Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Borsacılar açısından en önemli kavramlardan biri defter değeri yada piyasa değeri/defter değeri olarak bilnen kavramdır…
Özellikle yatırım yaparken, alınması düşünülen hisse senedinin fiyatının yatırım yapmaya uygun olup olmadığını tespit için kullanılan oranlardan biridir…
Kısaca işletme varlıkları ile borçları arasındaki net farktır…
Bu orana bakarak alacağınız hisseler konusunda fikir sahibi olabilirsiniz…
1-Defter Değeri Nedir?
İşletmenin aktif toplamından, borçlarının düşülmesi sonucunda bulunan öz varlığının, çıkarılmış hisse senedi sayısına bölünmesi sonucu bulunan değerdir.
Aktif Toplamı-Borç/Hisse Senedi Sayısı
İşletmenin öz sermayesi ödenmiş sermayesinden yüksek ise hissenin defter değeri nominal tutardan yüksek olacaktır.
Bir hisse senedi sağlıklı hesaplanmış bir defter değerinin ne kadar altından işlem görüyorsa en az o oranda kar potansiyeli taşıma özelliğine sahiptir.
Defter değeri, işletme varlıkları ile borçları arasındaki farktır, bu da işletmenin özkaynaklar toplamına eşittir.
Aynı zamanda bu fark işletmenin borçlardan arındırılmış net varlık değeridir.
Defter değeri yerine özkaynak tutarını kullanabiliriz…
2-Piyasa Değeri Defter Değeri (PD/DD) Oranı Nedir, Nasıl Hesaplanır?
Piyasa değeri defter değeri oranı, ya da kısaltılmış gösterimi ile PD/DD oranı bir hisse senedinin piyasa fiyatı ile muhasebe değerini karşılaştırmak için kullanılmaktadır. PD/DD şirket değerlemesinde kullanılan önemli bir orandır.
PD/DD nedir sorusuna cevap vermeden önce defter değeri nedir kısaca açıklamak faydalı olacaktır;
Bir bilanço tablosunda aktifler, işletmenin varlıklarını, pasifler ise işletmenin kaynaklarını göstermektedir.
İşletme kaynakları borçlar ile özkaynaklar toplamına eşittir.
Defter değeri, işletme varlıkları ile borçları arasındaki farktır, bu da işletmenin özkaynaklar toplamına eşittir. Aynı zamanda bu fark işletmenin borçlardan arındırılmış net varlık değeridir.
Defter değeri yerine özkaynak tutarını kullanabiliriz. Özkaynaklar (Özsermaye) ise aşağıdaki alt hesap gruplarından oluşmaktadır:
50-Ödenmiş Sermaye
52-Sermaye Yedekleri
54-Kar Yedekleri
57-Geçmiş Yıl Karları
58-Geçmiş Yıl Zararları
59-Dönem Net Karı (Zararı)
Defter değeri ile gerçek değer arasında oldukça yüksek farklar olabilir. Örneğin çok eski bir tarihte alınmış bir fabrika binasının piyasa değeri yüksek olabilir fakat kaydi değeri çok düşük kalmış olabilir.
PD/DD Nasıl Hesaplanır?
PD/DD oranı iki farklı şekilde hesaplanabilir, birinci yöntemde hisse başına düşen değerler, ikinci yöntemde ise işletmenin piyasa kapitalizasyonu kullanılabilir.
Her iki yöntem de aynı sonucu verecektir. Aşağıda piyasa değeri defter değeri oranı hesaplama formülleri görülmektedir;
PD/DD = Hisse Senedi Fiyatı / Hisse Başına Özkaynak
Hisse senedi başına özkaynak, toplam özkaynak değerinin hisse senedi sayısına bölünmesi ile hesaplanır. Hisse senedi sayısı ödenmiş sermaye ye eşittir. Bu durumda;
PD/DD = Hisse Senedi Fiyatı / (Özkaynak / Ödenmiş sermaye)
= (Hisse Senedi Fiyatı * Ödenmiş Sermaye) / Özkaynak
= İşletmenin piyasa değeri / Toplam Özkaynak
PD/DD Nasıl Yorumlanır?
