Anonim ve limited şirketlerde kanuni yedek akçe nasıl ayrılmalı?
Anonim ve limited şirketlerde kanuni yedek akçe ayrımı
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre anonim ve limited şirketlerde olağan genel kurul toplantısının her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılması gerekmektedir. Bu nedenle, hesap dönemi takvim yılı olan anonim ile limited şirketlerde olağan genel kurul toplantılarının hesap dönemini izleyen yılın en geç mart ayı sonuna kadar, özel hesap dönemi olan şirketlerde ise hesap döneminin bittiği günü izleyen ilk üç ay içinde yapılması zorunludur.
Aksine davranış, kanuna aykırılık teşkil eder ve tespiti halinde şirketin feshinin talep edilmesini de içeren birtakım olumsuz sonuçlara sebebiyet verebilir. Bunun yanında, genel kurul toplantılarını süresinde yapmayarak kanuna aykırı davranan şirketlerin, bunu gerekçe gösterip kanuni yedek akçelerini de ayırmamaları TTK’nın diğer bir emredici hükmünün ihlali anlamına gelir. Bu da şirket yöneticilerinin sorumluluğunu doğurabilir ve yasaya aykırı olarak alınan genel kurul kararlarının iptaline yahut geçersizliğine sebebiyet verebilir.
Bu nedenle, şartlar oluştuğu, yani yıllık kâr elde edildiği ve kanuni tavan aşılmadığı takdirde, genel kurul yapılmamış olsa dahi, anonim ve limited şirketlerin I. tertip kanuni yedek akçe ayırmaları gerekir. II. Tertip kanuni yedek akçe ayrımı için ise, şirketin yıllık kâr elde edip bu kârdan I. tertip KYA ayrımının (kanuni tavan aşılmadı ise) yapılmış olması ve genel kurulun I. tertip KYA ayrımından sonra kalan yıllık kârdan yüzden 5’i aşan oranda pay sahipleri ile kârdan pay alacak diğer kişilere kâr payı ödenmesini kararlaştırması şartları aranacaktır. Bu manada, ikinci ayrım, ancak genel kurulun toplanması ve yüzde 5’i aşan oranda kâr dağıtımına karar vermesi durumunda yerine getirilecektir. Genel kanuni yedek akçenin bir diğer kaynağını oluşturan emisyon primi ve ıskat kazançları da, I. tertip KYA gibi, olağan genel kurul toplantısı yapılmasa dahi, genel kanuni yedek akçelere ilave edilir. Bu nedenle, anonim şirketlerde yönetim kurulunun, limited şirket ise müdürlerin genel kanuni yedek akçe ile olağan genel kurul toplantıları arasındaki ilişkiye vakıf olmaları ve sonradan olumsuz bir durumla karşılaşmamak için kanuni yedek akçelerini kanuna uygun bir şekilde ayırmaları gerekir.
Soner ALTAŞ
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi