Güve nedir ? Güveyle Nasıl Mücadele Edilir?
Hepimizin evinde zaman zaman karşılaştığımız önemli sorunlardan biri de güvelerdir…..
Kelebeğe benzeyen yapısıyla ilk başlarda sempatiyle yaklaşılsada aslında güvenelerin son derece zararlı haşerler olduğunu zamanla anlarız…..
Bu kapsamda güve nedir ve güvelerle nasıl mücade edilir? Güveler nasıl yok edilir….tüm detayları sizin için araştırdık……
Güve kumaş, kürk ve odun gibi şeylere zarar veren bir böcektir. Birçok türü kanatlı olup görünüş olarak kelebeğe benzerler. Güve yaşadığı ortama ve beslenme şekline bağlı olarak farklı isimler ile anılır. Yaygın olarak bilinen güve çeşitleri; Tahıl güvesi, Ahşap güvesi, Halı güvesi ve Deri güvesi’dir.
Bunlardan en zararlısı olarak bilinen Deri güvesinin ön kanatları kahverengi ve siyah noktalıdır ve güve çeşidi bulunduğu ortama göre farklı renklerde olabilmektedir. Deri güvesi larvaları için ipeksi salgısını kullanır ve bir kese oluşturur. Larvalar bu kese içinde gelişimini tamamlar. Güvelerin günlük hayatta en çok zarar verdiği alanlar insanların giysileridir.
Güvelerin biyolojik yapıları
Güve yaşadığı alana bağlı olarak farklı boy ve yapıdadır. Genel olarak 4 – 8 mm boyutlarındadır. Güvenin vücut yapısı ovaldir yani bir beyzbol topuna benzer. Seslere karşı çok duyarlıdır, bu yeteneğini de vücudunu saran milyonlarca hassas tüylere borçludur.
Güvenin uzunlukları türlerine göre değişmektedir. Güve ergin bir hal alıncaya kadar çeşitli aşamalardan geçer. İlk başta dişi güve yumurtasını belirlediği alana bırakır. Daha sonra ortamın sıcaklığına bağlı olarak yumurtalar açılır, güve kurtçuk şeklini alır ve güve en son adımda kelebek şeklini alarak ergin bir güve olur.
Güvelerde üreme
Güveler yumurtlayarak ürerler. Erkek ile çifteleşen dişi güve, yumurtasını kozaya sarılı halde, bitkilerin yapraklarına, evlerde sıcak, nemli ve kuytu yerlere bırakırlar. Yumurtadan çıkma süreleri değişmekle beraber ortalama 6 ile 10 gün arasında
yumurtadan çıkarlar.
Yumurtadan çıkan larvalar bulundukları yerlerdeki eşyaları kemirerek, emerek beslenirler. Bir güve tırtılı ortalama
1 ay ile 1,5 ay arasında bir zamanda ergin bir güveye dönüşür.
Güve ilaçlama yapılırken bu periyoda dikkat edilmelidir. Kısaca güvelerin özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak güvelerle mücadelede size yardımcı olacaktır.
1) TAHIL GÜVESİ VE ÖZELLİKLERİ
Bu güve çeşidi ekinlerin, özellikle de tahılların içinde bulunduğu için bu ismi alır. Tahıl ve hububat tanesinin iç kısımlarını kemirerek beslenirler ve tahıl tanesinin sadece dış kabuğu kalana kadar hiç durmazlar. Bu tip güveler ekin tarlalarında, silolarda, tahıl depolarında ve tahıl ambarlarında sıklıkla görülür. Tahıl güvesi çeşidi insanları ısırmaz sadece insanların besinlerini tükettiği için çok zararlı bir böcektir. Tahıl güvesi çok çabuk üreyen ve çok sayıda yumurta bırakan bir böcektir. Yumurtasını bitkilerin ve tahılların tanesi üzerine bırakarak çoğalır. Tahıl ambarlarına, silolara ve gıda depolarına güve genellikle yumurta ile bulaşır. Bu yumurtalar besinler ve tahıllar üzerinden gelir.
2) AHŞAP GÜVESİ VE ÖZELLİKLERİ
Ahşap güvesi ismini beslendiği odunsu maddelerden alır. Ahşap, odun ve tahtadan oluşan bütün eşyalara zarar verir. Besin zincirinde insan ve hayvan kanı bulunmaz. Bu bakımdan odun güvesi insanları ısırmaz veya sokmaz.
