Finansal Tablolar Analizi
Muhasebe, “mali karaktere sahip olayları para birimiyle ifade ederek sınıflayan, tarih sırası ile kaydeden, raporlayan ve raporları yorumlayan bir mali sanattır.”
Bu tanıma göre, muhasebenin yerine getirdiği raporlama işlevi finansal tablo kavramını doğurmaktadır.
İşletmede meydana gelen olayları belirli dönem aralıklarıyla işletme sahiplerine, kredi verenlere ve diğer ilgililere aktarmak muhasebenin en önemli görevlerindendir.
İşletmenin mali durumu ile yakından ilgilenen bu gruplar genellikle işletmenin, mali yapısını, karlılığını ve kullandığı fonların kaynaklarını bilmek ister.
Bu gereksinimler aşağıda sıralanan finansal tablolar ile yerine getirilir.
• Bilânço,
• Gelir Tablosu,
• Satışların Maliyeti Tablosu,
• Fon Akım Tablosu,
• Nakit Akım Tablosu,
• Öz Kaynaklar Değişim Tablosu,
• Kar Dağıtım Tablosu,
Finansal tablolar; muhasebe sistemi içinde kaydedilen ve toplanan bilgilerin, belirli zaman aralıklarıyla bu bilgileri kullanacak olanlara iletilmesini sağlayan araçlardır.
Finansal tabloların amacı;
1- Yatırımcılar, kredi verenler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak,
2- Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak,
3- Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile işletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak.
Finansal tabloların kullanıcılarına sunduğu bilgiler;
• Ekonomik kararların alınmasını sağlayacak bilgiler,
• İşletmenin kazanma gücünü öngörmek, karşılaştırmak ve değerlendirmek için gerekli bilgiler.
• İşletmenin hedeflerine ulaşmada ve kaynaklarının etkin kullanılmasında yöneticilerin başarısını ölçmek için gerekli bilgiler,
• İşletmenin parasal olanaklarındaki artış (azalış) ve yeterli kar dağıtımı yapılıp yapılmadığına ilişkin bilgiler,
• Devlet payı olan vergi tutarının belirlenmesini sağlamak üzere gerekli bilgiler,
• Makro ekonomik kararlara yardımcı olarak istatistiksel bilgiler,
• İşletmenin denetlenmesine olanak verecek bilgiler,
• Halka açılmalarda potansiyel yatırımcılara sunulacak bilgiler,
• İşletme yönetiminin ileriye dönük kararlar almasına olanak verecek bilgiler.
Finansal tablo kullanıcıları,
• Yöneticiler,
• Yatırımcılar,
• Kredi kurumları,
• İşçi ve İşçi Kuruluşları,
• Devlet,
• Mali analistler,
Finansal tabloların genel nitelikleri,
İşletmede meydana gelen finansal olayların işletme ile ilgililerine sunulmasında finansal araç olarak kullanılan finansal tabloların; kapsadığı bilgilerin, bilgi kullanıcılarına yararlı ve anlaşılabilir olması için bazı özellikleri bulunması gerekir. Finansal tablolarda yer alan bilgiler, herşeyden önce, kanıtlanabilir, tarafsız, olayı temsilde doğruluk özelliklerini taşıyarak güvenilir olmalıdır.
Diğer taraftan söz konusu bilgilerin alınacak kararlarda yararlı olabilmesi için, ihtiyaca uygun ve kararlarla ilgili olması gerekir. Bunu için de; bilgilerin tahmin ve geri besleme değerinin bulunması ve zamanında sunulması gereklidir. Ayrıca finansal tablolarda yer alan bilgiler karşılaştırılabilir ve önemli olmalıdır. Aynı zamanda, hazırlanan finansal tabloların sağlamış olduğu fayda finansal tabloları hazırlamak için katlanılan maliyetten daha fazla olmalıdır. En azında sağlanan fayda katlanılan maliyete eşit olmalıdır.
Finansal tablolar;
• Rasyonel yatırım, kredi ve benzeri yatırımların karar verilmesinde, mevcut ve muhtemel yatırımcılara kredi verenlere ve diğer kullanıcılara yararlı bilgiler sağlamalıdır. Bu bilgiler iş hayatı ve ekonomik faaliyetleri makul derecede anlayabilen ve bilgileri makul ölçüde inceleyebilecekler tarafından kavranabilir olmalıdır,
• Yatırımcılara, kredi verenlere ve diğerlerine, ilgili işletmeye, muhtemel net nakit akımlarının miktarını zaman ve belirsizliğini değerlendirmede yardımcı olacak bilgileri sağlamaktır.
• İşletmenin ekonomik varlıkları, bu varlıklar üzerindeki talepleri, varlık ve varlık üzerindeki talepleri değiştiren işlemler, olaylar ve koşullar hakkında bilgi vermelidir,
• Kar ve kar öğelerinin ölçülebilmesi ile ilgili bilgi sağlamalıdır,
• İşletmenin nakdi nasıl kazanıp harcadığı hakkında, borç para alma ve borçlarını ödemesi hakkında, işletmenin sahiplerine dağıttığı nakit kar payı ve diğer varlıklar hakkında, işletmenin likiditesi ve iflasını etkileyebilecek diğer faktörler hakkında bilgi sağlamalıdır.
• İşletme yöneticilerinin sorumluluklarını nasıl yerine getirdikleri hakkında bilgi sağlamalıdır,
• Yöneticilere işletme sahiplerinin çıkarlarıyla ilgili kararlar vermede yararlı bilgiler sağlamalıdır.