Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
KDV İADESİ TUTARI NASIL HESAPLANIR?
Ülkemizde yıl içerisinde yapılan toplam iadelerin neredeyse yarısı KDV Kanununda tam istisnalar arasında yer alan ihracat istisnası dolayısıyla yapılmaktadır. İhracat istisnası, mal ihracı, hizmet ihracı, ihraç kayıtlı teslimler, yolcu berberi eşya ihracı ve bavul ticareti olarak KDV Kanununun 11. maddesinde ayrı ayrı düzenlenmiştir. İhracat istisnasında KDV iadesi tutarının hesaplanmasının, her başlık için farklılık arz ettiği söylenebilir. Bu çalışmada, ihracat istisnası türlerinde KDV iadesi tutarının nasıl hesaplanacağı basit örneklerle anlatılacaktır.
Yüklenilen KDV Ne Demektir?
Yüklenilen KDV, istisnaya tabi olan malın veya hizmetin edinimi sırasında ödenen veya borçlanılan KDV miktarı ile genel idare giderlerinden, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin kullanımından, malın nakliyesi, ambarlanması ve ambalajlanması gibi giderlerden istisnaya tabi işleme düşen payın toplamını oluşturan KDV’dir. Yüklenilen KDV, İndirilecek KDV’den farklıdır. İndirilecek KDV beyannamenin verildiği dönemde alınan mal ve hizmetler için ödenen KDV’yi temsil ederken; Yüklenilen KDV istisnaya tabi işlemler için alınan mal ve hizmetlere ve yukarıda sayılan bilumum giderlere ödenen KDV’yi kapsar. Sayısal olarak örneklendirirsek VergiVizyon AŞ adlı şirket, Şubat 2011 döneminde 1.000 TL’lik mal almış ve 180 TL KDV ödemiştir. Aynı dönem bu malların yarısını yurtiçine, yarsını ise yurtdışına satmıştır. Satışlar dolayısıyla yapılan giderleri ve amortismana tabi iktisadi kıymetlerin kullanımlarından doğan giderlerin değerini, fen bilimlerindeki ağırlıksız çubuk örneğinde olduğu gibi sıfır varsaydığımızda, VergiVizyon AŞ’nin indirilecek KDV’si 180 TL olurken; istisnaya tabi işlemler için yüklendiği KDV’si 90 TL olacaktır. Çünkü yurtdışına 500 TL’lik mal satmıştır ve bu malın ediniminde ödemiş olduğu KDV 90 TL’ dir. Örnekte görüldüğü üzere İndirilecek KDV, Yüklenilen KDV’yi kapsayabileceği gibi tamamen farklı da olabilir. Sözgelimi, VergiVizyon AŞ yurtdışına yaptığı satışları Ocak ayında aldığı mallardan yapmış olsa idi, Şubat Beyannamesinde yer alan İndirilecek KDV Listesi ile Yüklenilen KDV Listesi tamamen farklı olacaktı.
Doğrudan Mal İhracı İstisnasında KDV İade Tutarının Hesaplanması
VergiVizyon AŞ’ nin Ocak 2016 dönemine ait işlemleri aşağıdaki gibidir.
Yurtiçi Satışlar 100.000 TL
Yurtdışı Satışlar 100.000 TL
Ocak ayı İndirilecek KDV Tutarı 25.000 TL
Önceki Dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL
Yurtdışı Satışlar Nedeniyle Yüklenilen KDV Tutarı 17.000 TL
VergiVizyon adlı firmanın yurtiçi satışları 100.000 TL’dir. Bu durumda VergiVizyon 18.000 TL KDV hesaplamıştır. Önceki dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL iken, bu dönem indirilecek KDV Tutarı 25.000 TL dir. Bu durumda VergiVizyon AŞ’ nin indirebileceği toplam tutar 15.000 + 25.000 = 40.000 TL’ dir. İndirimler Toplamı 40.000 TL iken, Hesaplanan KDV Toplamı 18.000 TL’dir. KDV Kanununun genel sistematiğinde 40.000 – 18.000 = 22.000 TL sonraki döneme devreden KDV olacaktır. Lakin VergiVizyon AŞ, Yurtdışına mal ihraç etmiş, dolayısıyla istisna kapsamında işlemde bulunmuş ve KDV tahsil etmemiştir. VergiVizyon AŞ, yurtdışına yaptığı satışlar nedeniyle Yüklendiği KDV’yi indirim konusu yapabilecek; indirimle gideremediği tutarı da iade alabilecektir. Ocak ayı indirilecek KDV tutarının içerisinde VergiVizyon AŞ’nin yurtdışı satışlar nedeniyle Yüklendiği KDV’nin bir kısmı yer almış olabilir. Fakat yüklenilen KDV’nin tamamının indirim suretiyle giderilemediği KDV’nin genel sistematiğinin uygulandığında “sonraki döneme devreden KDV” hesaplanmasından anlaşılmaktadır. Bu durumda yüklenilen KDV iade alınabilir. İade alınacak tutarın hesaplanmasında yüklenilen KDV’nin ne kadarının indirim konusu yapılabildiği araştırılacaktır. Bu doğrultuda indirimler toplamından hesaplanan Toplam KDV tutarı çıkarılacak ve bu tutar yüklenilen KDV ile karşılaştırılacaktır. Yüklenilen KDV, bu tutardan küçük ise indirim konusu yapılamadığı anlaşılacaktır. Yüklenilen KDV’nin daha büyük olması durumunda ise indirimler toplamından hesaplanan toplam KDV’nin çıkarılması sonucu oluşan fark indirim yoluyla giderilmemiş ve iade olacak tutar olarak belirlenecektir.
