TAŞINMAZLAR ÜZERİNDE İRTİFAK HAKKI TESİSİ
Örnek 4: Hazineye ait kayıtlı değeri 6.000.000 TL olan arsa üzerinde 15/12/2014 tarihinde otel yapımı için (A) şahsı lehine yıllık 10.000 TL bedel ile 20 yıllığına irtifak hakkı tesis edilmiştir. İrtifak hakkı 01/01/2015 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. Her yıla ait irtifak hakkı bedeli takip eden yılın Ocak ayı içinde tahsil edilecektir.
1- 15/12/2014 tarihinde, yapılan irtifak hakkı tesisi işlemine ilişkin belgenin bir nüshası muhasebe birimine verilmiştir.
İrtifak hakkı tesis edilen taşınmaz kayıtlı değeri üzerinden nazım hesaba alınmıştır.
| 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 02.01 – Arazi ve Arsalar 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 6.000.000,00 | 6.000.000,00 |
İrtifak hakkı gelirleri tahsil edileceği vadeye göre 993- Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesaplarına kaydedilmiştir.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 02.01.03- N+2 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.04 – N+3 ve Sonraki Yıllarda Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (190.000) 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 200.000,00 | 200.000,00 |
2 – 31/12/2014 tarihinde nazım hesapta izlenen irtifak hakkı gelirlerinin dönem sonu yardımcı hesaplar arası aktarma işlemi yapılacaktır.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 02.01.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 02.01.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.04 – N+3 ve Sonraki Yıllarda Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) | 20.000,00 | 20.000,00 |
3- 31/12/2015 tarihinde (2015 yılına ilişkin) bir yıllık irtifak hakkı geliri tahakkuk ettirilerek muhasebe kayıtlarına alınmıştır.
| 120 – Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.03.02 – İrtifak Hakkı Gelirleri 600 – Gelirler Hs. 03.06.03.02 – İrtifak Hakkı Gelirleri | 10.000,00 | 10.000,00 |
4- 31/12/2015 tarihinde nazım hesapta izlenen irtifak hakkı gelirlerinin dönem sonu yardımcı hesaplar arası aktarma işlemi yapılacaktır.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 02.01.01 – N Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 02.01.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) 02.01.04 – N+3 ve Sonraki Yıllarda Tahsil Edilecek İrtifak Hakkı Gelirleri (10.000) | 30.000,00 | 30.000,00 |
5- 31/01/2016 tarihinde, irtifak hakkı tesisine ilişkin bir yıllık gelir banka aracılığıyla tahsil edilmiştir.
| 102 – Banka Hs. 120 – Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.03.02 – İrtifak Hakkı Gelirleri | 10.000,00 | 10.000,00 | |
| 805 – Gelir Yansıtma Hs. 800 – Bütçe Gelirleri Hs. 03.06.03.02 – İrtifak Hakkı Gelirleri | 10.000,00 | 10.000,00 | |
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 02.01.01 – N Yılına Ait İrtifak Hakkı Gelirleri | 10.000,00 | 10.000,00 | |
6- Sözleşme devamı süresince bu örneğin 3, 4 ve 5 inci maddelerindeki işlemler her yıl ilgili tarihlerde tekrar yapılacaktır.
7- İrtifak hakkı tesisinin sona ermesi nedeniyle nazım hesaplar kapatılmıştır.
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 02.01 – Arazi ve Arsalar | 6.000.000,00 | 6.000.000,00 |