Bir hisse senedini satın almak için ödenecek bedelin ne olması gerektiği her zaman soru işareti olmuştur. Bu amaç doğrultusunda, piyasa değeri defter değeri oranının yatırımcılar açısından oldukça önemli bir yeri vardır. PD/DD oranı kullanılarak bir hisse senedi fiyatının pahalı mı ucuz mu olduğu konusunda yorum yapılabilir.
Düşük PD/DD oranı bir işletmenin piyasada olması gerekenden düşük değerlendiği konusunda ipucu vermektedir. Düşük PD/DD oranına sahip işletmelere yatırım yapıldığında yüksek getiri elde edilmesi beklenebilir, fakat aynı zamanda düşük PD/DD oranı işletmenin düşük değerlenmesine neden olan önemli bir sorunu olduğu konusunda da ipucu verebilir.
Bir işletmenin hisse senedi fiyatının defter değerinin altında olması, diğer bir ifadeyle PD/DD oranı 1’in altında olması, işletmenin tüm borçları ödendikten sonra kalan net varlıklarından dahi düşük değerlendiğini gösterir. Bu da normal bir durum değildir.
Bazen bu tür durumlar piyasa oyuncularının ilgili şirketi bir şekilde gözardı etmesinden kaynaklanabilir, bazı durumlarda ise işletmenin temel analiz açısından önemli bir problemi olabilir. İşletmenin bu durumda olmasını gerektirecek bir sorun görülmüyorsa, ya da bu düşük performansa yol açacak sorunun çözüldüğü düşünülüyorsa, yatırımcılar tarafından bu işletme kazanç getirme potansiyeli yüksek bir yatırım fırsatı olarak görülmektedir.
PD/DD oranının düşük mü yoksa yüksek mi olduğu konusunda bir yorum yapabilmek için işletmenin bulunduğu sektör içinde değerlendirilmesi gerekir.
PD/DD oranı sermaye yoğun sektörlerde işe yarayan bir analiz aracıdır, fakat hizmet sektörü gibi duran varlık ihtiyacı düşük, emek yoğun sektörlerde doğru sonuçlar vermeyebilir. Bir işletmenin marka, patent, şerefiye gibi maddi olmayan duran varlıklarının muhasebe değeri ile gerçek değeri arasında oldukça büyük farklar olabilir. Böyle bir işletmenin defter değeri düşük olacağından PD/DD oranı yüksek hesaplanacaktır, bu da hisse senedinin defter değerinin çok üzerinde bir fiyattan işlem gördüğü şeklinde hatalı bir yorum yapılmasına neden olabilir. Özetle, PD/DD oranının sanayi sektörlerinde ya da yüksek dönen varlıklar ile faaliyet gösteren finans sektöründe kullanılması daha doğrudur.
Sonuç olarak, geçmiş yıllara göre bilginin transferi kolaylaşmış, analiz araçları çeşitlenmiştir. Bu da geçmiş yıllara göre yatırım fırsatlarının daha hızlı farkedilmesine neden olmaktadır, bu nedenle defter değerinin altında işlem gören, yatırım fırsatı olarak görülebilecek işletme sayısı oldukça düşüktür diyebiliriz. Ek olarak, PD/DD oranının tek başına değerlendirilmesi ve buna göre karar verilmesi de doğru değildir. Bunlara rağmen PD/DD oranı genel kabul görmüş şirket değerleme yöntemleri arasındadır, PD/DD oranı düşük işletmeler yatırım fırsatı olarak incelenmeye değerdir.
PD/DD ve F/K oranı arasındaki ilişki:
Elimizdeki farklı bilgileri kullanarak yatırım kararı alırken ya da şirket karşılaştırmalarında kullanabileceğimiz yeni bilgiler elde etmek mümkündür; PD/DD oranı ile bir diğer önemli değerleme oranı olan F/K oranı arasında bir bağlantı bulunmaktadır. Fiyat kazanç oranı, hisse fiyatının hisse başı kara bölünmesi ile hesaplanır. PD/DD ve F/K oranı formülleri birleştirilirse aşağıdaki ilişki hesaplanır:
Piyasa değeri defter değeri oranı / Fiyat kazanç oranı = Kar / Özkaynak
Piyasa değeri defter değeri oranı / Fiyat kazanç oranı = Özkaynak karlılığı
Örneğin; bir işletmenin fiyat kazanç oranı 10, özsermaye karlılığı %25 ise bu işletmenin PD/DD oranı 2.5 olarak hesaplanabilir.