Bu açıklamalar doğrultusunda örneğimize baktığımızda; İndirimler Toplamı – Hesaplanan Toplam KDV: 22.000 TL, Yüklenilen KDV: 17.000 TL dir. Yüklenilen KDV’nin tamamının indirim yoluyla giderilemediği anlaşılmaktadır. Bu durumda iade konusu tutar yüklenilen KDV kadar yani 17.000 TL olacaktır.
Hizmet İhracı İstisnasında KDV İade Tutarının Hesaplanması
VergiVizyon AŞ Ocak 2016 döneminde yurtdışında faaliyet gösteren bir firmaya danışmanlık hizmeti vermiş ve bu iş için 100.000 $ tahsil etmiştir. Döviz alım belgesini 24 Ocakta temin etmiş olup bu tarihte döviz kuru 1,50 TL’dir. Şirketin bu dönem diğer işlemleri aşağıdaki gibidir.
Yurtiçi Satışlar 100.000 TL
Ocak ayı İndirilecek KDV Tutarı 25.000 TL
Önceki Dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL
Yurtdışı Satışlar Nedeniyle Yüklenilen KDV Tutarı 30.000 TL
VergiVizyon AŞ adlı firmanın yurtiçi satışları 100.000 TL’dir. Bu durumda VergiVizyon AŞ 18.000 TL KDV hesaplamıştır. Önceki dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL iken, bu dönem indirilecek KDV Tutarı 25.000 TL dir. Bu durumda VergiVizyon AŞ’nin indirebileceği toplam tutar 15.000 + 25.000 = 40.000 TL ‘dir. İndirimler Toplamı 40.000 TL iken Hesaplanan KDV Toplamı 18.000 TL dir. KDV Kanununun genel sistematiğinde 40.000 – 18.000 = 22.000 TL sonraki döneme devreden KDV olacaktır. Lakin, VergiVizyon AŞ Yurtdışına hizmet ihracatında bulunmuştur. Bu işlem için Yüklenilen KDV’yi İndirim ve İade Konusu yapabilir. Yurtdışına yapılan hizmet bedeli 100.000 $ = 150.000 TL’dir. Bu iş için yüklenilen KDV Tutarı ise 30.000 TL dir. İade alınacak tutarın hesaplanmasında yüklenilen KDV, İndirimler toplamından, hesaplanan Toplam KDV’nin çıkarılması sonucu bulunan fark ile karşılaştırılacak ve küçük olan tutar iade edilecektir.
Bu açıklamalar doğrultusunda örneğimize baktığımızda; İndirimler Toplamı – Hesaplanan Toplam KDV: 22.000 TL, Yüklenilen KDV: 30.000 TL dir. Yüklenilen KDV’nin bir kısmının indirim yoluyla giderildiği anlaşılmaktadır. İndirim konusu yapılamayan tutar ise 22.000 TL’dir. Bu durumda iade edilecek tutar da 22.000 TL olacaktır.
İhraç Kayıtlı Teslimlerde KDV İade Tutarının Hesaplanması
VergiVizyon AŞ’nin Ocak 2016 dönemine ait işlemleri aşağıdaki gibidir.
Yurtiçi Satışlar 100.000 TL
İhraç Kayıtlı Teslimler: 50.000 TL
Ocak ayı İndirilecek KDV Tutarı 5.000 TL
Önceki Dönemden Devreden KDV Tutarı 5.000 TL
İhraç Kayıtlı Satışlar Nedeniyle Yüklenilen KDV Tutarı 10.000 TL
İhraç Kayıtlı teslimlerde KDV Hesaplanır ve beyannamede gösterilir fakat KDV aslında tahsil edilmez. KDV tahsil edilmiş gibi beyannamede gösterilen bu tutar ödenecek KDV Çıkması durumunda tecil edilir ve üç ay içerisinde ihracat gerçekleşirse bu tutar terkin edilir. Burada önemli olan husus tecil işleminin olabilmesi için, öncelikle mükellefin ödenecek KDV’sinin olması gerekliliğidir. Mükellefin ödenecek KDV’si çıkmazsa tecil edilecek bir tutar da olmayacak ve tecil edilmeyen bu tutar mükellefe iade edilecektir.
