Mesleki Özen ve Titizlik Standardı:
“Denetimin yapılmasında ve denetim raporunun düzenlenmesinde mesleğin gerektirdiği dikkat gösterilmelidir”
ca- Genel Açıklamalar:
Bu standarda göre denetçi, denetimin her aşamasında gereken dikkat ve özeni göstermeli ve denetim standartlarına eksiksiz olarak uymalıdır. Gereken dikkat ve özen gösterilmeden yapılan bir denetim çalışmasının kaliteli olduğundan söz edilemez. Denetimin kaliteli olabilmesi için denetçinin denetim sürecinde her aşamada gereken dikkat ve özeni göstermesi gerekir. Gereken dikkat ve özen gösterilmemişse, denetçinin mesleki eğitiminin ve deneyiminin yeterli düzeyde olması ve denetimin bağımsız olarak yapılması, denetimin kaliteli olması için yeterli olmayacaktır.
Denetçi, denetim çalışmaları esnasında çalışma alanı ve raporlama standartlarında belirtilen esaslara eksiksiz olarak uymalıdır. Söz konusu standartlara eksiksiz uymak aynı zamanda mesleki özen ve titizliğin de bir ölçütüdür.
Gerekli özen ve titizlik gösterilmeden yapılan bir denetim çalışması güvenilirliğini yitireceği gibi denetçi de gereken özen ve titizliği göstermemekle meslek ahlakına aykırı davranmış olacaktır.
Mesleki özen ve titizlik standardına ilişkin olarak Avrupa Topluluğu’ nun 8. Yönergesinde ayrı bir düzenleme yapılmamıştır.
Avrupa Topluluğu’ nun 8. Yönergesi, genel standartlardan mesleki eğitim, denetim ve yeterlik standardı ile bağımsızlık standardını düzenlemiş olup, bunun dışında denetim çalışmalarını ilgilendiren çalışma alanı standartları ve raporlama standartları düzenleme konusu yapılmamıştır.
Mesleki özen ve titizlik standardına ilişkin olarak, 3568 sayılı Kanun çerçevesindeki mevzuatta ve SPK mevzuatında çeşitli açıklamalar yer almaktadır.
Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Hakkında Tebliğ’in 12’nci maddesinde, mesleki özen ve titizlik standardı şöyle açıklanmıştır:
Denetçiler denetimin planlanması, yürütülüp sonuçlandırılması ve denetim raporunun hazırlanması safhalarında gerekli mesleki özen ve titizliği göstermek zorundadırlar. Özen ve titizlik, dikkatli ve basiretli bir denetçinin aynı koşullar altında ayrıntılara vereceği önemi, göstereceği dikkat ve gayreti ifade eder.
Gerekli özen ve titizliğin asgari kıstası, denetim ilke ve kurallarına eksiksiz uyulmasıdır. Buna göre, bir denetçi denetim faaliyetini gerektiği şekilde planlamak, program yapmak, yeterli miktarda, uygun nitelikte ve güvenilir kanıt toplayarak inceleme yapmak, temiz ve düzenli çalışma kağıtları hazırlamak, mali tabloların gerçekliği ve doğruluğu hakkında dürüst ve doğru bir yargıya ulaşmak ve görüşünü, özen ve titizlikle düzenleyeceği denetim raporunda açıklamak zorundadır.