Değerli okuyucularımız günümüzde çocuk yetiştirme koşulları, eskiye oranla oldukça yetişti….
Eskiden günlük yaşam koşullarının zor olmasından kaynaklı insanlar, hayatlarını idame etme derdine düşen insanlar da, çocukları yetiştirmek belkide 2. yada 3. planda kalmaktaydı….
Günümüzde ise eskiye oranla ekonomik sorunlar kısmen aşılmış ve çocuk aile ilişkileri oldukça değişmiştir.
Ayrıca eskiden olan çocuk ve ebevyn arasındaki resmi ilişki değişmiş ve biribine daha yakın bir aile ortamı ortaya çıkmıştır.
Lakin herşeyin fazlası zararlı olduğu gibi, çocuk ile anna babası arasındaki mesafenin fazla yakınlaşması da çocuğun saklıklı olarak yetişmesi açısından engel teşkil etmektedir….
Konunun ana fikrinde olduğu gibi ana özneler çocuklar ve anne babalarıdır….
Bu noktada çocuk, cocuk olarak kalmalı anne babada ebevyn….
Bu konuda bakalım bilim insanları ne demiş…..????
Çocuğun anne baba ile yatması, ebeveynler için başlı başına soru işareti. Bunun doğrusu nedir? Beraber uyumanın sakıncaları var mı? 0-5 Yaş Uyku Danışmanı Sinem Gerger Akınal ve Pedagog Adem Güneş’in görüşlerine yer verdiğimiz yazımızda sorularına cevap arıyoruz!
ÇOCUKLAR ANNE- BABA İLE UYUMALI MI UYUMAMALI MI?
Son zamanlarda çokça duyduğum ve soru olarak gelen bir problem. Çocuğumla uyumak doğru mu? Çocuğum küçüklüğünden beri bizimle birlikte uyuyor artık ikna etmeye çalışıyorum ama yapamıyoruz. Bunların bir hali ise hala çocuğumla uyuyorum, eşim diğer odada yatıyor. Çocuğum doğduğundan itibaren bu durum böyleydi. Peki anne babalar neler yapmalı? Çocuğun anne babayla veya sadece anneyle uyuması doğru bir davranış mı? Doğruysa bunun bir yaş aralığı var mıdır? Gelin hep birlikte bu soruların cevabını yazdığım yazıda bulalım.
Doğal ebeveynlik, anne-baba olarak size doğal gelen, bağlanma ve empati odaklı, sezgisel bir ebeveynlik anlayışı.
“Bazı aileler, yataklarını ve yaşam biçimlerini çocuklarıyla birlikte uyumaya uygun hale getiriyorlar. Bu aileler, çocukları kendi yatağını ayırmak isteyene kadar beraber yatıyorlar ve bunun avantajlarıyla dezavantajlarını göze alıyorlar. Ancak bu durumda yatağı ayırmak, çocuğun 3-4 hatta 5 yaşlarını bulabiliyor.” diyor Sinem Gerger.
Adem Güneş’e göre ise bağlanmanın en temel beslenme kaynaklarından biri, bebekle annenin aynı yatakta yatması. Annesiyle birlikte yatan çocuklar güven duygusuna sahip oluyorlar. Ayrıca bağlanma döneminde çocuğun, kendisinin devamı olarak gördüğü annesinden kopmamasının benliğinin yapılanması için oldukça önemli olduğunu söylüyor Güneş.
Erken yaşta anne yatağından ayrılan çocuklarda kaygı, korku ve ilerleyen yaşlarda anne yatağına tekrar geri gelme çabası ile güvensiz benlik yapısı görülüyor. Çocuğun erkenden yataktan ayrılması kendi bütünlüğü kaybetmesi demek bir nevi.
Nasıl bir yaklaşımda bulunmalısın: Kendi Yatağında Uyumak İstemeyen Çocukları Anlama Kılavuzu
Yazının konusuna baktığımızda ne var canım bundan çocuk işte yatalım yanına gitsin gibi düşünebilirler. Ne de olsa büyüyünce kendi ayrı yatakta gitmek ister. Aslında bu doğru olmayan annelerin ve çocukların bu süreci devam ettirmek için buldukları cümlelerdir. Klinik alanda gördüğümüz ise bu cümlelerin tam tersidir. Bir çocuk cinsiyeti fark etmeden ancak genellikle erkek çocukları 8 -9 10 yaşlarına kadar (zaman zaman 10 yaşın üzerinde de görmekteyiz) anne veya babasıyla birlikte uyumaktadırlar. Genelde alanda gördüğümüz erkek çocuğun anne ile birlikte uyuması ve babanın tek uyumasıdır. Peki bu süreç nasıl başlar? Çocuklar mı annelerle anneler mi çocuklarla uyumak ister? Bu sürece kimin daha çok ihtiyacı vardır?
