Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Dış Ticaret Politikası
Macaristan’ın dış ticaret mevzuatı, 2004 yılında AB’ye girişi ile AB mevzuatına uyumlu hale getirilmiş ve 110/2004 (IV,28) sayılı Hükümet kararında düzenlenmiştir. AB üyeliği ile birlikte Macaristan’da dış ticaret “Avrupa Ekonomik Alanı ile Ticaret” ve “Avrupa Ekonomik Alanı Dışı Ticaret” olarak ikiye ayrılmıştır.
AB’ye tam üye olan Macaristan’ın, Ortak Ticaret politikası kapsamında, kendisinin ayrı ticaret politikası önlemi soruşturması yürütme yetkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle, AB tarafından uygulamaya konulan tüm ticaret politikası önlemleri (anti-damping vergisi, telefi edici vergi, kota vb.) Macaristan tarafından da aynen uygulanmaktadır. AB tarafından, aralarında ülkemiz menşeli ürünlere karşı da uygulanan ticaret politikası önlemlerine ise, AB’nin bu amaçla oluşturduğu ve aşağıda adresleri verilen web sayfalarından ulaşılabilir.
Anti-Damping Önlemleri
http://europa.eu.int/comm/trade/issues/respectrules/anti_dumping/stats.htm
Telafi Edici Vergiler
http://ec.europa.eu/trade/issues/respectrules/anti_subsidy/index_en.htm
Kota ve Gözetim Uygulamaları
http://ec.europa.eu/trade/issues/respectrules/safeguard/index_en.htm
İthalat Lisansları
Macaristan’a ithalatta ürünlerin %95’i için ithalat lisansı uygulaması kaldırılmasına rağmen, DTÖ üyesi olmayan ya da Çin gibi bazı ülkelerden ithal edilen tekstil, giyim, ayakkabı gibi bir takım ürünlerde ithalat lisansı aranmaktadır. Ayrıca silah ve mühimmat, askeri malzemeler, sağlığa zararlı maddeler, biyolojik silah yapımında kullanılan maddeler, ilaçlar, banknot yapımında kullanılan özel kağıt çeşitleri, nükleer ürünler ve uranyum cevheri gibi ürünlerin ithalatında çeşitli lisans ve ön izin uygulamaları mevcuttur. Balık ve balık konservesi, pestisit, kıymetli metaller, kullanılmış ya da yeniden üretime tabi tutulmuş araba lastikleri ve bazı yeniden kullanılabilir atıklar için de çeşitli kısıtlamalar mevcuttur.
Dış ticaret mevzuatı uyarınca, ithalatında ya da ihracatında Macaristan Ekonomi ve Ulaştırma Bakanlığı Ticaret Lisansları Ofisi’nden (http://www.mkeh.gov.hu/) ya da Macaristan Tarım Bakanlığı’ndan “Lisans” alınmasını gerektiren ürünler şöyledir:
– Bazı tarım ürünleri
– Silahlar, ilaçlar ve radyoaktif maddeler. İlaçlar için ayrıca ilgili otoriteden de ön izin alınması gerekmektedir.
– Geri dönüşümlü eşya ticareti, zararlı atıkları ticareti, bazı hayvan ve bitki türlerinin ticareti, savunma teknolojileri.
Ayrıca uluslararası anlaşmalar ile ticaretine sınırlamalar getirilmiş ürünler için de:
– İthalat ya da ihracatları lisansa tabi kılınmakta, ya da
– Belirsiz bir zaman için bu ürünlerin ticareti askıya alınmakta ya da yasaklanmaktadır.
Tarım ürünleri Ticareti AB’nin Ortak Tarım Politikası çerçevesinde yürütülmektedir. Uyuşturucular, kimyasallar, atıklar ve nükleer maddeler ile ilgili diğer düzenlemeler, ilgili Bakanlıklar tarafından yürütülmektedir.