3) HALI GÜVESİ VE ÖZELLİKLERİ
Halı güvesi evlerde bizlere en çok zarar veren canlılardır. Genel olarak evdeki hayvansal ürünlerden yapılmış giysi ve eşyalara zarar verirler. Halı güvesi evdeki kumaş, kaşmir, deri ve deri eşyaları, kürk, kıl ve yünden oluşan maddeleri ve ipekli kumaşları kemirerek yer ve bunlara zarar verir. Halı güvesi yumurtasını elbisenin koltuk altına, bacak arasına, yaka altlarına ve dikiş aralarına kendisinin ördüğü özel koza içinde bırakır. Halk arasında farklı isimler ile bilinir. Bu isimlerden bazıları şunlardır : Halı güvesi, kürk güvesi, elbise güvesi, mobilya güvesi, giysi güvesi gibi birçok isimle anılırlar.
4) DERİ GÜVESİ VE ÖZELLİKLERİ
Deri güvesi beslenmesinde hayvan derisi ve hayvansal ürünleri kullanırlar. Bu güve çeşidi evlerde deriden, kıldan ve yünden yapılmış her türlü eşyaları kemirir. Deri güveleri ev dışında deri fabrikalarında, elbise depolarında, büyük atölyelerde olmak üzere birçok ortamda bulunurlar.
GÜVELERDEN KORUNMA YOLLARI
Güvelerden korunmak ve güveleri yok etmek için kumaşları, yünleri, halıları, kürkleri, tüyleri sık sık çırpmak, fırçalamak, havalandırmak ve sık sık güneşlendirmek gerekir. Kumaş ve diğer eşyaları güvelerden korumanın en kolay yöntemi, kumaş, kürk vb. eşyaların saklandığı sandık ve dolaplara, at kestanesi, lavanta, karabiber, ham kafuru, naftalin, paradiklorobenzen, piretr veya rotenon tozu koymaktır. Dolaplara koyacağınız bu tür şeyler güveleri eşyalarınızdan uzak tutacaktır. Bu malzemeleri koymaktan başka eşyalarınızı dolaplara katlayarak değil asarak koymakta güvelerin eşyalarınıza zarar vermesini önlemeye yardımcı olacaktır.
GÜVELERE KARŞI DOĞAL ÇÖZÜMLER
Mor kekik, lavanta ve defne güve kovucu olduğu söylenen Akdeniz’li bitkilerdir. Lavanta sadece güvelerin değil böceklerin ve sineklerin de sevmediği bir bitkidir. Kurutulmuş lavanta yapraklarıyla hazırlanacak torbacıklara bir kaç damla lavanta yağı damlatmak etkiyi daha da arttırır.
Sedir ağacı’nın da güve kovucu etkisi olduğu bilinmektedir. Piyasada bulabileceğiniz sedir ağacından küçük ahşap halkalar güve kovucu olarak kullanılmaktadır. Bu halkalar her yıl zımpara kağıdı ile zımparalanarak kokusu tazelenir ve tekrar tekrar kullanılabilir. Sedir ağacı talaşı, sedir ağacı yağına batırılmış kağıtlar da aynı işi görmektedir.
Kafûru ise güvelerin hoşlanmadığı bir başka kokudur. Ancak piyasada doğal olmayanları da satılabilmektedir. Doğrusunu sorup, öğrenip öyle satınalınması gerekmektedir.
Kıyafetler için dolaplara kurutulmuş limon kabukları konulmuş müslin torbaları asabilirsiniz. Kokulu yonca (Melilotus officinalis) ’nın kurutulmuş yapraklarını da çamaşırlar arasına serperek güveleri kovabilirsiniz. Artemisia türlerinin (örn. Pelinotu Artemisia Absinthium ve Karapelinotu) kurutulmuş yaprakları da güveleri kovmaktadır.
Biberiye’nin güveleri kaçıran kokusu çok eskilerden beri bilinmektedir. Bu sebeple eskiden Akdeniz’de çamaşırları biberiye çalıları üzerine sererek kurutmak adetti.
Terebentin batırılmış bir bezle halılarınızı silerseniz hem temizlemiş, hem de güve yumurtalarından kurtulmuş olursunuz. Ayrıca yün giysilerin cebine sabun koymak, halıları rulo şekline getirip kaldırmadan önce üzerlerine sabun rendesi serpmek de yine halk arasında bilinen güvelerden kurtulma yöntemleridir.
