BELEDİYE DIŞI İŞÇİ İSTİHDAMI

BELEDİYE DIŞI İŞÇİ İSTİHDAMI

1980’li yıllardan bu yana uygulanan özelleştirme politikası, geleneksel idari usulleri içerik ve amaç değişimine uğratmıştır. İhale mekanizması bir özelleştirme aracına dönüştürülmüş, bu araç ile kamu hizmetlerinin özel sektöre devri gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Belediyeler inşaat, temizlik ve çöp toplama, mezbaha, ulaşım, park ve bahçe düzenleme, ekmek üretimi, su bedellerinin ve vergilerin toplanması, mezarlık v.b. geçici ya da sürekli olarak üstlendikleri işleri sözleşme yoluyla taşeronmüteahhit kullanarak ya da şirket ler kurarak gerçekleştirmeye teşvik edilmişlerdir. Bu uygulamalara sık başvuran belediyeler, saçaklarında irili ufaklı şirket ve taşeron kurumların yer aldığı bir tür “holding merkezi” görünümündedir.

Belediye bünyesinde yürütülen hizmet alanıyla birlikte istihdam da daralmakta, buna karşılık istihdam, şirket ve taşeron kuruluşlarda genişlemektedir. Şirket ve taşeronlara devredilen işler, başlıca belediye hizmetleridir; belediye hizmeti yerel nitelikteki kamu hizmetlerindendir. Hizmetin piyasa kurallarına göre çalışan örgütler eliyle verilmesi yalnızca hizmetten yararlanan yurttaşlar açısından değil, aynı zamanda yönetim örgütlenmesi ve işgücü açısından da farklı sonuçlar doğurur. Belediye, her durumda, hizmetlerin eşitlikçi ve nitelikli bir şekilde sürdürülmesinden; bunun için gerekli örgütlenme ve istihdam koşullarının sağlanmasından sorumludur. Bu nedenle şirket ve taşeron saçakları, belediyenin tamamlayıcı parçasını oluşturmaktadır.

Hizmetlerin devri, işgücü üzerinde doğrudan etkiler yaratmaktadır. Bunlardan ikisi ön plana çıkmaktadır: (1)Belediye işçileri sendika ve toplu iş sözleşmesi hakkından yararlanırken, şirket ve taşeron işçileri bu anayasal ve yasal haklarından yararlanamamaktadır.Dolayısıyla bu kesime devredilen işçiler ücret düzeyi, iş güvencesi ve sosyal haklar bakımından gerilemektedirler. (2) Şirket ya da taşerona devredilen işlerin hangi işkoluna gireceği konusu kendi başına bir soruna dönüşmektedir. Yargı kararlarının genel eğilimi, işkolunu, yapılan işin niteliğine göre belirleme yönündedir. Belediyelerin hizmet alanı çeşitlilik gösterdiğinden, kuramsal olarak belediyeler 28 işkolunda 28 ayrı sendika ile toplu sözleşme yapmak gibi bir durum ile karşı karşıya kalmaktadırlar.

Şirketleşme

Belediyelerin, görevlerini şirket kurarak bunlar eliyle yürütmesi, bir tür dahili taşeronluk uygulamasıdır. Şirket karar organları belediye meclisi üyelerinden oluşmakta, karar süreci belediye yönetiminin tekelinde bulunmakta; ancak şirket belediye karşısında bir özel hukuk tüzelkişisi olarak belediye ihalelerinde yarışan ve ihale alan unsur rolü oynamaktadır.

Belediye şirketleri, Türk Ticaret Kanunu’na göre çalışan özel hukuk tüzelkişileridir. Bu yapıları nedeniyle piyasa mekanizması kurallarına göre çalışmakta, kamu kesiminin yönetsel denetim alanı dışında kalmaktadırlar. Bu şirketler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca denetlenebilirler. Ancak bakanlık böyle bir denetim yapmamaktadır.

