Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Doğrudan Temin Yöntemiyle Yapılan Alımlarda Kamu İhale Kuruluna Şikayet Başvurusunda Bulunulabilir mi?
1.GİRİŞ:
Kamu kurumları, üretmek zorunda oldukları kamu hizmetlerini, kamu kaynağı kullanmak suretiyle üretmektedirler. Kamu kaynağının temelini bütçe kanunlarıyla verilen ödenekler oluşturmaktadır. Bütçe ödenekelerinin kaynağını ise vatandaşlardan toplanan vergiler oluşturmaktdır. Kamu kurumları kamu hizmetlerini yerine getirirken ihtiyaç duydukları mal ve hizmetleri 4734 sayılı kamu İhale Kanunu ve 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşme kanunu kapsamında karşılamaktadırlar.
Bu çerçevede kamu kurumlarının ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetler kamu ihale kanununda belirtilen usuller çerçevesinde karşılanmalıdır. Kamu ihale kanunda yer alan ihtiyaçarlaın karşılanma usullerinden biri de doğrudan temin yöntemidir.
Doğrudan temin yöntemi Kamu İhale Kanununda yer alan ihtiyaçların karılanması için kullanılan yöntemlerden biri olmakla birlikte, bir ihale usulü olarak belirtilmemiştir. İhale usulü olarak belirtilmemiş olmasının tabiki son derece önemli sonuçları bulumaktadır.
Bu önemli sonuçların en önemlilerinden biri şüphesiz itiraz sürecine ilişikin olarak diğer ihale usulleri ile arasında oluşan farklılardır.
Bu çalışmada doğrudan temin yöntemine ilişkin hususlar üzeriden durulacak ve özellik gösteren durumlar ifade edilecek ve doğrudan temiyle yapılan alımlardaki itiraz süreci konusu işlenecek ve konu örnek bir olayla ifade edilecektir.
2.DOĞRUDAN TEMİN YÖNTEMİ NEDİR?
Doğrudan Temin Kamu İhale kanunda;
[1]“Doğrudan temin : Bu Kanunda belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usulü (1),” şeklinde ifade edilmiştir.
Bu tanımda yer alan doğrudan temin etmekten kastedilen, ihale süreçlerine başvurmadan, alımların doğrudan seçilen firdan alınmasını ifade etmektedir.
Bilindiği üzere, normal ihale prosedüründe, teknik ve idari şartname hazırlamak, ilan tayapmak, teminat almak, sözlelşme yapmak vb son drece önemli prosedürler nbulunmkatadır. Doğrudan temin la yapılacak alımlarda ise bu preseürlere uyulmasına gerek olmadan, doğrudan seçilen firmadan alınması gerekmektedir.
3.DOĞRUDAN TEMİN YÖNTEMİNİN KULLANILABİLECEĞİ DURUMLAR
Doğrudan temin usulünün kullanılabileveği durumlar, kamu İhale kanunun 22’inci maddesinde sayılmıştır.
Bu maddeye göre;
Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:
ı)Türkiye İş Kurumunun, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) ve (c) bentlerinde sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesinin yedinci fıkrasında sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları,
Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.
4.İTİRAZEN ŞİKAYET BAŞVURULARININ PROSEDÜRLERİ
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Uygulanacak ihale usulleri” başlıklı 18’inci maddesinde; “İdarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde aşağıdaki usullerden biri uygulanır:
c)Pazarlık usulü.” hükmüne,
Aynı Kanun’un “Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinde; “b) Bu Kanuna göre yapılacak ihaleler ile ilgili olarak Kurumun görev ve yetkileri aşağıda sayılmıştır:
1) İhalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmüne,
Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde; “Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak; Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde; “(1) Başvurular öncelikle;
…
ğ) Başvuru bedelinin, teminat alınacak hallerde ise başvuru teminatının yatırılıp yatırılmadığı,
…
yönlerinden sırasıyla incelenir.
…
(2) Başvuru dilekçesi ve ekinde yukarıda belirtilen ön inceleme konuları bakımından bir aykırılığın bulunmaması durumunda esasın incelenmesine geçilir.
(3) Birinci fıkrada yer alan bilgi ve belgeleri içermeyen ve henüz başvuru süresi dolmamış olan itirazen şikayet başvurularında, başvuru süresinin sonuna kadar söz konusu eksiklikler başvuru sahibi tarafından giderilebilir.
(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmüne,
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde; “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.