Doğal ebeveynliğe geçmeden önce dikkat!
Çocukların emekleme ve yürüme çağına girmesiyle aynı yatakta yatmanın zorlukları başlıyor. Bazı aileler bu durumda çocuklarıyla birlikte uyumaktan vazgeçebiliyorlar ancak yataklarını nasıl ayıracaklarını bilemiyorlar. Bu da zorlu bir dönemin başlamasına sebep oluyor.
Anne-baba olarak doğal ebeveynliği benimsiyorsanız sorun yok ama 1 yaşlarında artık çocuğunuzla yatmak daha zorlu bir hale geldiğinde “yatağı ayırmalıyız” diyorsanız bebeğinizin sizi hemen anlamasını beklemek ona büyük haksızlık, diyor Sinem Gerger. Bu nedenle doğal ebeveynliği baştan iyi düşünmek gerekiyor.
Adem Güneş’in konu hakkındaki fikri ise bebeği anneden koparmanın onu paniğe sokup, korkutacağını ve kendini birden boşluğa düşmüş gibi hissetmesine sebep olacağı yönünde. Anne ve bebek arasındaki tensel teması aniden kesmek doğru değil.
Küçüğünün endişelerine karşı önlemler al: Bebeklerde Ayrılık Korkusu ve Başa Çıkma Yöntemleri!
Gece ağlamaları, uykuda ara ara uyanmalar ve uykuya dalarken, bebeklerin geceleri acıkması her bebekte görülen doğal süreçlerden biridir. Özellikle bebeğin gece acıkınca veya altı kirlendiğinde anne için zor bir durum olabilir. Bebeğin odasına gitmek, altını değiştirip veya emzirip yatağına bırakıp odaya geri gelmek yerine beşiği yatak odasına almak veya direkt bebekle birlikte uyumak anneler için daha kolay bir durum olmaktadır. Aynı zamanda annelerin bebeklik dönemlerinde kaygıları yoğun olabilmektedir. Bebeğim gece ateşlenirse, havale geçirirse, gece korkarsa, yataktan düşerse gibi türlü korkuları ve kaygıları olabilir. Sadece beslenme ve bakım ihtiyaçları değil anne ve babaların türlü korku ve endişelerini yatıştırmak içinde bebeği yataklarına alabilirler.
Çocuğunla yatağını ne zaman ayırmalısın?
Bebeklerin yattıkları yerler güvenli olduğu sürece ve yatakta ağır yastık, yorgan ya da tehlikeli şeyler olmadıkça kendi yataklarında 3. aydan itibaren uyuyabileceğini söylüyor Sinem Gerger. Miniklerle oda ayırmayı 5. aydan itibaren uygun buluyor.
Adem Güneş, anneyle bebeğin özellikle emme sürecinde birlikte yatması gerektiğini savunuyor. Bebeklerin doğuştan gelen emme süreçlerinin iki yıl olduğunu belirten Güneş, bu zaman zarfı boyunca birlikte yatmanın güven duygusu da oluşturacağını belirtiyor, karar senin.
Anneler sordu, tecrübeliler yanıtladı: [Bebeğim bizimle birlikte uyumak istiyor, ne yapmalıyım?]
Bebekler ve çocuklar anne babaların yanında hissettikleri güveni gece yatarken de hissetmek isterler. Anne veya babaya dokunmak, nefes alış verişini hissetmek, güvenlik ve huzur duygusunu yaratabilir. Birçok çocuk ara ara uykuya dalmakta zorlandığında soluğu anne babasının yanında almıştır. Tam bu süreçte anne babanın çocuğa karşı nasıl davranacağı bu sürecin devam edip etmemesi açısından çok önemlidir. Çocuklar çevresinde olup biteni çok iyi gözlemler ve davranışları çok kolay öğrenirler. Bir davranışın birkaç kere yapılması ve her yapıldığında olumlu sonuçlar alınması o davranışın alışkanlık haline gelmesine yeterlidir.
Genellikle çocuğun birlikte uyuma isteği çocuğa yüklediğimiz kaygı, korku ve endişelerden dolayı olmaktadır. Kaygılarımız, korkularımız tıpkı mutluluk gibi bulaşıcı olabilir. Bebeklik döneminden itibaren çok endişeli ve evhamlı olan anneler çocukların gece yatarken başlarına bir şey gelme ihtimallerini çocuklarına farkında olmadan bebeklik döneminden itibaren işleyebilirler. Çocukluk döneminde gece korkuları normaldir. Önemli olan çocuğun burada anne babası ile yatarak değil yatmadan da bu korkuyla baş edebiliyorum algısını çocuğa yaşamaktır. Gece korkusuyla yanınıza gelmek isteyen çocuğunuza bununla baş etme yollarını yavaş yavaş kazanmasına yardımcı olmanız daha kıymetlidir. Örneğin; çok hafif bir ışıkla, bir hikaye okuyarak uykuya dalmasına yardımcı olabilirsiniz. Uyandığı anda onu yatağına kadar eşlik edip veya sadece seslenip onun güvende olduğunu hissettirmeniz yeterli olacaktır.