Elde edilebilen bilgilerin birebir kesinlikte olduğu söylenemez. Bununla birlikte, İçişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı kayıtları ile anket uygulamasından sağlanan bilgiler ışığında, ülke genelinde belediyelerin %14’ünün şirket / vakıf kurucusu ya da ortağı olduğu saptanabilmiştir. 1998 yılı ortalarında 408 belediye, 480 şirket ve 32 vakıf olmak üzere 512 kuruluş ile kamu mekanizmalarının dışına taşmış durumdadır. Bu sayılar üzerinde yapılan inceleme, şirketleşmenin tüm ülke yüzeyine yayıldığını göstermiştir.

Belediyelerde Şirketleşmenin Bölgesel Dağılımı
Şirketleşen Belediye Toplam Belediye
Bölgeler Sayısı % Sayısı
Marmara 77 19,8 389
Ege 79 15,5 510
Akdeniz 56 13,8 407
İç Anadolu 82 13,3 620
Karadeniz 70 14,8 474
Doğu Anadolu 30 11,4 263
Güneydoğu Anadolu 14 8,0 174
Toplam 408 14,4 2837

Büyükşehir belediyelerinin tümünde şirket kuruluşu vardır. İl merkezi belediyelerin %70’i en az bir şirket sahibi ya da ortağıdır. İlçe merkezi belediyeler arasında şirketleşen belediye oranı %22’ye düşmekte, kasaba belediyeleri arasında ise %7 düzeyinde gerçekleşmektedir.

Şirket ve vakıf gibi kuruluşların saptanması oldukça uzun zaman almış, bu şirketlerde istihdamın özellikleri üzerine ülke genelinde çalışma yapmak mümkün olmamıştır. Ancak, şirketlerde istihdam koşulları araştırılmış, konu sendikalara uygulanan bir anket ile örneklendirilmeye çalışılmıştır. Şirketleşmenin işgücü üzerinde yarattığı etkiler, aşağıda (3) numaralı başlıkta aktarılmaktadır.

kaynak:yerelnet.tr

Related Posts

2019 Mesken Kira Gelirlerinde İstisna Tutarı Ne Kadar?

Kira geliri elde eden şahıslar, elde ettikleri gayrimenkul sermaye iradından aşağıda belirtilen tutarı indirdikten sonra kalan tutar üzerinden gelir vergisi hesaplamaları gerekmektedir…. 2019 Yılı Gayrimenkul Sermaye Geliri istisna tutarı aşağıda…

KDV Oranları I ve II Sayılı Tablo

GÜNCEL KDV ORANLARI 01/12/2013 tarih ve 2013/5595 Sayılı BKK için tıklayınız. (2007/13033 SAYILI KDV ORANLARINA İLİŞKİN GENEL KARARNAME İLE BU KARARNAMEDE 2008/13234, 2008/13426, 2008/13902, 2008/14092, 2009/14802, 2009/14812, 2011/1673, 2011/2466, 2011/2604,…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kaçırdığın Haberler

2019 Mesken Kira Gelirlerinde İstisna Tutarı Ne Kadar?

  • By admin
  • Kasım 23, 2024
  • 11 views
2019 Mesken Kira Gelirlerinde İstisna Tutarı Ne Kadar?

KDV Oranları I ve II Sayılı Tablo

  • By admin
  • Kasım 23, 2024
  • 18 views
KDV Oranları I ve II Sayılı Tablo

Pay defteri ne işe yarar!

  • By admin
  • Kasım 23, 2024
  • 8 views
Pay defteri ne işe yarar!

Çocuklar Kaç Yaşına Kadar Anneyle Uyumalı

  • By admin
  • Kasım 23, 2024
  • 13 views
Çocuklar Kaç Yaşına Kadar Anneyle Uyumalı

Cin mi Viski mi?

  • By admin
  • Kasım 23, 2024
  • 19 views
Cin mi Viski mi?

LPG’li Araç Muayenesi İçin Gerekli Belgeler

  • By admin
  • Kasım 23, 2024
  • 11 views
LPG’li Araç Muayenesi İçin Gerekli Belgeler