Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Ücretler üzerindeki vergi yükü sürekli tartışılan konulardan biri… Brüt ücret, henüz hak sahibinin eline geçmeden gelir ve damga vergisi ile SGK kesintilerine tabi tutuluyor. Ele geçen ücretin bir kısmı da satın alınan mal ve hizmetler sebebiyle dolaylı vergilere maruz kalıyor. TUİK’in “Hanehalkı Tüketim Harcamasının Dağılımı” çalışmasının ve “KPMG 2015 Yılı Küresel Vergi Oranları Anketi”nin yardımı ile bu konuyu ele almaya çalışalım.
Ücretimizi Nerelere Harcıyoruz? Bu kısımda bazı varsayımlar yapacağız. Buna göre 5 bin TL brüt ücret alan, eşi çalışmayan ve bir çocuğu olan bir bireyin ücreti üzerindeki vergi yükünü ortaya koymaya çalışalım. Hesaplamada “Asgari Geçim İndirimi”ni dikkate almayacağız. Son olarak ele geçen ücretin tamamının harcandığını, yani hiç tasarruf yapılmadığını varsayalım.Gelir ve Damga Vergisi ile SGK kesintilerinden sonra ele geçen ortalama net ücretin 3.292 TL olacağını öngörebiliriz. Gelir vergisi tarifesi artan oranlı olduğu için yılın ilk aylarında bu tutar daha yüksek; son aylarında ise daha az olacak. Biz ortalama bir tutar üzerinden yorumlarımızı yapalım.TUİK’in 2014 yılı için yaptığı çalışmaya göre hane halkının tüketim harcaması dağılımını kullanarak elimize geçen 3.292 TL’yi nerelere harcadığımıza bakalım.
| HARCAMA TÜRÜ | ORANI (%) | TUTAR (TL) |
| Gıda ve alkolsüz içecekler | 19,71 | 648,85 |
| Alkollü içecekler, sigara ve tütün | 4,24 | 139,58 |
| Giyim ve ayakkabı | 5,10 | 167,89 |
| Konut ve kira | 24,76 | 815,10 |
| Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri | 6,75 | 222,21 |
| Sağlık | 2,12 | 69,79 |
| Ulaştırma | 17,82 | 586,63 |
| Haberleşme | 3,74 | 123,12 |
| Eğlence ve kültür | 3,04 | 100,08 |
| Eğitim hizmetleri | 2,40 | 79,01 |
| Lokanta ve oteller | 6,03 | 198,51 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 4,29 | 141,23 |
| TOPLAM | | 3.292,00 |
| VERGİ | TUTAR (TL) |
| Katma Değer Vergisi | 287,79 |
| Özel Tüketim Vergisi | 74 |
| Özel İletişim Vergisi | 26,08 |
| TOPLAM | 387,87 |
Buradaki hesaplamaları yaparken, mal ve hizmete göre %1-8-18’lik KDV oranlarını dikkate aldığımızı ve harcama türüne en uygun ÖTV oranını kullandığımızı da belirtelim. En büyük kalem olan “kira” için de dolaylı vergi hesaplaması yapmadık. Burada yaptığımız hesaplamanın en iyimser dolaylı vergi sonuçlarını verdiğini belirtelim. Dolayısıyla, yaklaşık hesapladığımız dolaylı vergi tutarının burada belirttiğimiz tutarın üzerine çıkabileceğinin de kuvvetle muhtemel olduğu dikkatten kaçırılmamalı.Yukarıdaki tabloda yer alan dolaylı vergiler tutarının üzerine, gelir vergisi (920 TL), damga vergisi (37,95 TL), SGK primi işçi payı (700 TL) ve işsizlik ödeneği (50 TL) eklendiği zaman karşımıza 2.095 TL tutarında ve brüt ücretin %42’sine denk gelen bir tablo çıkıyor.Şimdi sadece vergilerin ücret üzerinde yarattığı yüke bakalım. 5 bin TL’lik ücretimizden sosyal güvenlik primleri hariç toplam 1.345,82 TL vergi ödüyoruz ve bu tutar net ücretimizin yaklaşık %41’sine denk geliyor. Sadece dolaylı vergilerin net ücretimizin üzerindeki yükü ise %12.Ne Yapılabilir?Dolaylı vergiler, nitelik itibarıyla “adil olmayan” vergilerdir. Aynı mal için, aynı dolaylı vergiyi ödeyen iki bireyin ücret düzeyleri arasında bir fark varsa; daha az ücret geliri elde eden bireyin üzerinde dolaylı verginin etkisi daha fazla olacağı öngörülebilir.Ele geçen ücretin maruz kaldığı dolaylı ve doğrudan vergi yükünün, ücret düzeyi azaldıkça bireyler üzerinde daha ciddi etkiler yarattığı yadsınamaz bir gerçek. Yukarıda da izah etmeye çalıştığımız üzere, ülkemizde KDV ve ÖTV gibi iki yaygın ve önemli verginin mevcudiyeti -hane halkının harcama karakteristiğine bağlı olarak- dolaylı vergilerin ücretlerin önemli bir kısmını götürmesine yol açmaktadır.Bu genel tabloyu iyileştirmek için, mal ve hizmetler üzerinden alınan KDV, ÖTV ve ÖİV oranlarını düşürmek dışında, Gelir Vergisi Kanun Tasarısı da bir fırsat olarak düşünülerek vergi sistemimizde radikal bir değişikliğe gidilebilir. Şöyle ki; tüm bireylere (dolayısıyla ücretlilere de) beyanname verme yükümlülüğünün istisnasız olarak getirilmesi vergi tabanının genişletilmesi, ücret üzerindeki vergisel yüklerin düşürülmesi ve kayıtdışılığın azaltılması bakımından dikkate alınabilecek bir çözüm olabilir. Ancak bu düzenleme yapılırken, hiçbir şekilde vergiye tabi olmayacak bir “vergisel eşiğin” sisteme eklenmesi, gelir vergisi oranlarının düşürülmesi, vergi basamakların azaltılması ve mükelleflere “iade” imkânların basitleştirilmesi/otomatikleştirilmesinin gerektiği de unutulmamalıdır. Beyanname verilmesi sayesinde bireyler bazı harcamalarını ve kendilerinden yapılan bazı vergi kesintilerini beyan edebilecek ve iadeye hak kazanabileceklerdir. Bu yolla, indirim ve iade sayesinde ücret üzerindeki vergi yükü de nispeten hafifleyecektir.kaynak:http://kpmgvergi.com/Blog/Pages/FullBlog.aspx?article=562&utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=ucretinizinnekadarivergileregidiyor
adminADALET HİZMETLERİ TAZMİNATI: -20.03.1997 tarih ve 570 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname Adalet Hizmetleri Tazminatı -Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları, Adli, İdari, Askeri Yargıda…
adminNakti Ücret ve Ayni Ücret: Ödeme türüne göre ücretler nakti (parasal) ve ayni (mal olarak) olmak üzere ikiye ayrılır. Nakdi ücret: Yukarıda açıklandığı gibi ücretin cari memleket parasıyla ifade edilebilen…