Bunların yanı sıra, hayvan ve bitki sağlığı, kimyasal maddelerin ithalatı, teknik standartlar, paketleme ve etiketleme gibi konularda da aynı şekilde AB mevzuatı aynen uygulanmakta olup, söz konusu alanlarda AB mevzuatını uygulamakla yükümlü ve yetkili Macar makamlarının listesi ise aşağıda gösterilmektedir. Öte yandan, bu konulardaki AB mevzuatı, madde bazında http://export-help.cec.eu.int/ adresinde yer alan web sayfasından temin edilebilmektedir.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
1 Mayıs 2004 tarihi itibariyle AB’ye tam üye olan Macaristan, AB’ye üye diğer ülkeler gibi Avrupa Birliği’nin Ortak Ticaret Politikası’nın bir parçası olarak Ortak Gümrük Tarifesini (OGT) uygulamaktadır. OGT, halen 2658/87 sayılı Konsey Yönetmeliği çerçevesinde uygulanmakta, tarifeleri gösterir liste ise her yıl yenilenmektedir. Macaristan’ın AB’ne girişinden sonra ortalama gümrük vergisi oranlarında azalma olmuş ve ortalama gümrük vergileri %3.5 ile %8.9 arasında değişmektedir.
Avrupa Birliği’nde yürürlükte bulunan gümrük vergilerine, internet aracılığıyla http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/en/tarhome.htm adresinden yer alan TARIC web sayfasından ulaşmak mümkün bulunmaktadır. Söz konusu web sayfasında, madde tanımı veya Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) bazında arama yapılmasına olanak tanınmakta, ayrıca söz konusu ürüne ilişkin başka kısıtlamalar varsa onlar da ayrıca gösterilmektedir.
Türkiye-Macaristan dış ticaretinde, tamamiyle AB-Türkiye Gümrük Birliği anlaşması uygulanmaktadır. Bu nedenle Türk sanayi ürünlerinin Macaristan’a ithalatından gümrük vergisi alınmamakta ve Türk mallarının ithalatında ATR belgesi gerekmektedir.
Katma Değer Vergisi (KDV): 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere genel KDV oranı % 27’ye çıkarılmıştır. Ayrıca, “süt, süt ürünleri, ekmek” gibi bazı temel gıda ürünlerinde uygulanan KDV oranı değişmemiştir. İndirimli oran, insan kullanımına yönelik ezcacılık ürünleri, engelliler için tıbbi cihazlar, tıbbi amaçlarla kullanılan diet maddeleri, insan sütü ikameleri, tıbbi amaçlı oksijen, kitap, günlük gazete ve dergilerde geçerli olup, ihracatta, bazı sağlık hizmetlerinde, bir takım ilaçlarda, eğitimde, okul kitaplarında, ise KDV uygulanmamaktadır.
Kurumlar Vergisi: 2003 yılı sonuna kadar %18 olan kurumlar vergisi, 2004 yılı itibariyle %16’ya indirilmiştir. Ayrıca, en az bir kişi istihdam eden ve istihdam ettiği işgücüne asgari ücretin en az 1.5 katı ücret ödeyen firmalar, vergiye tabi gelirlerinin 50 milyon forinte kadar olan kısmı için %10 kurumlar vergisi ödemek için başvuruda bulunma hakkına sahiptir. 1 Ocak 2008 tarihi itibariyle, bu firmaların ilk 5 milyon forintlik vergi matrahına uygulanan % 10’luk indirimli vergi oranı için üst limit 50 milyon forinte çıkarılmıştır. Ancak firmanın bu indirimden yararlanabilmesi için, ilk 50 milyon forintlik kısımdaki 6 puanlık farkı, yeni işçi istihdam etme, borçlarını ödeme, özürlü istihdam etme gibi alanlarda harcaması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu uygulama KOBİ netiliğinde firmalara yönelik olarak çıkarılmış bir kolaylıktır. Buna ek olarak firmalar % 4 oranında “dayanışma vergisi” ödemek durumundadırlar ve bu verginin matrahı hiç bir indirime gidilmeden önceki vergi öncesi karı da içermekte olup, bu matrahtan sadece Ar-Ge harcamaları düşülebilmektedir.
