1- Bağımsız Dış Denetimin Dünyadaki Tarihsel Gelişimi:
Muhasebe denetimi, ticari hayatın başlaması ve gelişmesiyle ortaya çıkmış ve ticari hayattaki gelişmelere paralel bir ilerleme göstermiştir. Muhasebe denetimi, Sanayi devrimine kadar işletme sahipleri ve kamu tarafından yapılmıştır. Sanayi devriminden sonra ise büyük işletmelerin kurulmasıyla birlikte muhasebe denetimi, işletme sahipleri dışında ayrı denetçilerce yapılmaya başlanmıştır. Bu dönemlerde muhasebe denetimi, muhasebe kayıtlarının tek tek kontrolü yapılarak doğruluğu sağlamak amacına yönelik olarak yürütülmüştür.
Modern anlamda denetim ise ilk defa 19’ncu yüzyılın başında İskoçya’ da uygulanmaya başlamıştır. 1854 yılında İskoçya’ da Fermanlı Muhasebeciler Enstitüsü kurulmuştur. 1880 yılında İngiltere ve Galler Fermanlı Muhasipler Enstitüsü kurulmuş olup, bu enstitü denetimin bir çok ülkede benimsenmesinde ve gelişmesinde önemli rol oynamıştır. 1880 yılında Kanada’da Fermanlı Muhasipler Enstitüsü kurulmuş, 1896 yılında da Almanya’da Alman Muhasebe Revizörleri Birliği Kurulmuştur.[1] Böylece ilk olarak uzman muhasipler bu yüzyılda ortaya çıkmıştır.
Muhasebe denetiminin amacı 1900’ lü yıllara kadar muhasebe kayıtlarındaki hata ve hileleri ortaya çıkarmak ve tek tek muhasebe kayıtlarının belgelerle uyumunu sağlamaktı. Bu şekilde yapılan denetimle yüzde yüzlük bir doğruluk sağlanmaya çalışılmıştır.1950’li yıllardan sonra ise muhasebe kayıtlarının tek tek kontrolü yerine mali tabloların doğruluğunu sağlamak amacı ön plana çıkmıştır.
Muhasebe denetiminde amacın değişmesiyle birlikte denetim teknikleri de değişmiş, karşıt bilgi isteme ve örnekleme yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır. Denetimde iç kontrol sistemi önem kazanmış ve mali tabloların güvenilirliğinin büyük ölçüde iç kontrol sisteminin ve muhasebe düzeninin güvenilirliğine bağlı olduğu kabul edilmeye başlanmıştır.[2]
Muhasebe denetimini bağımsız denetçilere yaptırma zorunluluğu, ilk olarak İngiltere’de 1900 yılında sınırlı sorumlu şirketler için getirilmiştir. Bağımsız denetim zorunluluğu Almanya’da, anonim şirketler için 1931 yılında; Amerika’da, hisse senetleri borsaya kayıtlı şirketler için 1934 yılında getirilmiştir. Para ve sermaye piyasalarının gelişmesi, uluslararası şirketlerin artması ve uluslararası piyasalardan kredi temininin artması bağımsız dış denetimin önemini iyice artırmıştır. Muhasebe teorisi ve uygulamasındaki hızlı değişmelere paralel olarak muhasebe denetimi ve bağımsız denetim yöntem ve teknikleri de gelişmiştir. muhasebenin bilgisayar programları aracılığıyla bilgi işleme dayalı olarak yürütülür hale gelmesiyle birlikte, geleneksel denetim prosedürleri değişikliğe uğramış ve yeni denetim prosedürleri gelişmiştir.