Dernekleri Kim Denetler? Dernekler Nasıl Denetlenir?

Bütçe-8

DERNEKLERİN DENETİMİ

Dernekler bir taraftan organlarından biri olan denetleme kurulu tarafından iç denetime tabi tutulurken bir taraftan da çeşitli kurullar tarafından dış denetime tabi tutulurlar. İç denetime dernek organlarından denetleme kurulu ile ilgili kısımda yer verildiğinden burada sadece dış denetime yer verilecektir.

I – Genel Denetim

“Derneklerin yönetim yerleri, müesseseleri ve her çeşit eklentileri, defterleri, hesap ve işlemleri, İçişleri Bakanlığı veya bulundukları yerin en büyük mülki amiri tarafından her zaman denetlenebilir. İçişleri Bakanlığı bu denetlemeyi, Bakanlık Teftiş Kurulu, Emniyet Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu, Dernekler Özel Denetleme Grubu elemanları veya Bakanlık ve Emniyet Müdürlüğü merkez teşkilatında görevli diğer memurlar aracılığıyla, en büyük mülki amirler bizzat veya görevlendirecekleri memur veya memurlar aracılığıyla yaptırır.

Dernekler, amaç ve faaliyetleriyle ilgili bulunan bakanlıklar tarafından ve ayrıca öğrenci dernekleri ilgili yük­sek öğretim kurumunca, dini konulu dernekler, Diyanet İşle­ri Başkanlığınca, spor dernek ve kulüpleri de Beden Terbiyesi Gene1 Müdürlüğünce denetlenir.” (Dernekler Kanunu m.45)

II – Amaç ve Etkinlik Denetimi

“Derneklerin tüzüklerinde gösterilen amaç ve bu amacı gerçekleştirmek üzere sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermedik­lerini, işlemlerini, defterlerini ve hesaplarını mevzuata ve tüzüklerine uygun olarak yürütüp yürütmediklerini denetlemek üzere İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde bir Dernekler Özel Denetleme Grubu oluşturulur. Dernekler Öze1 Denetleme Grubunun kuruluşu, çalışma şekli ve denetleme esas ve usulleri bir yönetmelikle düzenlenir” (Dernekler Kanunu m.46)

III – Mali Denetim

“Kamu yararına çalışan derneklerin hesapları ve bu hesaplarla ilgili belge ve defterleri gerekli görülen hallerde, Maliye Bakanlığınca da denetlenir” (Dernekler Kanunu m.47)

Dernekler Kanunu’nun 61 inci maddesinin ikinci fıkra­sı uyarınca “Genel ve Katma bütçeli dairelerle mahalli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunlara bağlı müesseseler ve sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait kuruluşlar ancak kamu yararına çalışan derneklere yardım edebilecekler­dir. Bu hükmün bir sonucu olarak da 47 ve 63 üncü madde hükümleri gereğince kamu yararına çalışan dernekler Maliye Bakan­lığınca denetleneceklerdir.

Mali denetim periyodik ve yasanın öngördüğü durumlar­ da yapılması gereken bir denetim değildir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı’na ulaşan bilgiler, bildirimler ya da re’sen öngörülen gerekli hallerde yapılacak özel bir denetimdir.

2908 sayılı Dernekler Kanunu’nun 47 ve 63 üncü madde­leri gereğince yapılacak bu denetim ve incelemelerde;

– Derneğin hangi yıl kurulduğunu, ne zaman kamu yararı­na çalışan dernek vasfını kazandığı,

– Derneğin faaliyeti, bu faaliyetin kamu yararına çalışma şartlarını taşıyıp taşımadığı, halen bu koşulların korunup korunmadığı,

– Derneğin gelir ve giderleri, tutulması zorunlu olan defterlerin tutulup tutulmadığı, tasdiki mecburi olan defter­lerin tasdik muamelelerinin tamamlanıp tamamlanmadığı, dernek gelirlerinin 2908 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi ile 8.7.1982 tarih ve 17748 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan “Dernek Gelirlerinin Toplanmasında Kullanılacak Alındı Bel­gelerinin Biçimi, Bastırılması, Derneklere Satışında Alına­cak Ücretin Belirlenmesi ve Kullananların Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun alındı belgeleriyle tah­sil edilip ilgili defterlere kaydedilip kaydedilmediği,

– Giderlerin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun öngördüğü vesikalarla belgelendirilip belgelendirilmediği, konularına yer verilmesi gerekir.(*)

Kamu yararına çalışan dernek sıfatını taşımayan dernekler her halükârda mali denetime tabi tutulabileceği için, kanun koyucu bir karışıklık olmaması için kamu yararına çalışan derneklerin de gerekli görülen hallerde mali denetime tabi tutulacağını hüküm altına almıştır.

IV – Diğer

Dernekler ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 108 inci maddesi ile 2443 sayılı Devlet Denetleme Kurulu Kurulması Hakkında Kanun’un 2/c maddesi hükmü gereğince her türlü denetime tabidir.

(*) Erol DOĞAN, a.g.e., sf. 84-85.

Related Posts

Ev Alma Duası…Denenmiş En Güzel Ev Alma Duaları…Ev Alma Salavat, Aşır ve Duaları

Ev almak hepimizin rüyasıdır değerli okurlarımız….Bu rüyaya kavuşmak da ülkemiz şartlarında oldukça zordur…. Lakin yüce yaradan hemen imdadımıza yetişiyor ve bize istediğimiz evi aldırıyor inşaALLAH….. Yüce yaradının bize istediğimiz evi…

Alıştan İadelere İlişkin Muhasebe Uygulama Örneği

ALIŞ İADELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI İadeler söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken konular ise, msugt hesap planı açıklamaları yanında finansal tablo ilkeleri ve muhasebe genel prensipleri (ilkelerini) çerçevesinde hareket edilerek işlemin…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kaçırdığın Haberler

Kuzu Kol mu Kuzu But Mu Lezzetli?

  • By admin
  • Ocak 28, 2025
  • 430 views
Kuzu Kol mu Kuzu But Mu Lezzetli?

Ev Alma Duası…Denenmiş En Güzel Ev Alma Duaları…Ev Alma Salavat, Aşır ve Duaları

  • By admin
  • Ocak 28, 2025
  • 779 views
Ev Alma Duası…Denenmiş En Güzel Ev Alma Duaları…Ev Alma Salavat, Aşır ve Duaları

Tela Nedir? Kaç Çeşit Tela Vardır? Tela Ne İşe Yarar?

  • By admin
  • Ocak 28, 2025
  • 129 views
Tela Nedir? Kaç Çeşit Tela Vardır? Tela Ne İşe Yarar?

Alıştan İadelere İlişkin Muhasebe Uygulama Örneği

  • By admin
  • Ocak 28, 2025
  • 143 views
Alıştan İadelere İlişkin Muhasebe Uygulama Örneği

Geçici görevlendirme süresinin uzatılması

  • By admin
  • Ocak 28, 2025
  • 86 views
Geçici görevlendirme süresinin uzatılması

Mal alımı ihalelerinde istenecek belgeler

  • By admin
  • Ocak 28, 2025
  • 137 views
Mal alımı ihalelerinde istenecek belgeler