Çocuğun anne veya babayla yatması; çocuğun kişilik gelişimi, bireyselleşmesini ve cinsel gelişimini olumsuz şekilde etkileyebilir. Anne veya babayla birlikte uyumak çocuğu etkilediği kadar çiftleri de etkileyen bir durumdur. Çiftlerin birlikte kurduğu hem cinsel hem de duygusal ilişki araya giren ufaklık tarafından bozulmuştur. Dolayısıyla bu durum eşlerin birbirine cephe almasına kadar gidebilir. Burada anne babanın kararlı olması çok önemlidir.
Çocukların hasta olması, uzun çalışma saatlerin den sonra aile bireylerinin çocuklarıyla birlikte yatmak istemesi, eşin şehir dışında veya yurt dışında çalışmasından sonra annenin çocukla birlikte yatması gibi birçok sebepten dolayı anne-baba çocuklarıyla birlikte uyumaya başlıyor ve bu süreç bir süre sonra devam eder bir hal alıyor.
Çocukların anne veya baba ile uyumak istediğinde verilen tepkiler bu sürece alışıp alışmama konusunda önemlidir. Eğer anne veya baba bu isteği olumlu karşılayıp sürece uyum sağlıyorsa (örneğin; babanın kanepeye geçmesi gibi) çocuk bir süre sonra bu durumu devam ettirmek isteyecektir. Bütün gün çocuğun üstüne titreyen, onun her yaptığı davranışta tetikte olan anne babaların çocuklarını yatarken yalnız bırakmaları maalesef pek mümkün olmuyor. Ya da bu süre adım atabiliyorlar ancak en ufak bir pürüzde bu süreç gerileyip eski halini alabiliyor
Bebek kaç yaşına kadar anne yanında yatmalı, diye merak ediyorsan da uzmanlar 2-3 yaşa kadar çocuğun anne baba ile yatmasını uygun buluyorlar. 3 yaştan itibaren çocuğu ayrı yatmaya alıştırmak gerekiyor.
Beşikten yatağa geçiş dönemini kolaylaştır: Bebeklerde Beşikten Yatağa Geçiş Dönemi: Bebeğinin Beşikle Vedalaşma Vakti Geldi!
Birlikte yatarken bebeğime zarar verir miyim?
Dünya Sağlık Örgütünün yaptığı açıklamaya göre, ilk 3 ay erken ölüm riski geçene kadar bebeklerin anne-baba odasındaki başka bir yatakta ya da aynı yatakta ama önlem alarak yatmaları gerekiyor. Güvenlik çok önemli!
En tatlı uykular: Aşırı Kapsamlı 0-3 Aylık Bebek Uyku Düzeni Rehberi
Bazı annelerin bu konuda “Ya çocuğumu ezersem?” kaygısı taşımalarının yanlış olduğunu söylüyor Adem Güneş. Yapılan araştırmalara göre bebek ölümüne sebep olan anneler; alkol alıp uyuyan, uyuşturucu bağımlısı olan, derin uyku problemi yaşayan, anti-depresan ya da sakinleştirici hap alan kişiler.
Sağlıklı anneler, doğumdan sonraki ilk 6 ayda oldukça hassas uyuyorlar. Geceleri bebek ağlamasa bile annelik psikolojisiyle iki-üç saatte bir kaygı ve özlemle uyanıp nefes alıyor mu, her şey yolunda mı diye kontrol ediyorlar.
Adem Güneş, bebeği, anneyle bağlanacağı en önemli yer olan anne yatağından ayırmanın güvenli bağlanma sürecine vurulabilecek en büyük darbe olduğunu düşünüyor. Bu nedenle “Minik yavruma zarar verir miyim?” kaygıların olmasın.
Her döneme ayrı hizmet: 3-12 Aylık Bebekler İçin Mışıl Mışıl Uyku Rehberi
Çocukla birlikte uyumak onun kimlik gelişimini engeller mi?
Kimlik gelişimi, mahremiyet duygusu, bağlımlılık gibi kavramlar nedeniyle çocuğun anne baba ile yatmasının zararları merak edilen bir konu. Erkek çocuğun anneyle yatmasının onun kimlik gelişimine engel olabileceğine dair iddialar var. Halbuki yenidoğan bir bebeğin anneden ayrı tutulmasının hem annenin hem bebeğin doğasına aykırı olduğunu söylüyor Pedagog Adem Güneş.
