Derneğin Dağıtılması (Fesih)
Derneğin dağıtılması yani feshi, derneğin herhangi bir kararla varlığına son verilmesi demektir. Dağıtılma üç şekilde ortaya çıkmaktadır.
- Kendi Yetkili Organının Kararıyla
Derneklerin kendilerini her zaman feshedebilecekleri Dernekler Kanunu’nun 49 ve Medeni Kanun’un 69 uncu maddesi gereğidir. Fesih kararını vermeye yetkili organ ise genel kurul’dur. (Dernekler Kanunu m.26/8, 49/1)
“Genel kurulun derneğin feshine karar verebilmesi için tüzüğe göre genel kurula katılma hakkına sahip bulunan dernek üyelerinin en az üçte ikisinin toplantıda hazır bulunması şarttır. İlk toplantıda bu çoğunluğun sağlanamaması halinde, üyeler 21 inci maddeye göre ikinci toplantıya çağrılır. İkinci toplantıya katılan üye sayısı ne olursa olsun fesih konusu görüşülebilir. Feshe ilişkin kararın toplantıda hazır bulunan üyelerin üçte iki çoğunluğu ile verilmesi zorunludur.
Derneğin feshi yönetim kurulu tarafından beş gün için de mahallin en büyük mülki amirliğine yazıyla bildirilir.
Bir derneğin kapatılması için dava açıldıktan sonra, derneğin genel kurulu tarafından verilen fesih kararı, açılmış bulunan davanın yürütülmesine ve kapatma kararı verilmesi halinde doğacak hukuki sonuçlara engel olmaz. (Dernekler Kanunu m.49)
Derneklerin yargısal bir kararla yani mahkeme kararıyla kapatılabilmesi için Dernekler Kanunu ile Medeni Kanunda belirtilen şartların oluşması gerekmektedir,
Hükmî şahıslar hukuka, ahlâka ve âdaba aykırı amaçlarla kurulamazlar; diğer bir deyişle amaçları hukuka, ahlâka ve âdaba aykırı olan hükmî şahıslar şahsiyet kazanamazlar (MK m.45/II). Başlangıçta amacı hukuka, ahlâka ve âdaba aykırı olmayan bir hükmî şahsın – derneğin – amacı sonradan hukuka, ahlâka ve âdaba aykırı hâle gelirse, bu dernek ilgililerden birinin veya savcının talebi üzerine mahkeme kararıyla feshedilir. (kapatılır) (MK. M.71)
Kesinleşen mahkeme kararı ile belirlenmesi halinde dernek bir ilde faaliyet gösteren derneklerden ise ilgili valiliğin veya Cumhuriyet savcılığının, birden çok ilde faaliyet gösteren derneklerden ise İçişleri Bakanlığı’nın veya dernek merkezinin. bulunduğu i1 valiliğinin veya Cumhuriyet savcılığının istemi üzerine mahkemece temelli olarak kapatılır. (Dernekler Kanunu m.53)