Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
“Denetimi planlamak ve yapılacak testlerin niteliğini, zamanını ve büyüklüğünü belirlemek için iç kontrol yapısı hakkında yeterli bilgi edinilmelidir.”
Bu standarda göre, denetçi denetim çalışmasını planlamak ve yapacağı çalışmaların niteliğini ve kapsamını belirlemek ve etkinliği artırmak için işletmenin iç kontrol sistemini incelemeli ve iç kontrol sistemi hakkında yeterli bilgi sahibi olmalıdır. İç kontrol sistemi incelenmeden ve yeterince anlaşılmadan yapılan denetim çalışması, genel kabul görmüş denetim standartlarına uyulmadan yapılmış sayılır. Bu nedenle, denetçiler denetledikleri işletmelerin iç kontrol sistemini tam olarak kavramalıdırlar.
İç kontrol sisteminin incelenmesinden iki amaç vardır. Birincisi, sistemin kendisine olan güveninin araştırılarak sistemin etkinliğinin saptanmasıdır. İkinci amacı, uygun bir denetim görüşüne ulaşmada uygulanacak denetim işlemlerinin kapsamı ve ayrıntı derecesini belirlemektir.[1] Denetim işlemlerinin kapsamı ve yapılacak testlerin niteliği hakkındaki kararlar büyük ölçüde işletmedeki iç kontrol sisteminin etkinliğine bağlıdır. Denetim çalışmalarının kapsamıyla iç kontrol sisteminin etkinliği arasında ters bir bağlantı vardır.[2] Etkin bir iç kontrol sistemi, denetimin kapsamının daraltılmasını sağlar. Denetimin daha etkin ve kısa sürede yapılmasını sağlar.
Bir işletmede iç kontrol sistemi etkin çalışıyorsa işlemler doğru muhasebeleştirilir. Doğru hesaplara kaydedilir ve doğru mali tablolar düzenlenir. Denetçi, iç kontrol sisteminin etkinliğini ve güvenilirliğini saptamışsa bu verilere güvenecek ve işletmedeki her işlemi tek tek kontrol etmek gereği duymayacaktır. Bu muhasebe verilerine ve mali tablolara güvenecektir.
Denetçi, iç kontrol sisteminin etkinliğini saptamak için çeşitli testler uygular. Böylece işletmenin mali tablolarının güvenilirlik derecesini ölçer. İç kontrol sisteminin etkin olmaması, denetim programının ve denetim çalışmalarının kapsamının genişletilmesine neden olacağı gibi mali tabloların hatalı olma riskini ve denetim riskini de artırır.
Denetlenen işletmenin muhasebesinin bilgisayarla tutuluyor olması iç kontrol sistemini etkiler. Bu durumda denetçi denetlediği işletmenin elektronik veri işleme sistemini gözden geçirmeli ve değerlendirmelidir. Denetçi sistemin temel kontrol özelliklerini tanıyabilmek ve değerlendirebilmek için tüm sistemi yeterli ölçüde anlamak zorundadır.[3]
Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Hakkında Tebliğ’in 28’nci maddesinde; İç kontrol sistemi, yönetim politikalarına uymak da dahil olmak üzere işlerin düzenli ve etkin yürütülmesi, varlıkların korunması, hata, hile ve usulsüzlüklerin önlenmesi ve belirlenmesi, muhasebe kayıtlarının doğru ve eksiksiz olması ve mali bilgilerin güvenilir olarak zamanında derlenmesi amacıyla işletmede uygulanan organizasyon planı ile bunlara ilişkin tüm yöntemleri kapsar, şekilde tanımlanmıştır.
Yine aynı maddede denetçinin, uygulayacağı denetim tekniklerinin türünü, uygulama zamanını ve kapsamını belirlemek amacıyla, müşterinin iç kontrol sisteminin etkin bir şekilde işleyip işlemediğini değerlendirmek zorunda olduğu belirtilmiştir.
TMUDESK tarafından hazırlanan denetim standartları taslağının 43’ncü ve 44’ncü maddeleri, iç kontrol siteminin incelenmesi ve değerlendirilmesine ilişkindir. 43’ncü maddede, iç kontrol sisteminin incelenmesi ve değerlendirilmesi gereği, iç kontrol sisteminin değerlendirilmesinin amaçları ve yararları açıklanmıştır. 44’ncü maddede ise iç kontrol sisteminin incelenmesi ve değerlendirilmesi için yapılması gerekli çalışmalar açıklanmıştır. Bunlar özetle şöyledir:
Bütün bu çalışmaların sonucuna göre iç kontrol sistemi değerlendirilir.
[1] Ersin Güredin, a.g.e., S.31
[2] Hasan Gürbüz, a.g.e., S.65
[3] Daha Geniş Bilgi İçin bkz. Selman Aziz Erden, a.g.m., S.12
adminBilanço ve Gelir Tablosu Nedir? BİLANÇO Bilânço işletmenin belli bir tarihteki mali durumunu yani varlık ve kaynak durumunu gösteren tablodur. Bilânço Özellikleri ve içeriği; 1- Bilânço, aktif ve pasif olarak…
adminBaşabaş Noktası Nedir? Başabaş Noktasının Hesaplanması İşletmelerin başabaş üretim düzeyinin hesaplanmasında grafik yöntem, matematiksel (cebirsel) yöntem ve deneme – yanılma yöntemi olmak üzere üç yöntem kullanılabilir. Grafik Yöntemi Doğrusal başabaş…
