Kadro ile taşeron işçilerin kazandıkları haklar

• hy nt
• GÜNCEL HABERLER, KARİYER, Taşeron
• Nisan 17, 2022
• 6 Comments

Taşerona bağlı çalışan yüzbinlerce işçi kamuda kadroya kavuşunca akıllara gelen kadroya geçen taşeron işçi hangi hakları kazanacak sorusunun cevabını aşağıda detaylı olarak sizler için derledik.

Bilindiği üzere 696 sayılı KHK da yer alan hükümler doğrultusunda kamu kurumlarında taşeron işçi olarak çalışanların sürekli işçi ve geçici işçi kadrolarına geçişine imkan tanındı.

İlgili süreç en geç 02.04.2018 tarihin de tamamlanacak olup, sürecin sonunda kadroya geçen kişilerin ne gibi haklara sahip olacağı ise taşeron işçiler arasında merak konusu olmaktadır.

Bu taşeron kadroda çalışırken sürekli veya geçici işçi kadrolarına geçecek olan kişilerin faydalanabileceği haklardan bahsetmeye çalışacağız.

696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu kurumlarında taşeron işçi olarak çalışmakta iken sürekli işçi kadrolarına geçecek olan işçilerin en fazla merak ettiği konulardan biriside kadroya geçtikten sonra alacak oldukları ilave tediyeden (İş İkramiyesi) ne zaman ve hangi oranlarda faydalanacakları hususundadır.

696 sayılı kanun hükmünde kararname ve ilgili kararnamenin taşeron işçilerin kadroya geçirilme işlemleri ile alakalı kısımlarına ilişkin olarak yayımlanan usul ve esaslara göre Taşeron işçilerin kadroya geçiş işlemleri 02.04.2018 tarihi itibariyle tamamlanmış olacaktır.

Bu tarihten sonra taşeron işçi olarak çalışanlar sürekli işçi kadrosuna atandıklarından dolayı 6772 sayılı kanun kapsamında İlave Tediye almaya hak kazanacaklardır.

6772 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi ikinci fıkrasında; “Mezkür ilâve tediyeler, tediye tarihinde işçinin işinden ayrılmış olup olmadığına bakılmaksızın işçinin ilâve tediyenin taallük ettiği yıl içinde o yerde veya aynı idare, teşekkül ve müesseseye ait muhtelif yerlerde geçmiş olan hizmetlerinin yekünu nispetinde ve son çalıştığı yerde ödenir.” hükmü yer almaktadır.

Yine aynı maddeye göre “işçinin bu tediyelere esas olacak çalışma süresinin hesaplanmasında iş veya hizmet akdinin devamı müddetine rastlayan kanuni ve idari izinlerle hastalık izinleri, hafta tatili ve genel tatil günleri çalışılmış gibi hesaba katılır. Münavebeli işçilerin münavebe sebebiyle çalıştırılmadıkları günler çalışmış gibi sayılır.”hükmü yer almaktadır.

İlgili hükümler  doğrultusunda 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna atanacak olan taşeron işçinin 2018 yılı için alacağı ilave tediye ödemesi işçinin 2018 yılında devlet işçisi olarak çalışacağı günler üzerinden hesaplanacaktır.Buna göre 02.Nisan.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçecek olan bir işçinin 2018 yılı çalışma günü aşağıdaki yer alan tabloda gösterilmiştir.

2018 Nisan Ayında Çalışılacak Gün :	29 Gün
01.05.2018-31.12.2018 tarihleri arasında çalışılacak gün	245 Gün
2018 Yılında Çalışılacak Toplam Gün	274 Gün

02.04.2018 tarihinde kadroya geçen işçiler 2018 yılında  274 güne tekabül eden gün  üzerinden ilave tediye alacaklardır.Buna göre

365 gün üzerinden 52 gün ilave tediye alacak olan kamu işçilerinin 274 gün üzerinden yapılacak olan hesaplamaya göre  2018 yılında  40.5 günlük ilave tediye ödemesi alabilecektir.Aşağıdaki tabloda örnek olması açısından belli maaş tutarlarına ilişkin 40 günlük ilave tediye ödemeleri hesaplanmıştır.

Not: Hesaplamalarda Gelir vergisi oranı %15 olarak alınmıştır.

Konuya ilişkin olarak daha önceki yıllarda verilen Sayıştay Temyiz Kurulu Kararında da ilgili hususta açıklama yapılmıştır.