GÜVEYE KARŞI ALINABİLECEK BASİT ÖNLEMLER
Güvelerin en çok bulunduğu ortamlar arasında evlerimiz ve işyerlerimiz bulunmaktadır. Güver genellike evlerimizde yünlü eşyalarda, bakliyatların içinde ve özellikle nemli bölgelerde yaşamaktadır. Her canlı gibi güvelerde besin ve su kaynağı arayışındadırlar. Genelikle sıcak havalarda çıkan güve böcekleri özellikle mutfaklarımızdaki un, buğday, irmik, kurufasulye ve bakliyatların içinde hızla üreyerek gıdalarımızı tüketilmeyecek veya kullanılmayacak hale getirirler. Bu nedenle eğer evinizde güve varsa hiç bir yerde açık gıda bırakmamanız gerekmektedir. Bu kural özellikle evdeki bakliyatlar için geçerlidir. Güvelerin o kadar güçlü dişleri vardır ki bakliyatları korumak için sardığınız poşetleri bile delebilmektedirler.
Güve Nedir Güveyle Nasıl Mücadele Edilmesi Gerekir?
Güveler ile giderek artan bir sorun olarak karşılaşmaktayız. Ülke genelindeki neredeyse tüm evlerde bu zararlıyı bazen kendisi, çoğunlukla gözle göremesek te etkileri ile kaşmir, yün, tüvit olan tüm giysilerimizde hatta yerdeki halılarımızda sürekli karşılaşıyoruz. Umarız bu yazı bir parça olsun yararlı olacak.
Bu teknik incelemeye geçmişini araştırarak başlayabiliriz. Yatak böcekleri gibi, bu eski moda zararlılarında yükselişleri ulaşımın imkanlarının artmaya başladığı 21. Yüzyıl ile başlamıştır.
Orjinleri
Bilinen adı ile güveler (Tineola bisselliella) tüm dünyaya yayılmış durumdadırlar. Bu türün orijini Avrupa kökenli değildir. Tahmin edilen orijinleri Afrikadır. Kuş yuvalarında, ölmüş hayvanların mumyalaşmış cesetlerinde bulundukları gözlenmiştir. Özellikle hayvan kökenli yün iplikleri, kilim, kürk ve tüy gibi doğal ürünlerde hasara neden olurlar. Özetle keratin için özel bir proteine sahiptirler. Bu nedenle keratin içeren ürünler büyük hasar alırlar.
Görünüm
Güvenin kanat genişliği 12 ila 16 mm arasındadır. Ön kanatları kahverengimsi parlak altın sarı renklidir. Dinlenme halinde katlanmış ve karın üstündedir. Arka kanatlar grimsi sarı renklidir. Saçak kanatları iki çift yan ve arka kenarları kapsar.
Oval yumurtaları 0.5 mm uzunluğunda ve fildişi renklidir. Yumurtalar, sarımsı-beyaz larvalar 9 mm. ye kadar büyürler. Kahverengi bir boyun ve kafa yapısına sahiptirler. Arka taraflarında bir kalkana sahiptirler. Kafa tarafında koyu renkli bir kapsüle sahiptirler. Daha sonra tükettikleri gıda rengine bağlı olarak renkleri değişiklik gösterirler. Pupa yani koza halinde yaklaşık açık kahverengi ve ortalama 7 mm olabilirler.
Gelişim
Dişileri, tek başlarına ya da küçük gruplar halinde muhtemelen sert yüzeylere, gıda çatlaklarına 200 kadar yumurta bırakırlar. 4 ila 10 gün içinde yaklaşık 20 derece de larvalar gelişir. Düşük sıcaklıklar embiryonik gelişimi 3 hafta kadar gecikir. Kısa bir süre süren kuluçka döneminden sonra aralarında bulundukları yün ve doğal ürünlerinde yardımı ile 10 veya 12 kez boyunun uzatır.
Gıda kalitesi ve ortam sıcaklığına bağlı olarak larva dönemleri 2 veya 1 sene sürebilir. Yine bu durumlara bağlı olarak larva durumları 12 ila 45 aşamadan oluşabilir. Larvalar 10 ila 33 derece arasında gelişimlerine devam ederler. 15 derecenin altındaki sıcaklıklarda 3 haftaya kadar da yaşayabilirler. Pupa dönemi 15,20 mm oluncaya kadar sürer. Yetişkinleri beslenmez, sadece gece aktiftirler. Dişileri yumurtladıktan 16 gün sonra ölür. Erkekler yaklaşık 28 gün yaşar.