(2) Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, başvuru dilekçesi ve eklerinin bir örneğinin ilgisi nedeniyle idareye veya idarenin bağlı veya ilgili/ilişkili olduğu mercie yahut yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi ile Kamu İhale Kurumuna “bu Kanuna göre yapılacak ihaleler” ile ilgili şikâyetleri inceleme ve sonuçlandırma görevi verilmiştir. Dolayısıyla yapılan alımın hem ihale olması hem de 4734 sayılı Kanun’a tabi bir ihale olması gerekmektedir. 4734 sayılı Kanun’a göre bir alımın ihale olabilmesi için Kanun’un 18’inci maddesinde yer alan usullerden birisiyle yapılması gerekmektedir. Yapılan alım 4734 sayılı Kanun’a göre yapılmamışsa veya alım bu Kanun’a göre yapılmış olmakla birlikte yapılan alım yöntemi bir ihale değilse Kamu İhale Kurumunun bu alımlara yönelik yapılan başvuruları inceleme görevi bulunmamaktadır.
Doğrudan temin, 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinde düzenlenmiş olmakla birlikte, Kanunun 18’inci maddesinde yer alan usullerden birisiyle yapılmadığı için bir ihale olmadığı, bir alım yöntemi olduğu, dolayısıyla doğrudan temin yoluyla yapılan alımlara yönelik başvuruları Kurumun inceleme görevinin olmadığı, itirazen şikâyete konu alımında doğrudan temin yöntemiyle yapıldığı, Kurumun bu başvuruyu inceleme görevinin olmadığı,
5.ÖRNEK OLAY:
Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.
Başvuru dilekçesinde özetle; doğrudan temin yöntemiyle yapılan hazırlık kitapları alımının iptal edildiği, yeniden teklif fiyatı alındığı, ancak kendilerinden teklif fiyatı alınmadığı iddialarına yer verilmiştir.
……
Doğrudan temin, 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinde düzenlenmiş olmakla birlikte, Kanunun 18’inci maddesinde yer alan usullerden birisiyle yapılmadığı için bir ihale olmadığı, bir alım yöntemi olduğu, dolayısıyla doğrudan temin yoluyla yapılan alımlara yönelik başvuruları Kurumun inceleme görevinin olmadığı, itirazen şikâyete konu alımında doğrudan temin yöntemiyle yapıldığı, Kurumun bu başvuruyu inceleme görevinin olmadığı,
4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinin (j) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca şikâyette bulunanlarca yatırılması zorunlu olan başvuru bedelinin Kurum hesaplarına yatırılmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 17’nci maddesinin birinci fıkrası gereğince başvurunun görev ve şekil yönünden reddi gerekmektedir.
6.DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Doğrudan temin, 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinde düzenlenmiş olmakla birlikte, Kanunun 18’inci maddesinde yer alan usullerden birisiyle yapılmadığı için bir ihale olmadığı, bir alım yöntemi olduğu, dolayısıyla doğrudan temin yoluyla yapılan alımlara yönelik başvuruları Kurumun inceleme görevinin olmadığı, itirazen şikâyete konu alımında doğrudan temin yöntemiyle yapıldığı, Kurumun bu başvuruyu inceleme görevinin olmadığı bu nedenle doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda Kamu İhale Kurumuna şikayet başvurusunda bulunalamayacağı açıktır…
Örnek olay: 25.03.2015tarih ve 2015/UM.IV-907sayılı karar
[1] Kamu İhale kanunu 4’üncü madde
* Kamu İhale Kurumu’nun 2015/1 sayılı Tebliği ile 29/01/2015 tarihli ve 29251 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olup 01.02.2015 – 31.01.2016 dönemini kapsamaktadır.
Kaynak:Ömer Köse
SMMM, Maliye Bakanlığı
Muhasebat Başkontrolörü
adminGеlir vеrgisi Kanunu’na görе ücrеt gеlirlеri “gеrçеk ücrеtlеr” vе “diğеr ücrеtlеr” olarak iki şеkildе vеrgilеndiriliyor. Diğеr ücrеtlеr, “götürü ücrеt” olarak da adlandırılıyor. Gеrçеk usuldе еldе еdilеn ücrеt gеlirlеri, işvеrеn tarafından…
adminDernek ve Vakıflara Ait İktisadî İşletmelerin KDV Açısından Hangi Vergi Dairesine BağlıOlacağı :Dernek veya vakıf iktisadi işletmelerinin KDV bakımından hangi vergi dairesine bağlı olmalarıgerektiği konusun açıklayan 6.8.2002 tarih ve…