10.1. 04.04.1985 Tarih ve 4492/1 Sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı

28.04.1985 tarih ve 18738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 04.04.1985 tarih ve 4492/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararında ilâve tediye taksitlerinden bir ya da birkaçının ödenmesinden sonra işe girme veya taksitlerden bir bölümünün ödenmesinden önce işten ayrılma durumlarında ilâve tediyelerin nasıl hesaplanması gerektiğine ilişkin olarak şu hükümler yer almaktadır; “…6772 sayılı Kanun kapsamına giren işçilere, ilâve tediyelerin ilişkin bulunduğu yıla ait hizmet süreleriyle mütenasip şekilde ve en çok 52 günlük ücretleri miktarında hesaplanacak ilâve tediyelerinin Bakanlar Kurulunca saptanan tarihlerde ödenmesi gerekmektedir.

Kanunun kabul ettiği bu ilkeler uyarınca, işçinin, ödemelerin ilişkin bulunduğu yıla ait hizmet süreleri toplamının behemahal dikkate alınması ve ilâve tediyelerin hizmet süreleri ile orantılı şekilde hesaplanıp ödenmesi zorunluluğu bulunduğundan, ilâve tediye taksitlerinden bir ya da birkaçının ödenmesinden sonra işe girmenin veya taksitlerden bir bölümünün ödenmesinden önce işten ayrılmanın, ilâve tediyeye hak kazanma açısından işçiyi olumsuz yönde etkilememesi gerekir.

Hal böyle olunca, ilâve tediyelerin ilişkin bulunduğu yıl içinde herhangi bir tarihte işe giren işçinin yıl sonuna kadar çalışacağı varsayımı ile bulunacak hizmet süresinin esas alınması ve bir tam yıl (365 gün) çalışan işçiye 52 günlük ücreti tutarında ödemede bulunulacağından, yukarıda belirtilen biçimde hizmet süresi saptanan işçiye kaç günlük ücreti tutarında ilâve tediye yapılacağının orantı yoluyla hesaplanıp ödenmesi icabetmektedir. Eğer, bu işçi yılın bitiminden önce işten ayrılacak olursa, işe giriş tarihi ile ayrılış tarihi arasındaki hizmet süresine göre yeniden bir değerlendirme yapılması ve yukarıda açıklanan yönteme göre yapılacak hesaplama sonunda ileride ödenecek ilâve tediye taksitlerinden bir alacağı ortaya çıkarsa bu alacağının verilmesi, işten ayrıldığı tarihe nazaran fazla ödeme yapıldıysa, bu miktarın geri alınmaması gerekmektedir.”

Geçici İşçi Kadrosuna Geçenlere İlave Tediye Ödenecek mi?

6772 sayılı Kanunun 1’inci maddesi 4857 ve 1475 sayılı İş Kanunundan önceki İş Kanununa atıfta bulunmuştur. 4857 sayılı İş Kanununun 2’nci maddesinde işçi “bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişi” olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bir iş sözleşmesine dayanarak, 6772 sayılı Kanunun 1’inci maddesinde belirtilen kurumlarda çalışan her işçiye ilâve tediye ödemesinin yapılması gerekir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında geçici işçi kadrolarında çalışan kişiler yukarıda yer alan mevzuat hükümlerindeki şartları taşımış olduklarından ilgili kişilere de geçici işçi olarak çalıştıkları dönemlerle orantılı olarak ilave tediye ödemesi yapılması gerekmektedir.

Konuya ilişkin olarak Sayıştay Başkanlığı ve Yargıtay Başkanlığınca geçici işçilere ilave tediye ödemesi yapılması gerektiği yönünde verilen kararlar yazımız ekindedir.

Sayıştay Başkanlığının 04.04.1985 tarihli ve 1985/2 esas nolu ve 4491/2 karar nolu kararında “6772 sayılı Kanunun 1’inci maddesi kapsamına giren ödemelerin ilişkin olduğu yıla ait hizmet süreleri toplamı bir yıldan az olan geçici ve sürekli işçilere yapılacak ilave tediyelerin o yıl içindeki hizmet süreleri ile orantılı bir şekilde ödenmesi gerektiği kararı verilmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2011/47206 esas nolu ve 2011/39092 karar nolu ictihat kararınında da üniversitede geçici işçi kadrosunda çalışan işçiye ilave tediye ödemesi yapılmaması gerekçesi ile açılan dava karara bağlanmış ve ilgili kararın gerekçesinde “

……………….B. İşçi yönünden kapsama gelince: İş Kanunu kapsamına girsin girmesin, yukarda belirtilen devlet ve ona bağlı kurumlarda İş Kanunu’nun 1. maddesindeki tanıma göre işçi sayılan herkes bu alacaktan yararlanacaktır. Kanun, 4857 ve 1475 sayılı İş Kanunu’ndan önceki İş Kanunu’na atıfta bulunmuştur. 4857 sayılı İş Kanunu işçi tanımına 2. madde de yer vermiştir. Buna göre “bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi” denir. O halde bir iş sözleşmesine dayanarak, yukarıda belirtilen kurumlarda çalışan her işçiye ilave tediye ödemesinin yapılması gerekir.”  şeklinde açıklama yapılarak geçici işçi kadrosunda çalışan kişilere de ilave tediye ödenmesi yönünde karar verilmiştir.

