Belediyelerin Muhasebe İşlemeleri
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Muhasebat Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.MGM.0.43.2/ ANKARA
KONU : Mahalli İdarelerin Hesap Bilgileri 15/11/2006
MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GENELGESİ
SIRA NO : (20)
I- GİRİŞ
Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Mali İstatistiklerin Hazırlanması ve Açıklanması” başlıklı 53 üncü maddesinde, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait mali istatistiklerin Maliye Bakanlığınca derleneceği ve konsolide edilerek üçer aylık dönemlerde yayınlanacağı hüküm altına alınmıştır. Diğer taraftan Kanunun 30 uncu maddesinde “Genel yönetimin tüm gelir ve giderleri ile borç ve mali imkânlarının tespitinin ve takibinin yapılabilmesi amacıyla, genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ve merkezi yönetim bütçesinden yardım alan kurum, kuruluş, vakıf ve dernekler ile benzeri teşekküller; gelir ve gider tahminlerini, mali tablolarını, birbirleriyle olan borç ve alacak durumlarını, personel giderlerine ilişkin her türlü bilgi ve belgeleri, istenilmesi halinde Maliye Bakanlığına vermek zorundadırlar. Bilgi, belge ve hesap durumlarını ibraz etmeyen veya uygun harcama yapmayan kamu idareleri ve diğer kuruluşlarla ilgili olarak gerekli önlemleri almaya Maliye Bakanı yetkilidir” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin “Mali Tabloların Bakanlığa Gönderilmesi” başlıklı 137 nci maddesi ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 441 inci maddesinde; genel yönetimin tüm gelir ve giderleri ile borç ve mali imkanlarının tespitinin ve takibinin yapılabilmesi amacıyla, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; gelir ve gider tahminlerinin, mali tablolarının, birbiriyle olan borç ve alacak durumlarıyla personel giderlerine ilişkin her türlü bilgi ve belgelerinin belirlenen sürede Maliye Bakanlığına gönderilmesi gerektiği belirtilmektedir.
Bakanlığımıza tanınan yetkiye istinaden il özel idareleri, belediyeler ve bağlı idarelerin faaliyet sonuçlarını gösteren bütçe gelirleri ve bütçe giderleri ile mizan bilgilerinin illerde muhasebe müdürlükleri, ilçelerde ise malmüdürlüklerinde say2000i sistemine girilmek suretiyle bilgisayar ortamında alınması uygulamasına başlanmıştır.
II- VALİLİKLERCE YAPILACAK İŞLEMLER
Mahalli idarelerden veri derlenmesi işlemi Valiliklerin koordinasyonunda gerçekleştirilecektir. Valiliklerde bir Vali Yardımcısı bu işi koordine etmekle görevlendirilecektir. Defterdarlıklarca görevlendirilecek olan il koordinatörleri mahalli idareler ile yazışmalarını Koordinatör Vali Yardımcısı aracılığıyla yapacaklardır. Koordinatör Vali Yardımcısı, Defterdar ve Defterdarlık İl Koordinatörü en az ayda bir defa toplanacak ve durum değerlendirmesi yaparak alınması gereken önlemleri belirleyeceklerdir.
III-DEFTERDARLIKLARCA YAPILACAK İŞLEMLER
Mahalli idare verilerinin mevzuatla belirlenen sürelerde tutarlı bir şekilde derlenmesi ve yayınlanması, hem kanuni bir zorunluluk olması hem de uluslar arası kuruluşlarla olan ilişkilerde öngörülen hususlar arasında bulunması açısından son derece önemli bir konudur. Bu nedenle, Defterdarlıklarca mahalli idarelerden veri derlemesi işlemlerine özel önem verilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Defterdarlıklarca, mahalli idarelerden veri derlemesi işlemlerini koordine etmek üzere yeterli sayıda Muhasebe Denetmeni ve/veya Muhasebe Müdürü il koordinatörü olarak belirlenecektir.
