ek gelir elde etmesinin yasak olduğu hukuksuz…
adminKadroya geçen 4D’li taşeron işçi zam oranı ne kadar olacak? Yüzdelik dilim düzenlemesiyle… Kadroya geçen 4D’li taşeron işçi zam oranının ne kadar olacağı yeni yıla az bir zaman kala…