Üstelik bebeklerin hastalık dönemlerinde ya da travmatik olaylarda anneyle yatma isteği düşünülürse, masum bir bebeğin anne yanında yatmasının onun kimlik gelişimine engel olacağı iddiası insanın doğal yapısıyla çelişen bir şey.
Seninki neden uyumuyor: “Bebeğim Neden Uyumuyor” Diyen Annelerin En Çok Sorduğu 10 Soru ve Cevapları
Çocuğun anne babayla birlikte uyumasına engel olan düşüncelerden bir diğeri, çocuğun mahremiyet algısının olumsuz etkileneceği yönündeki görüşler.
Oysa günümüz şartlarındaki aileler çekirdek aile yapısı formunda ve evler tek değil; birkaç odadan oluşuyor. Bebek uyuduktan sonra özel hayata başka bir odada devam edebilmek mümkün.
Sağlıklı insanların bebek yatakta ve uykuya dalmamış vaziyetteyken eşiyle birlikte duygusal paylaşım içinde olması söz konusu olamaz. Bu yalnızca çocuğun mahremiyet hissine değil; anne-babanın mahremiyetine de ters düşüyor, diyor Adem Güneş. Çocuğun anneyle veya babayla birlikte uyumasını cinsellikle özleştirmek çok yanlış. Burada mühim olan uykuya beraber dalmak, çocuk uyuduktan sonra yanında kısa süreli ayrılmalar sorun değil.
Adem Güneş’in anneyle çocuğun birlikte yatmasına “cinsel sapma olur” demenin yanlışlığına dair şöyle aydınlatıcı bir örneği de var:
İlk insandan itibaren düşünecek olursak aileler kerpiçten, taştan evlerde, kimi zaman da mağaralarda yaşadılar. Bu süreçte çocuklarını asla yanlarından ayırmadılar. Eğer “Anne ile çocuk arasında cinsel sapma olur.” diyenler haklı olsalardı, insanların pek çoğu bugün iddia edildiği şekilde yaşıyor olurlardı.
Anneler sordu, deneyimli olanlar tavsiyelerde bulundu: Oğlumu kendi yatağına nasıl alıştırabilirim?
Dinen çocuğun anne babayla uyuması konusu da epey merak ediliyor. Biz konunun bilimsel boyutuna dair önerilerde bulunsak da bu konuda kabul edilen durum şöyle: Gece anne baba yanında uyumak günah değil ancak çocuk yalnız yatabilecek yaşta ise yatakları ayırmak en doğrusu.
Akademisyenanne’den altın tavsiyeler: Akademisyenanne’den 11 Soruda Çocuklarda Cinsel Eğitim
Adem Güneş’e göre anneyle bebeğin ilk iki yıl birlikte yatması bağımlılık değil; güven duygusu oluşturuyor. Bebeğin anneyle yatmak istemesi doğuştan gelen bir yönelim ve annesiyle uyuyan bebekler daha mutlu, daha az endişeli oluyorlar.
Bebeğiyle birlikte uyuyan annelerin anne sütünde artış görülürken, bebeğinden ayrı uyuyanlarda sütten kesilmelere rastlanabiliyor. Anne-çocuk uyku davranışları konusunda yapılan araştırmaların sonuçları da bebekle yatma konusundaki yönelimlerin yanlış olmadığını gösteriyor.
Sinem Gerger’in bu konuda görüşleri biraz daha farklı. Uyku Danışmanı Gerger’e göre 5. aydan itibaren bebekle aynı odada uyumanın sakıncaları şu şekilde:
“Bebeklerimize dokunalım, onları sevelim, kucağımıza alalım, onlara şefkat gösterelim ve güven verelim. Ancak uyku zamanında doğru yerde doğru uyumayı öğretmeyi hedefleyelim. Gerekirse uyuyana kadar yanında olalım ama yatağımıza bir alıp bir almamak çocuklarımıza büyük haksızlık, unutmayalım!” diyor Sinem Gerger Akınal.
Anne baba ile yatma alışkanlığı, ilerleyen dönemlerde çocuğun kendi yatağında yatmak istememesine yol açabiliyor. Yatağında uyumayan çocuğa ne yapılmalı, dersen de onu da burada anlattık: Kendi Yatağında Uyumak İstemeyen Çocuğuna Kulak Ver!
Değerli okuyucularımız….sonuç itibariyle….çocuk belirli bir yaşa geldikten sonra, tek başına uyuması çococğun kişisel gelişimi bakımından daha doğru olan bir yaklaşımdır…..