Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Hakediş Ödemelerinde Gelir Vergisi Uygulaması
1- Genel Olarak
Gelir Vergisi Kanununda kazanç tespiti genel olarak takvim yılı esasına dayandırılmış olmakla beraber, bazı istisnalara yer verilmiştir. Bu istisnalardan biri de kanunun 42- ila 44. maddelerinde düzenlenmiş olan yıllara sari inşaat ve onarım işleridir.
Kanunun 42. maddesine göre: ? Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarım işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.
Mükellefler bu madde kapsamına giren hallerde her inşaat ve onarım işinin hasılat ve giderlerini ayrı bir defterde veya tutmakta oldukları defterlerin ayrı sayfalarında göstermeye ve düzenleyecekleri beyannameleri işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın mart ayı sonuna kadar vermeye mecburdurlar.?
44. maddesine göre ise: ? inşaat ve onarım işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın düzenlendiği tarih ; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.
Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her ne nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.
42 ve 44. maddeler birlikte değerlendirildiğinde, bir işin söz konusu istisnadan faydalanabilmesi için ;
1- İnşaat ve onarım işi olması
2- Taahhüde bağlı olarak yapılması
3- Birden çok takvim yılına sirayet etmesi gerekir.
2- İşin Birden Çok Takvim Yılına Sirayet Etmesi
Bu ifadeden anlaşılması gereken 12 aylık bir süre değil, işin başladığı takvim yılından başka bir takvim yılına sirayet etmesidir. Örneğin Kasım 1999? da başlayan bir iş, Mart 2000? de bitmişse yıllara sari demektir. Bu itibarla da Gelir Vergisi Kanununun 42. maddesi kapsamına girer.
Birden çok takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarım işlerinde vergiye konu olacak kazancı tespit edebilmek için ; Öncelikle işin başlangıç ve bitiş tarihlerinin tespit edilmesi gerekmektedir.
a) İşin Başlangıç Tarihi; İşe başlama tarihi, yükleniciye işyerinin teslim edildiği tarihtir. Yükleniciye iş yerinin teslimi bir tutanakla belgelendirilmelidir.
b) İşin Bitiş Tarihi; Bu konuda GVK ? nun 44. maddesindeki hükümler son derece açıktır. Buna göre işin bitim tarihi geçici kabul tutanağının düzenlendiği tarihtir. İş herhangi bir nedenle bırakılmışsa, işin bırakıldığı tarih bitim tarihidir.
3- Vergiye Tabi Kazancın Tespiti
Yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde kar veya zarar işin bittiği yılda tespit edilir. Eğer iş henüz bitirilememişse, işin bitmediği yıllarda elde edilen hasılat ve yapılan giderler izleyen yıla devredilerek işin bittiği yıla kadar getirilir. İşin bittiği yılda ise kar veya zarar kesin olarak saptanır. Ancak, mükellefler, işin devam ettiği yıllarda gelir vergisi beyannamesi vermeye devam edeceklerdir. Fakat verilen beyannamelerde kar veya zarar beyan edilmeyecektir. Verilen beyannamelerin ekindeki bilançonun aktifinde devam eden inşaatlara ait giderler, izleyen yıllara devredilerek, yukarıda belirtildiği gibi, işin bittiği yıla kadar gösterilir. İşin bittiği tarihte kar zarar kesin olarak tespit edilir ve izleyen yılın Mart ayında verilecek gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilir.
4- Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşlerinde Gelir Vergisi Tevkifatı
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun Vergi Tevkifatı başlıklı 94. maddesinin 1. fıkrasında gelir vergisi tevkifatına ilişkin şu hükümler yer almaktadır :
? Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri ,kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme esasına göre tesbit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri ( avans olarak ödenenler dahil ) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar. ?
Maddenin üçüncü bendinde de : ? 42. madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara ( kurumlar dahil )ödenen istihkak bedellerinden %5 …………., vergi tevkifatı yapılır.?
5-Gelir Vergisi Tevkifatında Sorumluluk ;
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11. Maddesine göre : ? Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.
Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu etmek hakkını kaldırmaz. ?
Madde hükmüne göre , kamu inşaatlarını yaptıran kamu kurum ve kuruluşları 42. madde hükmüne giren işler nedeniyle yüklenicilere nakden veya hesaben yaptıkları ödemelerden yüklenicilerin gelir vergilerine mahsuben %5 oranında tevkifat yapmak zorundadırlar.
1050 sayılı Kanunun 13. maddesine göre Saymanlar ve Tahakkuk Memurları bu durumdan müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
6- İlkokul İnşaatlarında Gelir Vergisi Tevkifatı
222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 83. maddesinde : ? İlköğretimin bütün gelirleri ve 78. maddede belirtilen giderleri , personel giderleri hariç , her türlü resim ve vergiden ve dışardan ithal edilecek ders alet ve levazımı Gümrük Resminden muaftır. ? denilmektedir. Ancak, gerek 222 sayılı kanunda, gerekse vergi kanunlarında okul inşaatlarından sağlanan gelirlerin vergiden muaf tutulacağına dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle okul inşaatları için ödene istihkak bedellerinden de %5 oranında stopaj yapılması gerekmektedir.
adminDERNEKLERİN DENETİMİ Dernekler bir taraftan organlarından biri olan denetleme kurulu tarafından iç denetime tabi tutulurken bir taraftan da çeşitli kurullar tarafından dış denetime tabi tutulurlar. İç denetime dernek organlarından denetleme…
adminHizmetin Özel Kesime Gördürülmesi Kamu kesiminin hizmetleri özel kesime gördürmesi, ihale sistemi çerçevesinde gerçekleştirilir. İhale sistemi, sözkonusu iş bir kamu kurumu tarafından ve kamu hizmeti olarak yürütüldüğü için idarenin uyması…
