5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kamu Harcama Sisteminde Yapılan Düzenlemeler-III
C. Bütçenin Uygulanması ve Harcama Süreci
Bütçenin uygulanması bakımından harcama süreci şu şekilde
düzenlenmiştir.
1- Ödeneklerin Kullanılması
2- Yüklenmeye (Taahhüde) Girişilmesi
3- Harcama Yetkilisi Tarafından Harcama Talimatı Verilmesi
4- İşin Gerçekleştirilmesi (Mal ve Hizmetin Alınması) ve Belgelendirme
5- Bu İşlemlerin Mali Kontrol Yetkilisince Kontrol Edilmesi
6- Muhasebe Yetkilisi Tarafından Ödeme Yapılması.
1. Ödeneklerin Kullanılması
A- Ödeneklerin Kullanılmasında Uyulması Gereken Esaslar
Bütçe ödeneklerinin kullanılmasında aşağıda belirtilen esaslara
uyulur:
a) Bütçe ödeneklerinin kullanımının önceden planlanabilmesi
amacıyla, bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idareleri ile
genel bütçeden yardım alan ekli (II) sayılı cetvele dahil idareler,
ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve vize edilmek üzere
Maliye Bakanlığına gönderir. Bütçe ödenekleri, Maliye Bakanlığınca
belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate
alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest
bırakma oranlarına göre kullanılır.
b) Genel bütçeden yardım almayan ekli (II) sayılı cetvele dahil
idareler, sürdürülebilir finansman durumlarını dikkate alarak, ayrıntılı
harcama programlarını hazırlar ve bir örneğini de merkezi yönetim bütçe
kanununun yürürlüğe girdiği ilk ay içinde Maliye Bakanlığına gönderir.
Bu idareler, aylık uygulama sonuçlarını da izleyen ay içinde Maliye
Bakanlığına göndermek zorundadır.
c) Sosyal güvenlik kurumları ile genel bütçeden yardım alan ekli
(II) sayılı cetvele dahil idareler, hizmetleriyle ilgili aylık finansman
programlarını vize edilmek üzere merkezi yönetim bütçe kanununun
yürürlüğe girdiği ilk ay içinde Maliye Bakanlığına gönderir. Bu programlar
Maliye Bakanlığınca vize edilmeden, bu idarelerin bütçelerine yardım
yapılamaz. Bu idareler, aylık uygulama sonuçlarını izleyen ay içinde
Maliye Bakanlığına göndermek zorundadır.
d) Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde
harcama yapamaz. Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri
amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve
hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır. Ancak, ait
olduğu mali yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan
zamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar,
ilgili kamu idaresinin cari yıl bütçesinden ödenir.
e) Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir.
Ancak, kamu idarelerinin bütçelerinde cari yıl içinde kullanılmayan
ödeneklerinden merkezi yönetim bütçe kanununda belirtilenler ertesi yıla
devredilebilir. Ödenek devir işlemlerini yapmaya, genel bütçe
kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanı, diğer kamu idareleri için
üst yönetici yetkilidir.
f) Genel veya kısmi seferberlik, savaş ilanı veya Bakanlar Kurulu
kararıyla zorunlu askeri hazırlıkların yapıldığı olağanüstü hallerde Milli
Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığı bütçelerindeki mevcut ödenekler, bu idarelerin ödenek
toplamları aşılmamak şartıyla, birleştirilerek kullanılabilir. Bu durumda da
mevcut ödeneklerin yeterli olmaması halinde toplam ödenek tutarının
yüzde on beşine kadar ek harcama yapılabilir. Yukarıda sayılan hallerde
sevk ve intikalle ilgili giderler için, harcama yetkililerinin onayıyla
görevlendirilecek mutemetlere gereken miktarda avans verilebilir ve
gönderilecek ödeneğe istinaden bir ay içinde mahsup edilir.