3-Örnek Hesaplama:
Piyasa Değeri Defter Değeri Oranı yani kısaca PD/DD oranı şirketin mevcut piyasa değeri ile bilançosunda yer alan defter değerinin oranlanmasıdır.
Şirket değerlemesinde Fiyat Kazanç oranından sonra önemli bir diğer orandır. Genel hatları itibarıyla PD/DD oranı 1’in altında ise ilgili şirkete ait hisse senedi ucuz kabul edilir. Ne kadar düşükse şirket hisse senetleri için o kadar olumludur. Şirketin bilançosuna göre ederinden daha ucuz bir fiyata alınıp satılıyor demektir.
Uzun vadeli yatırım yaparken düşük PD/DD oranına sahip şirketleri seçmek avantaj sağlayacaktır. (Düşük PD/DD oranlı şirketlere yatırım yapmak ile ilgili yazımı daha sonra ele alacağım)
Öncelikli olarak PD/DD değerinin nasıl hesaplandığını Borsa İstanbulda işlem gören bir şirket üzerinden gösterelim:
Piyasa değerinin nasıl hesaplanacağı daha önce belirtmiştik. Şirketin sermayesi ile Borsa istanbulda hisse senedi için oluşan fiyatının çarpılması suretiyle bulunur. Defter değeri ise şirketin bilançosunda yer alan özsermaye kalemlerinin toplamı ile bulunur.
Şimdi Borsa İstanbul hisse senetlerinden Trakya Cam (TRKCM) için PD/DD oranını hesaplayalım:
TRKCM Sermaye: 930.000.000
TRKCM Hisse senedi fiyatı : 2,76 TL
TRKCM Piyasa Değeri : 930.000.000 x 2,76 = 2.566.800.000 TL
TRKCM 2016 3. çeyrek bilançosunda yer alan özkaynak kaleminin toplamı ise bize TRKCM’nin defter değerini verir:
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 3.085.988.095
Ödenmiş Sermaye 930.000.000
Sermaye Düzeltme Farkları 5.576.528
Paylara İlişkin Primler (İskontolar) 22.703
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş
Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler) 462.792.350
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş
Diğer Kapsamlı Gelirler(Giderler) 131.457.341
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 137.116.142
Geçmiş Yıllar Karları veya Zararları 967.227.268
Net Dönem Karı veya Zararı 451.795.763
Görüldüğü üzere TRKCM’nin özsermayesi; ödenmiş sermaye, sermaye düzeltme farkları, paylara ilişkin Primler (iskontolar), Kar veya zararda yeniden sınıflandırmayan ve sınıflandırılan gelirler giderler, yedekler, geçmiş yıl karları ve net dönem kar/zararından oluşur ve 3.085.988.095 TL tutarındadır.
Piyasa Değeri 2.566.800.000 TL
TRKCM PD/DD Oranı = —————— = ————————- = 0,83
Defter Değeri 3.085.988.095 TL
Bu şekilde TRKCM’ye ait PD/DD oranı bulmuş olduk. 0.83 oran 1’in altındadır ve bu oran TRKCM için pozitif bir durumdur.
kaynak:borsazengini.com, eborsahaber.com, piyasarehberi.org
adminALIŞ İADELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI İadeler söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken konular ise, msugt hesap planı açıklamaları yanında finansal tablo ilkeleri ve muhasebe genel prensipleri (ilkelerini) çerçevesinde hareket edilerek işlemin…
adminMadde 54-Mal alımı ihalelerinde istenecek belgeler 54.1. İdareler tarafından mal alımı ihalelerinde yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler ve istenecek belgelere yönelik yapılacak düzenlemelerde, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 26 ncı ve 27…