İl koordinatörleri, mahalli idare verilerinin zamanında ve doğru bir şekilde say2000i sistemine girilmesini sağlamak üzere muhasebe müdürlüğü ve malmüdürlükleri ile koordineli çalışacaktır. Mahalli idarelerin veri giriş durumlarını gösteren listeler www.muhasebat.gov.tr adresinde, her hafta Cuma günü itibarıyla güncellenmek suretiyle yayınlanmaktadır. İl koordinatörlerince verilerini girmeyen mahalli idareler takip edilecek ve veri girişlerini zamanında yapmak üzere uyarılacaktır. İl koordinatörlerince ayrıca mahalli idarelere ait verilerin doğruluğu incelenecek ve gerekli düzeltmelerin yapılması için Koordinatör Vali Yardımcısı aracılığıyla mahalli idareler uyarılacak ve sonucu takip edilecektir. Mahalli idarelerin verilerinde yer alabilecek hatalar, il belediyelerine ait verilerin Muhasebat Kontrolörlerince incelenmesi sonucu hazırlanan ve Muhasebat Genel Müdürlüğü web sitesinde “Mahalli İdareler Hesap Bilgilerine İlişkin Çalışmalar” bölümünde yayınlanan rapordan da faydalanılmak suretiyle tespit edilebilecektir.
IV-DEFTERDARLIK MUHASEBE MÜDÜRLÜKLERİ VE MALMÜDÜRLÜKLERİNCE YAPILACAK İŞLEMLER
Muhasebe müdürlükleri ve malmüdürlüklerince, sorumlu oldukları mahalli idarelere ait verilerin say2000i sistemine girilmesine imkan sağlamak üzere, mahalli idare personelinin kullanımı için bilgisayar tahsis edilecek ve görevlendirilecek personel nezaretinde veri girişinin yapılması sağlanacaktır. Veri girişine nezaret etmekle görevlendirilen personel, mahalli idarelere ait verilerin kümülatif olarak girilmesi ve mizanda yer alan bütçe geliri-bütçe gideri rakamları ile söz konusu döneme ait olarak detaylı bir şekilde girilmiş olan bütçe geliri – bütçe gideri tablosunda yer alan toplam tutarların eşit olması hususunu özellikle kontrol edecektir. Mizanda yer alan tutarlar ile gelir gider tablolarında yer alan tutarlar arasında eşitlik bulunmaması durumunda, mahalli idare personelini uyararak gerekli düzeltmenin yapılmasını sağlayacaktır. Bilgi girişi yapılmak üzere verilen kullanıcı kodu ve şifresi ile yapılan tüm işlemlerden Muhasebe Müdürü veya Malmüdürü sorumlu olacaktır.
Muhasebe Müdürleri ve Malmüdürleri, ilgili oldukları mahalli idarelere ait veri girişlerinin zamanında yapılması için gerekli önlemleri alacaktır. Muhasebe Müdürleri ve Malmüdürleri ayrıca, sistemden alınacak mahalli idarelere ait mizanları ve bütçe geliri-bütçe gideri raporlarını inceleyecek ve raporların Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ile tutarlılığını sağlayacaktır. Mizanlar ve gelir-gider raporlarında verilerin kümülatif olarak girilmesi, mizanlarda yer alan tutarlar ile bütçe geliri –bütçe gideri raporlarında yer alan tutarların eşitliği hususları ile hesapların niteliklerine uygun olarak bakiye verip vermedikleri Muhasebe Müdürleri ve Malmüdürleri tarafından kontrol edilecek ve tutarsızlık bulunması durumunda ilgili mahalli idare uyarılarak gerekli düzeltmelerin yapılması sağlanacaktır.
Hesap bilgilerini aşağıda belirtilen sürelerde say2000i sistemine girmeyen mahalli idare bulunması halinde, muhasebe müdürlükleri ve malmüdürlükleri bu mahalli idareleri uyaracak ve buna rağmen veri girişi yapmayan mahalli idareleri il koordinatörüne bildireceklerdir.
V- MAHALLİ İDARELERCE YAPILACAK İŞLEMLER
Mahalli idarelerce Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak oluşturulan, Ocak-Mart dönemi, Ocak-Haziran dönemi ve Ocak-Eylül dönemi kümülatif verileri, dönemi takip eden ay sonuna kadar (Nisan, Temmuz veya Ekim); yılın tamamına ait (Ocak-Aralık dönemi) veriler ise en geç takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar ilgili mahalli idare muhasebe yetkilisi veya görevlendireceği personel tarafından, mahalli idarenin ilişkilendirildiği muhasebe müdürlüğü veya malmüdürlüğüne götürülecektir. Söz konusu veriler, Muhasebe müdürlüğü veya malmüdürlüğünce görevlendirilen personel gözetiminde mahalli idare personeline tahsis edilecek bilgisayardan, muhasebe personeline ait kullanıcı kodu ve şifreleri kullanılmak suretiyle say2000i sistemine girilecektir. Veri giriş ekranlarının kullanımına ilişkin hususlar say2000i sistemi duyuru ekranında açıklanmıştır.