Bireysel Gelir Vergisi: 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere, alt gelir grubu için uygulanan gelir vergisi oranı %18 olarak tutulmuş ancak bu oran için uygulanan 1.7 milyon HUF’luk gelir limiti 1.9 milyon HUF’a çıkarılmıştır. Bu miktarın üzerinde yıllık gelire sahip olan bireyler için uygulanan vergi oranı ise %36 olarak kalmıştır. Ayrıca, bireyler, elde ettikleri sermaye ve diğer yatırım gelirinden %20 oranında vergi ödemek zorundadırlar. Buna ek olarak, aynen şirketler gibi, yıllık geliri 7.4 milyon forinti aşan bireyler (Bu üst limit daha ince 6 milyon forint iken 2009 yılı başı itibariyle 7.4 milyon forinte yükseltilmiştir.) % 4 oranında “dayanışma vergisi-solidarty tax” ödemek zorundadır.
Özel Tüketim Vergisi: Macaristan tarafından, alkol ve alkollü içecekler, tütün ürünleri ve bazı yakıt ürünlerinde değişen oranlarda özel tüketim vergisi uygulanmakta olup, söz konusu vergi oranlarına “http://exporthelp.europa.eu/” adresinde yer alan web sayfasından ulaşılabilmektedir. Öte yandan, 11 Mayıs 2009 tarihinde yapılan değişiklikle, yine 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere söz konusu vergilerde %5 ile %7 oranlarında artışa gidilmiştir. (Macar yasalarına göre, içeriğinde en az %1.2 oranında alkol bulunan içecekler “alkollü içecek” kabul edilmektedir.)
Emlak Alım-Satım Vergisi: Genel olarak emlak alım satımında uygulanan bu vergi %10’dur. Alıcı tarafından ödenen bu vergi, arazi alım satımı hariç olmak üzere, KDV oranı da ilave edilmiş mülkün değeri üzerinden alınmaktadır. Apartman dairesi ve evler için ise, 4 milyon HUF’luk kısma kadar %2 olan söz konusu oran, bu değerin üstündeki bölümler için de %6 olarak uygulanmaktadır.
Taşıt Alım-Satım Vergisi: Taşıt alım satımlarında tahsil edilen bu vergi, araçın motor hacmine göre değişmekte olup, uygulanan vergi oranı ise cm3 başına 18 ila 24 forint arasında bulunmaktadır.
Taşıt Kayıt Parası: Taşıt alım-satım vergisi dışında, Macaristan’da trafiğe çıkan her motorlu araç (araba ve motorsiklet) için 250.000 ila 9.622.000 HUF arasında değişen oranlarda “taşıt kayıt vergisi” ödenmesi zorunludur. Ayrıca bu vergi, satıcı veya ithalatçı tarafından ödenmektedir.
Çevre Koruma Ürün Vergisi: Belirli yağ ürünleri, kauçuk araba lastiği, soğutma ekipmanları ve buzdolapları, piller, ticari amaçlı basılmış kağıtlar ve elektrikli ve elektronik cihazların Macaristan’daki yerli üreticileri ve ithalatçıları, değişen oranlarda Çevre Koruma Vergisi ödemek zorundadır. Bu oran soğutma ekipmanı ve ticari paketlemeler hariç, kilo başına hesaplanmaktadır. Ayrıca, ithal mallarda söz konusu vergi, mal serbest dolaşıma sokulmadan evvel gümrük kapısında ödenmek durumundadır.
