Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Mülhak ve Esnaf Vakıfları Nedir?
| Mülhak ve Esnaf Vakıfları |
| MÜLHAK VAKIF SORGULAMA
Sosyal hayatımızda önemli bir yer tutan vakıflar, İslamiyet’in kabulü ile daha da gelişmiş, Osmanlı İmparatorluğu zamanında, bugün modern devletimizin üstlendiği pek çok görevi başarı ile yerine getirmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu müteakip Medeni Kanun’un kabulüyle birlikte, vakıflar; Medeni Kanunu’ndan önce ve sonra kurulan vakıflar olarak ikiye ayrılmıştır. Mülhak vakıflar da Medeni Kanunu’ndan önce kurulan vakıflardandır.
5737 sayılı Vakıflar Kanununa göre, mülga 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi’nin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilmiş vakıflara mülhak vakıflar denilir.
Mülhak vakıflar, Anayasaya aykırılık teşkil etmeyen vakfiye şartlarına göre Meclis tarafından atanacak yöneticiler eliyle yönetilir ve temsil edilir. Vakıf yöneticileri kendilerine yardımcı tayin edebilirler. Mülhak vakıf yöneticilerinde aranacak şartlar ile yardımcılarının nitelikleri Vakıflar Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Vakfiyedeki şartları taşımamaları nedeniyle kendilerine yöneticilik verilemeyenler bu şartları elde edinceye, küçükler ile kısıtlılar fiil ehliyetlerini kazanıncaya ve boş kalan yöneticilik yenisine verilinceye kadar, vakıf işleri, Genel Müdürlükçe temsilen yürütülür, temsilen yönetilen vakıfların yıllık safi gelirinin %20’si Yönetim ve Temsil masrafı olarak Genel Müdürlük bütçesine irat kaydedilir. Ayrıca, tevliyet ücreti kesilmez.
Mahkeme kararı ile galle fazlası almaya hak kazanan vakıf evlatları, mahkeme kararının kesinleşmesinden sonra ilk derece mahkeme kararı tarihi itibari ile hisselerine düşen miktar, ilgili yıla ait kesin hesabın tasdikinden sonra 15 gün içerisinde kendilerine ödenir.
5737 sayılı Vakıflar Kanununda, vakıf yöneticisi olamayacaklar tanımlanmış olup, bu suçların birinden mahkum olanlar vakıf yöneticisi olmaz, seçildikten sonra bu suçlardan mahkum olanların yöneticiliği sona erer.
Vakıf yöneticileri vakfın amacına ve yürürlükteki mevzuata uymak zorundadır. Uymayan vakıf yöneticileri hakkında, Denetim Makamınca getirilen, görevden alınması teklifi, Vakıflar Meclisince görüşülerek, alınan karara göre mahkemeye başvurulur. Mahkeme kararı ile görevinden alınan vakıf yöneticileri Meclis üyesi olamaz.
Genel Müdürlükçe yapılan tebligata rağmen kanun uyarınca istenen beyanname bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen, gerçeğe aykırı beyanda bulunan vakıf yöneticisine her bir eylem için idari para cezası uygulanır.
On yıl süreyle yönetici atanamayan mülhak vakıflar, mahkeme kararıyla Genel Müdürlükçe yönetilir ve temsil edilirler, bu vakıflara mazbut vakıflar denir. Mazbut vakıflar arasına alınan vakıflara bir daha yönetici seçimi ve ataması yapılamaz. Ancak ilgililerin vakfiye şartlarına göre intifa hakları saklıdır.
Mülhak vakıflara, başlangıçta özgülenen mal ve haklar, vakıf yönetiminin başvurusu üzerine, haklı kılan sebepler varsa, Vakıflar Meclisi kararına istinaden mahkeme kararı ile sonradan iktisap ettikleri mal ve hakları ise bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yöneticisinin teklifi üzerine Vakıflar Meclisi kararı ile daha yararlı olanları ile değiştirilebilir veya paraya çevrilebilir.
