Genel-İş Sendikası tarafından hazırlanan rapor 919 bin gencin işsiz kaldığını 1 milyon gencin ise kayıt dışı çalıştığını ortaya koydu.
Türkiye’de gençler bayramlarına birçok ekonomik, toplumsal sorunların yanı sıra işsiz girdi. Türkiye’de gençlerin çalışma hayatında yer almaları günden güne zorlaşıyor. İstihdam edilmelerindeki zorluklar ve artan işsizlik oranları gençleri esnek ve geçici çalışma biçimlerine yöneltiyor. Bu işlerde gençler, “tecrübe edinme” adı altında ucuz iş gücü olarak değerlendirilirken aynı zamanda güvencesiz çalıştırılıyor.
Söz konusu durum gençlerin geleceğe dair umutsuzluklarını artırırken, kendi geleceklerini kurma ve aileden bağımsız bir birey olmalarını da engelliyor.
Dünyada çok az ülkenin sahip olduğu önemli bir genç nüfusa sahip Türkiye’de 13 milyona yakın genç (15- 24 yaş) bulunuyor. Türkiye’de genç nüfusun çalışma hayatına katılımını ve işsizlik ile ilgili sorunlarını görünür kılmak amacıyla Genel-İş Sendikası tarafından hazırlanan rapor, gençlerin, ekonomik, toplumsal sorunların yanı sıra işsizlik sorunuyla boğuştuğunu ortaya koydu.
Rapora göre, Türkiye’de ise genç işsizlik,OECD’ye üye ülke ortalamasının üzerinde, AB’ye üye ülke ortalamasının altında. Türkiye’de 15-24 yaş arası genç işsiz ortalaması yüzde 18.5. Erkeklerde bu oran yüzde 16.5, kadınlarda ise yüzde 22.2.
Sayısal olarak bakıldığında Türkiye’de toplam 3 milyon 57 bin işsizin, yüzde 30’u yani 919 bininin gençlerden oluştuğu görülüyor.
ÜÇTE BİRİ ÜNİVERSİTE MEZUNU
Genç işsizlik içerisinde en yüksek orana sahip grup ise üniversite mezunları. Yükseköğrenim mezunlarının yüzde 29.5’i işsiz. Üniversite mezunlarında genç kadın işsizliği yüzde 35.9, genç erkek işsizliği yüzde 21.5.
Üniversite mezunlarından sonra en çok işsizlik oranı genel lise ve mesleki lise mezunlarında. 15-24 yaş arası en düşük işsizlik oranı okuma yazma bilmeyen gençlerdeyken, en yüksek işsizlik oranının yükseköğrenim mezunlarında.
Türkiye’de üniversite mezunu gençlerin yüzde 53’ü çalışma olanağı bulurken, mesleki lise mezunlarının yüzde 44’ü, genel lise mezunlarının ise sadece yüzde 25’i istihdam edilmekte.
Ayrıca 15-24 yaş arası genç erkekler, genç kadınların yaklaşık iki katı daha fazla istihdam edilmekte.
1 MİLYON GENÇ KAYIT DIŞI ÇALIŞIYOR
İşsizliğin yanı sıra gençler bir de kayıt dışı çalışma sorunu yaşıyor. Her üç genç çalışandan biri kayıt dışı çalışıyor. 3 milyon 117 bin ücretli, maaşlı çalışan gencin 1 milyonu kayıt dışı çalışmakta.Yani ücretli çalışan gençlerin yüzde 33’ü kayıt dışı.
Kayıt dışı çalışma oranlarının bu kadar yüksek olması gençleri, güvenceli gelecekten uzaklaştırmakta ve daha çok günü kurtarmaya dönük çalışma biçimlerinde istihdam edilmelerine neden olmakta.
TARIMDA YOK HİZMETTE ÇOK
İstihdamın sektörel dağılımına bakıldığında gençlerin en çok hizmet sektöründe, en az da tarım sektöründe çalıştığı görülüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2015 verilere göre gençlerin istihdam oranları sanayide yüzde 27.1, inşaatta yüzde 10.7 ve hizmetlerde yüzde 55.8. Tarım sektöründe ise sadece yüzde 4.7.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Raporu hazırlayan Genel-İş, genç işsizliğin önlenmesi amacıyla şu çözüm önerilerini sıraladı:
* Eğitim sistemi gençlerin yeteneklerini geliştirici ve destekleyici biçimde şekillendirilmeli.
* Genç istihdamını arttırıcı kamu yatırımları yapılmalı ve gençlerin düzenli iş yaşamına geçişleri kolaylaştırılmalı.
* Gençlerin işsizlikle mücadele ve istihdam yaratmaya yönelik uygulanacak politikalarda özellikle genç kadınların eşit biçimde iş gücüne dahil olabilmeleri için cinsiyet eşitliğine dayalı kamu politikaları hayata geçirilmeli.
* Gençlere sağlanacak sosyal yardımlarla işsizliğin ortaya çıkardığı etkenler azaltılmalı.
* Gençlerin ucuz iş gücü olarak görülmesi ve kayıt dışı çalışmaları engellenmeli.