AVANSLARIN VE İLGİLİ ÖDENEKLERİN MAHSUP DÖNEMİNE AKTARILMASI
VE MAHSUBUNUN YAPILMASI İŞLEMLERİ
Örneğin; tüketime yönelik mal ve malzeme alımları kaleminden verilen bir iş avansına
ait belgeler muhasebe birimine geldiği halde mali yıl sonuna kadar muhasebe birimince
incelenememişse avans mahsup dönemine aktarılacaktır.
—————————————- / —————————————-
165.1.1.3.2 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabı
160.1.3.2 İş Avans ve Kredileri Hesabı
—————————————- / —————————————-
Avansın mahsup dönemine aktarılmasından sonra, bu avansın verilmesi sırasında
bloke edilmiş olan, bu avansa ait ödeneklerde yine muhasebe kaydıyla mahsup dönemine
aşağıdaki gibi aktarılacaktır.1
—————————————- / —————————————-
906.3.2 Mahsup Dönemine Aktarılan Kull. Ödenekler Hs.
903.3.2 Kullanılacak Ödenekler Hesabı
—————————————- / —————————————-
904.3.2 Ödenekler Hesabı
907 Mahsup Dönemine Aktarılan Ödenekler Hesabı
—————————————- / —————————————-
Mahsup dönemi içinde muhasebe biriminin incelemeyi bitirip avansın mahsubunu
yapması ile birlikte aşağıdaki kayıt yapılacaktır.
—————————————- / —————————————-
150.1.1 İlk Madde ve Malzeme Hesabı
165.1.1.3.2 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabı
—————————————- / —————————————-
834.3.2.1.1 Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı
835 Gider Yansıtma Hesabı
—————————————- / —————————————-
şeklinde kayıt yapacaktır.2
Burada dikkat edilmesi gereken birden fazla konu vardır.
1. Husus; “834-Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı” ile ilgilidir. 834 nolu hesap bir
bütçe gideri hesabıdır. Ancak, kayda alındığı mali yılın değil geçen mali yılın bütçe
giderlerinin kaydedildiği özel bir hesaptır. Bu hesaba kaydedilen tutarlar bütçe uygulaması
açısından geçen yılın gideri olarak değerlendirilmekte ve geçen yıla ait kesin hesaba ilave
edilmektedir. Yani kesin hesapta 3.2 ekonomik kodunda yer alan tutar, hem “830- Bütçe
Giderleri Hesabı”nda yer alan tutarları, hem de “834-Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı”nda
yer alan tutarları göstermelidir.
2. Husus; örneğimizde kullanılan hesapların ayrıntı kodları ile ilgilidir.
1 Belediyelerde bu kayıt 906 nolu hesaba borç 900 nolu hesaba alacak ve 901 nolu hesaba borç 907 nolu hesaba
alacak şeklindedir.
Avans hesaplarının 2. 3. ve 4. düzey ayrıntı kodları (160 ve 165 numaralı hesapların
3.2 kodu) avansın verildiği ve ödenek blokesinin yapılacağı ayrıntı kodlarını göstermektedir
ve bütçe gideri hesapları ile ödenek hesaplarının 1. ve 2. düzey ayrıntı kodları ile eşittir. (830,
834, 900, 903, 904, 906 nolu hesapların 3.2 ayrıntı kodu)
3. Husus; dikkat edilmesi gereken 3. husus “834-Geçen Yıl Bütçe Mahsupları
Hesabı”na yazılan tutarın yansıdığı varlık hesabıdır. Burada yapılan bütçe gideri aynı
zamanda bir gider olmadığı bir varlık alımı olduğu için yansıma “630-Giderler Hesabı”na değil
bir varlık hesabı olan “150- İlk Madde ve Malzemeler Hesabı”na olmuştur.
Bu hatırlatmalardan sonra örneğimize kaldığımız yerden devam edecek olursak;
—————————————- / —————————————-
907 Mahsup Dönemine Aktarılan Ödenekler Hesabı
906.3.2 Mahsup Dönemine Aktarılan Kull. Ödenekler Hs.
—————————————- / —————————————-
şeklinde yapılan kayıt ile, aktarılan ödenekler kapatılacaktır.
Mahsup dönemini izleyen ilk işgününde ise,
—————————————- / —————————————-
835 Gider Yansıtma Hesabı
834.3.2.1.1 Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı
—————————————- / —————————————-
kaydı yapılarak “834-Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı” da kapatılacaktır.
Ön ödeme hesaplarından 160- İş Avans ve Krediler Hesabında kayıtlı tutarlar ile 161-
Personel Avansları Hesabında kayıtlı tutarlardan, muhasebe birimlerine verilen mahsup
belgelerinin incelenmesi yıl sonuna kadar tamamlanamayanlar ya da malın teslim alındığı,
hizmetin gördürüldüğü veya işin yaptırıldığı, ancak belgelerin mahsup döneminde verileceği,
ilgili idare tarafından mali yılın sonuna kadar muhasebe birimine yazılı olarak bildirilenler
mahsup dönemine aktarılmakta ve mahsup işlemleri mahsup dönemi içinde yapılmaktadır.
Bu nedenle 165- Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabı mali yılın
sonunda açılmakta ve en geç mahsup dönemi sonunda kapatılmaktadır. Herhangi bir
muhasebe biriminde mahsup döneminden sonra 165, 834, 906 ve 907 nolu hesapların
bakiye vermesi mümkün değildir. Bu hesapların mahsup dönemi sonrasında bakiye vermesi
ciddi bir hatadır.