Bakan Şimşek’ten 2015 bütçe değerlendirmesi
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ‘Bütçe gelirlerindeki artış oranı 2015 yılı bütçe gelirleri için öngördüğümüz yüzde 6,2’lik artışın iki katına yakındır’ dedi.
Maliye Bakanlığı Şubat 2015 ’Aylık Bütçe Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Buna göre; 2015 yılı Şubat ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,6 oranında artarak 40,2 milyar TL oldu. Bütçe giderleri ise yüzde 29,8 oranında artarak 42,5 milyar TL olarak gerçekleşti. Merkezi yönetim bütçesi 2014 yılı Şubat ayında 1 milyar 668 milyon TL fazla vermiş iken 2015 yılı Şubat ayında 2 milyar 358 milyon TL açık verdi. 2014 yılı Şubat ayında 4 milyar 994 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2015 yılı Şubat ayında 4 milyar 531 milyon TL faiz dışı fazla verildi.
2014 yılı Şubat ayında bütçe giderleri 32 milyar 756 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2015 yılının aynı ayında yüzde 29,8 oranında artarak 42 milyar 511 milyon TL oldu. 2014 yılı Şubat ayında faiz hariç bütçe giderleri 29 milyar 430 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2015 yılı Şubat ayında yüzde 21 oranında artarak 35 milyar 622 milyon TL oldu. Diğer taraftan 2015 yılı Şubat ayında faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 107,1 oranında artarak 6 milyar 889 milyon TL olarak gerçekleşti.
2014 yılı Şubat ayında 34 milyar 424 milyon TL olan bütçe gelirleri, 2015 yılı Şubat ayında yüzde 16,6 oranında artarak 40 milyar 153 milyon TL olarak gerçekleşti. Vergi gelirleri ise yüzde 17,2 oranında artarak 34 milyar 613 milyon TL oldu.
2015 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 472 milyar 943 milyon TL ödenekten Şubat ayında 42 milyar 511 milyon TL gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı ayında ise 32 milyar 756 milyon TL harcama yapıldı. 2015 yılı Şubat ayında, faiz hariç giderler için öngörülen 418 milyar 943 milyon TL ödeneğin yüzde 8,5’i kullanılarak 35 milyar 622 milyon TL gider gerçekleştirildi. Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,4 oranında artarak 9 milyar 780 milyon TL oldu. 2015 yılı Şubat ayında, personel giderleri için bütçede öngörülen 119 milyar 170 milyon TL ödeneğin yüzde 8,2’si kullanıldı.
2015 yılı Şubat ayında sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,4 oranında artarak 1 milyar 676 milyon TL oldu ve bütçede öngörülen 20 milyar 325 milyon TL ödeneğin yüzde 8,2’si bu ayda kullanıldı.
2015 yılı Şubat ayında mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,7 oranında artarak 2 milyar 682 milyon TL olarak gerçekleşti ve bütçede öngörülen 41 milyar 153 milyon TL ödeneğin yüzde 6,5’i bu ayda kullanıldı.
2015 yılı Şubat ayında cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,6 oranında artarak 16 milyar 57 milyon TL olarak gerçekleşti ve bütçede öngörülen 176 milyar 425 milyon TL ödeneğin yüzde 9,1’i bu ayda kullanıldı.
2015 yılı Şubat ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 5 milyar 112 milyon TL transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 261 milyon TL oldu. 2015 yılı Şubat ayında cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 79 milyon TL, mahalli idare payları ise 4 milyar 31 milyon TL olarak gerçekleşti.
2015 yılı Şubat ayında 2 milyar 246 milyon TL sermaye gideri, 1 milyar 192 milyon TL sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 990 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz giderleri 2015 yılı Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 107,1 oranında artarak 6 milyar 889 milyon TL oldu. Faiz giderlerindeki bu artış, borç stokunun vade yapısına bağlı olarak ortaya çıkan dönemsel bir gerçekleşmeyi ifade etmekte olup, faiz giderleri program hedefleri ile uyumlu bir seyir izledi.
2014 yılı Şubat ayında bütçe gelirleri 34 milyar 424 milyon TL iken 2015 yılının aynı ayında yüzde 16,6 oranında artarak 40 milyar 153 milyon TL olarak gerçekleşti. 2015 yılı Şubat ayı vergi gelirleri tahsilâtı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 oranında artarak 34 milyar 613 milyon TL oldu.
2015 yılı Şubat ayında genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 oranında artarak 3 milyar 657 milyon TL olarak gerçekleşti. 2015 yılı Şubat ayında özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 801 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 1 milyar 83 milyon TL oldu. Vergi türleri itibarıyla 2015 yılı Şubat ayı gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre; harçlar yüzde 82,6, kurumlar vergisi yüzde 35,3, damga vergisi yüzde 25, özel tüketim vergisi yüzde 15,1, gelir vergisi yüzde 14,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 11,5, dâhilde alınan katma değer vergisi binde 5 ve diğer vergiler tahsilâtı yüzde 31,4 oranında artarken, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 5 oranında azaldı.