Kıyafetlerin doğal ısılarında ve sadece binanın kuru ve ılık ortamlarında bulunurlar. Erkekler uçabilir ve evin hem iç ve dışında bazen kuş yuvalarında bulunurlar. Ancak buralarda üremezler. Dişileri kötü uçuculardır. Ancak yere yakın bulunurlar. Ancak diğer zararlı türlerine göre inanılmaz hızlı koşarlar. Larvalar ki asıl zararı bu sırada verirler. Gardırop ve raflarda bulunurlar. Yeme faaliyetine başlamadan da tespiti mümkün olmamaktadır.
Hasarları, larvaların kıyafetlere açtıkları delikler ile ortaya çıkmaya başlar. Giysilerin yemek artıkları, ter ve idrar ile yerlerini özellikle tercih ederler. Doğal yün, özellikle dolaplar, yataklar ve mobilyalar larvaları korumak için uygun ortamlardır.
Larvalar sadece hayvansal kökenli yün giysileri tercih ederler. Sentetik lifler ve yün içeriği %20 yi geçmeyen giysiler hedefte değildir. Pamuk kıyafetler etkilenmez. Müzelerdeki tekstil kıyafetleri, hayvan ve özellikle kuş örnekleri tehdit altındadır.
Modern binalarda kullanılmaya başlayan yün içerikli duvar kaplamalar dahi tehdit altındadır. Alışveriş merkezlerindeki, işyerlerindeki klimalar ile giysilerimize oradan da evlerimize ulaşabilirler.
Güveyi evimizde görürsek ne yapmalıyız?
Öncelikle başarılı bir güve kontrolünün başlangıcı bina giriş çıkışlarının denetiminden geçer.
İlk yapılacak bu konusunda uzman Anka Haşere Kontrol firması gibi bir haşere kontrol firmasından yardım almaktır. Böylece binada güveye imkan veren giriş çıkışlar çatlaklar denetim altına alınabilir. Şüphesiz bu tehdidi kontrol altına almanın ilk aşamasıdır.
Hijyen
Her zararlı kontrolü gibi hijyen en önemli maddeler arasındadır. Elektrik süpürgesi bu larvaların en baş düşmanıdır. İlginç olarak ise larvalar dolaptaki temiz giysilerde bulunurlar. Hayvan kılı veya giysilerimiz ile dışarıdan getirdiğimiz güveler buralara düşerek ilk olarak dolaptaki temiz giysilere yerleşirler.
Naftalin Kesinlikle Kullanmayın !
Naftalin içeren güve topları Avrupa da 2008 yılından itibaren kanserojen oldukları için yasaklanmıştır. Hala ülkemizde yoğun olarak satılsa da giysilerinizi korurken naftalini özellikle kullanmayınız. Kullanıyorsanız da artık kanserojen olduğunu biliyorsunuz.
Sıcaklık
54 ila 60 derece de bir saatten fazla giysi veya yatakları ısı ile temasta bırakabilirsek bu zararlılardan kurtulma şansımız oldukça artacaktır.
Soğuk
Özellikle -20 derecenin altında giysileri korumakta bu böceklerden kurtulmak için işe yarayacaktır. Endüstriyel kimyasallar ile de bu soğuk sağlanabilir.
Güve Monitörleri
Güvelerden kurtulmak olmasa da güve bulaşıp bulaşmadığını anlamak için gardıroplara asabileceğiniz marketlerde bulunan kontrol cihazlarıdır.
Feremonlar
Bu yeni ürünler ile güvelerin çiftleşme döngüsünü değiştirmek mümkün olabilmektedir. Böylece larvaların zararı minimuma indirgenmiş olur. Monitör cihazlarının aksine yavaşta olsa bir zararlı kontrolü sağlarlar.
Eşekarısı Yumurtaları
Çiftlik, tarım ve endüstriyel güve kontrolünde değişik ve ilginç bir method içinde eşekarısı yumurtaları bulunan kartları güve alanlarına yerleştirmektir. Eşekarısı yavruları yumurtadan çıkar çıkmaz güve yumurtaları ile beslendiklerinden Avrupa’da bu doğal korunma yöntemi tercih edilir olmuştur.
Diğer Kimyasallar
ULV kimyasalları ile de güve kontrolü tercih edile bilinir.
kaynak:ilginçbirbil.com,ankailaçlama.com
admin
hy nt