Örneğe baktığımızda VergiVizyon 100.000 TL Yurtiçi ve 50.000 TL İhraç kayıtlı olmak üzere toplam 150.000 TL tutarında mal satmış ve 27.000 TL KDV hesaplamıştır. Aslında 100.000 TL’ lik kısım için hesaplanan KDV mükellef tarafından tahsil edilecek olsa da 50.000 TL ‘lik kısım için KDV tahsil edilmeyecektir. Mükellefin tahsil etmeyeceği bu vergiyi vergi dairesinin tecil etmesinden daha doğru bir şey yoktur.
VergiVizyon AŞ’nin İndirilecek KDV’si 5.000 TL, Devreden KDV’si 5.000 TL, toplam indirilebilir KDV’si 10.000 TL’dir.
KDV Kanununun genel sistematiği içerisinde, VergiVizyon AŞ 27.000 – 10.000 =17.000 TL KDV ödemelidir. Lakin, 9.000 TL’ lik kısım ihraç kaydı ile satıldığı ve dolayısıyla tahsil edilmediği için tecil edilecek; geriye kalan kısım ise mükellef tarafından vergi dairesine ödenecektir. 9.000 TL tecil edilecek KDV; 17.000 – 9.000 = 8.000 TL ise bu durumda Ödenecek KDV’dir
Mükellefin indirilecek KDV Toplamı 28.000 TL olsa idi mükellefin ödenecek KDV’si yerine, sonraki döneme devreden KDV’si olacaktı. Bu durumda tecil edilecek KDV haliyle olmayacaktı ve mükellefin hesaplanan KDV olarak gösterdiği 9.000 TL tecil edilmediği için mükellefe iade edilecekti.
İndirimli Orana Tabi İşlemlerin İhraç Kayıtlı Teslimlerinde KDV İade Tutarının Hesaplanması
VergiVizyon Ocak 2016 dönemine ait işlemleri aşağıdaki gibidir.
Yurtiçi Satışlar (%8’e Tabi) 100.000 TL
İhraç Kayıtlı Teslimler (%8’e Tabi) 50.000 TL
Ocak ayı İndirilecek KDV Tutarı 25.000 TL
Önceki Dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL
İhraç Kayıtlı Satışlar Nedeniyle Yüklenilen KDV Tutarı 9.000 TL
Bu örneğin bir önceki örnekten farkı yapılan işlemlerin %8 oranında KDV’ye tabi olmasıdır. İndirimli orana tabi işlemleri ihraç kaydıyla teslim edenler yüklendiği KDV tutarını da iade alabilirler.
VergiVizyon AŞ’nin hesapladığı KDV, yurtiçi satışlardan 8.000 TL, ihraç kayıtlı teslimlerden 4.000 olmak üzere toplam 12.000 TL dir. İndirimler Toplamı ise 15.000 +25.000 = 40.000 TL dir. KDV Kanununun genel sistematiği içerisinde, mükellefin 28.000 TL sonraki döneme devreden KDV’ si çıkmaktadır. Mükellefin tahsil etmediği halde, hesaplanan KDV olarak gösterdiği 4.000 TL’nin tecil edilmesi gerekirken, ödenecek KDV’si olmadığı için tecil işlemi yapılamayacak ve mükellefe iade edilecektir. Ayrıca indirimli orana tabi ihraç kayıtlı teslimde bulunduğu için mükellefe, yüklendiği vergi farkı da iade olarak verilecektir.
Yüklenilen vergi farkı = Yüklenilen KDV- Hesaplanan KDV (Sadece İhraç Kaydıyla alakalı işlemler için)’ dir. Bu durumda mükellef 9.000 – 4.000 = 5.000 TL tutarı da iade alabilir. Toplam iade tutarı ise; Tecil edilemeyip iade edilecek KDV = 4.000 TL ve İade Edilecek Yüklenilen Vergi Farkı = 5.000 TL’nin toplamı olan 9.000 TL’dir.
Yolcu Beraberi Eşya İhracında KDV İade Tutarının Hesaplanması
VergiVizyon AŞ’ nin Yolcu beraberi Eşya İhracı yapabileceğine dair izin belgesi mevcuttur. Ocak 2016 dönemine ait işlemleri aşağıdaki gibidir.