Ekoloji Vergisi: 1 Ocak 2004 tarihinden bu yana uygulanmaya başlanan bu vergi ile işin tabiatı gereği belirli limitler çerçevesinde çevreye bırakılan zararlı maddeler karşılığında işyerlerinden tahsil edilmekte olup, vergi oranı bırakılan zararlı maddelerin “hava”, “su” ve “toprağa” bırakılmasına göre değişik oranlarda uygulanmaktadır. (Örneğin, sülfir dioksid için kg başına 0.2 Euro) Bu vergi, çeyrek dönemler itibariyle peşin ödenmekte, daha zorla fiili miktarlara göre fark ya tahsil edilmekte ya da firmaya geri ödenmektedir.
Enerji Üretici ve Dağıtıcı Firmalarca Ödenmesi Gereken Vergi (Robin Hood Vergisi): 1 Ocak 2009 yılından başlamak ve 2009 ve 2010 yıllarında geçerli olmak üzere, gaz, petrol, ısıtma ve elektrik üretimi alanında faaliyet gösteren firmalara % 8 oranında bir “özel vergi” (söz konusu vergi, kamuoyunda “Robin Hood Vergisi” olarak adlandırılmaktadır.) getirilmiştir. Yenilenebilir enerji üreten firmalar ile yıllık 50 MW elektrikden az üretimi olan firmalar bu vergiden muaf tutulmakta olup, bu yoldan elde edilen gelir merkezi ısıtma yolu ile ısınan, eski rejim döneminden kalma ve genellikle düşük gelirli ailelerin yaşadığı blokların ısıtma maliyetlerini destekleme amacıyla kullanılacaktır.
Yerel Vergiler
Bina (Yapı) Vergisi: Binalardan alınan bu vergi, m2 başına yıllık maksimum 1.170 forint veya yerel yönetim tarafından belirlenen piyasa değerinin en fazla % 3 oranında ödenmektedir.
Arazi Vergisi: Üzerine yapı olmayan arazilerden tahsil edilen bu vergide m2 başına yıllık maksimum 260 forint veya yerel yönetim tarafından belirlenen piyasa değerinin en fazla % 3 oranında ödenmektedir.
Yerel İş Vergisi: Belediyeler kendi bölgelerinde faliyette bulunan firmalardan yerel vergi tahsilatı yapmaktadır. Bu vergilerden en önemlisi ve sıklıkla uygulananı “Yerel İş Vergisi”dir. Yerel iş vergisi, firmanın vergi matrahının ki bu matrah net satış geliridir. Tabanının maksimum % 2’si oranında olmakta, ayrıca bu oranın belirlenmesi ve vergi ile ilgili firmalara imtiyaz tanınması tamamen Belediyelerin yetkisinde bulunmaktadır. Ayrıca, 2006 yılı başında yapılan değişiklikle, bu verginin tamamı, kurumlar vergisinden düşülebilmektedir.
Belediye Vergisi: İstihdam edilen işgücü sayısına göre hesaplanan bu vergide, vergi miktarı istihdam edilen işgücü başına maksimum yıllık 2600 forint tutarındadır.
Diğer Ödemeler
Yukarıda belirtilenlerin dışında, Macaristan’da faaliyet gösteren firmaların yapmak zorunda olduğu diğer ödeme ve katkı payları ise şöyledir;
Rehabilitasyon Fonu Katkısı: Macaristan’da firmaların istihdam ettikleri işgücünün %5’i engelli insanlardan oluşmak zorunda olup, bu kriteri sağlayamayan firmaların, iyileştirme Fonu’na istihdam etmediği her bir engelli işgücü için yıllık 177.600 forint ödeme yapması gerekmektedir. Ancak, firmanın toplam istihdamı 20’nin altında ise bu katkı payını yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Mesleki Eğitim Fonu Katkısı: Macar firmalar, mesleki eğitim yapan okullara destek amacıyla kurulan bu fona istihdam ettiği işgücü başına yıllık maaşlarının % 1.5’i oranında katkı sağlamak durumundadır.