OCAK-ŞUBAT DÖNEMİ
Merkezi yönetim bütçesi 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde 3 milyar 575 milyon TL fazla vermiş iken bu yılın aynı döneminde 1 milyar 410 milyon TL fazla verdi. 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde faiz dışı fazla ise 13 milyar 313 milyon TL olarak gerçekleşti.
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde bütçe giderleri 68 milyar 757 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2015 yılının aynı döneminde yüzde 14,7 oranında artarak 78 milyar 853 milyon TL oldu. 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde faiz hariç bütçe giderleri 60 milyar 416 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2015 yılının aynı döneminde yüzde 10,8 oranında artarak 66 milyar 949 milyon TL oldu. Diğer taraftan 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde faiz giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,7 oranında artarak 11 milyar 904 milyon TL olarak gerçekleşti.
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde 72 milyar 332 milyon TL olan bütçe gelirleri, 2015 yılının aynı döneminde yüzde 11 oranında artarak 80 milyar 263 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 11,7 oranında artarak 69 milyar 490 milyon TL oldu.
2015 yılı Ocak-Şubat döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 78 milyar 853 milyon TL olarak gerçekleşti. Personel giderleri, 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,6 oranında artarak 22 milyar 460 milyon TL oldu.
2015 yılı Ocak-Şubat döneminde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,8 oranında artarak 3 milyar 844 milyon TL oldu. 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,6 oranında artarak 4 milyar 132 milyon TL olarak gerçekleşti.
2015 yılı Ocak-Şubat döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 oranında artarak 28 milyar 775 milyon TL olarak gerçekleşti. 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 oranında azalışla 12 milyar 94 milyon TL transfer yapıldı. Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 595 milyon TL oldu.
2015 yılı Ocak-Şubat döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 190 milyon TL olarak gerçekleşti. Mahalli idare payları ise 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24,6 oranında artarak 7 milyar 542 milyon TL oldu.
2015 yılı Ocak-Şubat döneminde 4 milyar 30 milyon TL sermaye gideri, 1 milyar 373 milyon TL sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde 2 milyar 335 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz giderleri 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,7 oranında artarak 11 milyar 904 milyon TL oldu.
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde bütçe gelirleri 72 milyar 332 milyon TL iken 2015 yılının aynı döneminde yüzde 11 oranında artarak 80 milyar 263 milyon TL olarak gerçekleşti. 2015 yılı Ocak-Şubat dönemi vergi gelirleri tahsilâtı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,7 oranında artarak 69 milyar 490 milyon TL oldu.
2015 yılı Ocak-Şubat döneminde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında artarak 7 milyar 632 milyon TL olarak gerçekleşti. 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 599 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 1 milyar 543 milyon TL oldu. Vergi türleri itibarıyla 2015 yılı Ocak-Şubat dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre; kurumlar vergisi yüzde 34,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 18,6, özel tüketim vergisi yüzde 16, damga vergisi yüzde 14,7, harçlar yüzde 13,5, gelir vergisi yüzde 12,4, dâhilde alınan katma değer vergisi yüzde 12,1 ve diğer vergiler tahsilâtı yüzde 7 oranında artmış, ithalde alınan katma değer vergisi ise yüzde 9,2 oranında azaldı.
Bakan Şimşek, Ocak-Şubat 2015 bütçe sonuçları ile ilgili yaptığı değerlendirmede, 2015 yılı Şubat ayında bütçenin 2,4 milyar TL açık, Ocak-Şubat döneminde ise 1,4 milyar TL fazla verdiğini belirterek, “Şubat ayında bütçenin açık vermesi dönemsel bazı etkenlerden dolayı harcamaların yüksek gerçekleşmesinden kaynaklanmıştır. Altyapı yatırımlarına aktarılan kaynaklar ile faiz harcamalarının Şubat ayına yığılması bunda etkili olmuştur” ifadesini kullandı.
Bakan Şimşek, 2015 yılında finansal piyasalardaki dalgalanma ve iç talepteki nispi yavaşlamaya rağmen bütçe gelir performansının güçlü kalmaya devam ettiğini vurgulayarak, “Yılın ilk iki ayında bütçe gelirleri yıllık bazda yüzde 11 artarak 80,3 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bütçe gelirlerindeki artış oranı 2015 yılı bütçe gelirleri için öngördüğümüz yüzde 6,2’lik artışın iki katına yakındır. Yılın ilk çeyreğindeki ekonomik yavaşlamanın etkisi hissedilmemiştir. Önümüzdeki aylarda iç talebin daha da canlanması bütçe performansını olumlu etkileyecektir. Bu çerçevede 2015 yılı bütçe açığının öngördüğümüz hedefler ile uyumlu gerçekleşmesini bekliyorum” dedi.