Belediye Şirketlerine Geçecek Olan İşçiler İlave Tediye Alacakmı?

Yargıtay, uzun yıllar pek çok kararında, taşeron şirket işçilerini, belediye ve kamu kurumu işçisi kabul edip bunlara ilave tediye dahil haklarının ödenmesi gerektiğine yönünde hüküm verirken 22. Hukuk Dairesi, 13.06.2017 tarihli kararında aksi yönde bir hüküm ortaya koymuş ve belediye şirketlerinin özel hukuk tüzel kişiliği olduğunu, bu nedenle belediyelerin hissedarı olduğu şirketlerin 6772 Sayılı ilave tediye kanunu kapmasına girmeyeceğini belirtmiştir.Bu nedenle Yargıtay Başkanlığının en son kararına göre Belediye Şirketlerine Geçişi yapılan taşeron işçilerine ilave tediye ödemesi yapılmayacaktır.

Kadroya Geçen İşçilere Toplu İş Sözleşmesi İkramiyesi Ödenecek mi?

Konuya ilişkin olarak 6772 sayılı kanunun Ek 1. maddesinde 

 “Bu Kanun uyarınca işçilere yapılan ilave tediyelerden ayrı olarak, her yıl için her biri bir aylık istihkakları tutarını (hafta ve genel tatil ücretleri dahil) geçmemek şartıyla toplu iş sözleşmeleri ile en çok iki ikramiyedaha verilebilir” hükmü yer almaktadır.

Kamuda kadrolu olarak çalışan işçilere ilgili ikramiyeler yapılan toplu sözleşmelere göre ödenmektedir.Aşağıda yer alan tabloda kamuda çalışan işçilerin yapılacak toplu sözleşmelere göre alabilecekleri 60 günlük ikramiyeleri hesaplanmıştır.

12 Aydan Az Çalışan Taşeron İşçiler Sürekli İşçi Kadrosuna Alınmayacak

696 sayılı KHK ile kamuda hizmet alımı ihalesi kapsamında çalışan işçilerin sürekli işçi kadrolarına atanmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.Düzenleme de hangi kurumlarda çalışanların sürekli işçi kadrolarına hangi usulle atanacağına ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesiyle 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddelerin ilk fıkralarında “diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri” hükümlerine yer verilmektedir. Bu düzenlemeye göre , istisna veya doğrudan temin kapsamında yapılan personel ihalelerinde çalışan kişilerin de kadroya geçirilecektir. Ancak çoğu idare tarafından taşeron işçilerin kadroya geçiş işlemlerine ilişkin değerlendirme  yapılırken en fazla yapılan yanlışlardan bir tanesi yapılan ihalenin süresinebakılmaksızın ihalenin hizmet alımı kapsamında olduğu gerekçesi ile bu ihale kapsamında çalışanların sürekli işçi kadrolarına geçişine ilişkin başvuru almakta ve başvuruları buna göre değerlendirilmektedir.

Ancak taşeron işçilerin sürekli işçi kadrolarına geçiş işlemleri ile ilgili olarak yayımlanan 696 sayılı KHK ve 696 sayılı KHK ya göre yapılacak olan işlemlerin anlatıldığı usul ve esaslara baktığımızda aşağıda yer alan mevzuat hükümlerinin yer aldığı görülmektedir.

