Dolmuş ve dolmuşculuk üzerine….
Halk olarak dolmuş işini severiz…
Hatta yabancı ülkelerde geçen muhabbetlerde, üstün türk zekasının, dünya medeniyetine armağan ettiği en önemli “icat” olduğundan dem vururuzun dolmuşun….
Mantığı gayet basittir dolmuşun…Bir yere gidilirken, aynı yere gidecek olan diğer insanarla maliyeti paylaşma esasına dayanır…
Türkiyede birçok şehirde, halkın ulaşımda kullandığı en temel uygulamadır dolmuşçuluk…
İşin aslına bakarsanız, devletin ulaşım sorunun çözmek yerine, kuralsızlığı, kanunsuzluğu, standartsızlığı, kalitesizliği, ilkelliği kabullenerek halkın koyun gibi taşınmasına ses çıkarmdığı ulaştırma şeklidir dolmuşçuluk….
Dolmuşçuluğun en önemli rakibi ve düşmanı raylı sistemlerdir…
Son yıllarda şehiriçi ulaştırma sektöründe raylı sistemlere yapılan yatırımlar dışında, her nedense, dolmuş sorununu kökten çözecek olan şehir içi raylı sistemlere bir türlü gerekli ilgiyi göstermez devlet ve belediye kurumları…
Bunun nedenlerini herkes gayet iyi bilmektedir…
Bilmeyenler için, dolmuşçuluk sektörü kazanç ve kayıt dışı çalışmalar nedeniyle ciddi bir rant kaynadığır ve ortaya çıkan rantın bölüşümünde “adil” davranılırsa kimse bu sorunu çözmek istemez…..
Adana, mersin, izmir, bursa, samsun, trabzon,rize, aslına bakarsanız….türkiyenin tüm illerindeki raylı sistemlerin gelişme düzeyi tam bir fiyaskodur…Anlatmaya gerek yok….
Sonuç, dolmuş ve dolmuşçuluk ülkenin önemli sorunlarından biridir.
1-Uzun vadede, raylı sistemlerin işlerlik kazanması ile, dolmuş taşımacılığının toplam taşımacılık sektöründeki payı ciddi olarak azaltılabikecektir….Bu çerçevede tüm illerde raylı sistem yatırımlarına öncelik tanınmalı ve bu halk dolmuş ilkelliğinden bir an önce kurtarılmalıdır….
Kısa vadede ise,
2-Dolmuşçuluk yapanlardan (şöfor ve mal sahibi) ruhsatları gözden geçirilmeli, savcılıktan temiz kağıdı istenmeli
3-Şöfor ve mal sahipleri,yıllar itibariyle için nezaket kurallarının da bulunduğu eğitimlere tabi tutulmalı ve eğitim sonucunda lisansı olmayanlara bu iş yaptırılmamalı….
4-Dolmuşçuların gerek vergisel gerekse sosyal güvenlik mevzuatının gerektirdiği her türlü denetim yoğun bir şekilde yapılmalı ve dolmuşçuların medeni yaşantının gerektirdiği tüm gerçeklerle doğru şekilde karşılaşmaları sağlanmalıdır…..