admin
Tacirler tarafından tutulması öngörülen ticari defterler açılış ve/veya kapanış onayına da tabidir ve bu onaylar için belirli süreler belirlenmiştir. Buna göre kapanış onayına tabi yevmiye defterinin, izleyen hesap döneminin altıncı ayının, yönetim kurulu karar defterinin ise, izleyen hesap döneminin birinci ayının sonuna kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce “Görülmüştür” ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur.
Diğer taraftan, yönetim kurulu karar defteri, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebirin yeterli yapraklarının bulunması halinde, mevcut defterler, yeni hesap döneminin ilk ayı içerisinde onay yenilemek suretiyle kullanılmaya devam edilebilmektedir. Söz konusu işlem uygulamada ara tasdik olarak adlandırılmaktadır.
Türk Ticaret Kanununun 64/5 maddesi hükmünde ticari defterlerin tutulması ve kayıt prensipleri yönünden 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine uyulacağının belirtilmiş olması nedeniyle kapanış onaylarının;
Tüzel kişilerde, kanuni iş merkezinin, gerçek kişilerde ise defter sahibinin ikametgâhının bulunduğu yer noterliklerince yapılması gerekmektedir.
Kapanış onayının, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının ortak görüşleri sonucu;
• Karar defteri için, defterin ilgili olduğu yılı izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar,
• Yevmiye defteri için, defterin ilgili olduğu yılı izleyen yılın Haziran ayı sonuna kadar yaptırılması zorunludur.
Noterler Birliği Yönetim Kurulu 14.10.2014 tarihli toplantısında yukarıda belirtilen kanuni süreler içinde yaptırılamayan kapanış onaylarının, yine aynı yılın sonuna kadar da yaptırılabileceğine ve bu şekilde kapanış onayını yapan noterin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığına karar vermiş ve tüm noterleri bu konuda bilgilendirmiştir.
Aynı toplantıda yenileme onayına tabi defterlerin de (yönetim kurulu karar defteri, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir) süresinde yaptırılamayan yenileme onaylarının, defterlerin içinde bulunulan yıla ait olması kaydıyla o yılın sonuna kadar yaptırılabileceği ve bu şekilde yenileme onayını yapan noterin herhangi bir sorumluluğunun olmadığı belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda kanuni süresinde yaptırılamayan açılış ve ek defter tasdikleri için de aynı hükmün geçerli olduğu düşünülmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere Noterler Birliği uygulamada birliği sağlamak amacıyla belirli düzenlemeler yapmakta ve uygulamaya geçirmektedir. Bize göre önemli olan, Noterler Birliği tarafından yapılan bu düzenlemelerin Maliye Bakanlığı ve Ticaret Mahkemelerince ne derecede kabul görüp uygulanabileceğidir. Çünkü Noterler Birliği yazısına istinaden bu işlemi yapan noterin hiç bir sorumluluğunun bulunmamasına rağmen, mükellefin ne derece sorumlu olduğuna karar verecek olan Maliye Bakanlığı ve Ticaret Mahkemeleridir. Onlar mükellefi sorumlu gördükleri sürece yapılan düzenlemelerin hiçbir amacı olmadığını değerlendirmekteyiz.