Mülhak vakıflara ait akar taşınmazların satış ve taviz bedelleri ve yıllık safi gelirinden %15 oranında kesilen ihtiyat akçesi ile satın alınacak gayrimenkuller, trampa ile edinilecek veya yeniden yaptırılacak taşınmazlar, vakıfları adına tapuya tescil ettirilerek kayıtlara işlenir.
Vakıflar adına kayıtlı taşınır ve taşınmaz vakıf kültür varlıklarının; bakım, onarım ve restore edilmesi, yaşatılması, çevre düzenlemesi ve kamulaştırılması dahil Genel Müdürlüğün kontrolünde gerçek ve tüzel kişilerin kendileri tarafından yapılacak harcamalar, bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahından düşülür.
Kuruluşunda veya kurulduktan sonra vakıflara bağışlanan taşınır ve taşınmaz mallar Veraset ve İntikal Vergisinden istisnadır.
Mülhak vakıflara ait hayrat olarak kullanılması mümkün olmayan taşınmazlar; vakıf yöneticisi veya temsilen yönetilen mülhak vakıflarda Bölge Müdürlüğünün talebi üzerine Meclis kararı ile gayece aynı veya en yakın başka bir hayrata dönüştürülebilir, akara devredilebilir veya paraya çevrilebilir. Bu paralar aynı surette diğer bir hayrata tahsis olunur. Aynı vakıf içerisindeki dönüştürme veya devirlerde bedel ödenmez.
Mülhak vakfa ait hayrat taşınmazın tahsisi Vakıflar Meclisi karar ile yapılır.
Tahsis edilen taşınmaz; ticari bir faaliyette kullanılamaz, tahsise aykırı kullanımın tespiti halinde Genel Müdürlüğün talebi üzerine taşınmaz, bulunduğu yerin mülki amirliğince tahliye edilir.
Vakıfların hayrat taşınmazları haczedilemez, rehnedilemez, bu taşınmazlarda mülkiyet ve irtifak hakkı için kazandırıcı zaman aşımı işlemez.
Mülhak vakıflarda vakıf yönetimine açılan mülkiyet ve intifa hakkı iddiasına ait davalarda, vakıf yönetimi ile Genel Müdürlük birlikte hasım gösterilir.
Mülhak vakıfların, vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine fiilen veya hukuken imkân kalmaması halinde; vakfedenin iradesine aykırı olmamak kaydıyla vakıf yöneticilerinin teklifi üzerine bu şartları değiştirmeye; hayır şartlarındaki parasal değerleri güncel vakıf gelirlerine uyarlamaya Vakıflar Meclisi yetkilidir.
Gelir Uyarlama cetvellerinde yer alan:
Belirli Giderler: Vakfiyede yapılması şart edilmiş hizmetlerdir (vakfiyede tahsisatı belirtilen giderler).
Belirsiz Giderler: Vakfiyede tahsisatı yazılı olmayan şartlar ile ödenmesi yasalara göre belirlenen ve vakfın yaşaması, imar ve ihyası için yapılan zorunlu masraflardır ( Kurban, helva, yemek, ihtiyat akçesi, tamir, sigorta, aydınlatma, ısıtma, telefon, vergi, mahkeme masrafı, icra, vb.). Mülhak vakıfların yıllık kesin hesaplarının Vakıflar Genel Müdürlüğünce incelenerek tasdik edilmesi gerekmektedir.
Mülhak vakıflar, diğer vakıflar gibi Vakıflar Genel Müdürlüğünün denetimine tâbidir.
|
adminKatma Bütçeler: Türkiye’de katma bütçe uygulaması genel muhasebe kanununda bütçenin genellik ilkesinin bir istinası olarak yer almıştır. Yasa katma bütçeleri , giderleri özel gelirleri ile karşılanan ve genel bütçe dışında …
adminBilanço ve Gelir Tablosu Nedir? BİLANÇO Bilânço işletmenin belli bir tarihteki mali durumunu yani varlık ve kaynak durumunu gösteren tablodur. Bilânço Özellikleri ve içeriği; 1- Bilânço, aktif ve pasif olarak…