Yurtiçi Satışlar 100.000 TL
Turistlere Yapılan Satışlar: 50.000 TL
Ocak ayı İndirilecek KDV Tutarı 25.000 TL
Önceki Dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL
Turistlere Yapılan Satışlar Nedeniyle Yüklenilen KDV Tutarı 10.000 TL
Turistlere İade Edilen KDV Tutarı: 4.500 TL
Yolcu Beraberi Eşya İhracında iade edilecek KDV tutarının hesaplanmasında dikkat edilecek husus, mükellefin turistlerden gelen belgeler dolayısıyla turistlere ödediği KDV’nin iadenin mevzuunu oluşturduğudur. Ayrıca, bu iade edilecek tutar Yüklenilen KDV değil Hesaplanan KDV tutarıdır. Buna göre, VergiVizyon AŞ yurtiçi satışlar dolayısıyla 18.000 TL, Turistlere satış dolayısıyla 9.000 TL KDV tahsil etmiştir. Toplam Hesaplanan KDV 27.000 TL dir. İndirilecek KDV’si 25.000 TL; Devreden KDV’ si 15.000 TL ve turistlerden gelen belgeler üzerine düzeltilen KDV’si 4.500 TL’dir. Buna göre indirimler toplamı: 44.500 TL dir. KDV Kanununun genel sistematiği içerisinde 44.500 – 27.000 = 17.500 TL sonraki döneme devretmesi gerekirken, turistlere yapılan iade tutarı bu tutarla karşılaştırılarak küçük olanın iadesi yapılacaktır. Buna göre 4.500 < 17.500 olduğu için mükellefe 4.500 TL iade edilecektir.
Bavul Ticaretinde KDV İade Tutarının Hesaplanması
VergiVizyon AŞ’nin Bavul Ticareti yapabileceğine dair istisna belgesi mevcuttur. Ocak 2016 dönemine ait işlemleri aşağıdaki gibidir.
Yurtiçi Satışlar 100.000 TL
Bavul Ticareti Kapsamında Yapılan Satışlar: 50.000 TL
Ocak ayı İndirilecek KDV Tutarı 25.000 TL
Önceki Dönemden Devreden KDV Tutarı 15.000 TL
Bavul Ticareti Kapsamında Yapılan Satışlar Nedeniyle Yüklenilen KDV Tutarı: 9.000 TL
Bavul Ticaretinde dikkat edilmesi gereken husus mükellefin turistlerden tahsil etmediği hesaplanan KDV tutarı ile bu mallar için yüklenilen KDV nin toplamının iade alınabileceğidir. Örneğe bakacak olursak VergiVizyon AŞ yurtiçi satışlar dolayısıyla 18.000 TL, Turistlere satış dolayısıyla 9.000 TL KDV hesaplamıştır. Fakat bavul ticareti kapsamında yapılan satışlarda KDV beyannamede gösterilse de KDV tahsil edilmemektedir. Toplam Hesaplanan KDV 27.000 TL dir. İndirilecek KDV 25.000 TL; Devreden KDV 15.000 TL; Bavul Ticareti satışları dolayısıyla düzeltilen KDV 9.000 TL’dir. Buna göre indirimler toplamı: 49.000 TL dir. KDV Kanununun genel sistematiği içerisinde, 49.000 – 27.000 = 22.000 TL sonraki döneme devretmesi gerekirken; bavul ticareti kapsamında satışı yapılan mallar için hesaplanan KDV tutarı ile bu mallar için yüklenilen KDV nin toplamı sonraki döneme devreden KDV tutarı ile karşılaştırılır ve küçük olanın iadesi yapılır. Buna göre Bavul ticareti hesaplanan KDV 9.000 TL; Bavul ticareti Yüklenilen KDV 9.000 TL; İndirimler Toplamı – Hesaplanan Toplam KDV 22.000 TL’dir. Bavul Ticareti nedeniyle hesaplanan fakat tahsil edilmeyen KDV ile Bavul ticaretine konu emtia için yüklenilen KDV’nin toplamı 18.000 TL’dir. Bu Tutar indirimler toplamından çıkarılan hesaplanan toplam KDV’den daha küçüktür. Bu durumda mükellefin indirim yoluyla yüklendiği KDV’nin bir kısmını giderebildiği anlaşılmaktadır. İndirim yoluyla giderilemeyen 18.000 TL ise mükellefe iade edilecektir.
Cihan DELİGÖZ
KAYNAK:gwww.vergivizyon.net/kdv-iadesi-tutari-nasil-hesaplanir
adminCARİ HARCAMALARIN KONTROL ALTINDA TUTULMASINA YÖNELİK PROJE VE İŞLERİN DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR Amaç Madde 1‐ (1) Bu Usul ve Esasların amacı, Kamu Harcamalarının Rasyonelleştirilmesi Programının Cari Harcamaların Kontrol…
adminMenkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-48.5) BİRİNCİ KISIM GENEL HÜKÜMLER BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç ve kapsam MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı;…