Kültür Fonu Katkısı: Belirli mal ve hizmetlerin (film, dergi, yapı malzemeleri, video kiralama ve reklam gibi) perakende satımı ile iştigal eden işletmelerin, KDV hariç yıllık satış vergileri üzerinden %0.2 ile %25 oranında değişen oranlarda Kültür Fonuna katkı yapması zorunluluğu bulunmaktadır. Ayrıca, değeri 120 milyon forintin üzerinde olan bina inşaa eden müteahhitlik firmalarının da bu değerin %0.2’si oranında bir katkı sağlaması gerekmektedir.
İnovasyon Katkısı: Mikro ve küçük ölçekli olanlar hariç, tüm işletmeler yıllık satış gelirlerinin %0.3 oranında bir ödemeyi yapmak zorundadırlar. Öte yandan, bu miktar, firmalar tarafından yapılan Ar-Ge harcamaları kapsamında matrahtan düşülebilmektedir.
Tarife Dışı Engeller
Macaristan’ın 1 Mayıs 2004 tarihinde Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla birlikte, dış ticarete ilişkin olarak AB mevzuatı uygulanmaya başlanmıştır. Bu çerçevede, Macaristan’ın ithalatında münferit bir kısıtlamaya gitmesi söz konusu değildir. Ancak, zaman zaman karşılaşılan sorunlar mevzuatın farklı veya yanlış yorumlanmasından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, ilgili AB mevzuatının gerektirdiği belgelere sahip olan ülkemiz ürünlerine yönelik, genel veya sektörel bir tarife dışı engel uygulanmamaktadır.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Teknik standartlar konusunda Macaristan, AB mevzuatını takip etmekte olup, bu mevzuata ilişkin bilgilere AB’nin“http://ec.europa.eu/enterprise/newapproach/standardization/harmstds/reflist/construc.html” veya http://www.newapproach.org/ web sitelerinden ulaşılabilir.
Öte yandan, AB tarafından düzenlenmemiş alanlarda, Macaristan kendi ulusal standart ve teknik mevzuatını uygulamakta olup, Macar standartlarına ilişkin bilgilere Macaristan Standartlar Ofisi’nin (Magyar Szabványügyi Testület-MSZT) http://www.mszt.hu adresinde yer alan web sayfasından ulaşılması mümkündür.
EMI standartı mecburi değil, fakat ülke içindeki firmalar tarafından tercih edilen bir uygulamadır. Buna karşılık CE standartları mecburidir. EMI belgesi ile Macaristan’dan ihracat yapılamamakta, çünkü bu belge sadece Macaristan’da geçmektedir. Macaristan’ın AB’ye standardizasyon uyumu halen tamamlanmamıştır. Birçok sektörde AB standartlarının Macaristan standartlarına uyum çalışmaları devam etmektedir. Yaklaşık % 80 oranında uyumlaştırma çalışması tamamlanmıştır. Bir firma için EMI belgesini almak, ürüne göre değişse de, yaklaşık 1 ay sürmektedir. Eğer bir ürün için AB standardı yoksa, EMI o ürünle ilgili bir standart hazırlar ve ülke içinde, sadece o standart geçerli olur. Bir ürün EMI sertifikasına sahipse, bu sertifika diğer AB ülkelerinde geçerli değildir. Türkiye’deki bir firma CE işaretini almışsa, Macaristan için EMI veya başka bir belgeye ihtiyaç yoktur.
adminBilindiği gibi 671 sayılı KHK ile 01.07.2016 tarihinden önce işlenmiş olan sahte fatura kullanma, düzenleme fiilleri nedeniyle işlenmiş olan suçlar açısından ayrı bir denetimli serbestlik uygulaması ve infaz sistemi getirilmiş…
adminYasal düzеnlеmе gеrеği olarak bu fon hеsabı sеrmayеnin cüz’ü (parçası) addolunmakta vе yurtiçi varlıkların bеyanı halindе, bеyan tarihindеn itibarеn fona alınan miktarların altı ay içindе sеrmayеyе еklеnmеsi gеrеkmеktеdir. 
 Bazı…