VI-MAHALLİ İDARELER MUHASEBE İŞLEMLERİ VE MALİ TABLOLARININ DENETİMİ
Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verebilirlik ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi; mali tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanması ve yayımlanmasına ilişkin esas, usul, ilke ve standartların belirlenmesi amacıyla Bakanlar Kurulu Kararıyla yayınlanan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 146 ncı maddesinde “Kapsama dahil tüm kamu idarelerinin muhasebe işlemlerinin ve hazırlanan raporların bu Yönetmelikte belirtilen esaslar ile genel kabul görmüş uluslararası muhasebe ilkelerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı Bakanlık tarafından denetlenebilir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan mahalli idarelerden bilgi, belge ve hesap durumlarını ibraz etmeyen veya uygun harcama yapmayanlarla ilgili olarak, 5018 sayılı Kanunu 30 uncu maddesindeki yetkiye istinaden ihtiyaç halinde Bakanlığımızca gerekli önlemlerin alınacağı tabiidir.
Mahalli idarelere ait muhasebe işlemlerinin mevzuatla belirlenen ilke, esas ve usullere uygun olarak yapılmasının sağlanması ve mahalli idarelerden zamanında ve sağlıklı veri elde edilmesi için, Defterdarlıklarca, gerekli görülen mahalli idarelerin muhasebe işlemleri ve mali tabloları Muhasebe Denetmenlerinin denetim programlarına dahil edilecektir. Muhasebe Denetmenleri tarafından yapılacak denetimler sonucunda ortaya çıkan hata ve noksanlıkların giderilmesi için Defterdarlıklarca eğitim seminerleri düzenlenmesi dahil gerekli tüm önlemler alınacak ve ilin durumunu ortaya koyan genel değerlendirme raporu üçer aylık dönemler halinde hazırlanarak Bakanlığımıza gönderilecektir.
1- 01.01.2006 tarihinden itibaren uygulamaya konulan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği gereği, mahalli idarelerin 2005 yılı sonu itibarıyla devir vermesi gereken varlık ve yükümlülük tutarları 1 nolu yevmiyelerinde ilgili bilanço hesaplarına kaydedilerek, varlık ve yükümlülük hesapları arasındaki fark ve devrettirilmeyen hesap bakiyeleri ise 500 Net Değer Hesabına kaydedilmek suretiyle devrettirilmiş durumdadır. Yeni muhasebe sistemine göre say2000i sistemine girilmiş olan verilerin geçmiş yıllarla karşılaştırmasını yapmak ve 2006 yılı başlangıç bilançolarının oluşturulabilmesi için, mahalli idarelere ait 1 nolu yevmiyenin de 15 Aralık 2006 tarihine kadar say2000i sistemine girişinin yapılması gerekmektedir.
1 nolu yevmiye girilirken, 2006 yılının yeni muhasebe ve bütçe sistemine geçiş açısından bir başlangıç yılı olduğu dikkate alınacak ve varlık ve yükümlülükler arasındaki fark sadece 500 Net Değer Hesabına kaydedilecek, tek düzen muhasebe sistemini uygulamakta olan belediye bağlı idarelerine ait veriler dışında gerek geçmiş yıllar faaliyet sonuçları hesapları ve gerekse dönem faaliyet sonuçları hesapları kullanılmayacaktır.
2- Mahalli idarelere ait 0cak – Aralık dönemi bütçe giderleri ve bütçe gelirleri verileri, bu hesapların 895- Bütçe Uygulama Sonuçları Hesabına aktarılmasından önceki tutarlarından oluşacaktır. Aksi takdirde bu hesapların borç ve alacak tutarları birbirine eşit olacaktır ki bu durum bütçe gideri ve bütçe geliri toplamlarının “0” olarak görülmesine yol açacaktır.
Ocak – Aralık dönemi mizan verileri ise dönem sonu işlemleri tamamlandıktan, yani 6- Faaliyet Hesapları ve 8- Bütçe Hesapları ana hesap gruplarındaki hesaplar kapatıldıktan sonra sisteme girilecektir. Dönem sonunda, mahsup dönemine aktarılan ödeneklere ilişkin hesaplar haricindeki ödenek hesaplarının da kapatılmış olması gerektiği açıktır.
Bilgilerini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.