Taşeron işçilerin sürekli işçi kadrolarına geçiş işlemleri ile ilgili yayımlanan usul ve esasların
Hizmet alımı sözleşmesi açısından kapsamın belirlenmesi başlıklı 4. maddesinde “375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 23 üncü madde ile tanınan sürekli işçi kadrolarına geçirilme hakkından yararlanılabilmesi için personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesinin anılan maddenin onuncu fıkrasında tanımlanan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesi olması gerekir.” hükmü yer almaktadır.Yine aynı madde de sürekli işçi kadrolarına geçişte hangi ihalelerin kabul edileceğine ilişkin yapılan açıklamada hizmet alım ihalesinin ” Yıl boyunca devam eden ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımı niteliğinde olması,”  gerektiği bildirilmektedir.
Görüleceği üzere yıl boyu devam etmeyen işler için idarelerce yapılan hizmet alım ihalelerinde  çalışanlar taşeron işçiler ihale yıl boyu devam etmediği için sürekli işçi kadrolarından faydalanamayacaktır.
Konuyu bir örnekle açıklamak gerekirse idarelerce 11 aylık 10 aylık gibi süreler için yapılan hizmet alım ihaleleri  usul ve esaslardaki diğer şartlar taşınmış olsa bile ihalenin süre şartı tutmadığı için sürekli işçi kadrolarına geçişte kabul edilmeyecektir.Bu şekilde yıl boyu çalışmayan ve 12 aydan kısa süreli hizmet alımı ihalesinde çalışanların durumu nasıl değerlendirilecektir.
Konuya ilişkin olarak düzenleme taşeron işçilerin kadroya geçiş işlemleri ile ilgili yayımlanan usul ve esasların  Geçici işçi pozisyonlarına geçiş başlıklı 19. maddesinde yapılmıştır.
İlgili madde de “ Bu Usul ve Esasların 3 üncü maddesinde belirtilen idarelerin aynı maddede belirtilen bütçelerinden karşılanan ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının “yıl boyunca devam etme şartı” hariç diğer tüm şartlarını taşıyan hizmet alım sözleşmelerinden; 4/12/2017 tarihi itibarıyla devam edenlerden bu tarih itibarıyla çalışanlar ile 2017 yılı içerisinde 4/12/2017 tarihinden önce sona ermiş olanlarda sözleşmenin süresinin sona erdiği tarihte çalışmış olanlar, bu Usul ve Esasların 5 inci maddesinde aranan şartları taşımaları ve en son hizmet alım sözleşmelerinde öngörülen dönem ve çalışma süreleriyle sınırlı olmak kaydıyla, geçici işçi pozisyonlarında istihdam edilmek üzere başvurabilirler.” denmektedir.
Bu nedenle 12 aydan az süren işler için yapılan hizmet alım ihalelerinde çalışanlar sürekli işçi kadrolarına atanacak olanlarda aranan tüm şartları taşımak kaydı ile yapılacak olan sınav ile geçici işçi kadrolarına atanacaklardır.Geçici işçi kadrolarına atanacak olanların tespitinde sürekli işçi kadrolarındaki 04.12.2017 tarihindeki sigortalı olarak çalışanların geçici işçi kadrolarına geçiş işlemleri yapılacaktır.Ancak burada dikkat edilmesi gereken farklı bir durumda bulunmaktadır.Örneğin 10 aylık hizmet alımı kapsamında çalışan işçiler için yapılan ihale 01.01.2017-31.10.2017 tarihleri arasında yapılmış ve 31.10.2017 tarihinde işin bitmiş olması nedeniyle işten çıkarılmış olan işçiler  19. madde de yer alan “2017 yılı içerisinde 4/12/2017 tarihinden önce sona ermiş olanlarda sözleşmenin süresinin sona erdiği tarihte çalışmış olanlar”  hükmüne göre  04.12.2017 tarihinde sigortalı olarak görülmüyor olsalar bile geçici işçi kadrolarına başvuru yapabileceklerdir.Geçici işçi kadrosuna alınan bu işçiler idarece 01.01.2018-31.10.2018 tarihleri arasındaki aynı işte geçici işçi kadrolarına geçiş yapılana kadar firma üzerinden çalışmaya devam edecekler işlemler tamamlanınca geçici işçi olarak idarelerde çalışmaya başlayacaklardır.
Konuya ilişkin olarak usul ve esaslarda yer alan hüküm ” Geçici işçi olarak istihdam edilecek personel; en son hizmet alım sözleşmelerinde öngörülen dönem ve çalışma sürelerini aşmamak kaydıyla, 5620 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükümleri çerçevesinde istihdam edilmeye devam olunur. Sözleşmeleri askıya alınanlar ile askerde bulunanların pozisyonları hariç olmak üzere herhangi bir sebeple boşalan pozisyonlar iptal edilir.” şeklindedir.
Son olarak kamu kurum ve kuruluşları yukarıda anlatmış olduğumuz hatalı uygulama dışında bazı idarelerde hizmet alım ihalesinin 12 aydan az olması gerekçesi ile yapılan başvuruları kabul etmemişlerdir.Başvuru süreleri geçmiş olmakla birlikte bu şekilde başvuruları kabul edilmeyenlerin başvurularının kabul edilmemesi gerekçesi ile zamanaşımı sürelerinide göz önüne alarak dava açmaları gerekmektedir.
06.01.2018 tarihinde DPB sitesinde yapılan duyuruda geçici işçi kadrolarına yapılacak olan başvurular hakkında bilgilendirme yapılmıştır.İlgili duyuru yazımız ekindedir.
Başkanlığımıza ulaşan bilgilerde, kamuda bir yıldan az süreyle çalışan alt işveren işçilerine statü değişikliğine ilişkin başvuru imkânı sağlanmadığı ifade edilmektedir.