DOLU KADROYA AÇIKTAN VEKALET
a- Atanma Şartları
Kanuni izin, geçici görev ve görevden uzaklaştırma nedenleri ile geçici olarak boşalmış bir kadroya açıktan vekil atanmasında herhangi bir sınırlama getirilmemiştir. 657 sayılı Kanuna tabi kurumların geçici olarak boşalmış bütün kadrolarına açıktan vekil atanabilir.
b- Ödenecek Vekalet Aylığı, Zam ve Tazminatlar ve Diğer Ödentiler
ba- Ödenecek Vekalet Aylığı
657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine göre memurların kanuni izin, geçici görev veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle görevlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde, yerlerine açıktan vekalet edecek olanlara, yine aynı Kanunun 175 inci maddesine göre, vekalet ettikleri görevin kadro derecesinin birinci kademe aylığının (ek gösterge ve taban aylığı dahil) üçte ikisi oranında vekalet aylığı verilir. Ancak, kıdem aylığı verilmeyecektir. Ödenecek vekalet aylığını şu şekilde formüle edebiliriz.
[(Gösterge+Ek Gösterge)xMaaş Katsayısıx2/3]+[(1000xTaban A. K.)x2/3]
bb- Ödenecek Zam ve Tazminatlar
Yan Ödeme Kararnamesinin 6/H maddesi gereğince, bir göreve açıktan vekalet edenlere, bu göreve ait zam ve tazminatlar tam olarak ödenir. Ancak, lojman tazminatı Yan Ödeme Kararnamesi kapsamında olmadığı için verilmeyecektir.
bc- Sosyal Haklar
DMK’nın 175 inci maddesinin son fıkrasına göre, açıktan vekil olarak atananlar, yasa ile memurlara verilen sosyal haklardan yararlanabileceklerdir. Vekil memurlara sosyal haklar, 1897 sayılı Kanun ile 175 inci maddede yapılan değişiklik ile sağlanmıştır. Bu haklar şunlardır:
– Emeklilik hakkı,
– Çocuk zammı,
– Aile yardımı,
– Doğum yardımı,
– Ölüm yardımı,
– Tedavi yardımı,
– Cenaze Gideri,
– Giyecek yardımı,
– Yiyecek yardımı.
c- Aylık ve Diğer İstihkaklarından Yapılacak Kesintiler
ca- Gelir Vergisi
Ödenecek vekalet aylıkları ve zamlar, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesi uyarınca ücret ödemesi sayılacağından, kesilecek gelir vergisi yine aynı Kanunun 103 üncü maddesinde belirtilen oranlar üzerinden hesaplanacaktır. Halen, bu oran aylık ve benzeri ödemelerde %15’tir.
Ancak bunun dışında vekile ödenen tazminat, yardım, ödenek, yolluk ve gündelikler ise; Gelir Vergisi Kanununun 24 ve 25 inci maddeleri uyarınca gelir vergisinden muaf olduğundan, bunlar üzerinden söz konusu vergi kesilmeyecektir.
657 sayılı Kanunun 213 üncü maddesine eklenen zam ve tazminatların düzenlendiği ek maddenin “III-Ortak Hükümler” başlıklı bölümünün son fıkrasında da, aynı maddenin ikinci bölümünde yer alan tazminatlardan damga vergisi dışında herhangi bir kesintinin yapılmayacağı belirtilmiştir.
Ayrıca Gelir Vergisi Kanununun 23/5 maddesi gereğince, açıktan boş köy imamlığı kadrosuna atanan vekillerden, vekalet aylıklarını köy bütçesinden alanların bu aylıkları gelir vergisinden istisna edilmiştir.
cb- Damga Vergisi
Ödenecek vekalet aylıkları ile gündelik, yolluk, zam ve tazminatların tamamından, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) Sayılı Tabloda belirtildiği üzere, binde altı oranında damga vergisi kesilir. Ancak bunların dışında sosyal yardım olarak ödenen diğer ödeneklerden (aile yardımı ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardımı ödeneği vb.) ise, 657 sayılı Kanunun ilgili maddeleri uyarınca, damga vergisi kesilmeyecektir.
5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 15/f maddesi ile Ek 48 ve 70 inci maddeleri uyarınca; emeklilik keseneğine esas ilk tam vekalet aylıkları (aylık, ek gösterge ve taban aylığı) ile 657 sayılı Kanuna tabi en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının Emekli Sandığı Kanununun Ek 70 inci maddesinde belirtilen oranlara tekabül eden tutar toplamı üzerinden; vekilin daha önceden emekliliğe esas bir görevinin olmaması halinde, % 25 oranında giriş keseneği ve % 25 oranında da kurum karşılığı, izleyen aylarda da %15 emeklilik keseneği ve % 20 kurum karşılığı ayrılacaktır. Vekilin daha önceden emekliliğe esas bir görevinin olması halinde vekalet görevine başladığı ilk ayda %25 giriş keseneği değil, %15 emeklilik keseneği kesilecektir. Çünkü, 5434 sayılı yasaya göre, giriş keseneği ilk defa emekliliğe tabi görev alanlardan kesilecektir.
5434 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (a) fıkrasına göre; ay başlarından sonra göreve başlayanların o aya ait eksik aylık veya ücretlerinden kesenek alınmayacağından, açıktan vekalet edenlerin kıst aylıklarından da emeklilik keseneği kesilmeyecektir.